NIEUWE
No, 1230.
Zondag 15 April 1888,
13de Jaargang.
De Balgaarsche quaestie.
BUITENLAND.
Pelgrimstocht naar Rome.
HAAMMSCHÏCOIJRAÏT.
ABOHNEMEITTSPBIJB
Per 8 maanden voor Haarlem1 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzïnderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUK EAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA HOW AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIÉW
Van 16 regels .30 Cents.
Elke regel meer o
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPEB8 I.AURET.
De Bulgaarsche quaestie, een gedoelte
der groote Oostersche vraag, is niet slechts
eene politieke en ecouomische, maar ook
eene religieuze quaestie. Reeds in het jaar
1885 schreef een katholiek Missionaris:
»Eene zegepraal van Rusland in de Bul
gaarsche aangelegenheden zal een doodsteek
zijn voor de katholieke Missiën in Bulga
rije.* Daarom dan ook stelt de Katholiek,
die hart voor zijne Kerk heeft, groot belang
in de toekomst van Bulgarije.
Bulgarije zou waarschijnlijk reeds lang
voor het grootste gedeelte Roomsch-Katho-
liek zijn, wanneer Rusland zich buiten spel
had gehouden.
De Bulgaren hebben zich, zoo men weet,
in 1875 van den schismatieken Patriarch
te Coustantiuopel losgemaakt en eene Staats
kerk gesticht. Hun opperhoofd is de Bul
gaarsche Exarch te Coustantinopel aan
wien de Metropolitanen te Sofia eu Varna,
de Aartsbisschoppen te Nicopolis, Rustschuk
en Philippopel eu de Bisschop van Widdin
ondergeschikt zijn. De Patriarch der ka
tholieke Bulgareu resideert insgelijks te
Coustantinopel, terwijl er nog twee suffra
gaan-bisschopszetels bestaan, namelijk te
Philippopel en Nicopolis. Van de Bulgaar
sche natie, wier geschiedenis wij hier niet
kunnen behandelen, kan in het algemeen
getuigd worden, dat zij in alle opzichten
voor ontwikkeling zeer vatbaar is.
De Bulgaar van phlegmatiek tempera
ment, groot eu krachtig gebouwd, heeft
een goedaardig karakter. Hij is echter, als
alle Slavoniërs, eenigszins wantrouwend,
doch munt uit door zeldzame reinheid van
zeden. Bij al zijne lichaamskracht is hjj
nochtans geduldig en lijdzaam. Het gevoel
van vrije zelfstandigheid heeft eenigszins
geleden doordien het vorstendom gedurende
500 jaren ouder de heerschappij der Turken
stond. Zijne taal is het oud-slavonisch,
van de idiomen der overige Zuid-Slavoniërs
zeer ouderscheiden. Zijn gebied strekt zich
ver over het eigenlijke Bulgarije uit. Men
kan rekenen, dat er in Europa ongeveer
2,865,000 Buigaren wonen.
Omtrent de zoo belangrijke godsdienstige
beweging der Bulgaren kan vermeld wor
den, dat een gedeelte der Bulgaren in de
negende en tiende eeuw tot den Islam over
ging een ander gedeelte, het grootere, werd
sinds de bekeering van Koning Bogoris
katholiek. Er ontstonden echter spoedig
godsdiensttwisten, vermits de Grieksche
Patriarchen van Constaütinopel, alle po
gingen in 't werk stelden, de Katholieken
onder hunne jurisdictie te krijgen. Na heen
en weer zwenken tusschen Rome en Con-
•tantinopel gingen bijna allen over tot de
orthodoxe, Grieksche Kerk, aan welke zij
tot in den laatsten tijd toebehoorden. Noch
tans in de laatste tien jaren gingen vaak
gansche gewesten weder over tot de Ka
tholieke Kerk, terwijl bij de bekeering van
FE U1LLETON.
De dochter van den Rector.
9) Vervolg
Wat zou dat beteekenen? Van waar zulk een
contrast?
Terwijl Grace hierover nadacht, werd de ge-
vraagde thee met eenige ververscliingen binnen
gebracht en deze met vriendelijken aandrang
haar gasten aangeboden.
//De voorschriften onzer Orde verbieden ons
wel om buiten den eigen kring iets aan te ne
men,// sprak de moedige Zuster Martha, //maar
heden zijn wij op reis, en dat maakt eene uit
zondering op den regel.//
//Welzeker! gij zijt nu op reis, en welk eene
reis nog wel!// antwoordde Grace, terwijl zij
de kopjes inschonk en een oogenblik ophield
om hare hand en oog ten hemel te richten en
naar den wind te luisteren, die de ramen deed
rammelen. //Maar vertel me toch eens, hoe hadt
gijlieden er het hart toe om u met zulk weer
zoo veraf te wagen? Ik wist zelfs niet, dat gij
den orthodoxen Bisschop Nilos in 1874,
eene groote beweging ontstond, voor na
melijk in Macedonië.
