NIEUWE
No, 1201,
Zondag 5 Februari 1888,
13de Jaargang,
agitema non agitate
Uit Frankrijks hoofdstad,
BU1TENLAN 1).
ii.
In een laatsten trein.
H41KLEIHSCHE C0I1R4IT.
ABOIflfEMEIfTSPE IJ8
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIÊH
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPIR8 A LAUKEÏ
(Slot.)
Iu de schitterende zalen, waar zooveel
luxe tentoongespreid wordt, sluipt de vij-
aud ook in de gedaante van den dief.
Diefstal komt weinig voor ouder de be
ambten, maar wel onder de bezoeksters en
onbegrijpelijker wyze ziju de dieveggen
meestal vrouwen van hooge Staatsambte
naren, van rechters, doctoren, advocaten,
van renteniers enz. enz. De heelkunde nu
kent een toestand, dien zij kleptomauie
heet, doch deze kwaal komt maar uiterst
zelden voor bij de dieveggen van de Pa-
rijscne bazaars. Volgens eeue door den Heer
Giffard samengestelde en gepubliceerde sta
tistiek, werden in de bazaars te Parijs, in
twee jaren twaalf honderd dieveggen op
heeterdaad betrapt. Er zijn dames aange
houden, die voor tien a vijftien duizend
franks kant hadden gestolenzelfs dames
uit den hoogen adel maken zich aan dief
stal schuldig. Iu de meeste gevallen worden
de dieveggen niet aan de politie overge
leverd. Men wil geen schandaal maken
men laat de dames-dieveggen een bewijs
teekenen, dat het strafbare feit bevestigt,
welk bewijs baar terug wordt gegeven tegen
betaling van eeue fliuke som, ten voordeele
der armen van Parijs.
De reusachtige stapelplaatsen van weelde
artikelen zijn oorzaak, dat men van een
overgroot aantal artikelen den prijs niet
met juistheid kan bepalen. Men stelt alle
pogingen in het werk, men doet alle mo
gelijke moeite om het groote publiek te
lokken. Er zijn steeds eeuige artikelen, die
zoo fabelachtig goedkoop worden verkocht,
dat het debiet daarvan niet dan groot
verlies moet opleveren. Het volk laat zich
verschalken. Men koopt van hetspotgoed-
koope artikel en men koopt nog veel meer,
dat, onnoodig is. De bazaar heeft zijn doel
bereikthij stelt zich schadeloos voor het
verlies. Eu om steeds frissche en nieuwe
artikelen te hebben, houdt men den eenen
uitverkoopna den anderen. Niemand
weet ten slotte meer, wat een artikel waard
ismen weet slechts voor welken prijs
men het heeft gekocht.
Men zou wellicht denken, dat de indus
trieel, de fabrikant, gebaat wordt door het
kolossaal debiet der groote magazijnen.
Niets is minder waar. 't Is ontegenzeggelijk
gemakkelijker, voor een enkel groot ma
gazijn te werken, dan een groot aantal con
sumenten te bevredigeu. Maar de zaak heeft
toch ook hare schaduwzijde. De groote ma
gazijnen weten, dat de fabrikanten van
hen afhankelijk zijn. Niet de fabrikant,
maar de chef van het magazijn bepaalt
den prijs, dwingt den industrieel zijn bod
aan te nemen omdat hij, zoo hij wil, hem
kan te gronde richten, want waar zal die
man, die de klandizie van het groote ma
gazijn kwijt raakt, zoo spoedig een equi-
FEU1LLETON.
Bertha sprak ik, terwijl ik een weinigje
verlegen mijn halsboordje ophaalde, 't best zal
wezen, als ik 't zelf maar breng.
Wat! riep mijne vrouw uit, je zult toeb
niet bij 20 graden bonden-kou naar Heerenveen
reizen!
Het moet wel, antwoordde ik. Het is mijn
plicht als voogd, bet geld zelf haar ter hand te
stellen. Men boort telkens van ontvreemdingen
spreken.
Gekheid. Je wilt dien weg op! Je zoudt
desnoods nog naar Urk gaan om eens een paar
dagen je buis te ontloopen, merkte mijne goede
vrouw schamper aan.
Bertha, dat kun je toch niet meenen! riep
ik gemoedelijk uit.
Om mij naderhand met je verkoudheid te
vervelen en me uit mijn humeur te niezen, sprak
mijne vrouw ontsticht.
