NIEUWE
No, 1221.
Vrijdag 23 Maart 1888,
13de Jaargang.
Slaven-eraancipatie.
BUITËNLAN D.
HllRLËiHStnE COU
ABONNEMENTSJPBIJ8
Per 3 maanden voor HaarlemJ 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzjnderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BURB AU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA KON AGITATE.
PB1JS DEB ADVEBTMNTIÉN
Van 16 regels.30 Cents.
Slke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag- avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K P P E R 8 k L A U R E Y.
Vervolg en slot).
Allereerst werden de slaven tegen de
woede hunner meesters beschermd, naardien
dezen werd verboden, slaveu te dooden; ver
volgens werkte de Kerk onafgebroken voor
de vrijlatiug der slaveu.
Pardessus heeft eene menigte testamen
ten en Le Blanc talrijke grafschriften ver
zameld, waarin verklaard wordt, dat er voor
dezielerust van een afgestorvene, slaveu zou
den vrijgemaakt worden. Tegen onrecht
vaardige straffen werd de slaaf beschermd
door het asiel-recht der Kerk. Een voor
naam beletsel voor deu slavenhandel was ook
de beperking van den slavenhandel aller
eerst binnen de grenzen van het Rijk, dan
van de provincie en vervolgens van het graaf
schap. De Kerk leerde steeds de gelijkheid
van allo menschen voor God. Zij verdedigde
de rechtmatigheid eu onoplosbaarheid van
het huwelijk der slaveu; zij nam de lijf
eigenen in hare kloosters en iu deu gees
telijken stand op en maakte hen daardoor
vrij. Hefele spreekt in zijne kerkgeschiede
nis met uitbuudigen lot over de massa gun
stige besluiten en beslissingen welke door
de Kerk ten bate der slaven zijn uitge
vaardigd en genomen. Wij verwijzen slechts
naar de besluiten van de Conciliën te Agde
(506), Epone (517), Merida (666), Toledo
(575), Orleans (511 en 541), Macon (588),
Meaux (845) enz. Volgens Hettinger kuu-
uen meer dan drie-honderd Concilie-beslui
ten, synodale bepalingen en verordeningen
der Pausen van de middeleeuwen teil gunste
der slaveu worden aangewezen. Een der
schoonste en meeste humane wetten, die in
den loop der eerste eeuw werden uitgevaar
digd is die, welke luidde: Ieder zelfstandig
mau, die eene slavin huwt, verheft haar tot
zijn stand.
De Engelsche Overste Hamilton, een zeer
ontwikkeld man en fijn opmerker, Protes
tant, doch oprecht in 't zoeken naar waar
heid, zegt: »Zoowel Katholieken als Protes
tanten gaan van het beginsel uit, dat alle
menschen voor God gelijk zijn; maar slechts
de eerstgeuoemden geven praktische bewij
zen van hun geloof. In eene katholieke
Kerk knielt de Vorst en de landman, de
slaaf en zijn meester voor hetzelfde altaar;
daar worden alle aardsche rangen verge
ten. Daar ver-cbijnen zij slechts in een ka
rakter, dat van den zondaar, en men wordt
er geen rang gewaar, dan die met den gods
dienst in verband staat. Van het voorhoofd
des slaven verdwijut de stempel van ver
ontwaardiging, als hij ziet dat hij tegelijk
met de voornaamsten des lands, deel neemt
aan eene gemeenschappelijke godsdienst
oefening. In de protestautsche kerken gaat
men gansch anders te werk. Kleurlingen
worden of geheel eu al uitgesloten of in
een verwijderden, dooreen hek afgebaken-
den hoek afgezonderd. Zij kunnen hun out-
eerden toestand geen oogeublik vergeten;
het bewustzijn van hunne droevige positie
verlaat hen nooit. Geen blanke Protestant
F E V ILL E T O N.
De Hertog incognito.
Omstreeks het jaar 1755 zette een schip met
vele passagiers uit een der Fransche havens
koers naar Martinique.
Er bevonden zich onder anderen ook vier rei
zigers daarop, en een hunner scheen bij de drie
anderen in hooge achting te staan.