In die dagen schreef de Eerwaarde Pater
Bonitti te Saloniki»Twee schismatieke
bisdommen zijn bereid, den bekeerden Bis
schop Nilos als hun Opperherder te er
kennen en katholiek te worden, acht an
dere zijn mede geneigd dit voorbeeld te
volgen. De Bulgareu kunnen zich niet meer
met de Grieken verdragen, de haat is te
sterk zij zullen zich niet meer, gelijk voor
15 jaren door de Russen laten bedriegen.
Hun Exarch heeft hen verraden er blijft
dus niets anders over dan terug te keeren
naar Rome. De stap echter, die Nilos deed,
heeft de Engelschen, de Russen en de
Duitschers geërgerd zij doen hun best bij
de Turksche Regeeriug om bet besluit te
verkrijgen, dat aan dien Prelaat hetterug-
keeren in Macedonië wordt verboden.*
Hier hebben we nu het cardiuale punt.
De politiek weet steeds hindernissen te be
reiden door intriges, eu door geweld den
loop van vreedzame bewegingen te stuiten,
dikwerf met gevolg.
Het zal velen onzer lezers nog wel be
kend ziju hoe in 1861 de door Z. H. Paus
Pius IX tot eersten Bisschop der geüni
eerde Bulgaren gewijde Mgr. Soloske, op
geheimzinnige wijze verdween en later ge
zien werd in een Russisch klooster. Ook
de Bisschoppen Nilos eu Sopoff moesten de
vuurproef doorstaan. Na aanhoudende be
laging waagde de orthodoxe Kerk ten slotte
het simonistische middel vau omkooping
te beproeven. Behalve eene kolossale geld
som bood men den Bisschop een Bisdom
aan naar zijne keus in Macedonië of Bul
garije, als hij afzag vau de katholieke be
weging. Alles te vergeefsWel gelukte
het de bekeeriugen tegen te houden, ver
mits men de katholieke Missionarissen den
toegang tot het land verbood.
De laatste Russisch-Turksche oorlog heeft
ook zeer nadeelig in dit opzicht gewerkt.
Toch heerscht er in Oost-Rumelië, meer nog
dan in het eigenlijke Bulgarije, in vele
districten eene sterke begeerte onder den
Clerus en het volk om in den schoot der
Katholieke Kerk terug te keeren. De Pause
lijke Bulle over de vereering der beide
Apostelen der Slavoniërs, Cyrillus en Me
thodius heeft een zeer diepen indruk ge
maakt. De nieuw opgerichte Missiehuizen
der Capucijuen en Resurrectionisten en
andere door bekeerde Bulgaren opgerichte
kloosters, werken met veel succes, voorname
lijk door hunne voortreffelijke scholen en
opvoedingsgestichten. Ook heeft de verjaagde
Vorst Alexander, ofschoon Protestant en
aan het Russische Keizerhuis verwant, vrij
heid gelaten aan de katholieke beweging.
Ouder den tegenwoordigen katholieken
Vorst Ferdinand bestaat meer vooruitzicht
voor het welslagen der katholieke propo-
gauda. Wordt echter deze Vorst door Rus
land verdreven en door een met Rusland
hier in de de buurt een huis hadt.
//Wij zijn ook pas hier gekomen Mejuffrouw!//
zeide Zuster Marie-des-Anges. //Wij zijn van
ons huis te Londen uitgezonden om hier eene
afdeeling onzer stichting op te richten. Te Balton-
Fields hebben wij eene woning gehuurd en daar
hebben wij met Zuster Kosalie, onze gezellin, onzen
intrek genomen.//
//Maar waarom u heden u aan zulk een boos
weer blootgesteld, dames?// vroeg Grace. //Let
wel op, ik vraag dat niet voor mij zelf, want
ik acht mij gelukkig, dat het lot mij heden
avond uw vriendelijk gezelschap heeft geschonken,
zijt daarvan verzekerd.//
//Dat is heel lief, veel te lief, van u, beste
Miss,// viel Zuster Martha in, met een schalk-
schen glimlach. //Maar heden morgen vertelde
men ons dat onder verscheiden arme Iersche
gezinnen, die in deze streek in de spinnerijen
arbeiden, tegenwoordig de pokken heerschen.
Gij begrijpt natuurlijk, dat die stumperds groote
behoefte hadden aan hulp en vertroosting.
