N I E U W E
m. 1145.
Zondag 18 September 1887.
12de Jaargang.
Kapitaal en arbeid.
BUITENLAND.
Herstemmingen voor de Tweede
Kamer der Staten-Generaal
mmnisniE iiiinm.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
EMDJU7
BUREAU: St. Janstraat
Haarlem.
AGITE MA NOW AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIÉN
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPEES LAUEEY.
i.
Ontelbare stelsels zijn reeds aangewezen
om het lot van den arbeider te verbeteren.
Maar aÜ6 theorieën moesten ten slotte fa
len, omdat alle min of meer op materia
listische grondslagen waren opgebouwd
en men langs den revolationnairen weg het
doel trachtte te bereiken.
De grondslagen waren slecht, omdat men
geen rekening hield met de beginselen
van het Christendom en de oplossing der
quaestie door slechts enkele middelen wil
de bewerkstelligen. Geheel en al verkeerd
zijn dei halve de voorstellen van hen, die
de oplossing der sociale vraag in slechts
enkele middelen meenen te hebben gevon
den. Dit groote en algemeene doel kan niet
door een middel, een voorstel, maar door
het samenwerken van alle factoren der
maatschappij worden bereikt. Deswege heb
ben ook alle theorieën en proeven weinig
of niets gebaat, veeleer geschaad, althans
niets goeds uitgewerkt.
Het moderne liberalisme is machteloos;
het ziet wel de ellende en het gevaar, maar
het heeft geen redmiddel, geen medicijn.
De Staatslieden der beschaafde lauden van
Europa en Amerika houden zich bezig met
de oplossing der vraag, maar de moderne
Staat is in den grond zelf heideusch ge
worden en tracht er naar alle sporen van
den christelijken geest en vau het chris
telijke leven uit te roeien. Het kapitaal
kent, in zijne machtige heerschappij, slechts
zijne eigene belangen en tracht zich te
vermeerderen. De rijkaard laat zich leiden
door den geest van 't egoïsme en door de
zucht naar genot; hij sluit zich door een
gouden muur van de armen af. De arme
heeft eveneens den geest van het Chris
tendom verloren en is een prooi geworden
vau het ongeloof en materialisme; ook hij
wil bezitten en genieten; de arme meent
gelijke rechten te hebben en aangezien bij
de middelen niet heeft, tracht hij ze langs
den weg der revolutie te bereikeu.
Zoo lang dus deze beidensche geest, die
het gansehe zedelijk leveu verwoest, blijft
heerscken, is er aan eene verbetering der
sociale toestauden niet te denken; want
het socialisme kan slechts afbreken, niet
opbouwen; het werkt oplossend in de meu-
schelijke maatschappij. De geschiedenis van
het verleden leert zulks en geschiedenis is
waarheid. Van dien kant alzoo, zoo lang
de Staat de grondstelling van het Chris
tendom niet erkent, kan men geen hulp
verwachten.
Het Christendom heeft den toets zijner
bovennatuurlijke keilkrackt. in den loop der
eeuwen en voornamelijk in de Fransche
revolutie doorslaan; het heeft getoond en
F E U 1 LL E TO N.
De geheimzinnige schoenen.
Eene Italiaansche legende.
Beppo, een schoenmaker uit een gekucht in
de buurt van Napels, was aan het werk en
klaagde intusscheu over de weinige verdiensten,
die zijn gewone arbeid hem opbracht, terwijl hij
bij afwisseling ook vrouw Eortuna verwensckte,
die hem zoo bitter zeldeu toelachte.
Tito ten knap jongeling uit den omtrek, komt
binnen en bestelt} hem een paar nieuwe schoenen.
Ik heb er liaast mede, zegt bij, want over
morgen trouw ik met Ideletta, eu ik heb de
schoenen noodig voqr de trouwplechtigheid, die
wij te Napels zullen vieren.
Men wordt het over den prijs eens. Het spreekt
van zelf, dat Tito zijne schoenen den volgenden
dag tegen den avond hebben zal, daar da vol
trekking van het huwelijk op den daaropvolgen-
den dag is vastgesteld.
Beppo gaat dadelijk aan het snijden en naaien
van de schoenen. Maar terwijl hij zoo zit te
werken, zegt hij bij zichzelven:
Wel, waarom zal ik die goede kans niet
waarnemen?
Eu hij nam zich voor, dit dan ook te doen.
