Bijvoegsel lielioorende bij de
NIEUWE
van Zondag 20 November 1887.
BUITENLAND.
De Evangelische Kerk in
Duitschland.
Wie draagt de schuld vau de
leugenberichteu?
De on verschrokken Windthorst.
Cripi's aanklacht tegen den Paus.
Kiezers moeilijkheden.
HAARLEMStHE dOERAAT.
is eene kamer voldoende, indien de huurprijs
hoog genoeg is? Moeten zij gedurende 9
maanden in hetzelfde huis, op dezelfde ka
mers gewoond hebben, en is dus dat tel
kens verhuizen een bewijs van ongeschikt
heid Moet een huurcontract vertoond kun
nen worden Is het voldoende, kamers van
de vereischte huurwaarde te bewonen, of
moet die huur feitelijk betaald worden? Er
zijn b.v. klerken, ondergeschikte ambtena
ren, inwonende kinderen, enz., die zooge
naamd vrij wonen» hebben, als vergoeding
voor de diensten welke zij bewijzen. Zou het,
vraagt de inzender, voor hen niet raadzaam
zijn, de overeenkomst bijtijds te wijzigen,
zóó, dat zij salaris ontvaugeu en huur be
talen? Anders kan 't gebeuren, dat menig
een, die reeds meende binnente zijn, de
deur voor zijn neus gesloten vindt.
In antwoord zegt de Nieuwe Noordhol
lander o. a.de vragen zijn voor vermeer
dering vatbaar, en waarschijnlijk zullen
zoowel oude als nieuwe kiezers met hunne
bezwaren voor den dag kotnen, en dit is
goed ook. Of nu voor de eerste verkiezing
in 't volgende jaar alle bezwaren het bevre
digend antwoord hebben ontvaugeu, mag
te optimistisch zijn, maar al doende leett
men en 't laat zich deuken, dat de oplos
sing der practische moeilijkheden niet op
zich zal laten wachten. Al struikelende
en buitelende leereu do kiezers zelfs de
oudere moeten goed oppasseuwel te loo-
peu in de nieuw geopende kiezersbaan. Deze
wet is zooals het aan elke goede wet
past, voorzichtig; later komt wel eene
jurisprudentie ons vertellen wat de wet
eigenlijk bedoelt in het geval vau twijfel.
Zij spreekt vau een afgezonderd gedeelte
van een woonhuis, en laat het woord ka
mer enkelvoud of meervoud buiten
spel.
Moeten de 9 maanden in hetzelde afge
zonderd gedeelte van hetzelfde woonhuis
worden doorgebracht? Dit zegt de wet niet
uitdrukkelijk. Bij het vrij inwonen, enz. is
het bewoond van toepassing, niet hét in
huur hebben. Wat betreft de klerken enz.,
het is niet onwaarschijnlijk, dat deze soort
zich uitnemend er toe zal leeueu, wanueer
er soms behoefte hier of elders mocht zijn,
om het getal kiezers uit te breiden.
Centrum.
als speciale agenten opgenomen bij de Lon-
densche politie.
Uit Madrid wordt gemeld, dat de Ma-
rokkaansche Regeering tegen de annexa
tie van dat eiland protesteert. Tijdens
het jongste bezoek van den Franschen
Gezant bij den Sultan heeft de heer Fer-
raud verklaard, dat Frankrijk het voorstel
betreffende eene militaire commissie ter
zake der Marokkaansche aangelegenheden
verwerpt. De Sultan gaf hierop ten ant
woord, dat Marokko alle verdere conces-
siën aan den buitenlandschen handel zal
weigeren eu ook geen gedelegeerden naar
een Europeesch congres zal afvaardigen,
tenzij de groote mogendheden vooraf over
eenkomen om de consulaire en andere
misbruiken, die het gezag van den Sultan
ondermijnen, af te schaffen. De Heer Fe-
raud verklaarde daarop, dat Frankrijk,
Spanje en Portugal eene beperking ten
opzichte der Consuls weigeren.
Volgens bericht uit Madrid staat het
vast, dat de Spaausche Regeering op het
thans geannexeerde eiland Peregii, aan de
kust van Marokko, sterke verdedigings
werken wil doen aanleggen,niettegenstaande
zij verzekert, dat zij alleen voornemens
is, er een vuurtoren te doen bouwen en
een seinstation op te richten.