//Wat? de pokken! Zulk eene vreeselijke
ziekte!..// riep Grace uit en sloeg onwillekeurig
haar blik op het jeugdige en engelachtige gelaat
van Zuster Marie-des-Anges, verbaasd dat men
in zulk een geval den moed kon hebben zulke
bevrieuden Regent vervangen, dan zullen
er droevige dagen volgen voor de katholieke
Missiën. Rusland zal op godsdienstige en
politieke gronden geen moeite ontzien, om
de orthodoxe Kerk weder op te richten en
de Roomseh-Katholieke Kerk in het gansche
Oosten totaal te verdelgen. Dat dus alle
Katholieken hunne stem tot God verheffen
en met de Kerk smeekenUt inimicos
sanctae ecclesiae humiliare dignerisTe ro-
gamus audi nos! Dat Gij do vijanden der
Heilige Kerk moogt vernederen wij bidden
U, verhoor ons!
Naar aanleiding van de verdachtmakingen
in de pers der vrijzinnige partij omtrent
You Bismarck's optreden als m"j<>r domus
en andere uitdrukkingen, schrijft de Nordd.
Allg. Zeit.:
Zulke verdachtmakingen hebben al even
weinig vat op Keizer Friedrich als op diens
overleden vader. Beide Vorsten hebben den
Kanselier benoemd, ten einde hun naar zijn
beste inzien en naar geweten van raad te
dienen, eu nooit hebben zij er aan ge
twijfeld, dat hij in de uitoefening van zijn
ambt de belangeu der dynastie niet even
ernstig behartigt als die des lands. Dit
vertrouwen is ook in de thans aanhangige
quaestie volkomen onafhankelijk van de
vraag, of de Kanselier Minister blijft of
niet. Dat vertrouwen zou ontbreken, indien
van den Kanselier zou mogen worden on
dersteld, dat hij, ten einde in zijn ambt te
kunnen blijven, zijne overtuiging zou ver
loochenen en oneerlijk tegenover den Keizer
zou kuuuen zijn. Zulk een Kanselier zou
Keizer Friedrich al evenmin als Keizer
Wilhelm kunnen gebruiken.
De Köllnische Zeitung meldt u't Berlijn,
dat het onderhoud, hetwelk Von Bismarck
met Keizerin Victoria en hetwelk hij met
den Keizer heeft gehad, volgens mededeeling
van vertrouwbare zijde, tot uitkomst heeft
gehad, dat de zoogenaamde Bismarck-crisis,
minstens genomen, tot staan is gebracht.
Eene verscherping der crisis is in elk ge
val voor den eerstvolgendeu tijd buiten
gesloten.
De Groothertog van Baden zou ter op
lossing der quaestie in denzelfden zin als
Von Bismarck hebben gesproken.
Aan den Prins van Batteuberg werd uit
Charlottenburg te verstaan gegeven, zijne
voorg6nomer.e reis naar Berlijn om het
aanzoek naar de hand van de Prinses voor
goed te laten varen.
Natuurlijk blijft het de vraag, of het
huwelijksplan van Prins Alexander vau
Batteuberg met Prinses Victoria niet later,
als de omstandigheden gunstiger mochten
worden, weer voor den dag zal komen.
Het Journal de St. Petersbourg spreekt
de meeniug uit, dat, als Prins Alexander
van Battenberg opnieuw eene hooge positie
ging innemen, daardoor bij de revolution-
fraaie trekken en zulk een prachtig teint aan
dusdanig gevaar bloot te stellen.
//Helaas!// zei de jeugdige Zuster, onbewust
dat Grace op dit oogenblik aan haar dacht,
zij was zoo weinig gewoon zulks zelf te doen
//Vooral voor de arme moeders is deze kwaal
vrceselijk en wreed. Denk eens! die ongelukkige
vrouwen wie 't veelal ontbreekt aan kleeren en
brood, dekking en vuur, hare kleine lievelingen
zoo te zien lijden, ja sterven wellicht.//
„En was hel waar? Hebt gij werkelijk lijders
aan die vreeselijke ziekte aangetroffen?// vroeg
Grace, wier belangstelling en verwondering elk
oogenblik toenam.