Toen Tito zijne schoenen kwam halen, ant
woordde hij:
bewezen, dat het de volken der aarde aan
de ellende weet te ontrukken. Heeft het
den mensch niet verlost van den onna-
tuurlijken toestand van het oude heiden
dom en tot vrijheid, gelijkheid eu broeder
schap gebracht? Het Christendom, de Kerk,
heeft niets van zijne macht verloren; het
is in onze dagen nog even krachtig als
toen het in de wereld verscheen; zijne leer,
zijne grondstellingen, zijne moraal is niet
veranderd; het is niet verouderd, het is
even frisch en jeugdig gebleven als iD den
tijd toen het door den Heiland werd ge
sticht, om alle meDSchen tijdelijk eu eeuwig
gelukkig te maken. De Kerk alleen ver
mag de sociale vraag op te lossen, hare
beginselen zijn dezelfde gebleven. Als dus
de menschheid terugkeert tot de eeuwige
beginselen van het Christendom, tot de
beginselen van waarheid en recht, als do
geest van de Kerk weder in de meuschelijke
maatschappij vermag door te dringen, dan
ook zal de oplossing der sociale quaestie
een feit ziju. Onze moderne eeuw echter
heeft niet alleen de christelijke beginselen
verzaakt, maar zij is ook van den geest
des Christendoms afgeweken; de beginse
len van den modernen Staat zijn niet
christelijk meer, ze zijn totaal heidensch ge
worden.
Het Christendom heeft eene nieuwe so
ciale orde verkondigd, zooals de wereld die
nimmer heeft gekend. Bovenaan staat het
grondbeginsel: »Heb God lief en uwe naas
ten gelijk u zelven.« Zulk een beginsel
werd nog nimmer verkondigd. Zulk eeu
verheveu taal werd nog nimmer gespro
ken. »Dat is mijn gebod,sprak de Hei
land, »dat gij elkander bemint, gelijk ik
u heb liet gehad. Al wat gij wilt, dat de
menschen u zullen doen, doet dat ook aan
hen.« Het is Gods heiligen wil, in de
Schriftuur zoo heerlijk geopenbaard, dat
niemand zijn broeder mag benadeeleu, maar
dat hij hem lief hebbe en de meeste ach
ting bewijze. In de Gewijde Bladen staat
de waarheid opgeteekend, welke ons tot de
erkenning dwingt, dat slechts onder de heer
schappij der christelijke beginselen eene
duurzame maatschappelijke orde mogelijk
is. Ja, het Christendom gaat nog verder en
verkondigt als hoogste begrip der ware
naasteuliefde, zoo voor de volkeven als voor
het individu: Bemint uwe vijanden, do6t
wel, die u haten en bidt voor hen, die u
vervolgen.
Het Christendom bracht gelijkheid aan
de menschen en daardoor werd de slaver
nij met wortel en tak uitgeroeid. God schiep
alle menschen naar zijn beeld en gelijke
nis. Ziet de wereld geld eu rijkdom of
den Mammon, zooals de Heiland zegt, als
zijn God, als zijn ideaal aan, het Christen
dom daarentegen bescnouwt het bezit van
Ik heb ze niet kunnen afmaken. Ik ben
niet wel geweest en, om ze nu nog klaar te
krijgen, zou ik den nacht door moeten werken.
Ik ben vermoeid, ik heb behoefte aan slaap.
Maar morgen is het de trouwdag, ik heb
mijue schoenen morgen vroeg noodig. Kom, Beppo,
doe je best nu eens.
Nu ik zal het doen, maar wat geeft gij mij
dan, als ik, zoo ziek als ik hen, toch doorwerk?
Een lire meer dan den bepaalden prijs.
Een lire! hoe royaal!. Vijf of ik ga
naar bed.
Welnu vijf dan, dat is dus afgeproken;
hoe laat kau ik ze krijgen?
Van avond om negen uur.
Goed!
Tegou uegen uur kwam Tito terug. «De
schoeuen?
Ik heb ze niet kunnen klaarkrijgen, ik
voel mij lang niet goed, Tito!
Kom, Beppo, nog een laatste krachtsin
spanning.
Wat geeft gij mij er dan voor?
Zes lire in plaats vau vijf.
Zes lire. En daarvoor zou ik mijne nacht
rust opofferen. Twaalf lire, of ik ga slapen.
Twaalf lfre! nu 't is goed; maar hoe laat
kan ik ze dan hebben?
Kom tegen elf uur terug.
