N I E U W E
El
m. 1146
Donderdag 22 September 1887.
12de Jaargang.
Kapitaal en arbeid.
BUITENLAND.
ABOJOTEMEHTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland Ir. p. p.
Voor het Buitenland
Afzjnderljjke Nummers
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
MN El EN 03 ..f
BUREAU: St. Janstraat
Haarlem.
AGITE MA NOIÏ AGITATE.
PBIJS HEB ADVEBTENTIÉB
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag-
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: RÜPPEES i LAUEET.
ii.
Het beginsel van het moderne, van het val-
sche socialisme is de eigenliefde, het egoïsme,
het eigen» ik;het beginsel van het Chris
tendom daarentegen is op de ware naas
tenliefde, op de christelijke charitas ge
grondvest. Zien we niet in het Christendom
van den eersten tijd het ware christelijke
socialisme in praktijk gebracht, als we
van de eerste Christenen lezen, dat zij éeu
hart waren en éene ziel, dat er niemand
ouder beu was, die gebrek leed, want, dat
de rijkereu hunne goederen en bezittingen
verkochten, zoo veel zij kouden missen en
de opbrengst neerlegden aan de voeten van
de Apostelen, die de liefdegaven uitreikten
aau hen, die ze noodig hadden, aan den
lijdenden en nooddruftigen eveumeuscli.
Volgen wij de geschiedenis der eeuwen,
dan vinden wij in die landen, welke vau
den geest des Christendoms doordrongen
waren, geen spoor van sociale ellende en
bederf. Deuken we slechts aau de zoo vaak
belasterde middeleeuwen, toen Vorsten en
volken nog christelijk gezind waren; ner
gens zullen wij eene sociale wanorde ont
moeten, gelijk de nieuwere tijd ons die
openbaart.
Werden de beginselen van het Christen
dom overal toegepast, de sociale ellende zou
spoedig zijn verzacht, de sociale vraag zou
weldra zijn opgelost. Het Christendom heeft
de vuurproef der eeuwen doorstaan, het
stond aau de wieg en aan het graf van
gansche natiën; het zag volken ontstaan,
wier namen nog slechts in de bladen der
historie te vinden zijn. En heeft niet de
gansche beschaafde wereld, aan de boven
natuurlijk genezende kracht, aau den gods
dienst van den Heiland, hare ontwikkeling,
beschaving, welvaart en haren vooruitgang
te danken? Hoe meer eeuo natie zich ver
wijdert van de beginselen en vau den geest
des Christendoms, hoe spoediger en ze
kerder stort zij zich in de groote sociale
ellende.
Men dwaalt derhalve als men van oor
deel is, dat de wetenschap de sociale
vraag van onzen tijd zal oplossen of den
gevaarlijken stioom der sociale beweging,
welke door de landen vliet, zal doen keeren.
De staathuishoudkunde evenmin als het
ruwe geweld der menigte, zal de algemeene
ellende kunnen doen verdwijnen. Weten
schap en kunst zijn hie± niet voldoende;
zij kunnen wel menschen vormen, die hun
leven wagen voor hunne broeders, voor
hun vaderland, maar tegen de sociale be
weging vermogen zij niets. Tegen die ar
moede of ziekte in onze eeuw, staat de
wetenschap machteloos; zij kan het dreigende
gevaar niet afwenden.
De geschiedenis van het oude heidendom
leert ons, dat natiën, zooals de Grieksche
Republieken, de Aziatische volken, het oqde
Rome, in een valsch socialisme hun onder
gang vonden. Het oude heidendom was
moreel dood, toen het Christendom de vol-
F E U 1LLE TO N.
De geheimzinnige schoenen.
2") Eene Italiaanscke legende.
{Vervolg.)
Holal hél riep hem eene stem uit het
naastbijzijnde stuk land toe; zeg mij eens, goede
viiend, wat is dat voor een jeugdig paartje, dat
daar zoo haastig voorhij rijdt?
Dat is een deuguiet uit ons dorp, die zijne
bruid naar Napels brengt, op gevaar af vau er
haar in edeler gezelschap dan het zijue achter
te laten.
Drommels, vriendlief, ge spreekt niet heel
lief over hen! Eene goede waarschuwing is heel
wat waard; het is goed eens achter het masker
gekeken te hebben. Ik zou mij door die vrien
delijke gezichten van die jonge lieden hebben
laten inpakken; het uiterlijk bedriegt toch soms
zeer, als men de menschen niet vau nabij beziet.
