NIEUWE
No., 1200.
Vrijdag 3 Februarf 1888,
13de Jaargang.
agitb ma hout agitate.
Uit Frankrijks hoofdstad.
BUI T E N L A N t).
PRIJS DER advebtentiéh
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
i.
De soldaat-schoolmeester.
(Slot volgt).
ABOBWBMEHTSPBIJB
Per 3 maauden yoor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzjuderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
Uitgevers: KÜPPE1S i LAUEEI
Door het overlijden van Madame Bou-
cicault, de eigenares van het welbekende
magazijn t Au bon marché<.< te Parijs, werd
dezer dagen onze aandacht gevestigd op
de kolossale mode-magazijuen van de Fran-
sche hoofdstad. Nog niet lang geleden heb
ben wij vau eene statistiek betreffende den
toestand van Frankrijks handel melding
gemaakt, waaruit wij zagen, dat de handel
in Frankrijk in alles behalve bloedenden
toestand verkeert. Wellicht bestaat er sa
menhang tusschen deze en andere feilen,
een samenhang, die wel geschikt is degenen
belang in te boezemen, die de economische
aangelegenheden meer van nabij beschouwen.
De reusachtige stad, gelegen in het
centrum vau een groot rijk, was vroeger
de bodem waar elke onderneming op't ge
bied van handel en nijverheid, mits met
energie gedreven, uitmuntend slaagde.
De kolossale productie stond in juiste
verhouding met de groote cousumtie. De
concurrentie spitste den geest eu gaf aan
leiding tot menige uitviudiug. De winkeliers
en fabrikauten waren zuinig eu ijverig; zij
begonnen met eene kleine affaire, breidden
langzamerhand hunne zaken uit; werkten
veel, verteerden weinig en onttrokken zich
veelal op nog betrekkelijk jeugdigen leef
tijd aan de zaken, om dan als renteniers
rustig te gaan leven. De Parijsche winke
lier had, bij het openen van zijn magazijn,
een bepaald ideaaleen eigen kleiu huis
in de omstreken der hoofdstad, met een
bloem- eu moestuin waarin eeuige vrucht-
boomen en eene partij rozenstammen op
het terras. Passy, Auteuil, Asuières, Eu-
ghien, Viucennes eu hoe al die kleine ge
meenten, welke iu de nabijheid der Frausche
hoofdstad liggen, beeten, waren het doel
zijner droomen, en hij werkte en handelde
tot hij zijne schaapjes op het droge had
en het bespaarde geld hem veroorloofde
den droom werkelijkheid te doen worden.
Het getal kooplieden en winkeliers, die
zonder deficit arbeiden, die zonder zware
zorgen den dag en de nacht zien aanbre
ken, is echter veel kleiner geworden. De
winkelramen zijn veel vergroot eu van het
fijnste spiegelglas gemaakt, doch zij rnas-
keereu maar al te dikwerf de bitterste el
lende.
De handel is gecentraliseerd, gemono
poliseerd. De fabrieken werken slechts voor
de groote afnemers. Geen wonder, dat de
uitvindingen zeer schaars zijn. De stabili
teit der mode, die sinds eenige jaren valt
waar te nemen, heeft hare oorzaak niet
iu de ontwikkeling van betere begrippen,
doch is enkel en alleen het werk vau de
groote consumenten, die besloten hebben
niet door nieuwe uitvindingen met het oude
te concurreeren, vermits zij anders met hun
FE U ILL E T O N.
(Vervolg en slöl.J
Ik heb gevraagd, waar de wereld ligt. Hoe
is 't, komt er antwoord?
De geleerde heer bleef stom.
Jongens, waar ligt de wereld?
De wereld ligt in 't boozeDe wereld-
ligt in 't booze! klonk het eenstemmig uit twin
tig kelen.
Thans richtte de oude zich tot den vreem
den bezoeker: Heer, ge wilt opperconsistorie-
raad, een doctor in de godgeleerdheid, een ge
leerde wezen, en ge weet nog minder, dan hier
mijne jongens. Ge komt daar en wilt mij, ouden
soldaat, koeionneeren en te schande maken. II aar
achtig! als gij thans een van mijne jongens waart,
dan zou ik.
Hier hief de ouden den stok honger op en
de Kaad, die de deurklink reeds in de hand
had, was met een wip buiten, al tevreden, dat
hij er nog zoo heelhuids afkwam.
