NIEUWE
1120.
Donderdag 23 Juni 1887.
12de Jaargang.
Stemmen,
B UIT E NL AN 1).
ii.
Hoe men in Afrika groet.
(Slot volgt).
HAAR1EMCHI ('0IRA1T.
ABOIÏNEMENTSPBIJ8
Per 3 maanden voor Haarlem0,83
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afsonderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
8 J I tS 1 CTJanstraatHaarlem.
nQ(Aifms>'Djiij
PBIJS DEB ADVEBTENTIÉN
AGITE MA NOW AGITATE.
Van 1 6 regels.30 Venin.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrydag-
avond voor 6 uur ingewacht.
Uiteevers: KUPPERS LAUKEY.
(Slot.)
In onze vorige beschouwing hebben wjj
doen uitkomen, dat het stelsel, waarbij de
macht der Regeering, voor het gewichtigst
deel in de handen des volks wordt gelegd,
eigenlijk niet in onzen geest is. Nu dat
systeem in de richting des tijds ligt en er
niets tegen te doen is, noemen wij het een
burgerplicht om het zoo onschadelijk mo
gelijk te doen werken.
Door den hooggeëerden Dr. Schaepman werd
bij de behandeling der kiestabel, die in het
voorloopig kiesreglement wordt opgenomen,
nog eene poging gewaagd om de werking van
de overgangsbepalingen op hot stuk der
verkiezingen, zoo min als mogelijk beden
kelijk te doen wezen. Dr. Schaepman stelde
namelijk voor, om de groote steden ook in
enkelvoudige districten te splitsen. Daarvan
zou het natuurlijk gevolg wezen, dat de
minderheden, in de groote gemeenten aan
wezig, ook een vertegenwoordiger zouden
kunuen erlangen.
Maar de liberale partij wilde ten slotte,
daarvan niets hooren; zij vreesde blijkbaar
dat haar overwicht in de groote steden zou
verloren gaan. De verwerping van het
amendement-Schaepman was niet verwacht;
de libertijnen waren over de quaestie ver
deeld; doch kort voor de stemming kwamen
de heeren liberalen bijeen omhet
doodvounis van het amendement-Schaep
man te teekenen.
Zoo zal dan de tegenwoordige toestand
gehandhaafd blijven, volgens welke aan de
gezamenlijke vertegenwoordigers der groote
steden een veel te grooteu invloed op de
samenstelling der Kamer wordt toege
kend.
De aistemmiug van het amendement
nopens de inrichting der stembus-groepen
in de groote steden, doet ons leed, maar
de Christen mag niet wanhopen, en dus
moeten wjj, ook na de betreurde beslis
sing, alles doen om de niet-gewenschte
resultaten van de nieuwe kiestabel af te
weren.
Daartoe wordt groote krachtsinspan
ning gevorderd onder de goed gezinde Ne
derlanders.
Als wjj van goedgezinde landgenooteu
gewagen, dan willen wij daarmee niet zeg
gen, dat de andersdeukendeu op staatkun
dig gebied, opzettelijk kwaadgezindeu moe
ten heeten. Volstrekt niet. Te goeder trouw
kan men dwalen en tot de libertijnen be-
hooren. Doch al is men niet met bepaald
booze bedoelingen een tegenstander van
waarheid en recht, toch worden door die
omstandigheid de verderfelijke uitvloeise
len van het gewraakte stelsel niet weg
genomen.
Personen eerbiedigende, met de dwalen-
den zelf, als personen, medelijden koeste
rende,moet men onverbiddelijk strijden tegen
slechte beginselen. Dat is geeue onverdraag
zaamheid, zooals sommigen wel eens durven
beweren; in geenen deele; tegenover de
leugen moet men zich zoo onverdraagzaam
mogelijk toonen. Daarin moeten wij God
F E 1L L E T O N.
Bekommerde men zich vroeger bitter weinig
om Afrika en de zwarte bewoner» van dat we
relddeel, tegenwoordig is, door de jongste ont
dekkingsreizen en het iubezitnemen van grond-
grondgebied, veel belangstelling voor dat deel
der aaide ontstaan. Het maatschappelijk leven der
inboorlingen is, natuurlijk, hemelsbreed verschil
lend van dat der beschaafde volken, en bij het
begroeten zijn in Afrika, om een voorbeeld te
noemen, de zonderlingste ceremoniën in gebruik.