Daar hebt ge u zelf bij voorbeeld; op het
eerste gezicht zou ik u bepaald voor een schoen
keu weder tot het leven deed ontwaken
door zijue zedelijke hervormingen naardien
het de menschheid een nieuw, bovenna
tuurlijk leven inademde. De katholieke Kerk
is die diep ingrijpende sociale macht, die
steeds voor het wel en wee der natiën be
zorgd was. Kon de Kerk slechts hare
grondbeginselen en den geest des Christen-
doms weder algemeen invoeren; dan zouden
daardoor aau de voornaamste voorwaarden
tot verbetering der sociale toestanden van
de volken zijn voldaan.
De geest der wereld, die een geest van
oproer, trotschheid, egoïsme, verwaandheid,
onhartelijkheid en genotzucht is, blijft tegen
den weldadigen invloed der Kerk gekant.
Desniettemin heeft de Kerk nimmer opge
houden aan de oplossing der sociale quaes-
tie te arbeiden, de menschelijke ellende te
verminderen, voornamelijk door de werken
der christelijke charitas of der christelijke
naastenliefde. Wie toch kan alle zieken
huizen, hospitalen en heilvolle inrichtingen
tellen, welke in den loop der eeuwen dooi
de Kerk of ten minste in den geest dei-
Kerk voor armen, zieken en noodlijdenden
van eiken aard zijn gesticht geworden. Hoe
groot is het aantal kloosterlingen, die hun
gansche leven aau de christelijke charitas
hebben opgeofferd en gewijd! Zjj zijn het,
die de ware christelijke naastenliefde in
hun Godgevalligeu arbeid prediken, door,
geheel en al in den geest hunner onder
scheiden Orden, zieken of armen te ver-
plegeu, oude, gebrekkige of tot arbeiden on
geschikte menschen te verzorgen, weezeu en
kinderen der armen op te voeden en te ou
derwijzen, in hunne weeshuizen de arme
onschuld, welke de gevoeliooze wereld dik
werf aan het verderf prijs geeft, op te
nemen en te beschermen.
Aldus tracht de Kerk het leven der ar
men en lijdenden van eiken aard te ver
zachten. Dat is het gezegende werk van
het Christendom, daarin ligt de kern van
de oplossing der sociale vraag. Wat baten
den arbeider alle opgeschroefde redevoerin
gen in vergaderingen, wat helpen alle her
vormingsvoorstellen? Verwoest hij de goe
deren der rijken, dan verdelgt hij door die
daad de algemeene welvaart van land
en volk. Daarbij ondermijnt hij zijn eigen
bestaan en hij moei weder lijden, hongeren
en derven. Bombastische redevoeringen,
opruiende taal, socialistische bijeenkomsten
kunnen den arbeider niet helpen, zij zullen
veeleer zijn lot ondragelijk maken. De Kerk
alleen is en was steeds, naar den geest
van haren Stichter, de vriendin der armen
en lijdenden, zij alleen vermag de sociale
vraag op te lossen. Dat heeft zij te allen
tijde en overal door hare werken, der we
reld getoond.
De Vorst van Monaco heeft uit Rome
de Pauseljjke bullen ontvangen, waarbij
het Vorstendom tot Bisdom wordt verheven.
Bjj hetzelfde document is Mgr. Benaventure-
maker gehouden hebben, terwijl hetgeen gij aan
uw stok hebt hangen mij doet veronderstellen.
Wat veronderstellen? vroeg Beppo drifiig.
Ik waarschuw je, vriendlief, zei de ander,
met een veelbeteekeuend knipoogje, loop er niet
zoo open en bloot mee over den weg; de wet
tegen de stroopers is 6treng.
Wat zanik je toch?
Wel, vriend, twee zulke vogels, als gij
daar bij u hebt. Dat is verleidelijk zij
zijn waarlijk prachtig! Pas alleen maar op,
dat de juchtopziener u niet vraagt waar gij ze
hebt geschoten.
Je bent gekl riep Beppo uit, terwijl hij
den andere een minachtenden blik toewierp. En
bij vervolgde zijn weg met het paar schoenen
aan de punt van zijn stok.
Hij had nog geen half uur geloopen, toen hij
een man tegenkwam, die een ezel bij zich had
beladen met twee manden vol gevogelte. Deze
man liet zijn ezel stilstaan en sprak Beppo ver
baasd aan.
Zeg eens, vriend, wilt gc mij dat paar
fazanten overdoen? Ik zal er u twee kalkoenen
voor in de plaats geven, of, als ge dit lieve
Theuret, vroeger Bisschop-titulair vau Her-
mopolis, tot Bisschop en Apostolisch Ad
ministrateur van het Vorstendom benoemd.
