NIEUWE
No. 1160.
Vrijdag 28 October 1887.
12de Jaargang.
Studeer-woede.
BUITENLAND
(Slot volgt).
HHÜllflSIHt (IIIRifT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,8b
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzinderljjlre Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
•TENAINTI END R 4 j
AGITE MA NOW AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN
Van 16 regels .30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPERS LAUREY.
Onder dit opschrift bevatte de Nord-
deutsche Allgemeine Zeitung onlangs een
artikel, waarin dit blad te velde trok tegen
den overvloed, welke in onzen tijd heerscht
aan academisch ontwikkelde lieden en ge
leerde personen en waarin tot ouders en
voogden eene ernstige vermaning gericht
wordt om niet, dan na een hoog ernstig,
nauwgezet en streng onderzoek van den
aanleg hunner zonen, dezen naar de hoo-
geschool te zenden, ten einde te voorkomen,
dat er een geleerd proletariaat ontslaat,
't welk gevaarlijk kan worden voor den
Staat en de maatschappij. Aangezien de
inhoud van dit artikel in zoovele punten
ook op de toestanden in ons dierbaar va
derland kan toegepast worden, achten wij
het nuttig dien aan onze lezers mede te
deelen, geenszins twijfeleude of zij zullen
met ons overtuigd zijn, dat de redeueeringen
van genoemd blad in vele opzichten juist
mogen geheeten worden.
»Wie het kolossale aantal jongelieden
ziet, zegt genoemd blad, welke jaarlijks op
de banken der middelbare scholen iuDuitsch-
land plaatsnemen, zal onze zienswijze, die
wij hier zullen ontwikkelen, volkomen dee
len. De studeer-woedp begint inderdaad een
maatschappelijk gevaar te worden en het
mag derhalve allernoodzakelijkst heeten
aau dien noodlottigen en overdreven stu-
deerijver paal en perk te stellen.
De malaise, de benarde toestand, in welke
landbouw en landbouwers verkeeren, is zel
den grooter geweest dan in onze dagen.
Hoort men de eindelooze en bitterste klach
ten over geringe ontvangsten, als een gevolg
van de lage prijzen der veldvruchten, en
van onafwendbare, niet verwachte rampen,
van hoog opgedreven werkloonen der werk
lieden en dienstboden, dan erkent men ge
makkelijk, dat de ontevredenheid een
grooten omvang heeft verkregen en dat
hare schaduwen zich meer en meer ver
spreiden.
Wat is dan natuurlijker, dan dat de va
der, die zijn eigen lot betreurt, zijn eenigs-
zius aanleg toonenden zoon laat »studeereu«
om hem een beter bestaan en eene aan
genamere toekomst te verzekeren? Is hij
eenmaal een geleerd man, zoo redeueeit
menig onverstaudige vader, dan is ziju
brood gebakkeu; hij behoeft slechts eenige
uren daags te schrijven, het overige gedeelte
van den dag kan hij in genot, in ledigheid
doorbrengen, terwijl zijne vroegere kame
raden de hitte en den last van den dag
moeten dragen en mijnheer zijn zoon be
wonderen en benijden, als de gelukkige
het ouderlijk huis komt bezoeken. Zoo
deukt de vader, maar hjj deukt daarbjj
niet aan de groote onkosten, met welke
hjj ziju huisgezin belast en aan de tallooze
moeiljjkheden, met welke de jonge man
zal hebben te worstelen om zich eene dra
gelijke positie in de maatschappij te ver
overen.
Van den dag af, dat de zoon op het
gymnasium is geplaatst, tot dat hjj, na
volbrachte studie, huiswaarts keert, heeft
F EU1LLE TO N.
Een uurtje aan de groene tafel.
Eenige jaren geleden was in de nieuwsbladen
te lezen, dat de Braziliaanselie Gezant aan liet
Italiaansche Hof, de heer Calado, in de speel-
club //della Caecina// te Rome, betrapt was op
valscli spelen. Men had .r zich al lang over
verwonderd, dat deze diplomaat, die onder het
tweede keizerrijk in Parijs eene zekere beroemd
heid had genoten, een verbazingwekkend geluk
bij het spel had en steeds ongehoorde sommen
won. Er werd nu een bizonder comité benoemd
om hem in het oog te houden en dit comité
ontdekte zeer spoedig, dat mijnheer Calado de
kunst verstond, om vrouw Eortuna tot de orde
te roepen, als zij voornemens scheen hem on
trouw te worden. Dit voorval heeft trouwens al
leen opzien gebaard in de kringen, die geheel
de vader aanzienlijke sommen te betalen
voor de hoogere wetenschappelijke ontwik
keling van zjju zoon. Doch daarvoor is de
zoon dan ook een geleerde, die echter nog
lang kan wachten alvorens lip eene hem
passende betrekking meester wordt en zoo
het Eldorado binnentreedt, waarvan zjjn
vader reeds jaren lang heeft gedroomd.