Wjj laten bier daaromtrent het een en ander
volgen, dat wij uit de mededeeling van een
Duitschen Marine-officier opteekeiiden, die eene
rei» door Afrika beeft gemaakt.
Bij de Tan-negers (die berucht zijn wegens hunne
Voorliefde voor het eten van menscheuvleeech)
gaat iemand, die eene woning binnen treedt,
zeiven navolgen, vau Wieu iu de Gewijde
Bladen staat opgeteekeud, dat Hij de sonde
haat, doch den zondaar wil behouden.
Tegen het liberalisme moet de strijd
wordeu gevoerd; doch de persouen, die er
mede besmet zjjn,moeten we als onze naasten,
liefhebbeu eu trachten heu van de dwaling
af te brengen.
Niet genoeg kan bij tijds, worden opge
wekt, om alles te doeu, wat binnen rnen-
schelijk vermogen valt, ten einde aan de
behoudende eu religieuze beginselen ook
bij de stembus de zegepraal te doen verze
keren.
Wjj gewaagden in ons vorig betoog van
uiteeuloopeude methoden, welke door de
liberalen en de anti-liberalen bjj de stem
bus wordt gevolgd. Thaus willen wjj aan
wijzen wat wij daarmede verstaan. De
zaak is trouwens bekend ea duidelijk ge
noeg.
De liberaleu zoeken bij de stembus al-
tjjd naar voorwendsels. De ware stembus-
bedoelingen hunner partij verbergen zij
zorgvuldig. Moest men iu de verkiezings
dagen de liberalen gelooven, dau zouden
de geloovige richtingen op niets meer of
minder bedacht wezen, dan op het benemen
aau alle niet strikt geloovige .lieden vau
alle vrijheid van deuken. En toch is niets
minder het geval dan dat. Natuurljjk zal
ieder geloovige het diep betreuren, dat zoo
vele duizenden beweren, te kunuen leven
buiten God en zijn gebod. Maar dat innig
bejammerende, zal men toch geen geweld
gebruiken, om de dwalendeu tot den stal
der schapen vau den goeden Herder terug
te breugen.
Wat is echter het geval?
Zjj, die voorgeven, dat de geloovigen huu
geweld willen aandoen, zijn er juist op uit
om de geloovigen te vervolgen.
Recht en vrijheid worden aau de geloo
vigen geweigerd. Aan bewijzen voor die
stelling ontbreekt het niet.
Nog onlangs verzekerden zelfs de libe
ralen, welke hunne stem gaven aan het
voorstel van den heer Vos De Wael, waarbjj
de gewone wetgever volkomen vrij wordt
gelaten in de regeling van het lager on-
derwjjs, dat zij de eischeu van de voor
standers van het vrije onderwjjs nimmer
zullen bevredigen. De natie moest, integen
deel, iu beweging worden gebracht, om
voor het Staatsouderwjjs beslist, tegen de
bestrijders ervau, partij te kiezen.
Meer dan ooit zal het er dus tbaus op
aankomen, dat er mannen naar de Tweede
Kamer worden afgevaardigd, die bereiden
gezind zjjn om voor de rechten van het
bizonder ouderwijs op te komen.
De liberalen zullen echter ook de ware
beteekeuis der onderwjjsquaestie onjuist af
schilderen. Het is den vrienden van het
bizouder onderwjjs bepaald te doeu, om de
kinderen des volks tegen elkaar op te bit
sen zoo zullen de liberalen niet ophou
den in hunne vergaderingen en in de
nieuwsbladen te verkondigen. Langs de
deuieu der kiezers zal hetzelfde worden ge
lasterd.
Heeft (zoo vragen wjj) de neutrale school
dau zulk een verdraagzaam geslacht gele
ter begroeting van familieleden, vrienden en
bekenden, op de knieën van ieder der aanwezi
gen zitten en wordt dan omarmd.
Moet deze ceremonie reeds voor der toeschou
wer iets zeer grappigs hebben, nog grappiger
solrijnt het gebruik bij sommige stammen,
dat personen, die elkander willen groeten, naar
elkaar toe hinken.
Wanneer bij de Wagnah-negers iemand in
een gezelschap komt, neemt liij ter begroeting
wat zand of aarde met de rechterhand op, doet
een gedeelte er van in de linkerhand eu wrijft
dan met de vuist van de linkerhand zijn rech
terhand eu rechterzijde, terwijl de rechterhand
dezelfde manoeuvre aan de linkerzijde van het
lichaam verricht; het geheel wordt geaccom
pagneerd door het snel zingen van een begroetings
lied.