Zwijg, Bertha! zeide ik thans beslissend en
richtte mij majestueus overeind. Ik zou niet
valent voor het geleden verlies kunnen
vinden? De eigenaar van het reusachtig
magazijn moet op de eerste plaats zorgen,
dat hij goedkoopere prijzen stelt, dan ieder
ander debitant. Hij moet dus den fabrikant
de laagste, de minst mogelijke prijzen be
talen en deze fabriceert dan goederen, die
naar den schijn slechts fraai ziju, voor het
oog welgevallig, doch waaraan alle solidi
teit outbreekt en die in zeer korten tijd
onbruikbaar of versleten zijn.
De soliditeit, de voortreffelijke uitvoering
van het Parijsche fabrikaat is iu de laat
ste jaren aanmerkelijk minder geworden.
De oningewijde kan zich moeilijk een
begrip van de consumptie maken. Het de
biet van de groote magazijnen bedraagt
jaarlijks millioenen franks. En Parijs telt
vijf a zes reusachtige magazijuen, die op
groote schaal en met ruime middelen ge
vestigd, een ergerlijk en iu hooge mate
uadeelig werkend monopolie bezitteD.
De handel in 't algemeen is te Parijs
kwijnend. In plaats van de vroegere wel
vaart heerscht er thans groote zorg. Een
klein getal magazijnen, die slechts aan de
élite leveren, het fijnste en duurste debi-
teereu, houden wel is waar staud, maar
zij hebben eeu zeer beperkt aautal klanten.
Eenigen tijd geleden hebben twee eige
naars van groote magazijnen te Parijs zich
ook met de sociale quaestie bemoeid. Toen
er eene werkstaking plaats had van schrijn
werkers en behangers en de vereenigde
werkgevers verklaarden aan de eischeu der
werklieden onmogelijk te kunnen voldoen
en de werkplaatsen diensvolgens gesloten
werden, verklaarden twee eigenaars van
groote ettablissemeuten zich bereid het loon
te verhoogeu en aan alle ontslagen arbei
ders werk te geven.
Wat was hiervan het gevolg?
Dat de werkgevers genoodzaakt waren
toe te geven wilden zij niet, dat hunne
klanten naar de groote magazijuen liepen.
Het kapitaal, waarmede die enorme eta
blissementen werken is groothet wordt
gedeeltelijk door het uitgeven van aaudeelen
bijeengebracht. In sommige bazaars heeft
men ambtenaren van het huis, die voor
2 a 3 millioen franks aandeel hebben iu
de zaak.
De groote etablissementen werken ua
deelig iu hooge mate op de welvaart van
den gewonen winkelier, op den middenstand,
die de kern van een volk is, op den in
dustrieel en fabrikant, die voor uiterst lage
prijzen genoodzaakt wordt te leveren en
die dus het loon zijner werklieden moet
vermindereu wil hij 't hoofd boven water
houden.
Zij werken nadeelig op de kassen der
huisvaders, wekken de koopzucht van vele
huisvrouwen op of bevorderen haar en
brengen daardoor verdriet en ellende in
menig huisgezin.
De mode heeft de groote bazaars in 't
aanzijn geroepen, thans maken die bazaars
gaan, als het niet dringend noodig was; ik reis
heden-avond nog af, of het je bevalt of niet
en daarmee uit. Geef mij mijn duffel, doe er het
papieren geld in en schenk mij gauw een grogje
in, want het is tijdl
Na deze woorden, waarin zij ongetwijfeld den
„gebieder// herkende, verliet ik, in het volle
besef mijner mannelijke waardigheid en mijn
nog onversneden autoriteit, met groote stajipen
de kamer.
II.
Er was reeds voor de tweede maal geluid,
toen ik, bij eene temperatuur van eenige graden
onder nul, het station bereikte, met een pels
aan, die mij de ooren vermomde; ik stortte met
overhaasting de vestibule binnen en riep in koorts
achtige drift: Heerenveen tweede.
Ik was zuinig, ik reisde tweede klasse naar
den zin mijner vrouw nog eene klasse te hoog.
//Aan de andere zijde//, klonk het door een
soort schietgat. Weder herhaalde ik mjjn drin
gend bevel.
„Je moogt je wel haasten,//klonk het waar
schuwend.