Naar hetgeen uit Constantinopel wordt
bericht, heeft de Sultan andermaal de
Russische Regeering uitgenoodigd, de ver
huizing der Kaukasische Circassiërs naar
Tursch grondgebied tegen te gaan, waar
deze roofzieke nomaden voortdurend twis
ten veroorzaken. De Russische Regeering
verklaarde, dat 400 Circassische gezinnen,
die reeds op weg naar de grenzen zijn,
in Turkije behoorden te worden toegela
ten, maar dat eene verdere landverhui
zing zal belet worden.
Uit Weenen wordt gemeld, dat Oos
tenrijk, Duitschland en Italië de Fransck-
Engelsche conventie betreffende het Suez-
kanaal goedkeuren, maar dat Rusland nog
eene twijfelachtige houding aanneemt.
Uit Durban is bericht ontvangen, dat
de Gouverneur van Natal aan Dinizoeloe
eene boete van 50 stuks vee heeft opge
legd. Voorts dat de Gouverneur der Kaap
kolonie aan Natal en den Oranje-Vrijstaat
eene uituoodiging heeft gezonden om
ieder drie gemachtigden af te vaardigen
naar eene conferentie te Kaapstad, die in
het begin van December zal plaats hebben.
Zij, die zich zoo gaarne de Staatskerk
noemt, zou zich liefst aan de knellende
banden van den Staat onttrekken. Zij is
jaloersch op de Katholieke Kerk. Zij wil
zich emancipeeren, d. w. z. vrij zijn in al
hare bewegingen. Onder enkele voorwaar
den echter.
En deze voorwaarden zijn
Dat de Staat baar, de Staatskerk in alle
nooden bijsta. Dat hij haar voorzie van
ruime geldelijke middelen. Dat hij haar
te gemoet kome in al hare behoeften. Dat
bij haar overal en in alles de hand boven
't hoofd boude. Dat hij haar onder zijne
breede beschermende vleugelen neme. Dat
het opperhoofd van den Staat steeds de
beschermheer der Kerk zij. Doch dat de
Staat het recht ook in kerkelijke zaken
een vorstelijk woord mee te spreken zal
laten varen.
Wie het Pruisisch regiem kent, begrijpt,
dat van de emancipatie der Evangelische
Kerk iu dat land althans niets zal komen.
Wat de nadenkende lezer niet zal begrij
pen, is, dat de volgelingen van Luther, die
Rome de gehoorzaamheid opzeide, tot nu
toe altoos gedwee het juk van den Staat
hebben getorst.
Die gedweeheid, die onderwerping is wel
lijnrecht in strijd met de begin ieleu van
den stichter der Evangelische Kerk, Luther.
Maar de Staat houdt de heterogene be-
standdeeleu steeds sameugestrengeld door
financiëele banden, en de heeren wieu het
gegund is een blik achter de coulissen te
werpen, begrijpen zeer goed, dat, zoodra
de financiëele band verbroken is, er evenveel
soorten van Evangelische Kerken zullen ont
staan, als er kerkgebouwen zijn niet alleen,
maar zooveel als er deukende leden zijn,
die naar de leer van Luther, zich den bijbel
volgens hunne eigene opinie zullen uitleggen;
die vau ue bjjbelsche Iet-ringen zullen maken:
»Een kollje naar hun hand«.
Van daar dan ook, dat veel hooggeplaat
ste Protestanten zich tegen elke emanci
patie verzetten, als zijnde strijdig met de
belangen der Evangelische Kerk.
In de Nieuwe Motterdamsche Courant
No. 304 komt omtrent den Burgemeester
van Hoeusbroek een bericht voor, waarin
niets minder of meer te lezen staat, dan
dat ZEA. zich voor de rechtbank te Maas
tricht had te verantwoorden ter zake van
zijn gedrag tijdens de ongeregeldheden iu
zijne gemeente en van de tegen hem inge
diende klacht, wegens een met valschen
naam onderteekeud mandaad van gedane
kiezelopmeting ten behoeve der gemeente.
Verder heet het: »Naar men verneemt
heelt de Burgemeester zich in dier voege
kunnen verantwoorden, dat aan de zaak
geen verder gevolg zal gegeven worden.
Volgens een schrijven aan De Tijd is
van dit heele bericht geen titel ot jota waar.
Indien de dag- eu weekbladen telkens
den naam van hen, die valsche berichten
aan hun blad opzonden, bekend maakten
of hunne leugenachtige, lasterlijke correspon
denten afdankten, er zou spoedig een einde
komen aan clat laaghartig anoniem geschrijf,
dat geen ander doel kan hebben, dan om
den haat van den een of anderen lafaard
tegen eervolle mannen te luchten.
