N IE WE
No. 1229.
Vrijdag 13 April 1888.
13de Jaargang.
Husland en de Paus.
BUlTEttLAN t).
De dochter van den Rector.
ABOHNEMEÏÏTSPHIJS
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,85
Voor de overige plaatsen iu Nederland Ir. p. p. 1.10
Voor het Buitenland 1,80
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
COÜRAIT.
ACUTE MA EON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTEKTIÉH
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers, KÜPPEKS l.AUREÏ,
Zoo dikwerf het Rijk der Czaren in nood
zit, reikt het de hand der verzoening aan
den H. Stoel en belooft dan den Katho
lieken verlichting vau het ondraaglijke ge
wetens) uk. 't Is de oude geschiedenis van
deu Egyptischeu Pharao en hot uitverko
ren volk.
Niet lang geleden heeft de Czaar den
H. Vader de vrije benoeming der katho
lieke Bisschoppen aangeboden, doch onder
voorwaarde dat Rome aan de Polen de
verplichting zon opleggen de Russische taal
te gebruiken in predikatiën, aankondigin
gen in de kerk en in alle niet streng li
turgische zaken van den katholieken gods
dienst.
Het is,« zoo schrijft een katholiek bui-
teulandsch dagblad, voor ons Katholieken
ergerlijk, te ondervinden hoe men sinds
twee jaren den Vader der Christenheid las
tig valt om in alle mogelijke wereldlijke,
ja ministeriëele ziekten en kwaleu als ge
neesheer op te treilen. Thans verlangt men,
dat hij den Czaar zal ter wille zijn om de
Polen terussificeereu,dat wil zeggen, om een
der meest oorspronkelijke volksrechten, het
recht op de nationale taal, met voeten te
treden. Ieder kind nu begrijpt, dat de Va
der der Christenheid een natuurrecht niet
mag scheuden eu dat hij zich niet verne
deren kan tot den gehoorzamen dienaar
van een kerkvervolgend despotisme. Welk
een indruk zou zulk eeu stap op de trouwe
en veel beproefde Polen maken, bij de Po
len wier liefde voor Rome steeds zoc) vurig
i8. Wat zouden zij wel denkeu als zij door
hun geestelijken Vader aan deu verdrukker
Werden verkocht?*
In westelijk Polen is men bezig te ger-
mauiseeren; in 't oostelijk gedee'te tracht
men te russificeereu; in 't Westen doet men
het in naam van het Protestautisme, io
't Oosteu ter eere van het Russische
schisma.
Rusland zou gaarne met Pauselijke toe
stemming de arme Polen willen russificeereu,
doch zal de vrije benoeming der Bisschop
pen door den Paus onmiddellijk verbieden,
zoodra het beoogde doel is bereikt. Op
deze wijze heeft de Noordsche kolossus al
tijd mét den H. Vader gehandeld; nog
nimmer heeft het Czarenrijk een kerkelijk
of politiek verdrag geëerbiedigd. Hoe veel
scheuren heeft het o. a. niet gemaakt iu
het jongste Berlijusche tractaat van 18(8.
Maken we ons echter uiet ongerust. Te
Rome kent men de Russen en hunne
»Grieksche trouw*; men kent daar ook de
Polen en zal hen niet aau den verdrukker
overleveren. Leerrijk in hooge mate^ is in
dit opzicht het antwoord van den Russischen
President der Syuode, Probjedoüoschew aan
de Evange'ische Alliantie (Afdeeling Zwit
serland) vau den 3den Maart van dit jaar.
Dit schrijven werd door deu Czaar goed
gekeurd en is eeu model vau Russische
huichelarij. Van de Katholieke Kerk wordt
o. a. gezegd: »Het Katholicisme koos zich
FEUILLETON.
8) Vervolg
Tot aanvulling dezer vriendelijke ontvangst nam
Grace hartelijk de ijskoude hand van (le Zuster
met de bruine oogen in de hare en trok haar
driftig mede. Maar deze besteedde al haar zorg
aan hare gezellin, die zich nauwelijks staande
kon houden.
Waarlijk, lieve dame, ik ben verlegen over de
moeite, die wij u veroorzaken en recht dankbaar
voor uwe welwillende ontvangst. maar Zuster
Marie-des-Anges, die voor eenigen tijd haar
voet heeft verstuikt, kreeg straks opnieuw pijn
toen wij zoo lang met dit vreeselijke weêr onder
weg waren.