Tito komt op het afgesproken uur terug:
De schoenen?
aardsche goederen, zonder deze te veroor-
deelenofte verwerpen, slechts als een mid
del tot het doel. De rijkdommen in den
zin van Christus eu van den christelijken
Godsdienst moeten slechts een middel zijn
om een hooger levensdoel te bereiken; zij
moeten in den geest der liefde worden ge
bruikt. En naar dit christelijk sociaal be
ginsel van liet Evangelie zal de mensch
heid eenmaal haar oordeel moeten hooren.
(Slot volgt).
Volgens inlichtingen, uit de beste bron
nen geput, bepaalt het voorval, met veel
ophef vermeld, omtrent eene aanvaring,
gevolgd door schipbreuk, tusschen eene
Engelsche en eene Belgische visschuit, zich
tot eene eenvoudige botsing, veroorzaakt
door de onachtzaamheid vau den Engel-
scheu schipper, die de lichten aan zijne
schuit niet had ontstoken. De opgewon
denheid der Belgische visschers is geheel
geweken, eu Engelsche schuiten brengen,
zonder eenigen overlast te ondervinden, hare
visch te Oster.de aau de markt. Eene le
vendige wisseling van diplomatieke stuk
ken heeft er tusschen het Belgische eu het
Engelsche Kabinet plaats, ten einde tot eene
wederzijdsche bevrediging en eene schikking
te geraken met betrekking tot het betreu
renswaardige conflict tusschen Belgische en
Engelsche visschers.
Volgens bericht uit Berlijn zijn er
te Warschau in de laatste dagen 50 chris
telijke eu 25 joodsche familiëu, benevens
32 Israëlitische jongelieden, allen Duitsche
onderdanen, op hoog bevel verdreven eu
zullen er binnen weinige dagen nog velen
volgen.
Nog steeds zijn er geruchten in omloop
omtrent eene ontmoeting der Keizers van
Duitschland eu Rusland te Stettin. De
Vossisehe Zeitung zegt, dat als die ontmoe
ting zal plaats hebben, hierdoor alleen aan
de eischen der beleefdheid zal worden vol
daan, zonder dat de verkoeling tusschen
Duitschers en Russen, daardoor zal worden
weggenomen.
De gevolgen der opheffing van den
Staat van beleg in Bulgarije schijnen der
Regeering niet mede te vallen. De taal der
weder verschenen oppositie-bladen is zoo
heftig, dat de Regeering reeds heeft moeten
besluiten het blad De Bulgaar te schorseu
en tegen den hoofdredacteur eene gerechte
lijke vervolging in te stelleD.
Dit moet het blad vau Radoslavoff wezen,
den gewezen Minister eu persoonlijken te
genstander van Stambouloff. Want Kara-
veloffs orgaan, welks eerste artikel zoo
heftig tegen den nieuwen Vorst was, heet
De Grondwet. Dat artikel heeft geweldige
Er ziju uog maar eeu paar kleinigheden
aan te doen, maar ik ben daar veel te ziek
voor. Tito, beste jongen, ik ga naar bed. Ik
kan onmogelijk langer opblijven.
Kom Beppo, probeer liet nog eens. Mijn
huwelij k kan anders niet doorgaau.
Wat geeft ge er voor?
Dertien lire in plaats van de bepaalde
twaalf.
Dertien, houdt gij mij voor den gek? Vijf-
en-twintig of ik ga naar bed.
Toen sprak Tito op epottenden toon:
Welnu, ga naar bed, waarde Beppo! Ik
zou bet mij niet kunnen vergeven, als ik uw
lijden nog ging vermeeideren. Goeden nacht,
Brppo, boud je schoenen maar. Mijn huwelijk
zal door zoo'u kleinigheid niet afspringen, want
Antonio, je confrater, had juist een paar mooie
schoenen op mijue maat; hij heeft ze mij voor
ongeveer zes lire verkocht. Slaap wel, Beppo,
slaap wel.
En Titto ging hard lachende heen.
Wie was het meest bedot?Beppo, aan
wien niet alleen het groote vooordeei, dat hij
er listig uit had meenen te zullen trekken, maar
zelfs de gewone prijs voor zijn werk ontging.
In werkelijkheid waren de schoenen reeds
af; Beppo meende, dat hij het best deed met
naar Napels te gaan, om te trachten ze daar
te verkoopen.