Zonderling is het, dat deze leugenfabri-
kauteu meestal hunne toevlucht nemen tot
de Roiterdamsche nieuwsbladen, om hunne
leugens wereldkundig te maken.
Het ware te wenschen, dat alle Limbur
gers hun abonnement op zulke leugeucou-
ranteu voor altoos opzeiden. Of hebben
deze bladen veelal hun abonnementen te
danken aan de opname vau hatelijkheden
of lasterlijke aantijgingen tegen achtens
waardige personen? Of zijn het personen
uit andere provinciën, die weinig tevreden
met hunne positie, aan hunne ontevreden
heid op deze wijze lucht geven? Ot ge
schiedt het uit wrevel, wijl de Limburgers
hun niet overal de eerste viool laten spelen?
Van alle zijden wordt de oude ver
dediger van het goede recht der Katholie
ken aangevallen. Zijne bestrijders ontzien
noch verdachtmaking, noch leugenberich
teu, noch valsche insinuatiën, om den
grooten, edelen strijder in het oog van
het publiek te verlagen. Hij echter staat
vast als een paal, onwrikbaar als eene
rots, al wordt het Centrum en hij vooral
door de tegenpartij met ongehoorde ver
woedheid bestookt. Al worden zijne voor
stellen iu den Rijksdag nog zoo dikwijls
afgestemd, hij laat zich niet ontmoedigen,
hij laat zich niet uit het veld slaan, vast
overtuigd als hij is van het goede recht,
dat hij voorstaat, en dat ten slotte toch
zal zegevieren.
Nog onlangs schreef hij aan het ge
zelschap »Constantia« te Aken, bij gele
genheid, dat hij zijn dank betuigde voor
de toezending van een geldelijk bedrag,
voor zijne Hanr.oversche kerk:
»Wat mij betreft, de smaadvolle taal eu
de verdachtmakingen tegen mij gericht,
zullen mij nimmer aan het wankelen bren
gen. Ik zal het mij ten doel gestelde, als
ik tot heden gedaan heb, steeds met on
verdroten moed blijven najagen. God al
leen kan aan mijn streven een eindpaal
stellen*.
Dat is de houding vau een volksverte
genwoordiger van den echten stempel,
een mannentaal den overtuigden Christen
waardig.
Eene volgende verkiezing breuge ons
zulke onverschrokken mannen in de Ka
mers eu men zal wat meer respect krijgen
voor de katholieke A'gevaardigdeu eu voor
de Katholieken iu het algemeen. De heeren
liberalen zullen zich dan wel wachten ons
met een kluitje iu het riet te sturen, zoo
als zij tot hieraan deden.
De Italiaansche Regeering heeft steeds
beweerd en beweert nog, dat de Waar
borgen wetaan den Paus meer dan ge
noegzame vrijheid verzekert, om als hoofd
der Kerk de Katholieken vau den ganscheu
aardbodem te besturen.
Zijne Heiligheid is vrij van al zijne han
delingen, zoo heet het. Dit belet echter
niet, dat msn aan de poorten vau het
Yaticaau met bommen werpt, dat men
ouder de vensters van de Pauselijke wo
ning allerhande lasteringen tegen Z. H.
uitbraakt. Wat echter erger, wat pijnlijker
is, deze zelfde waarborgenwet belet niet,
dat 's Konings Miuisfer-Presideut, de heer
Crispi, in eene rede zich kwetsende uit
vallen tegen den Paus veroorlooft. Deze
waarborgenwet belet niet, dat de eerste
dienaar der kroon, Leo XIII beschuldigt,
niet altoos gematigd te zijn in zijne re
devoeringen, niet altoos christelijk te ziju
iu zijne handelingen.
Kan iemaud zich een kwetsender ver
wijt deuken. Een Minister klaagt den
Paus aan, een Leo XIII, een man, geëerd
en geëerbiedigd, zelfs door niet-katholieke
mogendheden van den eersten rang, van
onchristelijke handelingen.
En welke bewijzen voert hij aan, om
deze plompe aantijging te rechtvaardigen?
Niet een enkel.
Na zulke feiten behoeft het niemand te
verwonderen, als vroeg of laat de courau-
teu de tijding brengen, dat de Stichter
der Katholieke Kerk door de Italiaausclre
regeeriugsmaunen aangeklaagd wordt, lee-
riugeu te hebben verkondigd, die iu strijd
zijn met de rechten en de belangen van
het eeuig Italië. Men cyfert de onfeil
baarheid der Kerk weg, en men verklaart
met de grootste onbeschaamdheid op de
meest apodictische wjjze zijn eigen ver
klaringen voor de waarheid. V. W.
