NIEUWE
No !2i!
Dinsdag 28 Februari 1888.
13de Jaargang.
Ierland. Eene les voor
Nederland.
BUITENLAND.
30 Cents.
ii.
(Slot.)
belang
R1EUSCHE dOllRilT.
ABONHEMENTSFBIJ8
Per 3 maauden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p.
Voor het Buitenland
Afz Jnderljjke Nummers
Dit blad verschijnt
elkeq DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
0,8ó
1,10
1,80
0,06
FBIJS DER ADVEHTENTIÉN
BUREAU: St. Janstraat
Haarlem.
AGITE MA HON AGITATE.
Van 16 regels
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vr ij dag- avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K UPPERS liAUKEÏ.
Op Ierland hebben wij gestaard eu daarbij
waargenomeu, hoe de eeuwenlange verdruk
king eene verbittering teweegbracht, welke
niet licht zal overwonnen worden.
Wij eindigden met de verklaring, dat in
de geschiedenis van Ierland eene les ook
voor ons volk is opgesloten. Vermoedelijk
heeft men onze bedoeling reeds begrepen.
Zij was geene andere, dan te doen uitko
men, hoe het miskennen vau rechten van
een deel der natie altijd noodlottig werkt
op den toestand van het geheel.
Waarom is de staatsrechtelijke eenheid
tusschen Engeland eu Ierlaud nimmer eene
waarheid geworden in het volksleven?
Zou het niet zijn, omdat alleen zulk eene
eenheid waarlijk dien naam verdient, welke
op vrijheid is gegrond. Hierbij behoeft men
allerminst te denken aan die vrijheid, welke
door de groote revolutie werd geschonken,
en die van de ware vrijheid alleen den
naam gemeen heeft.
Vrijheid is eigenlijk de erkenning van
het recht van het individu, terwijl de om-
wenteliug de vrijheid alleen voor den een
de plaats stelt. Dat moet men allerminst
in
sa-
uit het oog verliezen. Wel vormt de
meuleving eene verzameling van personen,
maar ieder van hen heelt recht op vrjjheid.
Die omschrijving moet in gezonden niet
in absurden zin worden genomen. Niemand
heeft de vrijheid of het recht om zich te
vergrijpen aau hetgeen eens anderen is:
zijn naam, zijn goed, zijn bloed. Het recht
van den eigendom moet geëerbiedigd wor
den, evena1^ de moord nimmer te wettigen
is met het beroep op de vrijheid van hem,
die doodt.
Daarom is de uitspraak zeer juist, dat
de vrijheid van den enkele in die mate moet
bepaald worden, dat de vrijheid van allen
mogelijk wordt.
Doch hetgeen wij onder vrijheid van bet
individu verstaan, is geheel iets anders dan
het bon plaisir. De revolutie erkende alleen
de vrijheid van de revolutionnairen, daar
om deed zij allen, die niet met de omwen
teling wilden mede doen, zuchten in den
kerker, onthoofden op het schavot of, en
dit was de zachtste wijze van straffen,
dwingen hem het land te verlaten.
De revolutie deed dus tegenover de niet-
revo'utiounairen als de Engelscheu tegen
over de Ieren. Dwangwetteu werden door
de omwenteliugsmannen uitgevaardigd te
gen de voorstanders der Monarchie. Ge
weld werd gesteld tegenover recht; de
macht besliste eu dat wel eene macht, die
niet wettig, maar door aanmatiging be
stond.
Eu de zonen der omwenteling zijn niet
beter dan hunne moeder. De liberalen doen
nu precies, wat de revolutionnairen pleegden
F E 111L LET O N.
PALOS DE MOGUER.
(Eene Adaluzische vertelling.)
(Vervolg en slot).
wDrommels, Ja! 't is waar, wat een gedenk-
waardigen dag! Wat heb ik toen mijne lieve,
kleine Colomba mishandeld! En waarom eigen
lijk?//
//Om een haar.//
//Om een ongelukkig vrouwenhaartje?//
//Ge wilt zeggen om een haar van een man//?
„Van eene vrouw. laat het verleden» ver
der rusten.//
//Zou je me misschien willen bewijzen, dat ik
ongelijk gehad heb.//
//Wis en zeker, 't Is waar!//
z/Je hebt het mis.//
■/'Agnus!//
//Colomba!//
En daar de koster, natuurlijk van bedreigin
gen overging tot feiten, werd de ongelukkige
uit te halen. De middelen zijn wel zachter
geworden, welke zij aanwendeD, maar dat
maakt geen verschil in het beginsel.