Men kon dat echter alleen bemerken, wan
neer zij dachten alleen te zijn, want zoodra iemand
in hunne nabijheid kwam, behandelen zij hem
als huns gelijke. Dit ontging den Kapitein niet
en hij kwam op de gedachte, dat die eens een
voornaam persoon moest zijn, die onbekend wilde
blijven. Op zekeren dag werd dit vermoeden
versterkt. Hij zag namelijk, dat een van de drie
geknield lag voor dien eene, die hem met een
stok dreigde te slaan. Ach, vergeving, ver
geving, Uwe Hoogheid, riep hij. Toen zij den
kapitein zagen, hield dit geheele tooneel ter
stond op; de geknielde man sprong overeind en
zou met een zwarte voor hetzelfde altaar
kuieleu. Maar uit de handen van deu ka
tholieken Priester ontvangt de arme slaaf
alle vertroostingen van deu godsdienst, zijne
stervende lippen ontvangen de gewijde hostie,
en zelfs iu den doodstrijd zijn de laatste
woorden, die van den Priester, die hem
toeroept: ga in vrede van deze wereld,
christelijke ziel! Kan het ons dus verwon
deren, dat al de slaveu van Louisiana allen
katholiek zijn, dat, terwijl de christelijke
gemeente in de protestautsche kerken uit
enkele dames, die op goed opgevuldekerk-
stoeleu zitten, bestaat, de ruime kathedraal
vau Nieuw-Orleaus steeds vol menschen is
van alle kleuren en rangen. Uit dit alles
kan men afleiden, dat de dienstijver der
katholieke Priesters hoogst voorbeeldig is.
Zij vergeten nimmer, dat de geringste meu-
schelijke gestalte eene ziel bezit, die in de
oogeu van den godsdienst even kostbaar is,
als die van den souvereiuen Paus. De Ka
tholieke Kerk opent steeds hare armen voor
de ongelukkigsten iu de maatschappij. Hare
Priesters begeven zich ouder de slaven en
kennen beter dan anderen het karakter van
deu slaaf. Ik beu niet Katholiek, maar geen
enkel vooroordeel kan er mij van af hou
den eene corporatie van Geestelijken recht
te doen wedervaren, wier jjver niet door
hoop op aardsche beloouing wordt aange
vuurd, doch die hun opofferend leven met de
verspreiding van den invloed der Goddelijke
waarheden en met het toedienen der geze
gende genademiddelen van den godsdienst
aan den geringsten en meest verachten
mensch doorbrengen. Deze mannen geven
geene periodieke lijsten hunner bekeerlingen
uit. Hun arbeid wordt niet door de bazuinen
van zendelinggenootschappen verheerlijkt,
evenmin door de redevoeringen der hoog
geplaatste Lords.
Op dezelfde wijze schrijft de abolitionist
Olmsted: »In de vereenigde Staten, die eer
tijds koloniën waren van katholieke mach
ten, b. v. Louisiaua, zijn de zwarten in
betere positie, dan b. v. in Yirgiuië of zelfs
in Carolina of Alabama. In Louisiana zijn
de slaven intelligenter eu worden beter be
handeld; zij sluiten ook vaak huwelijken met
de blanken. Iu de protestautsche Staten
daarentegen is het bij de wet verboden, een
neger lezen of schrijven te leeren eu de
overtreder dezer wet wordt gestraft met eeue
boete vau 30 dollars.* Dezelfde Olmsted,
heeft insgelijks tot zijne verwondering ge
merkt, dat in de katholieke kerken witte
eu zwarte personen zouder onderscheid naast
elkander knielen en bidden.
De Katholieke Kerk kon den menschen-
baudel niet voorkomen, maar zij kou wel
het lot der slaven verzacateu. Boven alles
trachtte de Kerk de beteekeuis, welke het
Christendom aan liet leven van den eukele
hecht, ten gunste der slaven te releveeren.
Daarbij kwam de weldadige werking van
de opneming der negers in de kerkelijke
gemeenschap. Het Christendom werd voor
velen eene rijke bron van troost en be
moediging. Daarom zorgde men voor eene
de andere deed, alsof hij uit scherts met den
stok dreigde.
De Kapitein wilde nu weten, wat deze vermom
ming beteekende; hij nam daarom den volgenden
dag den man terzijde, die voor den anderen
geknield had gelegen en vroeg hem, wie het
was, die hem gisteren dreigde te slaan. De man
zocht het antwoord te ontwijken en deed alsot
hij nergens van wist. De Kapitein drong echter
zoo sterk bij hem aan, dat lijj eindeljjk toegaf
en beloofde hem het geheim te vertellen, mits
hjj er zeker op rekenen kon, dat de Kapitein
het aan niemand zou zeggen. Deze beloofde het
en vernam nu, dat de vermomde heer niemand
anders was dan de Hertog van Modena, die met
den Koning van Frankrijk een ruil wilde aan
gaan van het eiland Martinique tegen zijn her
togdom. Maar de Hertog wilde eerst incognito
zelf het eiland bezoeken.