Stellig, Mejuffrouw!// zei Zuster Martha, op
eenvoudigen toon. //Wjj hebben, naar ik meen,
vijf of of zes hoeven bezocht en in een daarvan
moesten wij helaas zelf een doode begraven. Dat
alles heeft ons veel tijd gekost want wij hadden
daar, zooals gij hegrijpen zult, heel wat schoon
te maken en te beredderen tot ons volgend be
zoek. Het was reeds in den namiddag, toen wij
van daar weggingen. Eu zie, op onzen terugweg
troffen wij 't al heel slecht. Wij wilden een bin
nenpad inslaan, dat, naar men ons zeide, den
weg heel wat verkortte en toen raakten wij aan
het dwalen. Daarbjj kwam,helaas, dat Zuster Marie
nairen het denkbeeld zou kunnen reizen
om hem weer op den troon t.e brengen,
hetgeen de vredelievende betrekkingen der
groote mogendheden onderling in gevaar
zou brengen. Dergelijke mogelijke gevolgen
zouden moeilijk te rijmen zijn met het
programma van Von Bismarck en de vre
delievende, vriendschappelijke betuigingen
van Keizer Frederik. Duitschland zal on
getwijfeld de beteekenis van deze gevolgen
nauwkeurig overwegen, en verhinderen, dat
de goede betrekkingen tusschen de beide
landen, en de algemeene vrede, worden
bedreigd.
Voor den vijftienden keer heeft te Würz-
burg de verkiezing vau een lid voor de
Beiersche Tweede Kamer zonder eeuig re
sultaat plaats gehad.
De Standard verneemt uit Constanli-
nopel dat de Porte naar aanleiding der
bereidverklaringen van de Engelsche Re
geering om de onderhandelingen over Egypte
te hervatten, besloten heeft een buiten
gewonen Gezaut naar Londen te zenden.
Vermoedelijk zal daarvoor de keuze vallen
op Gassau Effendi, Referendaris bij het
Ministerie van buitenlandsche zaken.
Men berekent, dat de propaganda
voor Boulanger tot hiertoe 220,000 frs. heeft
gekost.
Den 10 dezer zijn drie transportsche
pen van Napels in zee gegaan naar Mas-
sowah om een gedeelte der expeditietroepen
van daar naar het vaderland terug te brengen.
De Denen voeden nog steeds de hoop
weder in het bezit te komen van een ge
deelte van Noord-SIeeswijk. Zulks bleek nog
onlangs bij de ter gelegenheid van den ver
jaardag des Konings te Kopenhagen plaats
hebbende feestelijke bijeenkomst der Juris-
tenvereeniging, waar Dr. Ploug zijne feest
rede sloot met de woorden. »Laat ons den
wensck blijven koestereu, dat, alvorens de
Koning voor altijd zijue oogeu zal sluiten,
Donemarkeos innigste wensch moge vervuld
worden. Niet dat wij verwachten, dat de
vervulling van dien wensch door oorlogs
geweld zal geschieden, maar wij vestigen
onze hoop op den Almachtige eu spreken
dan tevens den wensch uit, dat het Koning
Christiaan IX moge gegeven zijn als Koning
aller Denen den laatsten adem uit te blazen.*
Z. D. H. de Aartsbisschop van Utrecht heeft
bericht ontvangen, dat Z. II. de Paus, op aan
vrage van Z. E. den Apostolischen Internuntius,
de volgende gunsten verleend heeft aan hen, die
zullen deelnemen aan de bedevaart naar Eome,
in dit land georganiseerd bij gelegenheid van het
Priesterjubilé van Z. H.
lo. Dispensatie in het onthoudings-gebod voor
Zaterdagen 21 en 28 April en 5 Mei;
2o. Voor de Priesters bevoegdheid om in de
kapel ran O. L. V. van Loreto de H. Mis te
lezen van 121/2 uur des nachts af;
3o. Voor de geapprobeerde Priesters juris
dictie gedurende de geheele reis om de pelgrims
te kunnen biecht hooren.
weer pijn kreeg aan haar voet. Toch hadden wjj
niet vergeten ons morgengebed te doen, niet
waar Zuster? vervolgde Zuster Martha met
haar open en levendigen glimlach.
Maar, mijn bestel zeide de jeugdige Zuster op
zochten toon, die tegenspoed, waarvan Gjj
spreekt, hield toch niet lang aanIn de
eerste plaats, indien wij niet bij toeval van den
rechten weg waren afgedwaald, zouden wij niet
voorbij die armoedige hut zijn gekomen, waar
gij weet het die ongelukkige verlamde
op sterven lag.
Hebt ge dan onder weg nog een anderen
zieke verpleegd? vroeg Grace, terwijl zij bezig
was boterhammen bij de thee gereed te maken,
Ja Mejuffrouw Och de zaak was zeer een
voudig en zeer treurig, zei Zuster Martha
op levendigen toon; verbeeld u, tegen het vallen
van den avond, kwamen wij in een soort van
kloof aan den kant van een eikenbosch, dicht
daarbij stond eene kleine, armzalige hut waaruit
wij zuchten en klaagtonen vernamen. De deur
stond open, anders had de arme lijder wel
kunnen stikken. Tot eenige verwarming hadden
zij daar binnen een paar groene takken, die op
den haard lagen te rooken en te sissen.
(Wordt OerVolgd.)