Onder voorzitterschap van Graaf Os
car De Poli heeft zich te Parijs een comité
van Ridders van Pauselijke ridderorden ge
vormd, om aan Z. II. Leo XIII, bij gele
genheid van diens jubileum, een kunstwerk,
de galerijen van het Vaticaan waardig, en
een gouden boek met de namen der schen
kers aan te bieden.
Van 2 tot 9 October zal te Charleville,
in de Ardennen, een socialistisch werklie
den-congres gehouden worden, om, zoo het
heet, de weldaden van het socialisme ook
in het overige deel des lands te versprei
den. Parijs, zoo zegt men Daijverig, mag
niet alleen deze heerlijkhedengenieten.
Het verwereldlijken van de ziekenhuizen
te Parijs kost veel geld. Als voorbeeld wordt
het höpital Saint Autoiue aangehaald, waar
de dienst door de geestelijke Zusters jaar
lijks eene uitgaaf vau 30,000 fr. noodig
maakte. Nu leeken den dienst verrichten
kost deze ongeveer 100,000 fr.
Naar aanleiding van het manifest van
den Graaf van Parijs zal, dus wordt ver
zekerd, Prins Jeröme Napoleon er ook een
uitvaardigen, en het algemeen stemrecht
weer voor de familie in beslag nemen.
Aau de Times wordt uit Parijs ge
meld, dat de onderhandelingen tusscheu
Engeland, en Frankrijk over de onzijdig
heid van het Suez-kanaal hebben geleid tot
eene overeenkomst, krachtens welke tot be
waking van het kanaal eene internationale
commissie zal worden benoemd. Deze com
missie zal bestaan uit de Consuls der Mo
gendheden te Caïro, die, onder voorzitter
schap van den oudsten Coinul-Generaal
eenmaal 's jaars bijeen zullen komeu.
Van Duitsche zijde wordt thans be
vestigd, dat deze Mogendheid eeuigen tijd
geleden bij de Porte. als Suzerein van het
Vorstendom Bulgarije, erustige vertoogen
heeft ingediend wegens de behandeling,
welke de Duitsche Cousul Vou Loeper te
Rustschulk van de Bulgaarsche overheid
en de pers heeft moeteu verduren. Herhaal
delijk heeft de Heer Mautow, Prefect' van
Rustschuk, zich zoowel wat de audere Con
suls als wat den Duitschen betrelt, schul
dig gemaakt aau schending der bekende
internationale bepalingen, omtrent welke
op dit punt met de Porto is overeenge
komen. Het dagblad Bulgarie, dat ouder
invloed des Heeren Mautow staat, heeft
herhaaldelijk den Heer Von Loeper aan
gevallen en beschimpt. De verhevene Porte
heeft zich toen aanstonds gehaast aau
Duitschland volkomens voldoening te ver
schaffen. De Prefect Mautow werd van zijn
post ontheven, het dagblad geschorst en
tegen den redacteur eene gerechtelijke ver
volging ingesteld, terwijl tevens de Bul
gaarsche Regeering aan den Duitschen
Consul te Sofia, die officieus met haar in
betrekking staat, haar oprecht leedwezen
over het voorgevallene heeft te kennen ge
geven.
wilt, twee paar kippen. Gij zijl een gelukkig
jager, dat gij de tvree eerste fazanten in dit
seizoen hebt mogen schieten. Breng ze naar het
paleis, ik verzeker je, dat ge er goeden prijs
voor zult krijgen. Als ik in plaats van uit Na
pels terug te komen er nog naar toe moest,
zou ik u uiet twee maar vier paar kippen er
voor aanbieden. Wilt ge er dertig lire voor
hebben? Nu, ik zie wel, dat gij ze mij niet ver-
koopen wilt, daarop bied ik er u dan ook maar
geen veertig voor. Dag vriend, goede reis dan!
En de vogelkoopmau vervolgde zijn weg, ter
wijl Beppo hem in stomme verbazing nastaarde.
Dat is toch vreemd! sprak hij tot zicb-
zidven; twee gekken achter elkander te ontmoe
ten! Is dat een goed of kwaad voorteekeu? Wat
zou dat wel beteekenen?