Van de guillotine hoort men niet meer
spreken. De doodstraf is zelfs afgeschaft.
De liberalen houden van de doodstraf niet
meer, nu zjj toch niet aan politieke mis
dadigers wordt voltrokken. De liberalen
van nu hebben}nog meer deernis met .de
ergste moordenaars, dan hunne politieke
vaderen met priesters, vorsten, en edellieden.
Thans zijn de zedelijke middelen van be-
strjjding aan de orde. De liberalen tasten
nu den anti-liberalen iu hunne beurs eu
in hun geweten. Met geweld willen zij de
kindereu, ook van geloovige ouders, dwingeu
de Staatsschool te bezoeken.
Als iemand onder de liberalen gerang
schikt, den moed heeft van te durven be
weren, dat er naar een middel behoort ge
zocht te worden om de voorstanders van
het christelijk onderwijs tegemoet te komen,
dan wordt hij dadelijk buiten de liberale
synagoge geworpen.
Men ziet het, alles gaat op de' gewone
wijze als de Engelscheu handelen jegens
de Ieren.
Door een waar Engelschmau wordt
een Ier juist goed genoeg gehouden om
schoenen te poetseu. Welnu, ook de Neder-
landsche liberalen beschouwen de anti-libe
ralen, vooral} de kerkelijkeu, tot niets goed
en tot niets nut.
Daarom moet hij de stembus van 6
Maart a. s. tegen die Nederlandsche Eu-
gelschen krachtig worden opgekomen.
Wij oordeeleu dat een recht en een plicht.
Een recht wijl de^kiesbevoegdheid eene
macht is, welke niet ongebruikt mag blij
ven. Rechten worden aan* een volk, of aan
een gedeelte ervan, niet voor niet verleend.
De vaderlandsliefde vordert, dat men er ook
gebruik van make. Als men zijne rechten
niet gebruikt, dan moet men zich er ook
niet over beklagen, als de Staat onze rech
ten niet eerbiedigt.
Maar bet opgaan naar de stembus is uu
niet slechts het niet-ougebruiktlaten van een
recht; bet is ook een heilige' plicht. Naast
rechten staan altijd plichteu. Dat heeft God
zoo gewild. Hij verhoud aan ons recht den
plicht om Hem te dienen eu te vereeren.
Het gebruik maken van ons burgerrecht
is, vooral in de gegeven omstandigheid,
veel meer nog een plicht te noemen.
Welk "een geknoei en gescharrel bjj de
stembus! Waarlijk nu begint het hier op
Frankrijk te gelijken.
Men wordt overstroomd met aanbeve
lingen van caudiaaten; de liberalen zijn
overal sterk iu de weer. Tegenover die be
weging der revolutie is liet plicht met. alle
macht en kracht partij te kiezen voor bet-
als vroom eu vroed Staatsbur-
geen men,
des
ger oorbaar rekent iu het
lauds.
Bekend is het, dat de liberalen of radi
calen niet willen weten van de rechten der
geloovigen. Wel hebben de-radicalen zich
met minder voorzichtigheid onder handen ge
nomen dan zijne stoelen en banken wan
neer hij die afstofte.
Weer ging zij zich bij hare peettante bekla
gen en de alguazil steunde zjjn vriend niet min
der krachtig, dan het voorgaande jaar; het ging
evenzoo bij den Alcade, den notaris, den apothe
ker enzAlgemeene strafoefening voor alle
vrouwen, die zich in de macht van een echtge
noot bevonden, en zelfs voor vele weduwen en
meisjes, die op het punt stonden de banden des
huwelijks aan te knoopen.
Toen een zoo zonderling feit ruchtbaar werd,
dachten de bewoners der omliggende streken,
dat de inwoners van la Privada jaarlijks een
dag krankzinnig werden. Zij besloten eene vreemd
soortige kwaal te genezen en de autoriteiten
der stad Moguer werden belast, te gelegen«r
tijde, tusschen beiden te treden.
Op den dag van een dier vermaarde verjaar
dagen, toen de stok in bijna elk huis der stad
Privada in functie was, ging eene depulatie van
Moguerenen naar de stad, en beproefde den vrede
onder de bewoners te herstellen.