De Kapitein was met deze mededceling zeer in
zijn schik en, ofschoon hij wel beloofd bad het
diepste zwijgen te bewaren, kon hij toch niet
nalaten dadelijk na den Hertog le gaan, om bem
te bedanken voor de eer hem bewezen, door zijn
schip voor den overtocht te gebruiken. In het
groote uitbreiding van de zielzorg ouder
de slaven en vermaande de meesten tot
zachtmoedigheid en tot christelijke liefde
voor die beklagenswaardige wezens.
De hoogste triumf van heldhaftige naasten
liefde en zelfopoffering bereikte de Katho
lieke Kerk iu hare zorg voor het geestelijke
eu lichamelijke welzijn der slaven. Vooral
de arbeid van de neger-Apostelen Alfonso
Sandoval en Peter Claver, moet in hooge
mate worden geroemd, terwijl ook manueu als
Solorzauo, Molina, Rebello, Soto, Barbosa,
Suares, Ledesma, Mercatus, Navanus,Garcia,
Thomas Samhez, Aveudauo en anderen zich
mondeling en schriftelijk op de meest be
slissende wijze tegen den verachtelijken
slavenhandel uitlieten. Maar de wereldlijke
Regeeriugeu hadden er belang bij, hunne
oogen voor het kwaad te sluiten eu de (door
den invloed vau het Protestantisme) in haar
aanzien eenigszins verzwakte Kerk daar
tegen te laten protesteeren.
Hoe ernstig echter de Kerk hare taak
opueemt, dat bewijzen ons de besluiten dei-
Bisschoppen op het groote nationale Con
cilie te Baltimore. De energieke eu met
succes bekroonde pogingen der Kerk om
beschaving te verspreiden, worden dan ook
zelfs door de meest radicale bladen in hooge
mate gewaardeerd.
De geschiedenis der christelijke beschaviug
is, zooals men kan waarnemen uit de Bra-
ziliaausche beweging voor slaveu-emanci-
patie, de geschiedenis van den strijd eu
zegepraal der christelijke beginselen van
liefde, vrijheid eu arbeid ter wille Gods.
Ü6ze strijd wordt sinds bijna twintig eeuwen
voortgezet, eindigt vaak met schijnbare en
werkelijke nederlagen, doch slechts, om
nieuwe krachten te verzamelen en grootero
zegepralen voor te bereiden. De christelijke
beginselen zullen nimmer vergaan, zij zijn
oneindig. Hot Rijk der liefde duurt eeuwig,
want God zelf is de liefde.
Berlijn levert thans weder zijn gewonen
aanblik op. De rouwdecovatiën worden ver
wijderd. De meeste bladen komen weder
zonder rouwrand uit. De politiek en de
gebeurtenissen van den dag hernemen we
der hare rechten. Verschillende bladen geven
thans op de meest scherpe en duidelijke
wijze hun misnoegen te kennen over de
brutale maatregelen door de politie bij het
afzetten der straten en pleinen genomen eu
over de treurige tooneelen, waarvan de
volksvertegenwoordigers en het gemeente
bestuur bij hunne pogingen om den Dom
binnen te komen de getuigen en de slacht
offers zjjn geweest.
De Presidenten van den Rijksdag en van
het Pruisisch Huis vau Afgevaardigden heb
ben zich dan ook met hunne klachten tot
den Rijkskanselier gewend eu deze heeft hun
medegedeeld, dat ten deze eeu gestreng on
derzoek zal plaats hebben.
In deu Rijksdag las de voorzitter het
ontwerp van eeu adres voor, behelzende
eerst toonde de Hertog zich vertoornd, omdat
men zijn geheim verraden had; de Kapitein ver
zekerde hem, dat hij het eerst na lang bidden
en smeeken vernomen had en vroeg genade voor
den bediende. Van nu af aan werd de Hertog
met de meeste onderscheiding behandeld. De
drie personen, die bij hem waren, bedienden
hem voortaan altjjd en de Kapitein zorgde, dat
het hem aan niets ontbrak.
Toen het schip bij Martinique landde, ver
spreide zich al spoedig het gerucht over het eiland
dat hun toekomstige heer aangekomen was; ieder
trachtte hem te zien te krjjgen en hij werd over
laden met eerbewijzen. De Gouverneur van het
eiland bewees hem den verschuldigden eerbied.
Daar de Hertog geen enkel sieraad droeg, gaf
men hem allerlei kostbaarheden ten geschenke;
men bood hem groote geldsommen aan en men
behandelde hem geheel als heer voor het eiland.