De weg liep langs eene steile helling voorbij
eei e prachtige v.lla. Aan den voet van den heu
vel kwam Beppo een open rijtuig tegen, dat
bespannen was met twee fiere paarden. Daar zij
stapvoets reden, keken beide reizigers op de
achterbank van liet rijtuig met begeerige blik
ken naar onzen schoenmaker, en de eene zei te
gen den andere:
Dat is alles. Van pautserschepen, ziet
men, geen sprake en Bulgarije wordt in
de geheele zaak tamelijk wel genegeerd,
terwijl de Porte wordt aangesproken. Het
kan dan ook zeer wel wezen, dat men te
Sofia tevergeefs wacht op eeuig antwoord
van Duitschland op bovenbedoelde betui
ging van leedwezen aan den Consul. Maar,
hoe dan ook, men wacht er op en vleit
zich met de hoop, dat de ophelderingen
voldoende zullen geoordeeld worden, doch
schijnt niet geheel zonder vrees, dat van
het gebeurde op eenigerlei wijze ten nadeele
van Bulgarije zal wordeu gebruik gemaakt.
Van de Kölnisclie is de gissing, dat het
eigenlijk de Bulgaarsche Regeering zelve
is, welke zoo hoog opgeeft van Duitsch-
laud's dreigende nouding en wel met het
doel om de bevolking te doen gelooven,
dat ze ouder sterke pressie handelde. Een
feit is, dat in Duitschland zelf eene demon
stratie van oorlogsschepen voor een Bul
gaarsche havenplaats ten sterkste wordt in
twijfel getrokken.
Uit Bucharest laten de Fransche bla
den zich bij voortduring allerlei slecht
Bulgaarsch nieuws melden. Zoo bericht men
aau het Journal des Débats, dat een nieuw
complot tegen deu nieuwen Vorst is ont
dekt aan de militaire academie, dat on
derscheidene boogere officieren zijn gear
resteerd omdat zij weigerden voor den Vorst
in groot tenue te verschijnen, dat het leger
dringend den terugkeer van den Batteu-
berger wenscht en dat de gendarmerie een
waar schrikbewind oefent. Uit Sofia echter
meldt men aan Le lemps het geloofwaar
diger klinkend bericht, dat de Vorst aan
109 tot dwangarbeid veroordeelden vermin
dering van straf heeft verleend en dat de
Sobranja op 14 (25) October zal bijeen
komen. Zeer ougeloofelijk echter klinkt
weer het aan de Regeering toegeschreven
voornemen om eene gerechtelijke vervol
ging in te stellen tegen de leiders der sa
menzwering tegen Vorst Alexander en,
wat verder gemeld wordt, dat aan deu re
dacteur van een oppositie-blad van ambts
wege eeue dracht stokslagen zou zijn toe
gediend.
De allerlaatste cholera-berichten uit
Messina stellen den toestand als iets gun
stiger voor.
In de beide vorige dagen waren voor
gekomen 250 gevallen met 90 sterfgevallen
en 70 met 30. Ook in de gevangenissen
en in het burger-hospitaal kwamen ver
scheidene gevallen voor.
Op de pleinen waren groote ketels ge
kookt water ter beschikking der bevolking
geplaatst. De prijs vau een vaatje water
is reeds tot 50 centimes gestegen.
Door de overheid is voorts beslag gelegd
op de paarden van particulieren, daar deze
ontbraken voor het vervoer der lijkeu, waar
door deze soms 36 uur boven aarde bleven
staan. Ook worden de rouwstoeten door
gewapende soldaten geëscorteerd,omdat reeds
verscheidene malen ongeregeldheden voor
vielen.
Spreek niet langer over uwe eenden en uwe
talingen; daar zie ik twee fazanten, die met hun
beiden meer waard zijn, dun al het meest ge-
geroemde wild; ik wilde, dat ik er vau avond
een van had, slechts één, maar dan goed gelar
deerd en aan het spit gebraden; de Koning zelfs
zou dan niet zoo lekker soupeeren Ho, koet
sier, stop even! Voor hoeveel verkoopt ge
mij die fazanten, vriend?
Beppo wilde er niets meer van hooren, maar
zette het op een loopen, alsof do duivel hem
op de hielen zat. Hij stiet met zijn voet tegen
een steen en viel languit op den grond.
Wel lieve hemel! riep hij opstaande uit,
ben ik nu betooverd of dronken? Iedereen ziet
mijne schoenen voor fazanten aau! Wie heeft het
r.u mis, ik of de anderen?
Eu zich de oogen uitvegende vervolgde hij.-
Dat is bespottelijk, het zijn toch bepaald
schoenen; hoe komt het dan tocb, dat men ze
voor fazanten aanziet?
Wordt vervolgd).