Op dit oogenblik ging er rakelings eene ge-
de mode. In den voortdurendeu loop van
alle gebeurtenissen, zal echter ook het
oogenblik niet meer verre zijn, dat eeu
eiude maakt aan de heerschappij dier groote
etablissementen.
Zulks is intusschen slechts dan mogelijk
als de kooplieden en winkeliers tot de so
lide lui willen gerekend worden, die het
publiek door schoone, prijswaardige arti
kelen aan te bieden aan hunne ateliers en
winkels verbinden en de consumenten niet
zoo dwaas zijn aan de superioriteit geloof
te slaan van goederen, enkel en alleen,
om dat deze uit Parijs komen.
Vooral in den tegenwoordigen tijd, nu
algemeeue malaise heerscht, is het zaak het
geld in het land te houden. Het nationaal
vermogen mag niet geschaad worden.
De gunstige uitslag van het laatste micros
copische onderzoek van Virchow betreffende
do ziekte van den Duitschen Kroonprins is
bevestigd. Hoewel het onderzochte deel uit
het midden van de zieke plek afkomstig
is en eeu half vingerlid groot, vond Vir
chow niets ongunstigs. Was kanker de
kwaal, dan had hij daarvan sporen moeten
vinden. Mackenzie gelooft nu de volle
zekerheid, voorzoover die bij het leven
van eeu patiënt verkregen kan worden,
te bezitten dat het perichondritis en geen
kauker is, Toch zal de mededeeling van
het officiëele bulletiu, dat eeue operatie
overbodig is, wel alleen op den oogenblik-
kelijken toestand betrekking hebben. Mac
kenzie gelooft, dat eene luchtpijpsnede in
betrekkelijk korten tijd noodig zal worden,
omdat perichondritis steeds gepaard gaat
met ontsteking van het kraakbeen, welke
afschilferiug hiervan tengevolge heeft, zoo
dat door de afgestorvene deeltjes, welke
los laten, gevaar voor stikken zoude ont
staan. Heeft eene luchtpijpsnede plaats
gehad, dan is het mogelijk dat strotteu-
hoofdtering of algemeen verval van krachten
ontstaat; maar dit is volstrekt niet on
vermijdelijk en duurt in elk geval jaren
lang, wanneer het verloop niet bizonder
onguustig is. Terwijl nu tot dusver voor
namelijk de linkerzijde van het strotten
hoofd was aangedaan, breidde de ontste
king zich nu ook tot de rechterzijde uit.
In de Fransche Kamer van Afge
vaardigden heeft de Minister Tirard, bij
de voortzetting der beraadslaging over de
begrooting, verklaard, dat de ontvangsten,
zooals die door de commissie zijn uitge
trokken op de begrooting, niet gewaar
borgd ziju. De groote moeilijkheid is ge
legen in het tekort van 25 millioen, dat
een gevolg is van de mindere inkomsten
der suikerbelasting, welke vermindering
weer eeu gevolg is van de smokkelarij.
Het toezicht zal voortaau strenger zijn.
De toestand is ernstig. De Kamer dient
eerst na grondig onderzoek te beslissen
daante langs mij heen, die onmiddellijk weder
in het gedrang verdween.
//Instappen,// klonk het duidelijk van hot
perron.
Tk vloog over een lucifers-jongen heen naar
de deur en werd onder de vertvenschingi n van
den vermoeden negociant en het afscheidsgelui
in een coupé geduwd, waarin ik juist op mijn
gemak had plaats genomen, toen een lang heer,
blijkbaar dezelfde gedaante, die zooeven langs
mij heen was gestoven, in den coupé kwam, en
stom, bewegingloos, vlak tegenover mij kwam
zitten. He deur werd met een geweldigen smak
toegeslagen; de locomotief gilde het uit.
Waarde, vredelievende lezer! Ilebt gij wel
eens met veel papieren geldswaarde op zak, in
een spoorwagen-coupé tegenover een onbekend,
krachtig gebouwd manspersoon, en dat in een
kouden, somberen winternacht, gezeten? Begrijpt
gij, wat er iu mij omging?
Ik hulde mij in mijn overjas en dook in
mijn hoed. Elk oogenblik, dat ik maar even
over den kraag van mijn jas heenkeek, scheen
het mij toe, dat hij zjjne glinsterende oogen scherp
op mij gevestigd hield.
Hemel, als die vreemdeling, zoo zeide ik
tot mij zeiven, onder een ongewoon kille huivc-
over de verschillende ontwerpen der be
grooting.