Het verslag, dat hij het consitorie van den
afloop zijner zending overbracht, was nu na
tuurlijk niet zeer stichtelijk, en het college
leverde dus zoowel over het ergerlijk geogra-
phisch onderwijs als over de den collega weder-
overgrooteu voorraad zouden blijven zitten.
De macht ligt in handen vau de eige
naars der groote inrichtingen, der bazaars.
Alles is er op ingericht om den kleinen
winkelier te verdrukken, den handel iu 't
klein te dooden, de heerschappij te ver
krijgen over den kooper door alle middelen
het publiek te lokken en op de wereld
markt de overwinning te behalen.
De samenstelling der groote magazijnen
gelijkt op eene zeer groote machinede
radereu grijpen in elkaar en deze reuzen-
machine heeft ook tot hare taak: op de
zwakheid der vrouw te speculeeren. Zij
versterkt haar verlangen naar luxe, zij
toont haar, keurig uitgestald, een aantal
uuttelooze voorwerpen, waarvan het bezit
weldra noodzakelijk schijnt.
Met de beste bedoelingen is eene dame
iu den bazaar getreden om bij voorbeeld
een nieuw jasje voor haren jongsten tolg
te koopeu. Nadat zij hare keus heelt ge
daan, herrinnert zij zich nog, dat zij eeii
paar handschoenen noodig heeft. Eu als
zij van het departement der kinderkleeren
naar dat der handschoenen gaat, wordt zij
aanhoudend door het sirenengezang van
de luxe betooverd. Door prachtige lokalen,
waar fluweel en zijde op de bevalligste
wijze worden ten toongesteld, door zalen
waarin duizenden kleediugstukkeu de nieuw
ste wetten der mode verkondigen, waar de
prachtige echte Brusselsche kant, de blin
kende pakken linnen eu batist, de schoon
ste tapijten en meubelen ziju teu toon ge
spreid, baant zij zich een weglangs opeen
gestapelde parfumerieëu, ledereu goederen
en kunstvoorwerpen, spoedt zij zich door de
lokalen der kunstbloemen, der prachtig ge
bonden boeken en vau het keurige speel
goed en voor dat zij aan de afdeeliug
«Handschoenen» komt, zijn alle goede voor
nemens vergeten. Vermoeid en schier adem
loos neemt zij iu de leeszaal plaats, die
ter beschikking van de bezoekers staat.
Op de leestafel liggen, in prachtbanden
gebonden, een aantal jaargangen van on
derscheiden modetijdschriften eu platen van
verschillende kostuums. Ginds op de groene
tafel is gelegenheid om correspondentie te
voeren. Hier schrijft de echtgenoot zijne
koopmansbrieven, terwijl zijne dierbare we
derhelft de schatten van het magazijn in
oogenscnouw neemt euervan koopt.
Nergens is eene dame zoo vrfj dan hier.
In de onmiddellijke nabijheid van eeue lees
zaal, dringen steeds eeu aantal bezoekers
in eeu lokaal waar zes bedienden bezig
zijn iedereen gratis van limonade te voor
zien. Met de kinderen begeeft men zich in
de afdeeling, waar om het half uur door
een beambte groote, met gas gevulde, hal
lons wórden verdeeld onder de aanwezige
kleinen. De honderden kinderen die ziels-
verheugd met hun luchtballon in de hand
door Parijs wandelen, maken eene voort
varen behandeling, eene aanklacht bij den Ko
ning in met verzoek, dat deze den man zijn
schoolhouden mocht verbieden, wijl li ij daardoor
groot nadeel aan de jeugd toebracht.
Frederik liet den oude bij zich komen; 't ge
val wilde, dat hij juist in het beste humeur van
de wereld was.
Ge hebt, zooals ik daar uit een sclrrjjven
van mijn oppereonsistorie zie, hier een eigen
school opgezet, sprak dé monarch hem aan.
Ja, uwe koninklijke majesteit.
Maar hoe komt ge op uw ouden dag nog
tot zulk eene gekheid? Voor meester spelen is
een zuur dagwerk voor iemand van uwe jaren.
Uwe majesteit heeft de genade gehad, om
mij voor mjjne veertig dienstjaren een pensioen
toe te leggen; maar ik wou daar op eene eerlijke
Wijze gaarne nog een stuivertje bij verdienen,
voor een borrel en een pijp tabak.
Dat is goed en wel, maar de heeren van
het consistorie zeggen daar in hun adres: Hij
leert enkel onzin en dwaasheid; dat de wereld
in het booze ligt, dat.
Uwe majesteit, dat is geen onzin of dwaas
heid, hervatte de oude driftig, dat staat precies
zoo in den bijbel, en die zullen de heeren van
het consistorie toch wel niet willen verwerpen.
