NIEUWE 1120. Donderdag 23 Juni 1887. 12de Jaargang. Stemmen, B UIT E NL AN 1). ii. Hoe men in Afrika groet. (Slot volgt). HAAR1EMCHI ('0IRA1T. ABOIÏNEMENTSPBIJ8 Per 3 maanden voor Haarlem0,83 Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1, Voor het Buitenland 1,50 Afsonderljjke Nummers0,06 Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG. 8 J I tS 1 CTJanstraatHaarlem. nQ(Aifms>'Djiij PBIJS DEB ADVEBTENTIÉN AGITE MA NOW AGITATE. Van 1 6 regels.30 Venin. Elke regel meer 5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrydag- avond voor 6 uur ingewacht. Uiteevers: KUPPERS LAUKEY. (Slot.) In onze vorige beschouwing hebben wjj doen uitkomen, dat het stelsel, waarbij de macht der Regeering, voor het gewichtigst deel in de handen des volks wordt gelegd, eigenlijk niet in onzen geest is. Nu dat systeem in de richting des tijds ligt en er niets tegen te doen is, noemen wij het een burgerplicht om het zoo onschadelijk mo gelijk te doen werken. Door den hooggeëerden Dr. Schaepman werd bij de behandeling der kiestabel, die in het voorloopig kiesreglement wordt opgenomen, nog eene poging gewaagd om de werking van de overgangsbepalingen op hot stuk der verkiezingen, zoo min als mogelijk beden kelijk te doen wezen. Dr. Schaepman stelde namelijk voor, om de groote steden ook in enkelvoudige districten te splitsen. Daarvan zou het natuurlijk gevolg wezen, dat de minderheden, in de groote gemeenten aan wezig, ook een vertegenwoordiger zouden kunuen erlangen. Maar de liberale partij wilde ten slotte, daarvan niets hooren; zij vreesde blijkbaar dat haar overwicht in de groote steden zou verloren gaan. De verwerping van het amendement-Schaepman was niet verwacht; de libertijnen waren over de quaestie ver deeld; doch kort voor de stemming kwamen de heeren liberalen bijeen omhet doodvounis van het amendement-Schaep man te teekenen. Zoo zal dan de tegenwoordige toestand gehandhaafd blijven, volgens welke aan de gezamenlijke vertegenwoordigers der groote steden een veel te grooteu invloed op de samenstelling der Kamer wordt toege kend. De aistemmiug van het amendement nopens de inrichting der stembus-groepen in de groote steden, doet ons leed, maar de Christen mag niet wanhopen, en dus moeten wjj, ook na de betreurde beslis sing, alles doen om de niet-gewenschte resultaten van de nieuwe kiestabel af te weren. Daartoe wordt groote krachtsinspan ning gevorderd onder de goed gezinde Ne derlanders. Als wjj van goedgezinde landgenooteu gewagen, dan willen wij daarmee niet zeg gen, dat de andersdeukendeu op staatkun dig gebied, opzettelijk kwaadgezindeu moe ten heeten. Volstrekt niet. Te goeder trouw kan men dwalen en tot de libertijnen be- hooren. Doch al is men niet met bepaald booze bedoelingen een tegenstander van waarheid en recht, toch worden door die omstandigheid de verderfelijke uitvloeise len van het gewraakte stelsel niet weg genomen. Personen eerbiedigende, met de dwalen- den zelf, als personen, medelijden koeste rende,moet men onverbiddelijk strijden tegen slechte beginselen. Dat is geeue onverdraag zaamheid, zooals sommigen wel eens durven beweren; in geenen deele; tegenover de leugen moet men zich zoo onverdraagzaam mogelijk toonen. Daarin moeten wij God F E 1L L E T O N. Bekommerde men zich vroeger bitter weinig om Afrika en de zwarte bewoner» van dat we relddeel, tegenwoordig is, door de jongste ont dekkingsreizen en het iubezitnemen van grond- grondgebied, veel belangstelling voor dat deel der aaide ontstaan. Het maatschappelijk leven der inboorlingen is, natuurlijk, hemelsbreed verschil lend van dat der beschaafde volken, en bij het begroeten zijn in Afrika, om een voorbeeld te noemen, de zonderlingste ceremoniën in gebruik. Wjj