NIEUWE
■He. 1154.
Vrijdag 14 October 1887.
12de Jaargang.
De toestand in Ierland.
B UiTENL AN D^
2)
De geheimzinnige gevangene.
RlMStlI
ABOETNEMEIÏTSPBIJ8
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,8b
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
AfzJuderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B B B A St. Janstraat Haarlem.
AINIIXNDRdT
PRIJS DER ADVEBTEÏTTIÉH
AGITE MA JTOIf AGITATE.
Van 16 regels .30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K U P P E R S L A U R E Y.
Den 16den September jl. is het Eugel-
sc'ne Lagerhuis na eene zitting, welke bijna
acht maanden duurde, met eeue troonrede
der Koningin op reces uiteengegaan. In
dit gansche tijdsverloop was de toestand
vau Ierland en hoofdzakelijk de nieuwe
Iersche dwaugwet net ouderwerp der breed
voerige beraadslagingen. Ook de troonrede
constateert, dat tijdeus de langdurige zit
ting, de aandacht van het Parlement on
ophoudelijk op de Iersche quaestie was ge
vestigd. Koningin Victoria koestert evenwel
de hoop, dat de thans genomen maatregelen
langzamerhand een volkomeu herstel dei-
gestoorde orde in dit land zullen bewerk
stelligen en de nijverheid wederom zullen
doen bloeien. Zoo luidde ook de troourede,
met welke den 27steu Januari van dit jaar de
zitting werd geopeud;zij kondigde ontwerpen
aan tot verzekering eener juiste en goede
handhaving der strafwet in Ierlaud. Deze ont
werpen zijn inmiddels wet geworden, maar
als eene bittere ironie van de daaraan
vastgehechte verwachtingen, luiden de be
richten, welke in de laatste dageu uit Ier
laud tot ons komen. In plaats van een
volkomeu herstel der geweuschte orde, hoo-
reu wij van bloedig oproer, in plaats van
eeue vreedzame ontwikkeling der dingen
veruemeu we niets dan formeele gevech
ten, van bitteren strijd tusschen volk en
politie, waarbij vau vele gesneuvelden eu
gewomteu wordt gewag gemaakt.
De tegenwoordige toestanden in Ierland
herinneren levendig aan die van het jaar
1882, nadat Gladstone, die toenmaals het
roer van den Staat in handen had, zich
tot eene gewelddadige ouderdrukking der
Iersche Landliga had laten verleideuOok
in dien tijd waren bloedige gevechten tus
schen volk en politie in Ierlaud aan de
orde van den dag; de moonlight-benden ver
spreidden schrik eu ontzetting heinde eu
verre eu ook thans vernamen we, dat een
dezer benden in een gevecht met eene pa
trouille, onderscheiden agenten van politie
heelt vermoord eu verwoud. In dien tijd
werden de parlementaire leiders der Ieren
te Kilmaiuham gekerkerd eu ten huidigeu
dage worden opnieuw, op grond van de
Iersche dwaugwet Iersche Afgevaardigden
voor de rechtbank gedaagd. In die dagen
hadden de Fenians en de dynamiet-mauueu
zich van de leiding der Iersche beweging
meester gemaakt; elke maatregel van ge
weld, door de Regeering uitgevaardigd,
werd met gewelddadigheden beantwoord.
Het dynamiet is, wel is waar, tot heden
niet weder te voorschijn gekomen, maar
de invoering van de nieuwe dwaugwet heelt
aauleidiug gegeven tot tooneelen, van welke
de straatgevechten iu Mitchelstown, Bal-
lypoen eu Lisdouvarna bloedige rekenschap
FEUILLETON.
Vervolg.)
Spreek, zeg, wat weet jij van dien moord
en dat pak?
liet jongmensck zweeg.
Weet je wel dat je leven er mee gemoeid
is, beet hem Pierre toe. De guillotine is altjjd
nog even scherp voor laaghartige dieven en
moordenaars.
Het jongmensch volhardde in zijn zwijgen en
keek onverschillig in het rond, als ware hij thuis
en als ware er geen quaestie van eene geheimzinige
wandaad, maar van een alledaagsch geval, waar
aan hij geheel vreemd was.
Victor nam hem van top tot teen op.
De //stomme// want hij wilde of kon niet
spreken was een baardeloos jongmensch, niet
schoone, edele gelaatstrekken en fijn besneden
handen, doch hij stak in een armoedig en ver
sleten plunje, hier en daar stukgereten onder
de worsteling.
Is die andere al lang weg? vroeg Pierre
aan den oude.