Op zekeren dag liet hij een der aanzienlijkste Fran
sche officieren bij zich komen en gaf hem den
rang van Overste, met de opdracht de déjiêches
aan den Minister van Marine te Parijs te bren
gen. De officier betuigde hem zjjn dank voorde
eer, nam terstond de noodige maatregelen voor
eene betuiging van dankbaarheid, dat de
Keizer, alle hindernissen overwinnende, de
keizerlijke waardigheid dadelijk aanvaard
heeft, alsmede voor de door hem gegeven
verzekeringen. Het ontwerp drukt verder de
diepe smart van den Rijksdag nit over het
verlies van den grooten heerscher, die
Duitschland éeu en groot gemaakt heeft,
eeu steun voor den vrede was eu bedacht
op het welzijn van alle klassen zijner onder
danen. Den Keizer wordt de onwankelbare
trouw van deu Rijksdag verzekerd bij de
oplossiug der vraagstukken, welke Keizer
Wilhelm het Duitsche volk beeft nagelaten.
Het ontwerp werd, zonder beraadslaging,
aangenomen met algemeene stemmen, ouder
herhaalde toejuichingen. Hetzel'de was het
geval bij het voorstel om een gedeukteeken
voor Keizer Wilhelm op te richten. De
nog aanhangige zaken werden afgedaan,
eu daarna werd de zitting gesloten door
deu Secretaris van Staat Bötticher, door
middel van eeu keizerlijk bevel.
Het verspreide bericht, dat Mackenzie
eeue nieuwe operatie aan het strottenhoofd
des Keizers zou willeu bewerkstelligen,
wordt thans tegengesproken. Ook werd
verzekerd, dat dit bericht ongegrond is,
ouder toevoeging evenwel, dat het vertrek
van de keizerlijke familie naar Wiesbaden
eerstdaags zal plaats hebben. Voorloopig
moeten alle mededeelingeu omtrent den
toestand des Keizers met de grootste be
hoedzaamheid worden aanvaard.
De bladen te Berlijn melden, dat het
kleine ivoren crucifix, hetwelk Keizer Wil-
helm'8 lijk op het praalbed tusscheu de
handeu hield, spoorloos verdwenen, wellicht
ontvreemd geworden is.
Bij de interpellatie vau Cassagnac
ging liet in de Fransche Kamer zeer le
vendig toe. Cassagnac schreeuwde uit, dat
de Regeer'ng met hare maatregelen tegen
Foulanger had toegegeven aan drang vau
Duitschlaud's zijde. Deze woorden verwek
ten een onbeschrijfelijk spektakel. Tirard
verklaarde, dat dit eene beleediging was je
gens de Regeering. De Regeering strafte
Boulanger niet wegens rebellie, maar we
gens het inbreuk maken op de militaire
tucht. Hij verlangde, dat er zou worden
overgegaan tot de orde vau den dag, aan
gezien de Regeering vooruemeus was Bou
langer voor eeu raad vau ouderzoek te
dageu. Tot de orde vau deu dag werd
hierop met 349 tegen 93 stemmen over
gegaan.
De stoomboot Ville de St. Nazaire is
met 322 recidivisteu, die tot relegatie in
eene strafkolonie veroordeeld zijn, van het
eiland Ré (departement Beueden Charente)
naar Nieuw Caledonië vertrokken. Deze
veroordeelden zouden reeds vroeger uit
Frankrijk overgebracht zijn, eu wel naar
Guyana; doch wegens de daar heerschende
gele koorts is hun Nieuw Caledonië tot be
stemming aangewezen. Mèt hen zijn 30
opzichters met hunne familiëu en vier
andere ambtenaren vertrokken.
Generaal Caffarel is veroordeeld tot
zjjn vertrek en was binnen korten tjjd te Parjjs.
Hij liet zich dadelijk bij den Minister aandie
nen en voegde er bjj, dat hij belangrijke dépê
ches van den Hertog van Modena te overhan
digen had. Hij moest eerst eenigen tijd wachten;
toen hij eindelijk bij den Minister toegelaten
werd, vroeg deze, wie hem tot Overste had bevor
derd. De Overste antwoordde: De Hertog van
Modena te Martinique.
//Van hem zijn dus ook deze dépêches?//
//Om u te dienen, Excellentie.//
//Hoogstwaarschijnlijk zal op dit oogenblik
uw Hertog reeds zijn opgehangen.//
Deze woorden, met de grootste kalmte door
den Minister gesproken, deden den officier ont
stellen.
Hij vernam nu, dat de zoogenaamde Hertog
een aartsbedrieger was, die met zijne kameraden
het geheele eiland Martinique aan eene brand
schatting liad onderworpen; de Regeering had
reeds bericht ontvangen dit bedrog en maat
regelen genomen om er een einde aan te maken.
In dien tusschentijd had zich de bedrieger uit
Je voeten gemaakt.