't Is zoo'n donkere avond, dat wij waarlijk niet
wisten wat er van ons zou worden. Gelukkig,
zag ik, toen wij een hoek van den weg om
ploegen, een licht. Ik heb het maar gewaagd om
tot strijdperk het West-Russische gebied
en opende eeu ontzettendeu oorlog tegen
de orthodoxie (dat is: het Russische schisma).
Iu naam der Poolsche heerschappij ver
nietigde het alle Russische elementen en
leidde onder zijue bauier en vaandels,Poolsche
scharen in het hart van Rusland.* Even
veel leugens als woorden. Het veroverings
zuchtige eu meedoogeulooze Czareurijk wil
het onschuldige lam zijn en beschuldigt
Polen als de bloeddorstige wolf.
>Wij kennen,* zoo gaat de President
der synode voort, >in gansch Rusland geen
Katholicisme, dat vrij is vau vijandige ge
zindheid jegens Rusland en dat er niet
naar streeft, om aan Rusland het westelijk
gebied te oritrooven.* Het slot van dit
phariseesche schrijven, is weder aau het
adres der Katholieke Kerk gewijd. De iu
den geest vau Rome verkregen beschaving
in het Westen, wendt zich van de ortho
doxe Kerk af, die men niet kent en uiet
begrijpt. Men verkondigt vrijheid voot de
belijdenissen van alle volken moet uit be
ginsel echter worden verwezeuljjkt, dan
worden de orthodoxe Heloten vandeWes-
tersche beschaving uitgesloten.*
Men moet in Rusland geleefd hebben,
om zulk eene tegeuspraak te verstaan. De
tot melancholie geueigde Rus is altijd eu
overal, de onschuld in persoon, bet ver
volgde lam; bij daarentegen, die hem op
de vingers tikt, is de wolf. Zoo verkondigt
Rusland, dat het de orthodoxe Russische
geloofsbelijdenis tegen aanvallen van elke
zijde zal beschermen. De aanvallers zijn
natuurlijk de Katholieke Kerk, het Protes
tantisme en de gausche westersche be
schaving.
>Als een mengsel van godsdienstig en
wereldlijk streven,* aldus verkondigt Prob-
jedonoschew, verschenen de westersche ge
loofsbelijdenissen gelijktijdig in Rusland.*
Men vertrouwt zijne oogen niet als meu
zulke Russische dwaasheden leest.
Waar ter wereld is Staat en Kerk, gods
dienst en bureaucratie, geloof en politie
meer door elkander gemengd, dan in Rus
land, waar de Keizer Paus is, waar de
Kerk een ministerieel departement, de ca
techismus eeue Staatswet en omgekeerd,
waar de godsdienst eene politie, de Pope
een dienaar van den Staat is? Daarbij
komt nu nog de algemeene geweteuloos-
heid eu bet ontzettende bederf in het
Noordsche Rijk. En nochtans durft Prob
jedoüoschew openlijk te verkondigen, »dat
de westersche geloofsbelijdenissen in Rus
land uiet vrij ziju vau wereldlijke bedoe
lingen.* Haar grootste misdaad is echter,
dat zij den oppermachtigen Czaar niet als
haar opperhoofd beschouwen en vereeren.
Men haat in Rusland de Protestanten
in de Baltische provinciën evenzeer als de
Roomsch-Katholiekeu en men laat geene
gelegenheid voorbijgaan om ook de aan
hangers van Luther eu Calvijn te beschul
digen, dat zij met allerlei wereldlijke bo-
doeliugeu propaganda trachten te maken
in het Rijk der Czaren.
aan te bellen. Mijne zuster had eene schuilplaats
en een weinig rust zoo hoog noodig!
Verontschuldig u toch asjeblieft niet, hernam
Grace op zachten toon, gij derangeert en hindert
mij volstrekt niet Integendeel! En laat uwe Zuster
mij haar anderen arm geven, zoo komen wjj
samen gemakkelijker binnen. Kom, Betsy en Jessie,
breng licht!
Betsy en Jessie, die hun gansclie leven geen
voet hadden gezet huiten dit afgelegen hoekje
van Hampshire, waren nog nooit zoo verbaasd
geweest als thans, nu zij zagen hoe hunne jeugdige
meesteres een paar onbekenden ondersteunde en
naar huis geleidde, een paar vreemdelingen wier
vreemd en somber gewaad hen met verbazing,
ja met schrik vervulde.
Grace scheen daarvan niets te bemerken. Zij
kwam binnen, erg blijde, bedrijvig en tevreden,
dat zij nu een aangenaam gezelschap bij zich
had, dat zij thans de lange winteravonden
niet meer alleen zou behoeven door te brengen
en Jat zij terzelfder tijd eene schuilplaats en al
het noodige kon aanbieden aan die beide vrou
wen, die zoo zwak en zoo moedig waren en zoo
geheel aan zichzelf overgelaten.
