NIEUWE
No. 1182.
Woensdag 21 December 1887.
12de Jaargang.
De Landbouw.
BUITEXLAN D.
ii.
De valsche munters.
HAlRLIMSCnE
ABOHIfBMEIfTSPB IJS
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
AfzDnderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
A1NILENDIUÏ
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS OER ADVERTENTIÊN
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en Vrijdag-avond vóór 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K UPPERS L A U R E Y.
(Slot.)
Men had den Heer Van Baar verweten,
dat hij van den landbouw niets af wist.
Dat werd hem nog wel gezegd door een
oud-vriend van hem, den Heer Lieftinck.
Terecht deed de Afgevaardigde uit Eind
hoven daartegen opmerken, dat hij te mid
den van den landbouw is geboren en op
gevoed.
Meer dan vijftig jaren, vervolgde de Heer
Van Baarheb ik mede geholpen om maat
regelen te nemen tot verbetering van den
landbouw. Met welke gevolgen echter?
Ondanks alle waudelleeraren, commissiën
van landbouw, enz. kwijnt de landbouw
meer dan ooit.
Eu nu had de Heer Lieftinck beweerd,
dat het niet vooruitgaan van den landbouw
moet geweten worden aan de toepassing
van verkeerde middelen, doch daarop
liet de Heer Van Baar het ook niet aan
bescheid ontbreken.
In de provincie Noord-Brabant, zoo
merkte hij op, een laudbouwgewest bij uit
nemendheid, zijn reeds sedert 40 a 50 jaren
verschillende subsidiëu gegeven voor land-
bouw-onderwijs, voor vakscholen enz. en
toch is de toestand er niet beter op ge
worden.
Met kracht drong de Heer Van Baar er
dan op aan, dat men hier de middelen zoude
aanwenden, die elders waren toegepast, om
den landbouw uit zijn gedrukten toestand
te helpen, namelijk het niet langer be
schermen der vreemde producten; dan zou
den de prijzen van de voortbrengselen van
onzen bodem weer stijgen en de boeren
weder geld bezitten.
Die remedie zou beter helpen, dan mooie
praatjes, voegde de Heer Van Baar zijn be
strijder toe.
Of dit nu protectie is of niet (vervolgde
de Heer Van Baar), zulks doet niets ter zake;
wij hebben evenveel recht om protectie te
verlangen als gij, liberalen, vrijhandel.
Wat het best is, zou de ondervinding dan
moeten leuren; maar zooveel is zeker, dat
onder uw stelsel de geheele handel, nijver
heid en de landbouw in 't bizonder, in
een elleudigen toestand verkeeren.
Hadden wij die woorden van de# Heer
Van Baar hooreu uitspreken, dan zouden
wij ze luide hebben toegejuicht.
De invoerrechten van graanrechten mag
niet. langer worden uitgesteld. Overal om
ons heen wordt de landbouw beschermd.
Alleen in Nederland blijft men van de
Staten op het vasteland in Europa on
aandoenlijk voor den nood, waariu de
landbouw verkeert.
Kan dat zoo blijven? Wjj gelooven, als
goede vaderlanders, van neen. Met de
theorie moet gebroken worden. Aan de
practijk moet uitsluitend het woord (in
de daad) worden gelaten.
Waarom zou het onmogelijk moeten
FEUILLETON.
12)
Vervolg.)
Albert ontging het niet, hoe de vreemdeling
onophoudelijk zijne oogen op Grietje vestigde
en hoe deze voortdurend bloosde. De ijverzucht
begon in zijn hart te ontsteken; eene pijnigende
onrust maakte zich van hem meester, zoodat hij
met genoegen zag, dat bij 't invallen van den
nacht het feest werd gesloten. Het was hem
nog gegund, Grietje stilzwijgend de hand te druk
ken, waarna hij een zijweg naar de stad insloeg
en eenzaam zijn weg vervolgde. In zachte, droef
geestige akkoorden klonken de avondklokken
uit de omliggende dorpen, en dreunden als
geestesstemmen door de lucht. Albert was er heden
zoo blijmoedig en toch zoo droefgeestig aan toe;
een diepe zucht ontsnapte aan zijne borst en met
eene stille bede blikte hij op naar den hemel,
waar de maan, omgeven van schitterende ster
ren, hare nachtelijke ronde deed. Een tijdlang
geacht worden, wat overal in Europa wèl
plaats heeft. Juist in deze dagen heeft men
in Duitscklaud de graanrechten belangrijk
verhoogd. Vermoedelijk zal het landbouw
onderwijs in Duitscklaud ook wel niet ver
waarloosd worden, doch men zal daar zijn
van het advies des Heeren Van Baar, die
verklaardeik hen niet tegen het onder
wijs op zich zelf, maar ik wil ook andere
middelen zien toegepast.