De ondervinding leert, dat de meeste jonge
geleerden, die zonder .protectie* zjjn, dik-
wjjls jaren lang zonder bezigheden rond-
loopen en ten slotte eene betrekking aan
nemen, welke geenszins in verhouding staat
met de kosten, die zjj hunne ouders heb
ben veroorzaakt en aau de ontberingen,
welke dezen hebben geleden.
Een tweede gevolg van de overdreven
studeer-zucht is in vele gevallen een leven
dat zijne roeping niet heeft bereikt. Vele
jongelieden geraken op den weg der hoogere
ontwikkeling in eeu slecht vaarwater. Zij
moeten geruimeu tjjd zondor bezigheden
blijven om ten slotte in een ellendig en
behoeftig bestaan hun leven voort te slepen.
Als derde gevolg van eene overmatige
studie-zucht vindt men een niet onaanzien
lijk getal jongelieden, die hunne studiën
niet kunnen voortzetten en dus halverwege
bljjven staan. Enkelen onder hen komen
wellicht nog tot eeu behoorljjke positie,
maar de ondervinding leert, dat bjj de
meesten het voor hen uitgegeven geld nut
teloos is gebleken, ja hen totaal ongeluk
kig maakt.
Zjj moeten met den onrechtvaardigen
rentmeester klagen: werken kan ik niet
en om te bedelen schaam ik mjj.* Menig
een is bljjde, als ten slotte een notaris,
advocaat, koopman, makelaar of burge
meester zich over hen ontfermt en hen als
loonschrjjver in dienst neemt.
Wjj vertrouwen, dat deze weinige woor
den eene waarschuwing voor ouders en voog
den zullen zjju om niet al te lichtvaardig
ei toe over te gaan hunne zoons en pu
pillen te laten »studeeren.« Wjj hopen,
dat deze weinige regelen tegelijkertijd zul
len bjjdragen den eene of andere vau het
helaas algemeeno begrip te genezen, dat
het »studeereu« tot eeu heerlijk nietsdoen,
tot een onbezorgd en vrooljjk leven leidt
en ook hen tot andere gedachten brengt,
die meeneu, dat de dommen goed genoeg
zjju om achter den ploeg te loopen, de
schaaf te voeren en den hamer te hanteeren.
Mochten toch vele ouders beseffen, dat
de handarbeid nog steeds eeu gouden bo
dem heeft en dat een eerzaam, vlij tig en
bekwaam landbouwer of handwerksman
dikwerf gelukkiger, in beter conditie en
meer te benijden is, dan menigeen, die zjjn
vaderljjk erfdeel aan zjj tie studiën heeft
besteed (vermorst mag men wel zeggen)
en daardoor de lust en de liefde voor eeu nut
tigen arbeid leitelijk heeft verloren.*
Nog altjjd bljjft men in Duitschland aau
het verbannen van socialisten. Te Leipzig
zijn weer zeven personen krachtens de so
cialisten-wet de stad uitgezet.
vreemd zijn aan de echte spelersclubs, welke men
in alle groote hoofdsteden voornamelijk echter
in Parijs kan vinden en waar iets dergelijks
herhaaldelijk voorkomt.
De Braziliaan,, bracht bij het spel een van die
kunstgrepen in toepassing, welke men in de taal
der spelers //la pou.sette// noemt. In de meeste
speelclubs wordt het baargeld door koperstukken
vervangen, waarop de som, die zij moeten voor
stellen, door een cijfer is aangeduid. De leden
der club koopen vóór 't begin van het spel deze
koperstukken ran de kas, die ze later weer in
wisselt, zoodra de winner ze aanbiedt.
De //poussette// is de gewone manier van be
drog bij het spel, die zulke chevaliers d' indu
strie vau de groene tafel, zooals deze diplomaat
er een was, plegen toe te passen. Het woord be-
teekent eigenlijk een spel met de naald; hier
echter moet het in de eerste plaats een bliksem
snelle beweging beteekenen, waarmede een spe
ler, zoodra hij gezien heeft, dat de coup voor
den bankier verloren is, zijn koperstuk van den
De Pruisische Minister van Justitie heeft
aan de rechtbanken een schrijven gezonden,
waarin hij aanraadt jeugdige misdadigers
niet tot korte gevangenisstraffen te veroordee-
leu, daar zij alsdan in gezelschap komen
van oudere gevangenen, wier invloed op
hen niet anders dan verderfelijk kan zijn.
