N I E U WE
No. 1235.
Vrijdag 27 April 1888.
13de Jaargang.
Een teeken des tijds.
BU1TENLAN D.
De dochter van den Rector.
mown.
ABONNEMENTSPB IJS
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
A.fz ïuderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
jgViAimirsn
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIÉN
Van 16 regels .30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPERS J-AUREI.
Het zeer groote en schrikwekkende aan
tal zelfmoorden, dat op ontzettende wijze
in onzen tijd toeneemt, geeft ons aanleiding
onze bizondere aandacht op dit verschijn
sel te vestigen en wij meeuen goed te han
delen, wanneer wij de afgrijselijke misdaad
van den zelfmoord eens beschouwen in ver
band met de leer der Katholieke Kerk. Op
deze wijze hopen wij het belangrijke on
derwerp iu elke richting te behandelen, en
door onze beschouwingen te protesteeren
tegen de hoogst ergerlijke uitspraken, welke
het moderne heidendom in zake den zelf
moord zich vermeet meer en meer wereld
kundig te maken.
»Uit alle deelen der wereld,zoo schreef
onlangs eene volkscourant, welke te Balti
more verschijnt, voutvaugeu wij dezelfde
berichten, welke wij ook in onze onmid
dellijke nabijheid tot ons leedwezen moeten
vernemen. Het verlies vau geld, valsche
begrippen omtrent eer, vrees voor schande
en°straf maar ook niet zelden de meest
onbeduideude gebeurtenissen zijn oorzaak,
dat zoo vele lieden de hand aan t eigen
leven slaan, 'tls alsof alle klassen en stan
den der maatschappij met blindheid^ zijn
geslagen. Elke dag toch hooren wij zoo
hier als elders van de afschuwlijkste zelf
moorden zoowel door jongelieden als door
ouderen van dagen gepleegd.
Evenals het Noord-Amerikaansche blad
klaagt ook de goedgezinde, christelijke pers
in alle landen van de oude wereld.
Nog maar eeuige dagen geleden verkon
digden Genueesche uieuwsbladeu, dat in de
eerste drie maanden van dit jaar niet min
der dan 49, zegge negen en veertig personen
te Montecarlo zelfmoord hebben gepleegd,
in wanhoop over verliezen, welke zij aan
de speeltafel leden.
Men beweert, dat wat deze berichten be
treft, met een goed doel wel eens wat wordt
overdreven en de juistheid dezer opgaaf is
moeilijk te controleeren. Maar wanneer
slechts een vierde waar is, mag het al erg
genoeg heeten. Het bericht, dat iu de bui-
tenlandsche pers circuleerde, werd trouwens
niet tegengesproken.
De toeneming van den waanzin en de
vermeerdering van het aantal zelfmoorden
in onzen tijd, is een bewijs van het zede
lijk verderf, dat alom heerscht in de moderne
maatschappij. Dat treurig verschijnsel geeft
dan ook aanleiding de machthebbers dezer
aarde aan hunne plichten te herinneren;
die vermaningen moeten echter ook het oor
van iederen mensch bereiken.
Terwyl wij alzoo onzen blik vestigen op
de outzettende teekenen des tijds, weten we
inderdaad niet, wat onze veroordeeling het
meest verdient: is 't het toenemende aan
tal van den zelfmoord, die als eene epi
demische ziekte woedt, of is het de on
verschilligheid der publieke opinie, waar
mede zulke verschijnselen gewoonlijk wor
den aanschouwd en beoordeeld?
FEUILLETON.
14) '{Vervolg en slot).
En in dienzelfden tijd was Zuster Marie, die
heldin, die heilige, die vrijwillig en met vreugde
hare kroon als markiezin aan de voeten der
armen van Jezus Christus had gelegd, was Zus
ter Marie bezig om met woorden des gebeds en
der vertroosting den doodstrijd te verzachten
van Timotbeus Dale en hield zij den stervende
in hare armen, hem wijzende op het kruis. En
zij, Grace, die denzelfden leeftijd had als zij en
meerdere lichaamskracht, die, zoo niet in vroom
heid, dan toch in opvoeding haars gelijke was,
zij schreide om een bal dat zij moest missen, om
een japon, die niet bij tijds kwam. Wat eene ver
blinding en schaamte! wat eene zwakheid en
ellende
Niemand wist hoever Grace gedurende dezen
merkwaardigen nacht haar zelfonderzoek, haar
berouw en hare plannen voor de toekomst
De moraal van onzen tijd is ten opzichte
der beoordeeling van den zelfmoord eene
andere geworden; niet in de leerboeken van
onze moralisten, want de grondstellingen
en beginselen, welke de moraal leert, zijn
onveranderlijk en eeuwig, als God zelf. Maar
de publieke opinie is ten kwade veranderd
en werkt daardoor in de hoogste mate de
misdaad van den zelfmoord zeer in de hand.