Ik ben een goed Christen, uwe majesteit, en
bouw vast op Gods woord.
treffelijke reclame voor de zaak, want op
eiken ballon is de naam der firma in dui
delijke letters te lezen.
Zoodra de gekochte goederen zijn thuis
gebracht, keert het verstand terug. Wat
moet men met al die prullen begiunen?
Is men echter niet bij machte om de re
kening te betalen, de bazaar heeft voor
een redmiddel gezorgd. Hij is bereid, alles
weder terug te nemen, ja zelfs betaalde
voorwerpeu weder bij zijn voorraad op te
nemen. Door dozen maatregel worden de
haudelsrelatiën gemakkelijker. De kooper
koopt spoediger, omdat hij morgen het ge
kochte wederom terug kan brengen, maar
voor het zedelijk bederf worden de deuren
wagenwijd open gezet. Het gebeurt immers
dagelijks, dat dames hoeden of kleeren
koopen, deze vooi werpen bij het een of
ander feest gebruiken om ze dan eenige
uren later terug te zenden. Ook is het
geen zeldzaam feit, dat zelfs tapijten eu
elegante meubelen naar huis worden ge
bracht ten einde bij eene receptiete wor
den gebruikt, om dan straks weer naar
den bazaar te worden terug gezonden.
Met de gebruikelijke plechtigheid hebben
Zondag de zes nieuwe zaligverklaringen te
Rome plaats gehad. TalrijkePaters-Redemp-
toristen woonden de plechtigheid bij, waar-
ouder drie Superiors vau hunne huizen in
Oostenrijk, het arbeidsveld eu geboorteland
van den nieuwen zaligverklaarde, Hofbauer,
twee Superiors van Frankrijk, twee van
Spanje, twee van Luxemburg, en twee van
Beiereu. Graaf Paar, Oostenrijksch Gezant
bij den H. Stoel, was met het gansche
personeel der ambassade tegenwoordig. De
plechtige H. Mis werd, na de zaligverkla
ring, opgedragen door Z. D. H. Mgr.
Bauer, Bisschop vau Brunn afkomstig uit
hetzelfde diocees van Olmütz waarin de
Zalige Clemens Hofbauer is geboren. De
Hoogeerw. Pater Mauron, Generaal der Re
demptoristen, heeft den H. Vader de ge
bruikelijke geschenken overhandigd.
Z. H. Paus Leo XIII heeft aan den
Czaar eeu eigeuhandigeu brief geschreven
in antwoord op do gelukwenscheu, die de
Keizer den H. Vader heeft doen toekomen
ter gelegenheid van zijn Priester-jubileum.
Leo XIII heeft in den brief te kennen ge
geven, dat hij al wat in zijn vermogen is
doen zal om het verlangen van den Czaar
te bevredigen, opdat er hartelijke betrekkin
gen gevestigd worden tnssc'nen het Vati-
caan eu Rusland.
Louise Michel, die nog al met hare
lichte hoofdwond coquetteei t, heeft een brief
aau de vrouw van Lucas geschreven eu is
daarvoor door de tweelingzuster van deze
laatste bedankt geworden. Beide brieven
Dat is braaf mijn zoon; maar gij hebt doc
tor X. toch wat al te barsch behandeld, en die
heeft zich daarover met recht beklaagd.
Met uw welnemen, uwe majesteit, wat had
die man zijn neus ook in mjjne school te steken?
Hij kwam enkel om mij bespottelijk te maken;
maar om dat te doen, hadden de heeren een
loozer klant dan hij is, moeten zenden. Mijne
jongens wisten meer, dan hij; want als zoo'n
man niet eens weet, wat in den bijbel staat, is
dat toch zonde en schande.
Nu, wees maar bedaard, oude. Die men-
schen zullen u voortaan met rust laten.
Zoo denk ik ook, uwe majesteit; ik weet
wel, dat Frits zijne oude soldaten de hand al-
tjjd nog hoven 't hoofd houdt.
Hier zijn twee Friederichs d'or, drink daar
voor eens op mijne gezondheid.
Duizendmaal dank, uwe majesteit, dat zal
ik doen. God spare uwe majesteit nog lang in
't leven.
Maar nog een ding, oude; gij moet die arme
jongens niet meer zoo ongenadig ranselen. De
handen voortaan thuisgehouden begrepen?
Uwe majesteit, met onderdanig verlofieder
moet hebben, wat hij verdiend heeft, zei de oude
Dessauer altijd, en zoo denk ik ook. Zonder
stok moge de duivel schoolmeester wezen.