Het lot van de vredestichters was geljjk aan
bereid verklaard voor de rechten der ge
loovigen op te komen; doch wat beteekent
dit practisch? Toen het er op aan kwam
om hun woord door eene daad, het stellen
van caudidaten, gestand te doen, kropen
zij iu hunne schulp.
De anti-liberalen zullen alzoo op hunne
eigen krachten moeten steunen, willen zij
niet als Ieren worden behandeld. Tegen de
Nederlandsche Engelscheu moet met kracht
worden opgekomen. Alle man moet aau de
stembus verschijnen, willen de liberalen het
niet winnen.
De Engelschen (de libertijnen) zullen de
Ieren (de anti-liberalen) ook op schoolge
bied tiranniseereu als de anti-liberalen niet
alle krachten inspannen om de liberalen
er onder te krijgen.
Dat was de les, welke wij wilde doen
booren, toen wij op Ierland wezen.
Laat ze u, o kiezers-geestverwanten, niet
te vergeefs zijn gezegd!
Het wetsontwerp, betreffende den ver
koop vau lood- of ziukhoudende voorwer
pen is in den Rijksdag, nadat de Minister
Bötticher had verklaard, dat de RegeeriDg
er mede instemde, bij eerste en tweede
lezing aangenomen.
De wet op de vogelbescherming is met
eenige onbeduidende wijzigingen bij tweede
lezing aangenomen.
Naar aanleiding van een voorstel, be
treffende de bijdragen van onderwijzers der
lagere scholen in de weduwen- en weezeu-
gelden, heeft de Pruisische Minister van
onderwijs verklaard, dat de Regeering vast
voornemens is, de onderwijzers, leeraars en
professoren van die bijdrage vrij te stellen,
maar dat liet nog groote moeilijkheden
oplevert, waarom de Regeeriug dan ook
verzoekt, haar den noodigen tijd te laten
om alles nauwkeurig te kuuneu onderzoekeu.
De Kölnische Volkszeiiung meldt, dat het
Centrum bij de tweede lezing van de be
grooting in den Rijkslag eene gewichtige
motie zal indienen betrekkelijk het gods
dienstig onderricht in de lagere scholen.
De Bondsraad heeft zich vereeuigd met
het besluit om de zittingsperiode van den
Rijksdag voortaan te bepalen op vijf
jaren.
De Reichs-Anzeiger van den 25en be
helst een bulletin uit Sau-Remo van den-
zelfden datum, geteekeud door de zes ge-
neesheeren van den Kroonprins. Deze be
richten, dat de Kroonprins in den vorigen
nacht verscheidene uren goed geslapen had,
eu dat, op hun voorstel, met goedkeuring
van den Prins, Professor Kussmaul uit
Straatsburg in consult is geroepeu, omdat
het hoesten en opgeven nog voortduurt.
De Norddeutsche Allg. Ztg. outviug uit
Sau-Remo een telegram, volgens hetwelk
Zaterdag-morgen het opgeven geringer was.
In het proces tegen de socialisten Apelt,
Wölschke en consorten te Berljjn, wegeus
dat keiwelk gewoonlijk hen wacht, die zich in
huiselijke twisten mengen. De echtgenooten, die
zich verbeeldden, dat zij in hunne rechten gekrenkt
waren, bereidden zich voor tot tegenweer, de vrou
wen ziende, dat vreemdelingen zich in haar
huiselijke zaken mengden, maakten gemeene
zaak met hare echtgenooten om zich tegen de
nieuw nangekomenen te keeren.De beminnelijke en
goedige landgenooten van Agnus lieten geen
enkelen Moguer naar huis gaan, die niet een of
meer heenderen had gebroken.
De woord-afleidkundigen beweren, dat van
dien dag af men aan de stad Privada den naam
van Palos gaf in 't Hollandsch: Stokslag
en dat men er de Moguer bijvoegde, omdat
de inwoners dezer stad er het grootste gedeelte
van gekregen hebben, toen zjj zich in andere zaken
mengden. Anderen beweren, dat Palos d* Moguer
jjet Spaansche woord Mujer beteekent: vrouw
de ware naam der stad is, omdat eigenlijk
de bedoelde slagen bestemd waren voor de schoone
sekse. Nog anderen, beweren, dat de stad oor-
sponkelijk „Pelo de Mujervrouwen-haar
werd genoemd omdat de kloppartij dooreen
vrouwenhaar werd veroorzaakt.
deelneming aan een geheim genootschap,
zal den 2deu Maart uitspraak worden ge
daan. Te Dautzig kwam eindelijk het pro
ces tegen 21 socialisten tot een einde. Zij
waren den 28eu Mei van het vorige jaar
veroordeeld tot éeu a, twee maanden ge
vangenisstraf, ook wegens deelneming aau
een geheim genootschap, maar het Rijks
gerechtshof had dit vonnis vernietigd, om
dat het niet bewezen was, dat het doel
van het genootschap in strijd was met de
wet. Nu werden zij veroordeeld tot eene
gevangenisstraf van een tot drie weken.