Dinsdag heeft te Parijs het Hof van Cas
satie als hooge Raad der Magistratuur uit
spraak gedaan iu de zaak van den Heer
Yigneau, den rechter van instructie, die
onlangs ontslagen werd wegens de eigen
aardige wijze waarop hij van deu telephoou
gebruik had gemaakt, om achter de ge
heimen van den Heer Wilson te komen,
enz. Het Hof heeft bij gesloten deuren op
genoemden Heer de censure simple toege
past onder voor zjjn verleden en zijne
achtbaarheid zeer vleiende overwegingen.
Deze zeer zachte straf aanvankelijk
verwachtten sommigen dat hij zelfs van
het rechterlijk ambt vervallen zou worden
verklaard baart opzien als eeu slag
in het aangezicht van deu Procureur-
Generaal Bouchez.
Vele Fransche dagbladen gaan voort,
onder mededeeling van allerlei bizonder-
heden de grieveudste beschuldigingen tegeu
dezen laatsten openbaar te maken. O. a.
beweren zij, dat hij eigenaar is van een
slecht huis, welks bewoners tot groote er
gernis, door de politie steeds worden ont
zien. Bouchez, schoon uitgetart zijne be
schuldigers gerechtelijk te vervolgen, laat
niets van zich hooren.
Naar uit Weeneu wordt geschreven,
doet Rusland tegenwoordig opnieuw krach
tig ziju invloed bij Turkije gelden, opdat
een voor Rusland gunstig initiatief in de
Bulgaarsche zaken worde genomen. Men
verwacht in Bulgarije nieuwe invallen van
gewapenden benden, welke zich op Turksch
grondgebied vereeuigen,
Uit Constantinopel wordt gemeld, dat
de Russische Gezant, Graaf Nelidoff, naar
Griekeuland is vertrokken, met het doel,
om, voor het geval een oorlog uitbreekt,
eene overeenkomst tusschen Rusland, Tur
kije en Griekenland tot stand te brengen.
Aan deu Standard meldt men uit Wee-
nen, dat de Oostenrijksche Regeering bij
de delegatiën een krediet van honderd
millioen florijnen wil aauvragen ter vor
ming van een oorlogsfouds.
Rusland dringt bij de Porte aan op
betaling van de achterstallige oorlogs
schatting. Ia goed iugelichte kringen wil
men weten, dat tegen afstand van Er-
zerum de oorlogsschatting wel zou kwijt
gescholden wordeu.
De zeveu beschuldigden iu het ni-
hilistengediug te St. Petersburg (jonge
mannen en vrouwen), waarvan wij onlangs
melding maakten, zijn allen ter dood ver
oordeeld. Zes van hen vroegen gratie, en
thans heeft de Keizer de vonnissen van
alle zeven verzacht; tot dwangarbeidstraffen
van 8, 12, 15, en 18 jaren.
De twee voornaamste schuldigen zijn
veroordeeld tot dwangarbeid voor onbe-
paalden tijd.
Naar het schijnt zal de schending
van het Fransche consulaat te Damascus
ring, als die vreemdeling eens kon vermoeden.
als hij eens wist dat.Kom gekheid.
Maar als hij toch eens wist, wat ik daar
in mijn zak heb en expres daarom mij in den
donkeren coupé gevolgd wnre 't Is te gek
om van te speken, zei ik gerustellend tot mij
zeiven. Daarop dook ik weer in mijn hoekje
en deed precies, alsof ik de oogen sloot, maar
ik zag door de haartjes van mijne oogleden en
verloor den verdachte niet uit liet oog.
Ik weet heusoh niet, hoe het kwam, maar
alle denkbare moordaanslagen en kopafhakke-
rijen, waarvan alle mogelijke couranten tot he
den hebben gewaagd; alle afschuwelijkheden, die
de lijfstraffelijke rechtspleging ontsieren, kwamen
mij plotseling weer in het geheugen, zoodat ik
daardoor het effect van eene zeer boeiende reis
lectuur kreeg.
Telkens als ik opzag, vonkelden mij die loe
rende tjjgeroogen togen. Eindelijk werd het mij
toch te eng; ik besloot daaraan een einde te
maken. Ik verzamelde al mijn moed, zag door
de bevroren glasruiten in het nachtelijk duister,
beschouwde weemoedig het besneeuwde, sombere
landschap en zeide niets.
Wordt vervolgd