Worden zij tot langdurige opsluiting ver
oordeeld, dan komen zij in bizoudere ge
vangenissen, waar het voornaamste doel is,
de gevangenen te verbetereu, en door
strenge tucht op te leiden tot nuttige be
zigheid.
Te Berlijn houdt men er zich van over
tuigd, dat de overeenkomst, waarbij Rurne-
nië zich aansloot bij den Duitsch Oosten-
rijksch October-Bond, zal worden vernieuwd.
Binnenkort worden Bratiauo of Sturdza te
Weenen verwacht.
Het was jl. Zondag juist 30 jaren ge
leden, dat Keizer Wilhelm, in de plaats van
zijn kranken broeder, de regeertaak op zich
nam. Het decreet, waarhij Koning Frederik
Wilhelm IV de teugels yan het bewind in
handen zijns broeders gaf, was geteekend
te Sanssouci. Eeu jaar later, 7 October
1858, trad de Keizer op als Regent.
Bij de weder-bijeeukomst der Fran-
sche Kamers, is de zitting van den Senaat
zonder eeuig incident geëindigd. De zitting
heeft slechts kort geduurd en de Senaat
heeft besloten heden weer bijeen te
komen.
In de Kamer van Afgevaardigden zjju
verschillende wetsontwerpen door de Minis
ters ingediend. De Minister-President Roa-
vier bestreed een voorstel van den heer Cu-
uéo d'Ornano, strekkende om eene com
missie van 22 leden te benoemen tot on
derzoek der schandalen betreffende de zaken
van het Ministerie van oorlog en van den
heer Wilson. Het voorstel is evenwel met
378 stemmen tegen 155 urgent verklaard.
De Kamer heeft het voorstel van Ras-
pail betreffende het pensioen der gekwets
ten van 1848 het eerst aau de orde gesteld.
Onmiddellijk daarop zal het ontwerp be
treffende de bezoldiging der onderwijzers
volgen, niettegenstaande Spuller verklaarde
dat dit ontwerp wel wachteu kon. Vervol
gens komen aan de orde: de beraadslaging
over het al dan niet in overweging nemen
van het voorstel omtrent de opheffing der
octrooien, en de hervorming van de cri-
miueele rechtsvervolging. Heden zullen de
afdeeliugen bijeenkomen om eene commis
sie van onderzoek te benoemen ter zake
van den handel in ordeteekeneu.
De begrootingscommissie hoeft met 9
stemmen tegen 5 besloten tot afschaffing
van de geheime fondsen voor den Minister
van biuneulaudsche zaken.
Uit Parijs wordt gemeld, dat het plan
sehjjnt te bestaan al de Frausche Kamers
van Koophandel te doen bijeenkomen om
te beraadslagen over de middelen om, in
concurrentie met de St. Gothard-ljju en
de daaruit voor Genua voortvloeiende voor-
deelen en ook ter bestrijding van het plan
tot doorgraving van den Simplou, de han
delsbeweging en de internationale verkeers
wegen uit te breiden. Meer bepaaldelijk zou
gelen streep, waarop het lag, midden op de
speeltafel schuift, waardoor de winst wordt ver
dubbeld. Zoo i.ts is niet gemakkeljjk te doen on
der de oogen der naaste omstanders; niettemin
zjjn er personen, die het daarin tot eene buiten
gewone handigheid hebben gebracht.
Er bestaan verschillende manieren voor de
//poussette,// die men in alle speelclubs trouwens
lang en breed kent, toch komt het telkens voor,
dat een geoefende hand het gezelschap weer een
tijd lang er mede bedriegt, tot de schelmerij ein
delijk wordt ontdekt.
Een bljjkbaar in al de geheimen der speel-
salons ingewijde schrijver, Desperèvres, ver
haalt daarvan het volgende in zjjn onlangs versche
nen en hoogst interessante werk //Parijs; hoe
het speelt en steelt,// (Paris, qui joue et Paris
qui triche).