Den volgenden ochtend begaf hij zich dus,
sensatie gemaakt en voor Karaveloff zeer
onaangename gevolgen gehad.
Terstond na het verschijnen van het
artikel heeft de»nationale party» op een
der pleinen van Sofia eene groote verga
dering gehouden, waarin met groote geest
drift besloten werd Vorst Ferdinand tot
het uiterste te ondersteunen eu goed en
bloed voor hem veil te hebben. Daarop
trok men naar het paleis om den Vorst
zijne hulde te brengen en hem het geno
men besluit mede te deelen, waarop de
Vorst op het balkon verscheen, zijn dank
betuigende met de woorden: »Ik dank u!
Hebt mij lief! Leve Bulgarije!*
Door een en ander was de opgewondenheid
zoo groot geworden, dat men besloot, den
verrader® Karaveloff eene tuchtiging te
gaan toedienen. Eenige honderden be
stormden zijn huis en sloegen daar alles
kort eu klein. Karaveloff zelf had de vlucht
genomen; de politie trachtte wel zjjne eigen
dommen te beschermen maar hare krachten
schoten te kort. Daarop gingen de »na-
tioualen« naar de drukkerij van de Grond
wet, wierpen daar de vensterruiten in en
rukten het naambord af onder den kreet:
»Weg met de verraders!* Ten slotte ver
zamelde men zich voor de woning van den
Minister-President Stambouloff, die de lie
den tot huiswaarts keeren bewoog, met de
verklaiiug, dat »de zaak van Bulgarije niet
verloren was, zoolang zij nog zulke verde
digers vond.*
Dat zulke* van Stambouloff, is zeker
niet zeer gelukkig gekozen, en doelde waar
schijnlijk meer op de ontwikkelde geestdrift
dan op het volbrachte vernielingswerk,
waarvan de Minister-President mogelijk
toen nog niet eens afwist. In Duitschland
en Rusland zal het echter natuurlijk wor
den uitgelegd, alsof Stamboulof gezegd
heeft, dat hij alleen met hulp van straat
schenders en stokke-knechts (uog een vrien
delijk woordje van Kaulbars!) wil regeereu.
Maar verdere gevolgen zal het gebeurde
waarschijulijk wel niet hebben.
bInn e n l a n d.
Leiden. Uitgebr. 2442 st. Gekozen: O. Baron.
Van Wassenaer Van Catwijck (anti-rev.) met
1415 eu J. H. Donner (auti-rev.) met 1393
et. De heer Mr. J. P. Smeele (kath.) lid der
ontbonden Kamer, verkreeg 1042, en de heer
Van Nuuen (kath.) 1029 stemmen.
Bij de eerste stemming, op 1 September, had
Baron Van Wassenaer 877, J H. Donner 828,
Mr. Smeele 994, Van Nunen 970, Mr. H. J.
Bool (lib.) 771 en Mr. E. Was (lib.) 810
stemmen.
Winschoten. Uitgebracht 1110 stemmen. Ge
kozen: Prof. Mr. H. L. Drucker (lib.) met
na de schoenen aau elkaar gebonden en aan zjjn
stok te hebben gehangen, op weg naar de
stad.
Het dorp was reeds half achter den groenen
heuvel verdwenen, toen Beppo werd achterop
gereden en vooruitgehaald door den open wagentje
waarin Ideletta eu haar gelukkige bruidegom
waren gezeten. Tito rustte tegen het slijkbord
van het lichte karretje met beide voeten, die
versierd waren met schoeuen, waarop prachtig
blinkende gespen zaten. Het metaal schitterde
in de zonnestralen, zoodat Beppo er voor een
oogenblik geheel door werd verblind. Het vroo-
lijk paartje wenkte hem vriendelijk toe, en wierp
hem zelfs eeu bloem voor de voeton. Een oogen
blik daarna verdween het rijtuig in een wolk
van stof uit het gezicht.
Ellendeling! riep Beppo uit, terwijl hij de
bloem uit den ruiker vau Ideletta vertrapte, ik
wou, dat het wiel van het rijtuig brakl Wacht
maar! het is slechts drie uur gaans van hier
naar Napels, eu ik zal er een uur na hem aan
komen, als ik hen ten minste niet voor de
tweede maal op dezen weg ontmoet, omdat zij
in een of andere sloot gerold zijn; dat zal hen
leeren, in eeu rijtuig te rijden, terwijl anderen,
die zooveel meer ziju, te voet te gaau.
Wordt vervolgd).
