N I E U W
1157.
Vrijdag 2! October 1887,
12de Jaargang.
f/Vercenigingen."
II UIT i\L A fSi jj.
MSI,
(Slot.)
De geheimzinnige gevangene..
M.A1S1 LEhDK 1
ABOHNEMBNTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het Buitenland
Afzrmderljjke Nummers
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA IfOlf AGITATE.
PBIJS DER ADVEBTENTIÉB
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en V r ij d a g- a v o n d voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPEKS bAUREÏ.
De leden dezer Broederschappen moesten,
volgens hun regel, werken der liefde be
oefenen, de weduwen en weezeu ondersteu
nen, de zieken en gevangenen bezoeken, de
doodeu begraven en door het oprichten van
scholen voor het onderwijs der kinderen
zorg dragen. Wij hebben nog, zegtTaille-
pied, een brief van den heiligen Paulinus,
Bisschop van Nola, waarin hij tot lof van
der. heiligen Victricius, Aartsbisschop van
Rouaan, ten tijde van den heiligen Mar-
tiuus van Tours, verkondigt, dat genoemde
Yictricins het geloof in Rouaan met zulk
een uitstekend gevolg heeft verkondigd, dat
de stad in de gansche wereld even beroemd
is, en wegens hare heiligheid, even hoog ver
eerd wordt in het Westen, als Jeruzalem in
het Oosten.
Deze Broederschappen waren zelfs be
vorderaarster der literatuur. Ten tijde van
Willem den Veroveraar placht de Broe
derschap vau de Onbevlekte Ontvangenis
inde kerk der Carmelieten te Rouaan jaar
lijks een prijs uit te loven, voor hem, die
den scboonsten lofzang ter eere van de
Allerheiligste Maagd Maria leverde. Een
zelfde gebruik bestond bij de Broederschap
van de heilige Caecilia in de O. L. V. kerk
en de burgers van Dieppe volgden dit voor
beeld na.
Werken der liefde en godsvrucht bleven
echter de hoofdtaak der Broederschappen.
De zilversmeden zonden jaarlijks eene aan
zienlijke som aan het gasthuis te Parijs
ter ondersteuning van arme werklieden, die
het vak van zilversmid uitoefenden, en in
het jaar 1399 bouwden zij een eigen hos
pitaal met eene kapel voor oude zieken en
weduwen van hun gilde. De meesters van
elk ambacht waren volgens de statuten
hunner Broederschap verplicht, hunne werk
lieden in den nood bij te staan, als zij ziek
waren, voor ben te z rgen, als zjj stierven,
hen te begraven, als zij weduwen en wee
zen achterlieten voor dezen zorg te dragen,
de kleinen op te voeden en hun een behoorlijk
uitzet te geven. In het jaar 1830 werd te
Londen bewezen, dat het gilde der ijzer-
koopers een vermogen van 104,000 bezat
en een jaarlijksch inkomen van 3000, eeu
en ander door legaten verkregen.
Ook over het zedelijk gedrag der leden
waakten de wetten dezer Broederschappen.
Weelde was verboden. De kosten van den
maaltijd, als een meester werd geiustalleerd,
mochten den prijs van tien sous per hoofd
niet] overschrijden. Hij, die zich aan eene
onzedelijke handeling had schuldig gemaakt,
had alle aanspraak op de privilegiën der
Broederschap verloren. Bij elk ambacht
werden slechts leerlingen aangenomen, die
uit een wettig huwelijk waren gesproten.
Men had opzichters, wier taak het was, na
te gaan of de werklieden op een behoor-
F E U ILL ET O N.
5) Vervolg.)
De //stomme// scheen hoogst verwonderd, toen
op een avond in Juli, terwjjl men hem van de
gevangenis naar het paleis van justitie zou rijden
om een nieuw verhoor te ondergaan, de gendar
men, den wagen voor een politiepost stil lieten
houden om een anderen gevangene er uit te
laten, welken zij in het bureau binnen brachten
en vergaten de deur van den wagen dicht te
grendelen. Hij bleef eenige oogenblikken ver
suft zitten kijken, doch daar de gendarmen niet
onmiddellijk terugkeerden, waagde hij het de deur
wijder te openen en het hoofd buiten het por
tier te steken.
