N IB U WE
IVo. 1240
Donderdag 10 Mei 1888.
13de Jaargang.
De defensie.
I! U I 'I E L A It
Koloniën.
B44RLIMCEI
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemt ffi85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afziiderljjke Nummers>0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AGHTE MA NON AGITATE.
PRIJS OER ADVERTENTIÉN
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentien worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en Vrij dag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K UPPERS EAU RE Y.
Men heeft er der Regeering van liberale
zjjde een grief van gemaakt, dat zij de
voorbereiding der defensiewet wil opdragen
aan eeue commissie. Allerlei insinuatiën wer
den aan dit plan van hetMiuisterie vastge
knoopt. Het spreekt wel van zelfs, dat de
Roomscbeu daarbij in het spel moeten komen.
Katholieken (zoo beweert men) zjjn tegen
den persoonlijken dienstplicht en de Re
geering zou er wel niet buiten kunnen om
de plaatsvervanging en de nuinmerverwis-
seliug af te schaffen.
Onder de auti-revolutionnairen zijn er
daarentegen velen, die zich iu die hervorming
uitstekend kunnen vinden.
Nu willen wij het gevraagd hebben, wat
al die redeneeringen beduiden. Het is toch
de vraag niet, wat de Katholieken willen
of de anti-revolutionnairen, maar wat het
vaderlandsch belang vordert. Maar nu be
staat er eene militaire partij, welke de
opheffiug der plaatsvervangingen nummer-
verwisseling aan de natie wil opdringen.
Tegen dat drijven komen wij op. Omdat
men elders daartoe overging, behoeft men
dat hier nog niet na te volgen.
In Duitschiand bestaat de algemeeue
dienstplicht in naam; maar de uitzonderingen
zjjn daar vele. Frankrijk nam het Duitsche
stelsel in hoofdzaak over, omdat de Franschen
worden verteerd van dorst naar wraak.
Nederland heeft geen wraak op eenig land
te nemenhet heeft geen groote politiek
te drijvenhet behoeft alleen te zorgen
voor de handhaving zijner neutraliteit.
Het gevaar voor ons land ligt in de
mogelijkheid, dat wij in het gedrang zouden
komen, zoodra deze groote mogendheden,
die elkaar nog wel eens in het haar zullen
vliegen, de worsteling zullen aanvaarden.
Algemeene oeleuingsplicht zouden wij
noodig en nuttig rekenen. Maar daartoe
wordt niet gevorderd, dat men den per
soonlijken dienstplicht invoere. Zoo althans
oordeelen wij. In die zienswijze wordt echter
door velen niet gedeeld. Iu den boezem
der Regeering zal vermoedelijk wel geen
volkomene overeenstemming omtrent dit
punt heerscheu. Wat is nu natuurlijker
dan dat van dezen stand van zaken de
Regeering het wenschelijk keurde om de
defensie-wet door eene commissie van des
kundigen te doen voorbereiden.
Daarin zullen, althans dat gelooven wij
zeiven, zitting erlangen mannen van ver
schillende richting op militair gebied.
De vraag zal dan moeten overwogen of
de invoering van den persoonlijken dienst
plicht de eeuige uitweg moet heeten om de
nationale weerbaarheid te verzekeren. Men
weet dat onder anderen Generaal Reuther
eene andere opinie was toegedaan. En nu
staat die waardige Opperofficier zeer hoog
aangeschreven als militaire specialiteit. Hij
behoeft, hetzjj gezegd (hoeveel sympathie wij
ook voor den Heer Bergansius koesteren),
voor den nieuwen Minister van Oorlog in
bekwaamheid noch ervaring onder te doen.
Wjj verwachten daarom dat beide heer-
FEUILLETON.
Het sein.
Een Russisch verhaal.
Als kind reeds had Szemen fluitjes van wilgen-
takken lreren snijden.
Eerst ontdeed hij het takje van de schors,
dan holde hij het uit, vervolgens maakte hij er
de gaatjes in, juist waar zij behoorden, sneed
een der einden in den bepaalden vorm en
klaar was het fluitje, zoo goed, zoo juist, zoo
kunstig, dat men er alle bekende wijsjes op
fluiten kon.
Szemen was oud geworden en nu was hij
wisselwachter; maar in zijn vrijen tijd maakte
hjj nog altijd fluitjes, die een conducteur, met
wien hjj bevriend was, voor hem in de naburige
Btad verkocht. En zoo kreeg hij twee kopeken
voor een fluitje.
Drie dagen nadat alles nagezien was, beval
schende gevoelens in de commissie hunne
vertegenwoordigers zullen vinden. Geschiedt
zulks, dan zal in de vergadering dier des
kundigen met warmte worden gestreden.
Over den uitslag van het commissoriaal
overleg zal de Kroon het eindvotum, ouder
de verantwoordelijkheid van het Kabinet,
moeten uitspreken.
De zaak is dus nog zeer ver van rijp
en publiek te zijn. Wij zullen ons daarom
onthouden eene gissing te wagen nopens
de conclusie, waartoe de commissie zal
komen.