Dat dergelijke verwijtingen bij de Pro
testanten een slechten indruk maken, be
hoeft geeu betoog. De protestantsche pre
dikanten en adellijke personen, die als
samenzweerders en oproermakers tegen het
heilige Rusland* worden uitgemaakt, zijn
woedend over de beschuldigingen, waaraan
zjj in Rusland bloot staau. Nochtans zijn
er weder nieuwe ukasen verschenen waarin
de toediening van het Avondmaal door
protestantsche predikanten aan de schis
matieke Russen, de protestantsche opvoe
ding van kinderen uit een gemengd huwe
lijk enz. als misdaden worden beschouwd,
die derhalve streng zullen gestraft worden.
Ook de Polen weteu, wat hun te wachten
staat. De Staatssecretaris Rampolla zal de
voorstellen van Ruslands gevolmachtigde
zeker op beleefde wijze hebbeti aaugehoord
eu wellicht heeft men zich te St. Peters
burg met de hoop gevleid, dat Rome in
de gedane voorstelleu zal treden. Men moet
echter eene fijne val stellen, wil meu den
Paus iu Rusland vangen!
Met eene klimmende heftigheid, die hier
eu daar grotesk wordt, laten do bladen
vau de meest verschillende richtingen zich
over de Yon Bismarck-crisis uit. Deze is op
die wjjze allengs geheel tot eeue partij-
quaestie geworden.
Iu de Freisinnige Zeitung kiest Richter,
Von Bismarck's belager, met hizoudere geest-
drilt partij voor Keizerin Victoria, waar
voor hij door het Deutsche Tugehlatt met
bijtenden spot wordt ouder handen ge
nomen.
De Vossische Zeitung verklaart in do on
der haar bereik liggende Russische bladen
geene aanduidingen te kunnen vinden, dat
de bewuste verloving den vrede en de goede
verstandhouding met Rusland bedreigen zou.
Stocker's Reichshote herinnert, dat men in
Pruisen niet gewoon is aan eeue vrouwen-
regeering. In de Berliner Politische Nach-
richten is sprake van des Bottenbergers
laakbare eerzucht, en wordt zelfs er op ge
doeld, dat hij indertijd den wensch gekoes
terd zou hebben, Stadhouder in Elzas-Lo-
thariugen te wordeu. De Köuigsberger
Hartungsche Zeitung weet uit authentieke
bron eene verklaring van deu Kroonprins
mee te deelen, dat hij met zijn vader vol
komen eensgezind is en dat het hem ten
diepste grieft, wanneer er min of meer be-
dektelijk op het tegendeel wordt gedoeld.
Andere bladen, meest tot de middenpar
tijen behoorende, zweren weder bij de po
litieke overeenstemming tusschen den Keizer
en den Rijkskanselier.
Uit dit een eu ander blijkt genoegzaam,
hoezeer de politieke hartstochten door deze
quaestie zijn opgezweept geworden. Omtrent
deu stand der zaak zelve is niets nieuws
bekend geworden.
Op verzoek van Keizer Frederik vertrekt
Dr. Mackenzie voorloopig nog niet naar
Londen. Inmiddels heeft Prof. Esmarcb, de
Jessy! stook gauw het vuur op in het salon,
en gij, Betsy, breng spoedig de thee en het gebak
binnen. En vooral ook van den besten wijn en
wat ham. Dames, nu spoedig de natte mantels
af asjeblieft, gij zult dan beter van de warmte
in het salon genieten en dan kunnen wij de
mantels voor het keukenvuur te drogen hangen.
Met vriendelijken ijver en glimlachende, liep
Grace op en neer, leidde hare gasten, onder het
geven *an allerlei bevelen, vroolijk naar het
salon, installeerde ze in een gemakkeljjke fau
teuil en plaatste zorgvuldig een zacht voetbankje
onder hare voeten; pookte het vuur en draaide
de lampen op terwijl de Zuster met hare bruine
oogen dankbaar en bijna verlegen stamelde:
Maar Mejuffrouw! Gij overstelpt ons met uwe
welwillendheid, 't Spijt ons waarlijk u zooveel
drukte te veroorzaken. Ik bid u, doeomonzent-
wille toch niet zooveel moeite.
Zuster Marie-des-Anges, nog geheel en al uit
geput van vermoeidheid, drukte van hare kant
met hare fijne, blanke vingers op welsprekende
wijze het zachte, geparfumeerde handje, dat Grace
haar telkens toestak.