Uit Grenoble wordt gemeld, dat een
paar duizend werklieden aldaar Vrijdag
avond zich naar het stadhuis hebben be
geven, waar de gemeenteraad eene zitting
zou houden. Zij hebben toen vijf der hunnen
afgevaardigd met verzoek om gehoord te
worden. Hieraan werd voldaan.
Tot den plaatsvervangeuden maire, die
hun te woord stond, hebben zij drie ver
zoeken gericht: lo. om de vreemde arbei
ders uit de werkplaatsen der gemeente te
verwijderen; 2o. om voortaan de aanbe
stedingen uitsluitend aan Fransche onder
danen toe te wjjzen3o. om aan dezen
de verplichting op te leggen enkel Fransche
materialen voor het werk te gebruiken.
De plaatsvervangende maire heeft be
loofd, dat aan het eerste verzoek onverwijld
gevolg zal worden gegeven; verder, dat
vreemdelingen voortaan niet meer bij de
aanbestedingen zullen worden toegelaten.
Wat het derde punt betreft, dit zal in
overweging worden genomen.
De gemeenteraad heeft vervolgens met
eenparige stemmen besloten den weusch
kenbaar te maken, dat er eene verblijfs-
belasting van de buitenlandsche werklieden
zal worden geheven. Die wensch zal overge
bracht worden aan de afgevaardigden van
het departement om die zaak in de Kamer
te berde te brengen.
Prins Louis Napoleon, zoon van Prins
Jêrome Bonaparte, heeft, volgens Figaro
zijn ontslag gevraagd als Italiaansch Offi
cier. Z.ooals men weet, drong De Cassa-
gnac, die, hoewel Btjnapartist, een heftig
tegenstander van Prins Jérome is, onlangs
iu een open brief op dat ontslag nemen
aan.
Uit Sofia wordt bericht, dat de op
positie in Bulgarije, aangemoedigd door de
laatste verklaring van Rusland, jjverig aan
het werk zou zjjn om tot zich to trekken
de officieren, die ontevreden zijn, maar nog
niet hare zijde durfden kiezen, uit vrees
dat de verkregen toestand in de waagschaal
zou worden gesteld.
Het gerecht te Madrid heeft iu hoogste
ressort beslist, dat de Pastoor Galeote, die
den Bisschop vau Madrid indertjjd vermoord
heeft, krankzinnig is, en diensvolgeus zijne
opsluiting in een gekkenhuis gelast.
De Tweede Kamer van den Zweedschen
Rijksdag heeft het voorstel tot oprichting
vau een ministerie van landbouw met 133
tegen 52 stemmen aangenomen. De Eerste
De lezer kan nu zelf oordeelen en kiezen.
De verjaring-feesten van dezen dag duurden
te Palos, totdat een geleerde van, ik weet niet
welk land, de bewoners dezer stad overtuigend
bewees, dat het water van de Rio Tinto, op
zekere plaats, op den door hem aangeduiden dag
en aangeduid uur ingenomen de merkwaardige
eigenschap bezat de vrouwen te vrijwaren tegen
elke slechte of verkeerde behandeling, zoolang
zjj het in den mond hielden. Alle namen er de
proef van en het slaagde naar wensch om het
heilzame water niet te laten ontsnappen, hielden
ze de lippen op elkaar geklemd. dan was er
geen twist meer, geen sprake meer zelfs van
stokslagen.
Tegenwoordig nog zou, zelfs overal elders, de
methode van den geleerde met eenig succes kun
nen worden toegepast. Op tjjd zwijgen! wat een
kunst, wat een watenschap! Hoeveel nuttelooze
vragen, onvruchtbare redetwisten, die vaak in
eindelooze twisten ontaarden, ontstaan om een
haar, zouden niet voor altijd onmogelijk zijn?