Het is, God betere het! thans reeds zoo
ver gekomen, dat men den zelfmoord ge
oorloofd verklaart.
Men huiverl iuderdaad, wanneer men zulk
eene moraal in 't openbaar b. v. van de
hoogste officiëele leerstoelen der geneeskunde
in Frankrijk hoort verkondigen en zelfs
aanprijzen. Nog niet lang geleden toch, kon
men in den Univers het volgende lezen: In
de laatste dageu behandelde de chef der
groote kliniek in het gasthuis voor de stu
denten, op eene openbare les, eene ziekte,
welke onder den naam van nierkanker is
bekend. Nadat de hoogleeraar de ongenees-
baarkeid der ziekte en hare vreeselijke
smarten had verklaard, voegde hij daarbij:
Ouder deze omstandigheden wordt het leven
onverdraaglijk en men kan het einde slechts
wenschelijk vinden. Wij, als geneesheereu
kunnen niet medewerken om het leven te
verkorten (hoe voorzichtig!); zulks is niet
onze zaak. Maar de zieke; dat is iets anders.
Eu wat ook de liturgie (sic!) ervan moge
zeggen, ik beweer, dat hij recht heeft, zich
te dooden!«
En verder, wordt niet onze H. Kerk ge
laakt wanneer zij verbiedt dat aan een
zelfmoordenaar de laatste eerder christe
lijke begrafenis wordt geweigerd? En zeggen
ons die gevoelens der menscbeu, het oor
deel der ongeloovige pers niet hoe droevig
het met de opinie omtrent den zelfmoord
is gesteld?
Of wij dan totaal ongevoelig zijn voor
het treurige lot van den zelfmoordenaar?
Geenszins. Een christelijk hart heeft mede
lijden met hem. Maar ook de grootste deel
neming zal ons nu en nimmer afhouden
het scherpste oordeel uit te spreken, niet
over den zelfmoordenaar, maar wel over
den zelfmoord, de onzalige daad van hem,
die de haud aan 't eigen leven slaat; te
allen tijde zullen wij opkomen tegen de
openbare meeniug van onzen tijd, die ten
opzichte van de daad van den zelfmoord
ziekelijk en verfoeilijk is. En dat is geen
sophistische woordvitterij, neen, dat is
eene waarheid, die te bewijzen is zoowel
door het verstand als door het geloof.
De zelfmoord is iets onnatuurlijks. Elk
levend wezen heeft zijn leven lief en vreest
den dood. Dat is een feit, eene dagelijksche
ondervinding, die alleen door waanzinnigen
kan geloochend worden. De liefde voor het
leven en de angst het te verliezen heeft
de Schepper bij elk levend wezen van het
nietigste insect tot den Koning der schep
ping, den mensch ingeschapen. Het zede-
looze dier siddert, wanneer het den oogen-
voortzette. Dat onderzoek werd wellicht door
God geleid en die klachten en dat berouw door
Hem gehoord. Miss Holmedale ging dien nacht
zeer laat naar bed en sliep zeer weinig. Een
onbestemde doch aangename droom bracht in
dien nacht de beelden van Zuster Marie en
Martha voor haar geest, zwevende boven de bos-
schen en de velden, gedragen door de vleugelen
van Engelen, die opstegen naar den Hemel.
Bij de eerste stralen der bleeke herfstzon werd
zij plotseling wakker. Het geluid der bescheiden
voetstappen van de twee Zusterkens werd aan
stonds in het nabijgelegen vertrek vernomen.
Grace stond haastig op, zorgde dat het ontbijt
spoedig gereed was en liet haar pony-wagentje
inspannen. Zij plaatsten zich met haar drieën
om de welvoorziene tafel. De twee nederige
vrouwen overstelpten haar met dankbetuigingen
maar Grace kon nauwelijks antwoorden, haar
oogen waren met tranen gevuld.
Eindelijk kwam het rijtuig voor. Het jonge
meisje kon hare tranen niet langer inhouden,
zij stond op en drukte hare nieuwe vriendinnen
met warmte de handen.