laten bier daaromtrent het een en ander volgen, dat wij uit de mededeeling van een Duitschen Marine-officier opteekeiiden, die eene rei» door Afrika beeft gemaakt. Bij de Tan-negers (die berucht zijn wegens hunne Voorliefde voor het eten van menscheuvleeech) gaat iemand, die eene woning binnen treedt, zeiven navolgen, vau Wieu iu de Gewijde Bladen staat opgeteekeud, dat Hij de sonde haat, doch den zondaar wil behouden. Tegen het liberalisme moet de strijd wordeu gevoerd; doch de persouen, die er mede besmet zjjn,moeten we als onze naasten, liefhebbeu eu trachten heu van de dwaling af te brengen. Niet genoeg kan bij tijds, worden opge wekt, om alles te doeu, wat binnen rnen- schelijk vermogen valt, ten einde aan de behoudende eu religieuze beginselen ook bij de stembus de zegepraal te doen verze keren. Wjj gewaagden in ons vorig betoog van uiteeuloopeude methoden, welke door de liberalen en de anti-liberalen bjj de stem bus wordt gevolgd. Thaus willen wjj aan wijzen wat wij daarmede verstaan. De zaak is trouwens bekend ea duidelijk ge noeg. De liberaleu zoeken bij de stembus al- tjjd naar voorwendsels. De ware stembus- bedoelingen hunner partij verbergen zij zorgvuldig. Moest men iu de verkiezings dagen de liberalen gelooven, dau zouden de geloovige richtingen op niets meer of minder bedacht wezen, dan op het benemen aau alle niet strikt geloovige .lieden vau alle vrijheid van deuken. En toch is niets minder het geval dan dat. Natuurljjk zal ieder geloovige het diep betreuren, dat zoo vele duizenden beweren, te kunuen leven buiten God en zijn gebod. Maar dat innig bejammerende, zal men toch geen geweld gebruiken, om de dwalendeu tot den stal der schapen vau den goeden Herder terug te breugen. Wat is echter het geval? Zjj, die voorgeven, dat de geloovigen huu geweld willen aandoen, zijn er juist op uit om de geloovigen te vervolgen. Recht en vrijheid worden aau de geloo vigen geweigerd. Aan bewijzen voor die stelling ontbreekt het niet. Nog onlangs verzekerden zelfs de libe ralen, welke hunne stem gaven aan het voorstel van den heer Vos De Wael, waarbjj de gewone wetgever volkomen vrij wordt gelaten in de regeling van het lager on- derwjjs, dat zij de eischeu van de voor standers van het vrije onderwjjs nimmer zullen bevredigen. De natie moest, integen deel, iu beweging worden gebracht, om voor het Staatsouderwjjs beslist, tegen de bestrijders ervau, partij te kiezen. Meer dan ooit zal het er dus tbaus op aankomen, dat er mannen naar de Tweede Kamer worden afgevaardigd, die bereiden gezind zjjn om voor de rechten van het bizonder ouderwijs op te komen. De liberalen zullen echter ook de ware beteekeuis der onderwjjsquaestie onjuist af schilderen. Het is den vrienden van het bizouder onderwjjs bepaald te doeu, om de kinderen des volks tegen elkaar op te bit sen zoo zullen de liberalen niet ophou den in hunne vergaderingen en in de nieuwsbladen te verkondigen. Langs de deuieu der kiezers zal hetzelfde worden ge lasterd. Heeft (zoo vragen wjj) de neutrale school dau zulk een verdraagzaam geslacht gele ter begroeting van familieleden, vrienden en bekenden, op de knieën van ieder der aanwezi gen zitten en wordt dan omarmd. Moet deze ceremonie reeds voor der toeschou wer iets zeer grappigs hebben, nog grappiger solrijnt het gebruik bij sommige stammen, dat personen, die elkander willen groeten, naar elkaar toe hinken. Wanneer bij de Wagnah-negers iemand in een gezelschap komt, neemt liij ter begroeting wat zand of aarde met de rechterhand op, doet een gedeelte er van in de linkerhand eu wrijft dan met de vuist van de linkerhand zijn rech terhand eu rechterzijde, terwijl de rechterhand dezelfde manoeuvre aan de linkerzijde van het lichaam