Een paar voorbijgangers, die haast schenen
te hebben, lbpen den wagen argloos voorbij en
aan de brug, die over de Seine ligt, stond een
oude, gebrekkige bedelaar met een blauwen bril
en op zijn stokje leunende in het water te kij
ken. De zon was pas ondergegaan en de sche
mering liet de enkele rijtuigen en voetgangers,
lijken tijd ter ruste gingen, dat er op feest
dagen niet werd gewerkt en dat zi) op
werkdagen niet te vroeg en niet te laat
aan den arbeid gingen. Een meester of gezel,
die een onzedigen omgang had, werd uit
het gilde verwijderd. Het was den meesters
streng verboden een werkman, die geëx
communiceerd was, in dienst te nemen.
Bij feestelijke gelegenheden hielden de
gilden met hunne banieren waarop eene
afbeelding van den Patroonheilige en sym
bolen van het eveutuëele ambacht geschil
derd waren, eeu optocht door stad of dorp.
Elke Broederschap had hare eigene gods
dienstoefeningen en eene haar aangewezene
kerk, waar voor de gestorveu leden Uit-
vaart-diensten op kosten der Broederschap
werden gehouden. Was de Patroon van eeu
ambacht tegelijkertijdjde patroon van eene
dichtbij gelegen kloosterkerk, dan plachten
de leden van het gild op den feestdag van
dien Patroon in het klooster het middag
maal te gebruiken; dit deden ook de bier
brouwers van Rouaan in het klooster van
den heiligen Amandus.
Deze bizonderheden mogen onbeduidend
schijnen, toch geven zij een schoon beeld
van de harmonie, welke er tusscheu de
verschillende standen bestoud, van den
troost, die voor de armen was bereid en
van de grenzen, welke aau eene eventuëele
gierigheid van den meester waren gesteld.
Een blik op dit beeld der maatschappij
maakt het ons duidelijk, hoe in eene ka
tholieke stad de wildvreemste mensch zich
nimmer verlaten kon gevoelen; er waren
steeds tal van gelegenheden om met oud
en jong in aanraking te komen; hij nam
deel aan dezelfde godsdienstoefeningen, welke
hem uit de dagen zijner jeugd zoo dierbaar
en eerwaardig waren, aan het gemeen
schappelijk avondgebed, aau de plechtige
processiëu, aan dezelfde heilige Offerande,
welke ook voor hem aau den Almachtige
werd opgedragen.
Een andere merkwaardige trek der ka
tholieke samenleving was het godsdienstige
en poëtische karakter, 't welk de meest
gewone en nederigste bezigheden der lagere
volksklassen daardoor verkregen, dat zij
met het eeuofaudor verheven Geheim van
den godsdienst in verbinding werden gesteld;
een vriendelijk, heilig licht bescheen op'deze
wijze het levenspad van eeu ieder, hoe ge
ring hij ook mocht zijn. In den armen tim
merman zag men den heiligen Jozef, in de
eenvoudige visschers, die Apostelen, welke,
met zooveel bereidwilligheid Christus
volgden.
Al schrijven de moderne redders der
maatschappijnog zoo vele verhandelingen
over het nut van Vereenigiugen ouder de
arbeidende klassen, nooit zullen ze der
menschheid het goede geven, 't welk liuuue
voorvaders aau de Broederschappen hebben
ontleend. De banieren met het beeld van
den heiligen Jozef, van de Allerheiligste
die zich over de brug bewogen, in de verte tot
éene donkere massa samensmelten.
Het terrein met een bliksemsnellen blik over
zien hebbende, was bet besluit van den gevangene
dadelijk genomen.
Met éen wip was bij den wagen uit, schoof
langs den bedelaar en rende zonder om te zien
de brug op.
Alhoewel de gevangene slechts als een wind
langs hem was gestreken, scheen de bedelaar
uit een droom te ontwaken en de schijnbaar
oude beenen vleugelen gekregen te hebben. Nog
twee personen spoedden zich in aller haast de
brug over: een krantenveuter en een straatveger.
De bedelaar blijft den gevluchte het dichtst
op de hielen, doeh zoover van hem af, dat deze
niet merken kan, dat hij wordt gevolgd. De
//stomme// heeft het rennen vervangen door een
fikschen snellen pas. Eene menigte straten gaat
hij zoo door. Verscheidene pleinen worden over
gestoken. Eindeljjk komt de gevluchte op den
boulevard. Daar houdt hij stil, kjjkt links en
rechts en gaat bedaard naar een rijtuigstation
en neemt eene vigelant, waarvan de koetsier, uit
zijn dutje wakker gemaakt, de slechte kleeding
van zijn rij-klant niet schijnt op te merken.