Ik zal u zeker niet dikwijls terugzien, zeide
zjj, tenzij gij mij soms in uw huis te Balton-Field
blik van zijne vernietiging vermoedt. De
worm kromt zich in het stof en de slang
spuwt haar vergift uit, als de doodaan-
brengende voet des menschen haar ver
trappen wil. En hoe klampt de stervende
zich aan een stroolialm vast, waaraan hij
boven den afgrond hangt, die hem in het
rijk des doods zal voerenZelfs in het
laatste oogenblik heeft hy nog de hoop
des levens en hij vertrouwt de woorden
niet van zijne beste vrienden, wanneer zij
hem zijn naderend einde verkondigen. Voor
een ieder is de gedachte vreeselijk, plotse-
als eene plant uit den grond, waarin hij
met duizenden wortelen was bevestigd, te
worden uitgerukt om in een vreemd, on
bekend land te worden overgebracht.
Daarom beschouwen wjj ook den dood
als de grootste ramp, als de bitterste straf,
welke de Almachtige wegens de eerste zoude
over ons heeft uitgesproken. Wat doen nu
echter de zelfmoordenaars? Zy verloochenen
het natuurlijk gevoel des harten. Zij rukken
zich met geweld uit deze wereld om zich
in den duisteren afgrond van het graf te
storten. Wie wil en kan zulk een onzalige
en onnatuurlijke daad begrijpen? Ja, als de
zieke en de door ouderdom verzwakte grijs
aard het uur zijner ontbinding rustig af
wacht, omdat hem dat van zijne smarten
en ellende verlost en hij na zwareu arbeid
rust zal krijgen, dan begrijpen wij het ver
langen naar den dood; hij toch is de over
gang tot een beter leven, tot eene eeuwig
heid zonder smart of lijden. Wij kunnen
ook begrijpen, dat er vrome zielen zijn,
die niets vuriger wenschen, aan van de be
proevingen, gevaren en zouden op deze
aarde verlost te worden en die verlangen
zoo spoedig mogelijk bij den Heiland te zijn.
Maar de ontzettende stap van een zelf
moordenaar, die een friscb, jong leven ver
nietigt wie zal hem begrijpen! Hy pleegt
eene onnatuurlijk daad. De met gezond
verstand begaafde mensch wendt zich met
afschuw van zulk eene handeling af. Wat
het redelooze dier niet doet, dat volvoert
de met rede begaafde mensch.
{Wordt vervolgd.)
De Koningin van Engeland is eergisteren
te Berlijn aangekomen. Bij hare komst werd
zij door het aanwezige publiek met hoffe
lijkheid ontvangen. Alle mededeelingen om
trent voorgenomen anti-Engelsche betoo-
giugen waren ijdel gesnap. Bladen van alle
richtingen bevatten sympathieke hoofdar
tikelen. Doch vooral wordt er nadruk op
gelegd, dat het bezoek der Koningin te
Berlijn geenerlei politieke beteekeuis hoeft,
hoewel zij reeds den Rijkskanselier by zich
heeft ontvangen.
Het zijn wel zeer smartelijke omstan
digheden, waaronder de moeder van Duitsch-
lands Keizerin Berlijn bezoekthet zal
waarschijnlijk wel de laatste keer zijn, dat
wilt ontvangen. Maar, intusschen bidt voor mij
ik heet Grace en ik heb u lief.
Een mooie naam, kindlief! de naam van een
kind Gods, van een volgzaam en dierbaar kind,
zeide Zuster Martha, terwijl zij met moederlijke
teederheid het kleine bevende handje in de hare
drukte:
Grace! wij zullen u nooit vergeten. God be
hoede en verlichte ul zeide Zuster Marie,
hare andere hand vertrouwelijk in de hare
leggende.
Grace bleef een tijdlang haar droevig nastaren.
Met haar blik volgde zij het rijtuig, over den
met sneeuw bedekten weg, dat die Zusterkens
der armen steeds meer aan haar oog onttrok en
die de vreemde gasten, van wier bijzijn zij maar
zoo kort had genoten, terugvoerde naar haar
huis, dat heiligdom harer gebeden en barer
liefdewerken van eiken dag. Zeker, het doel
harer reis was wel een nederig dak, maar de
bestemming van haar leven was zoo hoog, zoo
verheven! Toch gevoelde Grace, dat zy ook in
het kortstondig verbljjf bij haar een duurzamen
zegen hadden achtergelaten, want zij gevoelde
in haar hart de kiem der begeerte om haar na te
volgen in zulk eene edele levenstaak.