't Zal zoo wel tien minuten wezen.
Dan kan hij al ver genoeg zijn. De snaken
geven. Toenmaals was het de gewelddadige
onderdrukking der Iersche Landliga, welke
de anarchistische toestanden in 't aanzijn
riep, thans is het te wachten staande ver
bod der Iersche nationale Liga de oorzaak
welke de verbittering der Ieren opnieuw
opwekt eu hen tot gewelddadigheden op
hitst.
De nationale Liga is de opvolgster vau
de door Gladstone onderdrukte Laudliga.
Toeu in de plaats van eeue openbare be
weging in de Landliga, de gruweldaden der
Fenians eu der dynamiet-maunen kwamen;
toen in de plaats van een wettig georga-
niseerden tegenstand, moord eu samenzwe
ringen traden, toen de leiding der Iersche
beweging aan de handen ontglipte van de
parlementaire Volksvertegenwoordigers en
dreigde in handen te komen van openbare
revolutionnairen, stichtte Parnell de natio
nale Liga, welke het middelpunt zoude
vormen van eene wettige oppositie en aan
de aanslagen der samenzweerders een einde
zoude maken. Dit doel werd iu korten tijd
volkomeu bereikt. Li hoofdzaak waren het
vijf punten, welke de nationale Liga op
hare banier schreef: nationaal zelfbestuur,
hervorming der agrarische wetten, gemeen
telijke autonomie, uitbreiding van het kies
rechten bevorderiug der belangen van handel
eu nijverheid iu Ierlaud. Dit program werd
in zeker i pzicht het kristallisatiepunt om
hetwelk de politieke eu staathuishoudkun
dige bewegingen der Ieren zich groepeer
den; het wees den weg, die op vreedzame
en wettige wijze naar het doel leidde.
Verbazend snel vond de nationale Liga
iu Ierlaud erkenning en waardeering. Op
dit oogenblik telt zij meer dan 500,000
leden, ouder welke men zelfs vele Eugel-
sche liberale leden van het Parlement
vindt.
Gladstone nam zich wel in acht, nadat
hij met de onderdrukking der Landliga
zulke treurige ervaringen had opgedaan, aan
de ontwikkeling der nationale Liga paaien
perk te zetten. Wellicht hebben juist de
droevige gevolgen vau de onderdrukking
der Laudliga eu de weldadige invloed der
nationale Liga bij Gladstone de kiemen
gelegd van het grootsche Ilomerule-out-
werp, 't welk hij in 't vorige jaar aan
het oordeel van het Eugelsche volk on
derwierp.
Gladstone leed bij dit oordeel de neder
laag, de Regeeriug ging in handen der
Tories over. Doch dezen, geenszins geneigd
om uit de harde lessen der laatste jaren
voordeel te trekken, meeuen goed te doen
tegen de onophoudelijke ontwikkeling der
Iersche beweging gewelddadig te velde te
trekken.
Iu de plaats van Gladstones Homerule-
outwerp stelt de Regeering der Tories eeue
nieuwe dwaugwet voor eeu onbepaald tjjd-
zullen hier of -(laar wel een rijtuig geposteerd
hebben. We zullen ons met de vangst van dit
damesachtig jonsgmensch moeten vergenoegen en
Pierre deed den //stomme// de boeien aan. Victor
liep naar buiten en floot herhaalde malen. Eenigen
tjjd daarna hoorde men vlugge krakende stap
pen in de sneeuw en een viertal politie-agenten
waren spoedig vereenigd om den oude en den
//stomme// naar den naastbjj gelegen politiepost
te brengen en het Ijjk te vervoeren.
Reeds drie maanden was het jongmensch pre
ventief gevangen en de instructie duurde nog
steeds voort, in zoover het eene instructie heeten
mag, dat de rechter ondervraagt, doch de be
schuldigde niets doet dan vóór zich staren of
hem wezenloos aankijken.
De rechter van instructie, een oude, brave
ziel, gaf eindelijk de hoop op en kwam tot het
besluit, dat het jongmensch eenvoudig een ge
wone krankzinnige was, die door een of ander
toeval getuige werd van een vreeselijken en
brutalen moord en diefstal.
Maar de Procureur des Keizers was van ge
voelen, dat men hier ni t stond voor een alle-
daagschen diefstal, maar wellicht voor eene bui
tengewone onderneming, die door bijna te mis
lukken, de uitvoerders uit wanhoop tot moor
denaars had gemaakt. Dit gevoelen werd ook
vak, welke haar tegelijkertijd de middelen
aan de hand geeft de Iersche nationale
Liga te verdelgen.