Gelijk wij reeds in ons vorig artikel op
merkten en nu herhalen, is de boterma-
kerij in ons vaderland niet achteruitgegaan,
omdat de wetenschap der boereu niet groot
genoeg was, maar omdat er velen gevon
den worden, die niet eerlijk te werk gin
gen. Landbouwers-Professoren zullen den
landbouw niet vooruit helpen. Wij gaan
zelfs verder en wij gelooven de stelling te
kunnen en te mogen neerschrijven, dat van
het oogenblik, dat die heeren met al hunne
wijsheid hun neus in de landbouwzaak ge
stoken hebben, die tak der nationale wel
vaart is gaan kwijnen.
De beste geneesheeren worden gevormd
aan het ziekbed en de beste landbouwers
op akker, veld en hoeve.
Maar het kwade geweten der freetraders
wil andere oorzaken zoeken voor hetgeen
alleen uit eene zeer bekende oorzaak kan
verklaard worden.
Tegen dien toeleg der libertijnen moet
gewaakt worden. Bovenal bij de aanstaan
de Kamer-verkiezingen moet geen enkele
stem worden uitgebracht op mannen, die
tegen de bescherming van landbouw en
nijverheid zijn gekant. De landbouw moet
niet van de industrie worden gescheiden.
Elders zijn de tarief-hervormingen alleen
tot stand gekomen door eene coalitie van
het platteland met de nijverheids-streken.
Die alliantie moet ook hier worden gesloten.
De ouaerwijs-quaestie en het protectie-
vraagstuk vormen de vraagstukken, die op
lossing eiscken.
Door den Heer Zaaijer, een pur sang
liberaal, werd ook nog een verhaaltje ge
daan. De Friesche boereu hebben een des
kundige uit Denemarken geraadpleegd en
van diens wenken wordt nu heel wat ver
wacht. De Deensche boter toch spant de
kroon.
Dergelijke voorstellingen misleiden de
belanghebbenden sterk. Ieder weet, dat er
in Friesland met de boter zeer geknoeid is.
Als al de Nederlaudsche boeren goede bo
ter hadden blijven leveren, dan zou onze
boter zeker in trek zijn gebleven.
Onze boeren moeten zich door de rede-
neeringon, welke de liberalen er op na
houden, niet om den tuin laten leiden. Zon
der aan iets anders de voorkeur te geven,
moeteu zij protectie vragen. Wel Schijnt de
zaak der bescherming niet best te staan,
doch de aanhouder wint. Misschien zullen
er in de Kamer van Honderd meer leden
gevonden worden, dan in de tegenwoordige,
die zich voor een beschermend tarief zullen
gezind betoouen. Tot het verkrijgen van dat
stond hij stilzwijgend stil en zijne lippen bewo
gen zich als tot een zacht gebed, daarop ijlde
hij met flinke stappen naar de stad.
Intusschen waren er drie weken verloopen,
en Albert had in den laatsten tijd geene gele
genheid gevonden om met Grietje te spreken. Op
zekeren dag ontving hij een bericht, dat hem
in den beginne deed opschrikken, doch dat hem
later groot genoegen deed. Karei Roland, de
vreemdeling, had op zjjn groot vermogen gesnoefd
en den molenaar om de hand zijner dochter
gevraagd, doch was niet alleen door deze, maar
tevens ook door Ilolm niet te vriendelijk afgewe
zen geworden.
I)e molenaar was niet alleen een rechtschapen,
maar tevens een zich zelf' bewust, trotsch man
en het verzoek van den vreemdeling, dien men
slechts bij name kende, had hem in hooge mate
gekwetst. Roland, op zijne beurt, gevoelde zich
ingelijks ten hoogste beleedigd en zwoer, zich op
den molenaar te wreken.