verricht; het geheel wordt geaccom pagneerd door het snel zingen van een begroetings lied. Veel negers in Noord-Afrika blazen elkander tot groet in het gelaat en bij de Oschuirne- gers bestaat de gewoonte om elkander met veel verd? Ziju de loge-manuen, aanhangers der richting van >het lichtdau zulke humane menscheu? Of zijn het niet de loge-vrien- den, die in alle landen onrust stoken, re volutie maken, de volkeren tegen de Vor sten aanhitsen en alles op losse schroeven zetten? Als er geen beter licht, dan loge-licht over de wereld ware verrezen, dan zaten wij allen nog iu de diepste duisternis. God zij geloofd, dat uit Bethlehem, het licht opging over deze zondige wereld en dat allen, die in dat licht gelooven en een Gode aangenaam leven leiden, behouden zullen worden. De geloovige kiezers moeten daarom de quaestiën bjj de stembus zuiver formulee ren. De methode der liberaleu verdient zeer beslist afkeuring. Onze geestverwanten moeten eene betere methode volgen; zjj moeten eenvoudig de waarheid verkondi gen. Om vrijheid van geloof en geweten, voor Kerk eu School is het ous te doeu. Dat moet overwogen wordeu, maar ook zonder bjjvoegselen wordeu gezegd en her haald. Er moet in de beste stemming wor den gestemd. Eu die goede gezindheid is aan te duiden door deze woorden: Vreest God; eert den Koning; hebt de vrijheid en de waarheid lief. Stemmende onder dat heilig besef, zal de vijand verslagen worden eu zal de vrij heid zegevieren. Dat geve de goede God! Z. H. de Paus zal de goudeu roos zen den aan miss Caldwel vau Washington, die 300,000 dollars schonk aau de Ka tholieke Universiteit van Washington. Zij is de tweede Amerikaansche, die deze on derscheiding geniet; de eerste was de vrouw van Generaal Sherman. Door den Belgischen Minister van Justitie ziju wetsontwerpen ingediend, welke het uitvloeisel zijn van het onderzoek en de rapporten der commissie voor den ar beid. Het eene bevat eene regeling van den arbeid van vrouwen en kinderen in de mijnen eu fabrieken, terwjjl het tweede strekt tot het tegengaan van verwaarloo- ziug of mishandeling van kinderen van acrobaten. De Fransche Kamer heeft tot en met art. 9 van de legerwet aangenomen, en een amendement verworpen, waarbij aan de in actieven dienst zjjnde militairen het stemrecht werd toegekend. De Tweede Kamer in hetgroot-hertog- dom Hessen heeft het ontwerp tot wjjzi- giug der wet op de opleiding en benoeming van Geesteljjkeu met algemeeuen stemmen aangenomen. Op aanvraag der Regeering van het ko ninkrijk Saksen heeft de Bondsraad den burgerl jjkeu slaat vau beleg te Leipzig voor den tijd van een jaar verlengd. Duitschlaud is toegetreden tot de over eenkomst van Engeland en Nederland tot wering der drjjvende drankwinkels op zee. plechtigheid in het gelaat en op de handen te spuwen. Deze laatste ceremonie zegt Stanley ook van een neger-koning te Ukerewe te heb- te hebben gezien, eu de onvergetelijke Livingstone beschrijft op de volgende wijze hoe de Batoko- tiegers elkander groeten: „Zij laten zich op den grond vallen en slaan, terwijl zij heen eu weder rollen, ten teeken vau vreugde, op hunne dijen." De Tibbu's hebben voer nederknielen, vragen en antwoorden nagenoeg een uur noodig, eu de Berero's eu andere stammen houden er begroe tingen op na, die even lang van adem zijn. De Bambara's, in het Noordwesten van Afrika schreeuwen bjj het groeten zóó hard, dat een potdoof memcli het kan hooren, eu daarbij zwaaien zij onvermoeid met handen eu armen iu de lucht. Helsch rumoer en verdraaiing van ledematen zijn trouwens aan de orde van den dag. Keert een karavaan huiswaarts, dan haast men zich om die met tromgeroffel, geweerecho- ten en vreugdegejuich op feestelijke wijze te De Schlesische Volkszeitung