Artikel 6 vau de nieuwe dwaugwet geeft
aan de Regeering het recht, eene procla
matie uit te vaardigen, door welke de na
tionale Liga als een gevaarlijk bondgenoot
schap wordt gebrandmerkt. Hierdoor wordt
de algeheele onderdrukking der Liga nog
niet verkregen, maar de Onderkoning van
Ierland heeft de macht, dit verbond in elk
gedeelte van het land te verbieden en op
te heffen, waar hij zulks oorbaar acht of
waar het hem goeddunkt tot zulk een maat
regel over te gaan.
Slot volgt).
Iu de laatste vergadering van de com
missie voor de Duitsche Rijuscheepvaart
werd besloten, zoo mogelijk met aanwen
ding vau krachtiger middelen, de voltooiing
der nog in aanbouw zijnde werken aan de
Rijnhaven te Emmerik te bespoedigen. Om
trent, het maken van eeue wiuterbaven te
Keuleu aan den zoogenaamdeu Mühlheimer
Wörth is nog geen afdoend besluit geno
men. De vertegenwoordiger van Duisburg
vroeg, wat de Nederlaudsche Regeeriug
geantwoord had op den uitgesproken weusck,
dat het uitdiepen van den Rijn ook binnen
haar gebied op de reeds aangevangen wijze
krachtdadig zou worden voortgezet. Uit het
bescheid op deze vraag bleek, dat er nog
geene besliste verklaring vau Nederlandsche
zijde was ingekomen. Na een leveudig de
bat over de gevolgen, welkd er uit zouden
voortvloeien wanneer op het eind van 1889
het uitdiepen van den Rijn op Pruisisch
gebied bij 1.50 m. Keulsch peil 3 m. zou
bereikt hebben, terwijl op Nederlaudsch ge
bied de tegenwoordige dieptetoestand nog
zou voortduren, werd besloten deu Minister
nogmaals dringend te verzoeken bij Ne
derland bij herhaling eu ernstig op voort
zetting van de op Pruisisch gebied plaats
hebbende uitdiepiugswerkeu aan te dringen.
Naar men verneemt, zal er binnenkort
eeue verzameling officiëele stukken worden
uitgegeven, betreffende Von Bismarck's han
delspolitiek. Deze uitgave heeft ten doel,
het groote publiek bekeud te maken met
de leidende beginselen, door Yon Bismarck
in zijne hoedanigheid van Minister van
Koophandel gevolgd. De samenstelling zal
geschieden onder leiding vau den Geheim
raad Poschiuger, die eeuige jaren geleden
ook de verzameling politieke stukkeu heeft
doen uitgeven, waarin men een overzicht
heeft van Von Bismarck's werkzaamheden
als Pruisisch Gezant bij den vroegereu Duit-
scheu Bondsdag.
De Fransche Minister van Binneu-
landsche Zaken heeft eeue circulaire aau de
gedeeld door Lebrun, een der ijverigste en schran
derste geheime politie-agenten van het Keizerrjjk.
Dat pak met die geheimzinnig bezorgd wordende
ljjfrente was hun een raadsel, hetwelk zjj niet
zoo spoedig wilden opgeven. Doch men had. goed
vragen en polsen en vleien men kreeg van den
gevangene niets te hooren en niets anders te
zien, dan zijn eeuwig wezenloos gelaat.
Op zekeren morgen vinden wij in het kabinet van
den Procureur des Keizers deze en Lebrun in
druk gesprek.
Ik heb me suf gedacht, beste Lebrun, ik
weet niet, hoe ik dien geheimzinnigen kerel tot
spreken zal kunnen krijgen.
Spreken zal hij nooit, zei Lebrun.
Maar dan zullen we nooit iets te weten
komen!
Spreken zal hij niet, d,.t is zijn stelsel.
Let op wat ik u zeg: hij handelt volgens een
aangenomen systeem. Zoodra hij zag, dat onze
politie hem in zijn werk stoorde, begreep hij,
dat er maar éene redding mogelijk was. Hij heeft
natuurlijk een gehuurd pak aan en uit een oud
hemd, dat hij aan 't lijf heeft, is het naamcijfer
getornd. liet is een slimmerd, die een moge-
lijken aanval heeft voorzien en ons eer gek zal
laten vragen, dan boe of ba te antwoorden en
zoodoende hoopt te avond of morgen of te wor
den ontslagen of, wat hem waarschijnlijker zal
voorkomen, naar een krankzinigengesticht te
ambtenaren vau zijn bestuur gericht, waariu
deze gewaarschuwd wordeu tegeu de over
ling, waarmede eenigen hunner overal
spionnen meenen te ontdekken.