Koningin Victoria haren kranken schoou-
zoou ziet.
Juist dertig jaren is het geleden, dat
Koningin Victoria met haar gemaal, Prins
Albert, Potsdam en Berlijn bezocht, om
hare kort te voren (25 Januari 1858) ge
huwde dochter Victoria te begroeten. Sedert
dien tijd is Engelands Koningin niet in
Berlijn geweest. Zij vermeed eene samen
komst met Keizer Wilhelm daar, naar be
weerd wordt, bij eene thans ongeveer 25
jaar geleden plaats gehad hebbende ont
moeting met het Pruisische koningspaar
aan den Rijn, bij gelegenheid van den
maaltijd aan Prins Albert niet de plaats
naast 'Koningin Augusta werd aangeboden,
hetwelk Koniugin Victoria als eene haar
aangedane beleediging beschouwde.
De Nordd. Allg. Ztg. schrijft: De toe
stand des Keizers toont eene duidelyk te
onderscheiden neiging tot langzaam voort
schrijdende beterschap. De koorts wordt in
de laatste dagen regelmatig minder hevig,
de temperatuur was heden slechts 38°. De
geneesheereu hopen dat dit zoo voort zal
gaan, op grond van de objectieve ver
schijnselen der laatste dagen, in het bi
zonder den teruggekeerden eetlust. Tot dus
ver had de tamelijk overvloedige opneming
van voedsel door den lijder alleen plaats
op dringend aanhouden van de genees-
heeren, al bracht zij ook eene gunstige
werking te weeg; maar de thans zich
voordoende trek naar eten is een gunstig
teeken. Desniettemin moet de toestand met
voorzichtigheid worden beoordeeld. De ge
moedsaandoeningen tengevolge van het be
zoek van Koningin Victoria hebben tot
dusver geen nadeeligen invloed doen blijken.
Prof. Krause verlaat voor on bepaalden tyd
de door hem betrokken woning in het
koninklijke paleis.
Naar eeuige liberale bladen beweren, wil
Dr. Mackenzie eene gerechtelijke vervolging
instellen tegen alle couranten, welke omtrent
zijne behandeling van den Keizer op voor
hem kwetsende wijze bericht hebben gegeven.
Volgens de Kreuzzeitung zal er binnenkort
langs de Zwitsersche grens van wege de
Pruisische Regeering, in overeenstemming
met de overige Duitsche grens-autoriteiten
aldaar, eene gelijkgeregelde geheime poli
tieke politie in werking treden.
Het Pruisische Huis van Afgevaardigden
heeft besloten, de Regeering uit te noodigen,
iu haar ontwerp van wet op het schoolwezen
eene regeling op te nemen, waarbij aan de
onderwijzers, te beginnen met het dienst
jaar 1890, eene bizondere toelage wordt
verleeud na tien-, na twintig- en na dertig
jarigen diensttijd, respectievelijk van 100,
200 en 300 mark.
De Fransche Kamer heeft zich ver
een igd met een recht van 5 fr. op maïs
meel en van 70 fr. op alcohol: doch zy
verwierp een recht op rijst en stroo.
De Senaat heeft de militaire ontwerpen
behandeld. Buffet bestreed het voorstel om
Terwijl zjj aldus stond te mijmeren, brak plot
seling een straal der zon door het donkere
wolkenfloers en juist toen het zich verwijderende
rijtuig en top van een heuvel had bereikt, was
't alsof een schitterende lichtbundel, als een
aureool, straalde om de hoofden van de twee
Zusterkens der armen. En rondom dezen eenen
gouden straal, die hare scheidende vriendin
nen verlichtte, was alles aan den hemel en op
de aarde duister en somber. Op dit gezicht
vouwde Grace de handen samen en hief de oogen
op naar den hemel. Een traan rolde over hare
wangen en een zucht welde op uit haar hart.
Zij bad veel en vurig, begaf zich vervolgens
naar hare kamer, waar zij langen tyd in over
denking toebracht. Eene straal van genade had
haar bereikt.
Zes weken later hield een rijtuig stil voor
het nieuwgebouwde klooster te Balton Field.
Eene schoone jeugdige dame stapte uit den wagen;
zij gaf den koetsier een wenk zich te verwijde
ren, en trad het klooster binnen.
't Was Grace Holmedale, die de wereld ver
latende, haar leven had gewijd aan den dienst
van God tot heil en troost der menschheid,