Na eenige oogenblikken echter gevoelde deze
bekende, met het Keizerlijk Huis verwante
geleerde uit Kiel, den Keizer onderzocht eu
diens toestand naar omstandigheden guustig
bevonden. Hij hechtte zijne goedkeuring aan
Dr. Mackenzies wijze van behandelen.
De Keizer schonk aan Dr. Mackenzie net
commaudeurs-krnis van deHohenzollernsche
huisorde ter dankbare erkenning zjjner hoog
gewaardeerde diensteu en ter Herinnering
aan Z. M.'s troousbestjjging.
In de Pruisische provincie Posen, waar
heen de Duitsche Keizerin zich nu begeven
geeft, iu plaats van deu Keizer, die het
zeer betreurt, niet zelf te kunueu gaan,
staan 7 steden en 80 dorpen onder water.
Iu de stad Posen lijden 8000 menscheu
gebrek aan alles. Schneidemühl heeft het
aanzien van eene stad na een bombardement.
Daar liggeu 180 gebouwen in puin.
In Oost- en West-Pruisen is de ver
woesting nog grooter. Volgens de laatste
belichten is het water daar nu vallende.
In de provincie Hannover ziju 20,000 nood
lijdenden.
De Berlijusche berichtgever van Tlie
Standard schat de overstroomde landstre
ken te zarnen ongeveer ter grootte van half
Engeland.
Het noodlottigste van de ramp is, dat
tot dusterre vruchtbare gronden zoozeer
met zand bedekt zijn, dat het vele jaren
zal duren, eer zij weder zjju als voorheen.
De gevolge van de overstroomingeu en
de daaruit voortkomende verkeerstoringen
worden reeds gevoeld in de groote steden
door duurte van de leveusmiddeleu.
De Keizerin zal zich stellen aan het
hoofd van een dames-comité voor onder
stand aan de noodlijdenden. En ook iu
het buitenland maakt men zich gereed te
helpen. De Lord Mayor van Louden o. a.
heeft eeue inschrijving ten behoeve vau de
overstroomden in Duitschland geopend.
Eergisteren is te Parijs een interna
tionaal wetenschappelijk congres van Ka
tholieken geopend. Dit is het eerste van
dien aard, dat aldaar gehouden wordt. Het
doukbeeld daartoe is uitgegaan van den
Heer d'Hulst, Rector der Katholieke Uni
versiteit. De Aartsbisschop van Parijs nam
in de eerste zitting het voorzitterschap aan.
De Fransche Minister van Financiën is
voornemens gevolg te geven aan eeu plan,
waarvan reeds sedert eenigen tijd sprake
was: het plan om liet dienstjaar voortaan
te doen aanvangen op 1 Juli. De Minister
meent, dat het Parlement op die wijze meer
tijd zal hebben om de begrooting uauwge-
zet te onderzoeken en haar teveus op be
hoorlijken tijd zal kunnen tot stand bren
gen. Hij zal dus in dien zin spoedig een
wetsontwerp bij de Kanier indienen.
Generaal Boulanger is in het Dordogne-
departemeut verkozeD. Dit was trouwens
te voorzien, daar de Bouapartisten opeuljjk
verklaard hadden hem te zullen ondersteu
nen. Zij hebbeu hun woord gehouden. Men
vraagt zich thans af of de Heer Boulau-
ger deu 19u April zijn zetel in de Kamer
zal innemen, en er zijne politieke ideeën zal
jeugdige zuster zich herleven door den weldadigen
invloed der warmte en door de aangename rust
op de zachte kussens van den fauteuil. Zij hief
haar door vermoeienis afgemat hoofd op en ver
toonde zoodoende aan hare jeugdige gastvrouw
haar bleek en fijn gelaat met trekken zoo regel
matig en fijn, zoo bekoorlijk en deftig van uit
drukking, dat deze haar met verbazing aan
staarde.
Tegelijkertijd begon Zuster Maria te spreken,
maar zoo bevallig waren hare uitdrukkingen en
zoo aanminnig haar glimlach, dat Grace erdoor
verrast werd en betooverd en zichzelf afvroeg of
er onder de aanzienlijke dames, die zij op hare
kasteelen had bezocht of onder de Lady's die zij
op hare tochtjes naar Londen in Hyde-Park had
ontmoet, er wel eene was zoo echt aristocratisch
in haar gausche wezen, zoo natuurlijk en toch
zoo gracieus als deze eenvoudige Zuster, die de»
nachts, gewikkeld in haar grijzen mantel en
schoenen met spijkers beslagen aan hare voeten,
aldus op den publieken weg werd aangetroffen.
Wordt vervolgd