Veel negers in Noord-Afrika blazen elkander
tot groet in het gelaat en bij de Oschuirne-
gers bestaat de gewoonte om elkander met veel
verd? Ziju de loge-manuen, aanhangers der
richting van >het lichtdau zulke humane
menscheu? Of zijn het niet de loge-vrien-
den, die in alle landen onrust stoken, re
volutie maken, de volkeren tegen de Vor
sten aanhitsen en alles op losse schroeven
zetten?
Als er geen beter licht, dan loge-licht
over de wereld ware verrezen, dan zaten
wij allen nog iu de diepste duisternis. God
zij geloofd, dat uit Bethlehem, het licht
opging over deze zondige wereld en dat
allen, die in dat licht gelooven en een Gode
aangenaam leven leiden, behouden zullen
worden.
De geloovige kiezers moeten daarom de
quaestiën bjj de stembus zuiver formulee
ren. De methode der liberaleu verdient zeer
beslist afkeuring. Onze geestverwanten
moeten eene betere methode volgen; zjj
moeten eenvoudig de waarheid verkondi
gen. Om vrijheid van geloof en geweten,
voor Kerk eu School is het ous te doeu.
Dat moet overwogen wordeu, maar ook
zonder bjjvoegselen wordeu gezegd en her
haald. Er moet in de beste stemming wor
den gestemd. Eu die goede gezindheid is
aan te duiden door deze woorden: Vreest
God; eert den Koning; hebt de vrijheid en
de waarheid lief.
Stemmende onder dat heilig besef, zal
de vijand verslagen worden eu zal de vrij
heid zegevieren.
Dat geve de goede God!
Z. H. de Paus zal de goudeu roos zen
den aan miss Caldwel vau Washington,
die 300,000 dollars schonk aau de Ka
tholieke Universiteit van Washington. Zij
is de tweede Amerikaansche, die deze on
derscheiding geniet; de eerste was de vrouw
van Generaal Sherman.
Door den Belgischen Minister van
Justitie ziju wetsontwerpen ingediend, welke
het uitvloeisel zijn van het onderzoek en
de rapporten der commissie voor den ar
beid. Het eene bevat eene regeling van den
arbeid van vrouwen en kinderen in de
mijnen eu fabrieken, terwjjl het tweede
strekt tot het tegengaan van verwaarloo-
ziug of mishandeling van kinderen van
acrobaten.
De Fransche Kamer heeft tot en met
art. 9 van de legerwet aangenomen, en
een amendement verworpen, waarbij aan
de in actieven dienst zjjnde militairen het
stemrecht werd toegekend.
De Tweede Kamer in hetgroot-hertog-
dom Hessen heeft het ontwerp tot wjjzi-
giug der wet op de opleiding en benoeming
van Geesteljjkeu met algemeeuen stemmen
aangenomen.
Op aanvraag der Regeering van het ko
ninkrijk Saksen heeft de Bondsraad den
burgerl jjkeu slaat vau beleg te Leipzig voor
den tijd van een jaar verlengd.
Duitschlaud is toegetreden tot de over
eenkomst van Engeland en Nederland
tot wering der drjjvende drankwinkels op
zee.
plechtigheid in het gelaat en op de handen te
spuwen. Deze laatste ceremonie zegt Stanley
ook van een neger-koning te Ukerewe te heb-
te hebben gezien, eu de onvergetelijke Livingstone
beschrijft op de volgende wijze hoe de Batoko-
tiegers elkander groeten: „Zij laten zich op den
grond vallen en slaan, terwijl zij heen eu weder
rollen, ten teeken vau vreugde, op hunne dijen."
De Tibbu's hebben voer nederknielen, vragen
en antwoorden nagenoeg een uur noodig, eu de
Berero's eu andere stammen houden er begroe
tingen op na, die even lang van adem zijn.
De Bambara's, in het Noordwesten van Afrika
schreeuwen bjj het groeten zóó hard, dat een
potdoof memcli het kan hooren, eu daarbij
zwaaien zij onvermoeid met handen eu armen
iu de lucht. Helsch rumoer en verdraaiing van
ledematen zijn trouwens aan de orde van den
dag. Keert een karavaan huiswaarts, dan haast
men zich om die met tromgeroffel, geweerecho-
ten en vreugdegejuich op feestelijke wijze te
De Schlesische Volkszeitung meldt de be
noeming van Mgr. Kopp tot Prins-Bisschop
van Breslau.