De zon was reeds achter de donkere toppen
der dennen en reusachtige schaduwen vielen op
resultaat kunnen de landbouwers zeiven
krachtig medewerken.
Daartoe wordt, wij herhalen het, gevor
derd: ijver lij de stembus. Als men er ech
ter op let, hoe jammerlijk flauw de kiezers
zich van hun plicht kwijten,dan, helaaskan
men weinig hoop koesteren voor de toe
komst.
De vraag is maar: zullen eindelijk ook
de boeren niet gaan begrjjpen, wat hun
belang vordert?
Door de liberalen worden zij gepaaid
metonderwijs. De libertijnen houden
nog vast aan het sprookje der domheid
van de boeren. De liberale heeren zeggen
't is maar een boer, hetgeen hun niet be
let, als de stembus in het gezicht komt,
zeer diep voor die domme boeren te buigen.
Wij stellen die boeren volkomen gelijk
met de heerenBestaat er verschil, dan
is dat groot in het voordeel van de land
bouwers.
De liberale heeren zijn nu eenmaal ge
hecht aan zekere theorieën, van welke zjj
niet afwijken. Geloovig zjjn ze niet meer,
o neen, daar zijn ze veel te verstandig
voorBijgeloovig des te meer. Het libe
ralisme is hun afgod, waarvoor zjj knielen.
Ook voor de stembus zouden zij neervallen,
als hun dat maar geoorloofd was.
Van de stembus vau het voorjaar van
1888 verwachten wjj alle goeds, zoo ein
delijk maar dan de tragen van hart wat
wakkerder worden.
De verwaarloosde laudbouw-belangen
eisehen dringend dus, dat de platteland-
sche bevolking als een man ter stembus
kome.
Zoo geschiede het!
De Belgische Tweede Kamer heeft met
68 tegen 40 stemmen besloten, dat ieder
officier, die bij het leger geplaatst wordt,
de beginselen der Vlaamsche taal moet
machtig zijn.
Het Duitsche Regeerings-ontwerp
tot verhooging van 's lands weerbaarheid, is
Zaterdag door den Rijksdag behandeld en
tot verder onderzoek, naar eene Commissio
gezonden.
Door den Minister van Oorlog werd de
dringende noodzakelijkheid aangetoond eener
verlenging van den dienstplicht tot het
45ste levensjaar, en eene versterking van
het gehalte de legers door eene hervor
ming van den Landstorm, waarbij meer
en minder geoefeuden beter uit elkander
worden gehouden.
Het ontwerp vond eene goede ontvangst
bij alle partijen, de sociaal-democraten al
leen uitgezonderd.
De Rijksdag heeft bij de deide lezing
van het wetsontwerp betreffende de graan
rechten een voorstel aangenomen om het
recht op haver te verhoogen tot 1 mark;
verder werden alle overige tarieven goed
gekeurd, gelijk zij bjj de tweede lezing zjjn
de groote plaats voor de woud smederij. Lang
been en Roland zaten in een naar het scheen
ernstig gesprek buiten op de steenen bank.
//Vriend Roland,// sprak de eerste, zeg mij
toch eens, waarom gjj dagelijks naar Kugelbach
loopt? Het dringend werk blijft hier liggen en
toch weet gij uit den brief van Delmarin, dat
wij alle reden hebben, ons te haasten, als de
gewichtigste en, zooals te hopen is, de laatste
slag gelukt, en de groote verwachtingen, die
wij van hem koesteren, worden vervuld. Met
den dag wint het wantrouweu meer veld, met
den dag loert de politie al sterker en op een
vroegen morgen worden wij, in weerwil van al
onze voorzorgsmaatregelen, toch overrompeld.