Nu, oudje, adieu.
werden natuurlijk openbaar gemaakt. Zij
houdt het er voor, dat Lucas op haar ge
schoten heeft onder den invloed vau eene
suggestie tijdens den hypnotischen slaap
(de man was dronkenen wenscht daar
over met Professor Charcot te spreken
want zij is vast van plan het onderwerp
te behandelen in een barer pbysiologisehe
studiën, die bij Deutu zullen verschijnen.
De »roode maagdwordt druk geïnter
viewd van wege de pers en leent zich
daartoe metv veel gratie. Hare anarchistische
vrienden hebben eergisteren-avond in eene
meeting verkondigd, dat Lucas (»de dwa
lende,® naar zij hem noemen) niet vervolgd
moet worden, omdat hij slechts gebruik
heeft gemaakt van ziju »recht:« te schie
ten op wie iemand niet bevalt.
Lucas heeft nu een brief geschreven aan
Louise Michel, waarin hij vergeving vraagt
voor zijn moordaanslag op haar gepleegd,
eu hare voorspraak bij zijne rechters inroept.
Maxime Lisbonne, de bekende anarchist,
heeft zich voor de revolutiounaire groep
der Egaux de Montmartre moeten verant-
wootden wegens ziju verschijnen op de re
ceptie van den President der Fransche Re
publiek.
Hij herhaalde zijne verklaring, dat hp
wilde zien hoe het volk door den President
ontvangen werd, eu dat hij daarover zeer
voldaan was. »Dat ik gegaan ben eu geen
andere der partijgeuooteu,® zeide bij, »is
eenvoudig omdat ik de eeuige was, die eeu
rok had.® Toen men hem het bezit van
dat aristocratisch® kleedingstuk verweet,
verhaalde hij de geschiedenis daarvan. De
rok is afkomstig uit ziju tooneelspeeltijd
en pas onlangs door hem teruggevonden.
Hij was vrij smerig en moest aan kraag
eu opslagen door allerlei middeltjes opge
knapt worden, o. a. met petroleum. Dit
laatste verleende hem een eigeuaardigen
geur. »Een der geuoodigdeu vau burger
Carnot«, zei Lisbonne,voegde mij des
wege to6: »»Een goed denkbeeld van een
revolutionuair, zich te parfumeeren met pe
troleum
De Egaux lachten, en waren tevreden
met de ophelderingen. Lisbonne verklaarde
zich ten slotte bereid, den rok beurtelings
aan de partijgenooteu te leen eu, opdat ook
zij eens een kijkje kunnen gaan nemen
op de recepties van het Hoofd van den
Staat. Eu dat aanbod werd aaugeuómeu.
Zoo zal men bij President Carnot den
revolutionuaireu rok nog wel eens zien eu
ruiken.
Blane, lid van het Lagerhuis en van
Parnell's partij, is veroordeeld tot vier
maanden gevangenisstraf, wegens oproerige
redevoering. Hij is van het vonnis iu be
roep gekomen.
Naar men verwacht, zullen in het Par
lement de Iersche leden, door de Gladsto-
niauen ondersteund, opkomen tegen het
Hiermede was de audiëntie tot volkomen ge
noegen van den ouden soldaat maar niet tot
zoo groote tevredenheid van het consistorie af-
geloopen. Dit ontving de volgende koninklijke
kabinetsorder:
„De invalide soldaat Y, over wien gij n be-
//klaagd hebt, is een oude stijfkop en met
//dat slag van menschen is, zooals gij zeiven
//best weten zult, niets aan te vangen. Het
//nadeel, dat hij, naar gij zegt, door zijn school-
//liouden aanricht, neem ik op mijne verant-
//woording, en 't afrossen van de jongens heb
//ik hem verboden. Overigens zal ik nooit
//dulden, dat mijne oude invaliden, die bloed
//en leven voor het vaderland en mij over had-
//den, als zij eens eene eerlijke kostwinning
//bij de hand nemen, daarbij lastig gevallen
//en gechicaneerd worden, waaraan men zich
//te houden hebbe.
Frederik.//
De Koning liet den ouden soldaat nog een
paar maanden het ambt van onderwjizer uitoefe
nen, doch verleende hem na dien tijd een jaar-
lijksche toelage, voldoende om in het onderhond
van den invalide te voorzien, met last tevens
zijn onderwijs te staken, zeker tot groot genoegen
van het consistorie en vande leerlingen
van den ouden snorbaard.