Bijvoegsel behoorende bij de
NIEUWE
van Zondag 1 Mei 1887.
Huichelspel of domheid; of beide?
De Katholiek kan geene echte vader
landsliefde hebben, schreeuwt men hier,
want zijn vaderland is Rome. Elders raast
en tiert men tegen de Ceutrumsmannen en
verwijt hun, dat zij geene oprechte Katho
lieken meer zijn, wijl zij in zake het sep-
tennaat niet met de Pruisische Regeeriug
zjjn meegegaan, hetgeen de Paus tocb bleek
te wenscheu. Ziet, roept men aan alle kan
ten, de katholieke Centrumsmannen geloo-
ven zeiven niet aan de onfeilbaarheid des
Pausen; want zjj keuren het kerkeljjk-po-
litiek ontwerp luide af; zij verzetten er
zich tegen met hand en tand, terwijl de
Paus, blijkens verschillende berichten, het
aannemelijk vindt. Jaren lang beweert
men, dat zelfs in politieke aangelegenhe
den, die met de Kerk of den godsdienst
niets hebban uitstaan, de katholieke Afge
vaardigden steeds hunne instructiëu van
Rome ontvangen. Nu smalen de anti-ka
tholieke bladen op de Centrumsmaunen,
wijl zij toouen geen Cadavergehorsam te
bezitten, waarvan men hen sinds jaar en
dag beschuldigt. Men eisckt zelfs met alle
geweld eene bliude onderwerping van het
Centrum aan den Paus, ook in politieke
zaken
Als men al die tegenstrijdigheden dag
in dag uit hoort rond bazuinen door lui,
die zoo gaarne van zichzelven verkondi
gen, dat zij tot het denkend deel der natie
behooren; als men dergelijke dwaasheden
dag aan dag leest in bladen, die beweren,
dat de wetenschap hun onvervreemdbaar
eigendom is, dan beeft men gewis het recht
te vragen: Huichelspel of domheid?
Ware vrienden.
Indertijd werden geldeu ingezameld onder
den titel van Bismarck-Spende, om den
man een eeregeschenk aan te bieden. Deze
lijsten werden overal ter teekening ver
spreid. Groot en klein, rijk en arm, hoog
geplaatste ambtenaren, zelfs de soldaat van
den laagsteu rang, was als het ware zede
lijk verplicht zijn naam op de lijst te plaat
sen en daarachter eene kleinere of groote-
re gift. Eenigeu teekenden uit vrees, an
deren uit winstbejag, weer andereu met
het denkbeeld: De groote en grootharti
ge Von Bismarck zal de giften aanwen
den tot eeue edele en grootsche stichting,
waardoor zijn uaam in zegening zal blij
ven bij het nageslacht.
Zij hebben zich bitter teleurgesteld ge
vonden. De honderdduizenden Marken wer
den besteed te eigen bate.
Circa tweehonderd katholieke bladen van
Duitschlaud hebben eene oproeping tot de
Katholiekeu gericht, om aan den tegenvoe
ter van Von Bismarck, aan de Kleine Excel-
lenz, aan dr. Wiudthorst een eeregeschenk
of huldeblijk aan te bieden. Daar hij echter
alle persoonlijke gunsten versmaadt, is de
opbrengst bestemd voor zijn lievelings
denkbeeld, den bouw eener tweede katho
lieke Kerk te Hannover, toegewijd aan
de H. Moeder Gods.
Na zulke daden behoeft men niet te vra
gen wie de ware vrienden van het volk
en den staat zjjn. V. W.
Afschaffing van den parlementairen
ambtskleed.
Over dit ontwerp schrijvende, wijst De
Tijd op de noodlottige gevolgen, welke
bij deze, in de Grondwet gebrachte wijzi
ging niet kunnen uitblijven Afschaffing
der verplichting vau den eed voor de le
den der Statau-Generaal voert noodzake
lijkerwijs tot de afschaffing van eiken
verplichteu ambtseed. Eu zoodra keuze
wordt gelaten, zullen zeker ook vele po
sitief geloovige Christenen gewetensbezwaar
hebben tegen den eed, omdat die niet lan
ger verplicht is. Maar daarenboven, indien
de geloovigeu zweren en de ongeloovigeu,
of zij die zich als zoodanig willen voor
doen, den eed weigeren, is deze laatste
handeling eene manifestatie, is zij eeue daad
van godloocheuiug. Zou het nu niet vee 1
beter wezen om aan de atheïsten de vol
doening te ontnemen, welke voor hen in
de belijdenis vau hun ongeloof of in huu
blague kan gelegen ziju, dat ook alle ge
loovigeu van de hun verleende vrijheid
gebruik maakten en zich met het afleggen
van eene verklaring of belofte tevreden
stelden?
Indien in het opleggen van een ambtseed
eeue ongeoorloofde krenking kan gelegen
zijn Tan de gemoedsbezwarender athe-
isten, zal dat ook waar zijn bij den getui-
gen-eed. Aan godloocheuaars of die zich
daarvoor uitgeven een privilege toe te
kennen voor den rechter of mogelijk in
belastingzaken, ware eeua monsterachtige
onrechtvaardigheid, waartegen het rechts
bewustzijn des volks op den duur niet
bestand ware.
De thans ingeslagen weg leidt dus recht
streeks tot afschaffing van den eed in 't
algemeen; daarmede vervalt elke voldoen
de waarborg voor eene betrouwbare recht
spraak en, wauueer het zelfs mogelijk
war», den verplichten get,uigen-eed te haud-
haveu, wordt wederom eeue veel ruimere
plaats toegekend, eene officiëele erkenning,
eene officiëele hulde zelfs gebracht aan het
platste en brutaalste atheïsme, het atheïsme
waarmede geene maatschappij bestaanbaar
is en dat Rijken en volken, welke daaraan
voet geven, noodzakelijk leidt tot den
ondergang.
Geld, Geld, Geld!
Wederom hebben 19 gemeenten bij het
Rijk moeten aankloppen om geld voor
m