Doch ook de bedelaar heeft een rijtuig geno
men en is zelfs op den bok er van geklommen,
Maagd Maria, van den heiligen Paulus,
zoo eenvoudig als ze mogen schijnen, had
den meer waarde, dan duizend boeken van
de moderne sophisteu, meer dan gansche
bibliotheken ter verspreiding van zooge-
naamdo nuttige kennis en wetenschap.
Te Berlijn twijfelt men sterk aan de
juistheid van het bericht uit Kopenhagen,
volgens hetwelk de Czaar toch nog een
bezoek zal komen brengen aan den Keizer.
Onderscheidene bladen houden het bericht
voor eene beurs-manoenvre bestemd om de
Russische fondsen in de hoogte te jagen.
De Reichsanzeiger zegt, dat Dr. Macken
zie, bij zijn bezoek aan den Duitschen
Kroonprins te Baveno, opnieuw voortgaande
beterschap heeft bevonden, doch de groot
ste voorzichtigheid bij het spieken en een
verblijf in een warm klimaat onvoorwaar
delijk noodig acht. De Kroonprins blijft
dientengevolge te Baveno 6u zal wellicht
later naar de Riviera gaan.
De President der Franscne Republiek
is te Parijs teruggekeerd. Zijn eerste werk
zal wezen om, in overleg roet den Minis
terraad, den datum vast te stellen voor de
heropening der Kamers.
Nog steeds wordt de naam van des Pre
sident's schoonzoon, den befaamden Wil
son, in de bladen genoemd, in verband met
de Caffarel-schandaleu. Ook bladen, die niet
aan zijne directe schuld geiooven, dringen
er op aan, dat Wilson's positie als schoon
zoon van den President eene minder offi
cieuze worde en hij, om te beginnen, zijue
kamers in het Elysée zal ontruimen.
De politie te Bellegarde nam den löden
dezer twee personen, O'Dann en Wollitz,
op het oogenblik dat zij van den trein ko
mende, voet op Fransehen bodem hebben
gezet, gevangen. Tegen beiden, vreemde
lingen, was reeds den 5den Februari een
bevel tot uitzetting uitgevaardigd. Zij had
den namelijk een soldaat te Lyon willen
bewegen, hun tegen een goeden prijs het
nieuwe geweer met eene daarvoor vereischt.e
patroon at te staan. De soldaat gaf hier
van dadelijk kennis aan zijne chefs, en de
beide vreemdelingen werden toen gevat.
Doch daai zij niet gevangen konden wor
den gehouden als spionnen, werden zij het
land uitgezet. Vooraf werden photogra-
phische afbeeldingen van hen genomen, die
aller wege aau de politie werden toegezon
den. Hieraan is het te danken, dat de
politie te Bellegarde hen onmiddellijk, heeft
gesnapt.
Daar nu de wet bepaalt, dat een terug
keer na een bevel tot uitzetting gestraft
wordt met eene gevangenzetting van eene
maand tot zes maanden, zoo zullen beide
personen in de eerste dageu wel in Frank
rijk blijven.
Te Northampton heeft Zondag, bij een
na aan den koetsier eene kaart te hebben vertoond:
de kaart van de agenten der veiligheidspolitie, die
alle Parjjsche koetsiers kennen.
Het zal niemand verwonderen, dat ook de
krantenventer en de straatveger spoedig vertrou
welijk in eene vigelante zitten, die op een groo-
ten afstand het rjjtuig van den bedelaar volgt.
Meer dan éen uur hebben zjj gereden, toen
de bedelaar ziet, dat het rijtuig, waarin de ont
vluchte zit, stilhoudt. Onmiddellijk rukte hij den
koetsier de teugels uit de hand en houdt het
paard in. De bedelaar stjjgt af en gaat strompe
lend verder. Zijn oog is gericht op den persoon,
die ginds in hevige woordenwisseling met den
koetsier is, daarhij de vracht, die geëiseht wordt,
niet schijnt te kunnen betalen. Dit tooneel duurt
niet lang, want de ontvluchte wacht geen ver
dere scène met den koetsier af en zet het op
een loopen. Het rijtuig van den krantenventer
en den straatveger is inmiddels komen aanrijden,
de bedelaar spingt op den bok en legt de
zweep, die hij uit den koker rukt, over het
paard. Het is een afgelegen weg van Parijs,
waarover zjj voorthollen, slechts hier en daar
gestoffeerd door eene prachtige villa, bewoond
door adellijke heeren, die's winters den faubourg
St. Germain bevolken. De ontvluchte heeft blijk
baar gemerkt, dat hij achtervolgd wordt, want
bezoek van een der zoons van den Engel-
schen Kroonprins, een anarchist, Reich ge
naamd, eeu zwarte vlag ontplooid en ge
tracht ongeregeldheden te verwekken. Het
volk bleek echter zoo weinig in te stem
men met zijne opruiende toespraken, dat hij
de hulp der politie moest inroepen, om er
heelhuids af te komen.