In eene voorname speelclub was de tafel, waar
aan men baccarat speelde, door de dubbele hang
lamp, die er boven hing, niet voldoende verlicht,
zoodat men aan de beide einden nog twee zilveren
in overweging worden genomen het plan
van den ingenieur Théry, om eene nieuwe
spoorweglijn aau te leggen, van de lijn Pa-
rijs-Lyon-Middell. Zee uitgaande, langs
Bar-sur-Aube en Rocroi loopeude en te
Charleroi zich aansluitende aan de Belgi
sche spoorwegen. Deze nieuwe ljju zou den
afstand tusscheu Marseille en Antwerpen
met 186 kilometer verkorten en een voor
sprong van 110 kilometers hebben op de
St. Gotkard-liju. Daartegenover staat ech
ter, dat, terwijl de Simplon-liju slechts 96
millioeu franks zou kosten, de verwezen
lijking van het plau-Théry eene uitgave
van 200 millioeu zou noodig maken.
Volgens den Gaulois zou eene meerder
heid vaa twee derden in de Kamer on
voorwaardelijk tegen eene conversie der
41/2 pCt. Frausche rente zijn, die de Mi
nister Rouvier wil voorstellen om de be-
grootiug te doen sluiten.
De Parijsche Figaro meldt thans, dat er
te Fredeusborg een tractaat vau alliantie
met Rusland zou zijn ouderteekend door
België, Nederland, Zweden en Denemar
ken, welke gewichtige zaak openbaar zou
worden gemaakt op den dag dat Rusland
zich verplicht zou rekenen positie te ne-
weu in Bulgarije.
Dut Figaro dit meedeelt, is zoo erg niet.
Barbiers zijn gewoonlijk om een praatje
verlegeu. Maar dat Reuter aan de mede-
deeling gewicht genoeg hecht, om haar
naar alle oorden der wereld te seinen, is
minder begrijpelijk.
De Parijsche gezant te Berljjn toont
zich, zooals reeds aangestipt is, zeer voldaan
over zijne ontvangst in de politieke krin
gen aldaar. Nader verneemt men, dat Graaf
Herbert Von Bismarck hem verzekerd heeft,
dat Duitschland vredelievend gezind is en
vervuld van den weusch, dat de betrek
kingen tusschen beide landen steeds verbe
teren mogen.
Wij meenen te weten, zegt de Figaro
dat de Graaf den Franscheu Gezant verze
kerd heeft, dat de Duitsche Regeering al
het mogelijke zou doen om niet de gevoe
ligheid van Frankrijk te treffen.
De Justitie, verzekert le Mondeheeft de
stellige bewijzen in handen, dat Generaal
d' Andlau zich te Londen bevindt. De Pre
fectuur van politie heeft aau de verschil
lende stations eeu bizouderen dienst inge
richt om den Generaal in hechtenis te ne
men, als hij zich op Frausch grondgebied
vertoont.
Van tweeërlei botsingen op Turksch
gebied tusschen Engelsche en Turksche
beambten wordt in de Londensche bladen
melding gemaakt.
Eerstens meldt men uit Constantiuopel,
dat twee Turksche beambten op Rhodus
den Kapitein van eeu Engelscb jacht en
den Britschen Consul hebben beleedigd. De
tusschenkomst van laatstgenoemde was in
geroepen ter behoeve eener tot het Christen
dom bekeerden Turksche vrouw, welke
door de Turksche overheid om die reden
in de gevangenis was gezet, maar weder
losgelaten was op het protest dér buiten-
laudsche Consuls.
kandelaars zette. Een rjjk bankier, Griek van
geboorte en van beroep (in 't Eranscli beteekent,
zooals inen weet, het woord Grec niet alleen
Griek, maar ook valsche speler) zat steeds aan
een der hoekjdaatsen en zette altjjd een honderd-
frankstuk op. Hjj rookte onopkoudeljjk sigaretten
en in het hanteeren van den voor hem staan-
den kandelaar, zat het geheele geheim van zijn
voortdurend geluk bij het spel. Was namelijk
een coup door den bankier verloren, dan nam
hjj den kandelaar op en stak eene sigarette aan
en dan lag telkens een honderdfrankstuk op de
tafel, waarvoor natuurljjk de winst moest worden
uitbetaald. Na eenige seconden wist hij dan be
hendig een nieuw geldstuk onder den weder
neergezetten kandelaar te schuiven en wachtte nu
af. Was de coup voor den speler verloren, dan
bedwong hjj zijn rooklust, de kandelaar bleef
staan en het honderdfrankstuk bleef rusten, tot
het bjj den volgenden winner weer te voorschijn
kwam.