De Duitsche Rijksdag is Zaterdag, na
alle aan de orde zijnde werkzaamheden te
hebben afgehandeld, met eene, door Mi
nister Von Bötticher voorgelezen, keizer
lijke troonrede gesloten. Daarin betuigt Z.
M. den Rijksdag ziju bizouderen dauk voor
wat deze tot stand heeft gebracht, zoowel
ter versterking van 's lauds weerbaarheid
als van de geldmiddelen, een en ander zoo
noodig voor het behoud des vredes en 's
Rijks verdere ontwikkeling.
Te Londen zijn de feesten in vollen
gang bij gelegenheid van de 50 jarige
Regeering van Koningin Victoria. De ge-
heele s tad is in feestdos en aan zaken
wordt niet gedacht. Ontzaglijk groot is de
toevloed van vreemdelingen. H. M. ontving
eene geheele reeks van brieven, adressen
eu telegrammen van gelukweusching uit
alle oorden der wereld.
In het Lagerhuis deelde de heer Hol
land liet volgende mede omtrent eene bot
sing, welke lieeft plaats gehad tusschen
Frauschen eu inboorlingen te Baddiboos,
aan de Gambia-rivier, op de Westkust vau
Afrika, alwaar de Fransche vlag was gohe-
scheu. Baddiboos staat niet onder Britsche
bescherming, maar ligt binnen den kring
van den Britschen invloed aau de Gambia-
rivier, alwaar de iulandsche hoofden sedert
vele jaren verplichtingen en overeenkom
sten tegenover Eugelaud hebben aangegaan.
De zaak wordt ernstig in het oog gehou
den door de Regeeriug, welke ten volle
overtuigd is van do noodzakelijkheid dei
handhaving van de Britsche belangen eu
rechteu aau de Gambia, en welke met de
Fransche Regeering daarover iu onder
handeling is getreden.
De Italiaausche Regeering heeft aan
de Fransche officiëel bericht gezonden, dat
Italië geen deel zal nemen aan de tentoon
stelling van 1889.
Pij vernieuwing is de politie te Wee-
ueu op het spoor van anarchisten gekomen.
Iu het belang van het gerechtelijk onder
zoek wordeu geen bizon derheden openbaar
gemaakt.
Uit Odessa wordt gemeld, dat iu
Zuid-westelijk Rusland de overheden op
groote schaal de Oostenrjjksche eu Duitsche
ambtenaren in Russischeu dienst ontslaan;
de meesten krijgen slechts veertien dagen
te voren de opzegging en moeten over
haast vertrekken en alles achterlaten.
Men meldt uit St. Petersburg, dat de
door de Eugelsch-lndiscbe overheid uitge
bannen Radja Dhuliep Singh eene petitie uit
Moskou aau den Russischen Keizer ge
richt heelt om te zijnen gunste te inter-
veniëeren.
Het Russisch dagblad De Nieuwe Tijd
zegt over de door Duitschlaud in Elzas-
Lothariugeu geuomeu maatregelen, dat de
Duitschers wel de openbare uitingen van
sympathie van Frankrjjk onderdrukken
kunnen, maar dat zjj die sympathieën zei
ven niet kunnen vernietigen, omdat deze
gegrond zijn niet op het sentimenteel ver
langen van den Elzasser eu den Lotharinger
ontvangen; de terugkeerendeu doen natuurlijk
ook mede, en de gehtele bende stelt zich als
eene horde razenden aau.
De jonge Afrika-reiziger Thomson vertelt het
volgende omtrent de ontvangst, die hem iu een
negerdorp werd bereid: „Niemand wist iets om
trent mijne aankomst, maar zoodra had men
mij niet in het oog, of het nieuwtje werd met
bliksemsnelheid verbreid. In een oogwenk was
ik door eene groote bende mensehen omringd,
die letterlijk dol van bljjdschap schenen, zij
schreeuwden en dansten als krankzinnigen en
schudden mij zoo hartelijk de hand, dat mijn
arm uit het lid dreigde te gaan. Z:j gingen aau
mijn lijf hangen en kwamen van alle kanten
aanhollen, om geweren af te schieten. De meer
gevoeligen ouder hen huilden als kinderen, eu ik
was recht in mijn schik, dat ik dit voorbeeld
kon volgen, want ik leed zulk eene pijn, dat de
tranen mij over de wangen biggelden."