Zoo was onlangs eeu Beiersch onderdaan,
die als bedevaartganger naar Lourdes trok,
te Moutpellier als verdacht vau verspieding
aangehouden, terwijl niets bij hem gevon
den werd, dat dit vermoeden kou bevesti
gen. De aangehoudene bracht niettemin
een nacht iu de gevangenis door. Daar
meer dergelijke vergissingen zijn voorge
komen, heeft de Minister door deze circu
laire daartegen willen waken.
Het schaudaal-Caffarel ('t handeldrijven
door een Generaal in onderscheidingen eu
eereteekenen), waarbij nog verdere hoog
geplaatste personen schijnen gecompromit
teerd, eu dat zulk eeu ontzaglijke sensatie
iu Frankrijk maakt, werpt een somber licht
over deu tegenwoordigen toestand iu Frank-
lijk. Zelfs zonder eenige toelichting zal
ieder toch beseffen, dat zulke feiten vau eeu
diep zedelijk verval getuigen.
Er zijn nog verscheidene personen iu
hechtenis genomen als betrokken bij de
knoeierijen nl.de Senator Generaal d'Au-
dlau, Mevr. Courteuil. Mevr. Rattazzi, de
agent Beyle eu Mme. Limousin's voornaam
ste handlanger: Laurentz, die zich beroemt,
voor 80,000 fr. diploma's vau de Nicham-
orde en voor een veel grooter bedrag bre»et-
ten van het Legioen van Eer verkocht te heb
ben. Voorts wordeu nog telkens nieuwe na
men genoemd van personen, die bij de zaak
zijn betrokken.
De Minister Ferron verklaarde, iu eene
redevoering, door hem te Chartres gehou
den, na de inwijding van eeu Lyceum, dat
hij iu deze zaak gestreng eu zonder eeuig
aanzien des persoons te werk zal gaan.
»Ik zal», zeide hij, »de« te strenger straf
fen, naarmate de schuldigen hooger ge
plaatst zijn. Reken op mijne vastberadenheid.
Maar vergeet niet, dat de schuld vau en
kelen, de eer vau het leger niet kan be
vlekken. Blijft daarom het leger even hoog
achten als gij tot dusverre hebt gedaanc.
Inderdaad heeft Caffarel aan geene mili
tairen de orde bezorgd. Hij heeft alleen
met burgers geschacherd; met militairen,
wist hjj wel, was dit schier onmogelijk,
zonder eeu bepaalden staat vau verdiensten.
Volgens een berichtaaude Times zal
het verdrag over de maatregelen tegeu den
verkoop vau sterkeu drank op de Noordzee,
welks teekeuiug vertraagd is, toch nog vóór
het eiud des jaars tot stand komen.
Te Lowestoft ziju de twee socialistische
leiders Nicoll en Houghton uit Norwich,
toen ze aldaar aanspraken hielden, met huu-
ne aanhangers door eeue uit ongeveer dui-
zeud personen bestaande volksmenigte met
stokken aaugevalieu en ernstig mishandeld,
zoodat de politie noodig was om hen te ont
worden gebracht, waaruit hij wel zal weten te
ontsnappen.
Hebt ge al werk gemaakt van het boekje,
dat bij hem is gevonden?
Ja, zei Lebrun, het is de kleinste uitgaaf
der Revolutie, waarvan we de herkomst maar
niet te weten kunnen komen. Zulke kleine,
vodderige exemplaren worden gewoonlijk op de
kaaien gekocht. Onderzoek nu maar. Daar koopen
zulke onderscheiden koopers, dat om het spoor
te vinden men den fijnsten neus van het puikje
der speurhonden zon behoeven.
Zoo'n drommelsche vent, hij berooft me
zelfs mijne nachtrust, zei de Procureur.
Met een ding denk ik hem te vangen,
sprak Lebrun achteloos.
Met wat? spreek mijn waarde. Waar
mede
O! onfeilbaar is het niet, doch we kun
nen de proef nemen. Roven zijn kamertje
No 12 is er nog een. De vloer van dat
kamertje is het plafond van het zijne, daarin
laten wij een gaatje boren, terwijl hij op de
binnenplaats der gevangenis zijne oohtend-wandc-
ling doet, een gaatje groot genoeg voor mij om
er doorheen te zien, maar zoo klein, dat hij het
niet opmerkt.
Wordt vervolgd).