meldt de be noeming van Mgr. Kopp tot Prins-Bisschop van Breslau. De Duitsche Rijksdag is Zaterdag, na alle aan de orde zijnde werkzaamheden te hebben afgehandeld, met eene, door Mi nister Von Bötticher voorgelezen, keizer lijke troonrede gesloten. Daarin betuigt Z. M. den Rijksdag ziju bizouderen dauk voor wat deze tot stand heeft gebracht, zoowel ter versterking van 's lauds weerbaarheid als van de geldmiddelen, een en ander zoo noodig voor het behoud des vredes en 's Rijks verdere ontwikkeling. Te Londen zijn de feesten in vollen gang bij gelegenheid van de 50 jarige Regeering van Koningin Victoria. De ge- heele s tad is in feestdos en aan zaken wordt niet gedacht. Ontzaglijk groot is de toevloed van vreemdelingen. H. M. ontving eene geheele reeks van brieven, adressen eu telegrammen van gelukweusching uit alle oorden der wereld. In het Lagerhuis deelde de heer Hol land liet volgende mede omtrent eene bot sing, welke lieeft plaats gehad tusschen Frauschen eu inboorlingen te Baddiboos, aan de Gambia-rivier, op de Westkust vau Afrika, alwaar de Fransche vlag was gohe- scheu. Baddiboos staat niet onder Britsche bescherming, maar ligt binnen den kring van den Britschen invloed aau de Gambia- rivier, alwaar de iulandsche hoofden sedert vele jaren verplichtingen en overeenkom sten tegenover Eugelaud hebben aangegaan. De zaak wordt ernstig in het oog gehou den door de Regeeriug, welke ten volle overtuigd is van do noodzakelijkheid dei handhaving van de Britsche belangen eu rechteu aau de Gambia, en welke met de Fransche Regeering daarover iu onder handeling is getreden. De Italiaausche Regeering heeft aan de Fransche officiëel bericht gezonden, dat Italië geen deel zal nemen aan de tentoon stelling van 1889. Pij vernieuwing is de politie te Wee- ueu op het spoor van anarchisten gekomen. Iu het belang van het gerechtelijk onder zoek wordeu geen bizon derheden openbaar gemaakt. Uit Odessa wordt gemeld, dat iu Zuid-westelijk Rusland de overheden op groote schaal de Oostenrjjksche eu Duitsche ambtenaren in Russischeu dienst ontslaan; de meesten krijgen slechts veertien dagen te voren de opzegging en moeten over haast vertrekken en alles achterlaten. Men meldt uit St. Petersburg, dat de door de Eugelsch-lndiscbe overheid uitge bannen Radja Dhuliep Singh eene petitie uit Moskou aau den Russischen Keizer ge richt heelt om te zijnen gunste te inter- veniëeren. Het Russisch dagblad De Nieuwe Tijd zegt over de door Duitschlaud in Elzas- Lothariugeu geuomeu maatregelen, dat de Duitschers wel de openbare uitingen van sympathie van Frankrjjk onderdrukken kunnen, maar dat zjj die sympathieën zei ven niet kunnen vernietigen, omdat deze gegrond zijn niet op het sentimenteel ver langen van den Elzasser eu den Lotharinger ontvangen; de terugkeerendeu doen natuurlijk ook mede, en de gehtele bende stelt zich als eene horde razenden aau. De jonge Afrika-reiziger Thomson vertelt het volgende omtrent de ontvangst, die hem iu een negerdorp werd bereid: „Niemand wist iets om trent mijne aankomst, maar zoodra had men mij niet in het oog, of het nieuwtje werd met bliksemsnelheid verbreid. In een oogwenk was ik door eene groote bende mensehen omringd, die letterlijk dol van bljjdschap schenen, zij schreeuwden en dansten als krankzinnigen en schudden mij zoo hartelijk de hand, dat mijn arm uit het lid dreigde te gaan. Z:j gingen aau mijn lijf hangen en kwamen van alle kanten aanhollen, om geweren af te schieten. De meer gevoeligen ouder hen huilden als kinderen, eu ik was recht in mijn schik, dat ik dit voorbeeld kon volgen, want ik leed zulk eene pijn, dat de tranen mij over de wangen biggelden."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1887 | | pagina 1