Daarom laat ons haast maken. Is de laatste leve
ring op de plaats van bestemming, dan hel/ben
wij gewonnen spel en zijn in staat met onze
winst een meer dan behagelijk leven te leiden.//
//Juist om dit laatste nog eene bekoorlijkheid
bjj te zetten,// sprak Roland, heb ik eenige uit
stapjes naar de stad gedaan, ik wil het u
wel zeggen, ik ben van plan te gaan trouwen!//
//Zool sprak de smid. En wie is dan de ge
lukkige, die genade in uwe oogen heeft gevonden?
vastgesteld. Artikel twee (betreffende het
tijdstip van het in werking treden der
nieuwe rechten) werd aangenomen, nadat
daaraan eene zinsnede was toegevoegd,
volgens welke van het recht om het tbaDS
nog bestaande tarief te doen toepassen
op artikelen, die, op grond van voor den
26sten November jl. gesloten overeenkoms
ten, tot op den 15den Januari a. s. wor
den ingevoerd, binnen vier weken gebruik
moet worden gemaakt, terwijl voor het
geval, dat er inmiddels in de onderlinge
overeenkomsten eene verandering is ge
maakt, zoodat zjj over een grooter bedrag
loopen, daarvan de schrifteljjke bewijs
stukken moeten overgelegd worden.
Bjj de eindstemming is het ontwerp met
203 tegen 116 stemmen aangenomen.
De Rijksdag is daarna uiteengegaan tot
den 17den Januari.
Een gisteren-morgen te half twaalf uit
San Remo afgezonden officieel bulletin zegt,
dat er zich thans bij den Kroonprins in de
linkerzijde van het strottenhoofd eene kleine
woekering vertoont, welke iets hoogerop
gelegen is dan de zwelling, welke in het
laatst van October werd waargenomen.
Deze laatstbedoelde is voor een gedeelte
een litteeken geworden, en is in omvang
verminderd.
President Carnot zal op Nieuwjaars
dag amnestie verleenen aan alle staatkun
dige veroordeelden van Decazeville en
elders.
De instructie in de zaak van Aubertin,
die voor het overige bjjna is afgeloopen, is
gestaakt, daar hp vlagen van waanzin heeft
gekregen, zoodat de geneesheer zijne ver
pleging in een gesticht noodig heeft ge
acht.
De Times zegt, dat de tegenwoordige
toestand in Rusland schijnt aan te duiden,
dat de militaire raadgevers van den Czaar
naar den strijd haken en Rusland daartoe
volkomen voorbereid achten.
De Daily News daarentegen kan, ondanks
de bestaande spanning, niet aannemen, dat
eenige mogendheid aan oorlog denkt. Welke
toch zou geen afschuw voor den oorlog
hebben?
Uit St. Petersburg wordt gemeld, dat
het artikel in de Russische Invalide ge
schreven zou zijn door een Generaal, die
aan den Generaleu staf is verbonden. Op
het St. George-feest zou de Czaar van ont
stemming hebben bljjk gegeven over de
onverklaarbare alarmkreten der Oosten-
rijksche pers, en gezegd hebben, dat het
nu wel niet meer noodig was Oosteurijk's
gevoeligheid te ontzien, en eene ophelde
ring niet achterwege zou kunnen blijven.
Onder den indruk dezer worden zou het
artikel in de Invalide zjjn geschreven.
Voorts wordt bericht, dat Minister De
Giers het artikel van de Russische Invalide
verzwakte, door voor het verschjjneu daar
van de Buitenlaudscke Gezanten te ver
wittigen, en tevens mede tedeelen, dat Rus
land in stede van het leger te vermeerde-
//De dochter van den molenaar Holm,// sprak
Roland na eenig aarzelen.
Langbeen brak in een schaterlach uit. Ieder
zijne keus,// riep hij, //doch deze gedachte kunt
gij u best uit het hoofd zetten, want het rijke,
trotsche molenaarskind bekomt gij bepaald nietl
Het is veel verstandiger, dat gij aan uw werk
blijft, dan dat gij met uwe Goliathsgestalte, die
iedereen in 't oog valt, links en rechts rondloopt.
De drommel mag weten of zich niet iemand,
die met u in die affaire te doen heeft in deze
streken verschuilt en als dat gebeurt, dan sta
ik er niet voor in, als gjj in den loop der jaren
tamelijk verandert. Zulk een reus als gij, zijner
in Duitschland geen half dozijn en wie eens
met u in betrekking gestaan heeft, die heeft uwe
liunnen-gestalte nog niet uit de gedachte ver
loren.//
//Nu ja, sprak Roland, grimmig als een wolf,
//ik zal uw raad volgen, want, dat ik het meisj e
thans niet bekom, heb ik reeds duidelijk verno
men, doch ik zal mjj wreken; de trotsche kerel
zal zich mjjner gedenken!"
Wordt vervolgd.)