Iu de Nieuwe Noordhollander wijst een
inzender op eeuige moeilijkheden, die zich
bij de toepassing der kieswet zouden kun
nen voordoen. Zij gelden vooral de kiezers
van de 3e soortde kamerhuurders. Moeten
deze bepaald kamers iu huur hebben, of
Z. D. H. Bisschop Andreas Rass is iu
den ouderdom van 94 jaren te Straatsburg
overleden.
De vervolging heeft het godsdienstig
onderwijs in Frankrijk doen bloeien; ter
wijl er in 1875 nog slechts 7500 door
Schoolbroeders of Zusters bestuurde scho
len in Frankrijk bestonden, door 500,000
leerlingen bezocht, zijn er thans 10,067
zoodanige scholen met 1,007,000 scholie
ren. De onder het bestuur van religieuzen
geplaatste vrije of bizondere scholen, ge
durende de laatste tien jaren opgericht,
hebben evenveel leerlingen aan hunne zor
gen toevertrouwd als er door bet verplichte
teekenonderwijs aan hunne leiding werden
onttrokken.
De vermaning van Gladstone, dat
gehoorzaamheid de eerste burgerplicht is,
gevoegd bij den raad van Labouchère om
met het hoofd niet tegen een muur te
loopen« en het beroep van Bradlaugh op
de werklieden van Londen om de beslis
sing over het recht van vergadering aan
't gerecht over te laten, hebben hunne
werking niet gemist. De - werklieden, lees
de radicale clubs, hebben het oorspron
kelijk plan om aanstaanden Zondag te be
proeven andermaal eene meeting op Tra
falgar Square te beleggen, opgegeven en
daarentegen voor aanstaanden Zondag eene
groote manifestatie in Hydepark of Yicto-
riapark beraamd om tegen de opsluiting
van O'Brien te protesteeren.
De Procureur-Generaal heeft de vervol
ging, ingesteld tegen het gewezen lid van
het Lagerhuis voor Huil, den heer Willi
am Sanders, ingetrokken. Sanders, was
den Hen dezer in hechtenis genomen.
Eergisteren zijn een groot aantal per
sonen, uit alle klassen der samenleving,
GEMENGDE BERICHTEN.
Core. Cu ij te li, leidekker uit de
gemeente Nunen, was verleden Vrijdag werkzaam
aan de torenspits te Kromvoort. Eensklaps ge
voelde hij zich niet goed te pas;"de man verliet
zijn werk en begaf zich naar eene stelling, welke
aan een dakraam der torenspits was gemaakt.
Daar verloor de ongelukkige het bewustzijn en
zakte ineen. De Ëerw. lieer Pastoor W. Lammers
haastte z'ch langs de opgestelde ladders naar de
aanzienlijke hoogte te klimmen om daarboven,
alle gevaar over het hoofd ziende, den stervende
nog bij tijds de laatste heilige Sacramenten toe
te dienen. Eeu oogenblik naderhand was de werk
man een lijk.
Iu de gemeente Schoterland kreeg
zekere H. W. eene woud aan de hand. Hij paste
hierop een huismiddeltje toe, namelijk terpentijn.
Na etnigen tijd begon de arm sterk op te zwel
len, en de inmiddels geroepen geneesheer con
stateerde bloedvergiftiging. I)e toestand van den
lijder is ernstig.
Paul Féval, een der vruchtbaarste
schiijveis van Frankrijk, had soms drie of vier
verhalen voor verschillende bladen onderhanden.
Ten eiude den weg niet uit het oog te verliezen
iu dien doolhof van zijue eigene verbeelding, had
hij voor elk verhaal eene meuigte kleine
popjes, die aan elkaar gehecht waren en ieder
in het kostuum van zijne rol waren gekiend
koningen, soldaten, dames, enz. Ziju kamerdie-
naar bracht hem het stel popjes voor don roman,
waaraan hij werkte, en telkeus als een der per
sonen overleden wns, moest de knecht het popje,
dat die persoon voorstelde, wegnemen. Op Zekeren
dag nu had de knecht vergeten het popje weg
te nemen vau iemand, dia in een tweegevecht
was gestorven, waarvan het gevolg was, dat de
uilgever vau het blad, waarin de roman bij wijze
van feuilleton het licht zag, eene massa brieven
ontving van lezers, die op vrij scherpen en zelfs
toornigen toon vroegen, hoe het kwam, dat mijn
heer zoo-en-zoo, die reeds een maHiid geleden
in een duel was gedood, plotseling levend was ge
worden.