Dinsdag-ochtend had er te Londen opnieuw
eene volksbijeenkomst plaats op Trafalgar
Square, maar de politie te voet en te paard
verhinderde de menigte eeneeigenljjk verga-
deriug te houden. Het aantal lieden groei
de intusscheu steeds aan, en de politie had
groote moeite om den doortocht vrij te
houden. Er hadden verscheidene op zich-
zelve staande botsingen plaats tusschen
politie-agenten en individuen, die de menigte
wilden toespreken. Twee personen werden in
hechtenis genomen. De houding van het
volk was dreigend.
Nadat de menigte verjaagd was van Tra
falgar Squarehebben zich ongeveer twee
duizend lieden naar Hyde Park begeven,
waar enkele socialistische redevoeringen
werden gehouden. De sprekers verklaarden,
dat men later naar Trafalgar Square terug
zou keeren, als de politie moede zou zijn
geworden vau hare jacht op het volk.
Na het aauhooren van redevoeringen
in het Hyde Park heeft de volkshoop zich
in optocht, met roode en zwarte vlaggen,
door het park heen in westelijke richting
begeven. Bij de Victoria Gate echter vond
de troep het hek door de politie gesloten.
Toen vervolgens het hek geopend werd,
optstond er eene heftige botsing, het ge
peupel rukte jjzeren staven uit het hek en
brak stoelen aau stukkeu, om aau wape
nen te komen, waarmede het op de politie
aanviel. Verscheidene agenten werden ern
stig gekwetst. Er werden eenige personen
gevat, en ten slotte deed men het park door
de menigte ontruimen.
Achttien personen verschenen voor den
rechter, beschuldigd van dezer dagen
op en nabij het Trafalgar-pleiu geweldda
digheden te hebben gepleegd tegen de po
litie. Sommigen zulleu nader iu verhoor
worden genomen, andere werden veroordeeld
tot gevangenis van éene tot zes maanden.
De Prefect te Barcelona heeft eene
bende falsarissen ondekt, bij welke men
valsche wissels en effecten ter nominale
waaide van eenige millioenen heeft ge
vonden.
Eerst tegen 27 Octoter is de Bulgaar-
sche Sobranje bijeengeroepen. In ziju jongste
onderhoud met enkele buitenlandsche agen
ten, moet Stambouloff zich met groot ver
trouwen over de toekomst hebben uitge
laten.
Bij het Noorweegscbe ministerie is
een hevige strijd uitgebroken. Drie leden,
de heeren Aritander (binuenlaudsche zaken),
Astrup (openbave werken) en Kildel, eischen
dat hun medelid Jacob Sverdrup, neef van
eensklaps waagt hij een sprong over eene bree-
de sloot en klautert over den muur, die den
tuin van een der villa's omsluit. Alles is zeer
vlug in zijn werk gegaan, doch de drie vermomde
politiemannen zjjn al even lenig. Zij springen
uit het rijtuig en sommeeren den koetsier en
een paar voorbijgangers uit naam der wet tot assis
tentie.
Lebrun want deze is de bedelaar zet
om den tuin wachtposten uit en gaat zelf met
Pierre aan de voordeur der villa aanbellen.
Men opent hem. Hij toont zijne kaart en verklaart
in een paar woorden de reden van zjjne komst.
Hier is iemand in den tuin verscholen, dien
wij zoeken.
Voor ieder Parjjzenaar is de veiligheidspolitie
een geheiligd wezen en Lebrun vindt dan ook
eer medewerking dan tegenstand. Hij laat de
voordeur sluiten en steekt zelf den sleutel in
den zak en begeeft zich in allerijl met den
herculisehen Pierre in den tuin. Van voor tot
achter wordt deze onderzocht doeh nergens is
een levend wezen te ontdekken en de muur
wordt te goed bewaakt, dan dat de ontvluchte
daarover weer buiten den 1;uin kan komen.
Wordt vervolgd).