Door vele liberale bladen wordt nu reeds
verklaard, dat de commissie tot niet anders
kan komen, dan tot het resultaat, dat de
persoonlijke dienstplicht moet ingevoerd
worden.
Zulk een voorop stellen van eene con
clusie, welke noodzakelijk wordt genoemd,
moeten wij ten sterkste wrakeu. Er mag
niet direct of indirect worden ingewerkt
op het beraad eener commissie, welke (nota
benenog niet eenmaal is benoemd. De
commissie moet absoluut vrij beraadslagen.
Vraagt men nu enkel of wij niet vreezen,
dat zij onder zekere pressie zal geraken,
dan autwoordeu wij volmondig: ja.
Doch de uitkomst kan onze vrees nog
beschamen. In elk geval gelooven wij niet,
dat de commissie de deskundige tegenstan
ders der afschaffing vau de plaatsvervan
ging en nummerverwisseling overtuigen zal
van te dwalen. Niettemin zal uit den aard
der zaak het rapport der commissie groote
waarde bezitten.
Gesteld voor een oogenblik, dat zij tot
het resultaat kwam, dat de plaatsvervan
ging moest afgeschaft worden, dan zou
daaruit nog niet noodwendig volgen, dat de
nummerverwisseling ook moet verdwijnen.
Misschien ware een compromis te vinden
tusscheu de beide richtiugen, door de num
merverwisseling te behouden.
Zeer stellig zal in de deföusiewet het
beginsel moeten behouden blijven, hetwelk
nu geldt en volgens hetwelk zij, die zich
aan den Geestelijken Stand wijden, vrjj
van dienst zullen zijn.
De geestelijke roeping is niet te veree
nigen met het krijgsbedrijf. Al wat van
liberale zijde daartegen wordt aangevoerd,
bewijst alleen voor den afkeer, die de libe
ralen vervult van Kerk en Godsdienst-
Wij verwachten onder alle omstandig
heden, dat de nieuwe Minister van Oorlog
in onzen geest zal handelen. De Katholie
ken zullen nimmer hunne stem geven aan
eene defensie-wet, die de Geestelijken tot
dienstprestatie noodzaakt.
Eerbied voor den Godsdienst, dat is het
allerhoogste beginsel. Een volk, dat de re
ligie niet meer eert, kan door de beste
legerwet toch niet worden behouden.
Vrijdag heeft de Belgische Kamer met
algemeene stemmen eene wet aaugenomen,
waarbij ieder, die kinderen beneden de 18
jaren tot gevaarlijke, onmenschelijke of
hij aan zijne vrouw, om op den trein van zessen
te passen, en zijn mes nemende, begaf hij zich
op weg om takken te snijden.
Hij ging den kant van het bosch op. Eerst
maakte de weg eene kromming, toen daalde hij
eene glooiing af en kwam zoo in het bosch.
Op eene halve werst afstand van den spoorweg,
bevond zich een klein moeras, en daarbij stond
een prachtig wilgenboschje, waar hij de beste
takken voor zijne fluitjes vond.
.Hij sneed er verscheidene en sneed er steeds
meer en meer, doch zoodoende hield hij zich
lang zeer lang op, want toen hij eindelijk klaar
was, neigde de zon reeds ter kimme.
Het was doodstil om hem heen; hij hoorde
niets dan de kwinkeleerende vogels boven zijn
hoofd en de krakende takken onder zijne voeten.
Maar toen hij aan den zoom van het bosch
kwam, meende hij een vreemd geluid te kooren:
//men zou zeggen dat er over ijzer geschuurd
werd?// Szemen versnelde den pas. //Wat zou
het zijn?//
Toen hij uit het bosch kwam, zag hij een
voor de gezondheid schadelijke oefeningen
of proeven bezigt, onder de strafwet ver
valt en eene gevangenisstraf van een tot zes
maanden beloopt of eene boete tot 250
franks. Voor ouders en voogden kunnen
de straffen het dubbele bereiken.
Kinderen beneden de 14 jaren mogen
niet als akrobaten, koorddansers, paardrij
ders, enz. enz. optreden.
De Nordd. Allg. Ztg. bevat een scherp
artikel over de mishandelingen, welke Duit
sche studenten onlangs bij een bezoek
te Belfort hebben te verduren gehad en
eindigt met de opmerking, dat men in geen
geval verwachten moet, dat Duitschers deel
zullen nemen aan tentoonstellingen iu
Frankrijk, waar hun eigendom aan de
zelfde behandeling blootstaat als er door
personen wordt ondervonden.
De Iersche Afgevaardigde O'Brien is
opnieuw tot drie maanden gevangenisstraf
veroordeeld, omdat hij in strijd met de wet
eeue vergadering vau de Nationale Liga
had belegd.
Men meldt uit Shanghai, dat het
Fransche eskader in de Cüineeseke wateren
onverwacht bevel heeft gekregen, te Yoko
hama bijeen te komen en aldaar verzegelde
bevelen af te wachten.
Uit Weenen wordt gemeld, dat de
Porte van Engeland geruststellende ver
klaringen met betrekking tot Griekenland
ontvangeu heeft, en zells de belofte van
tusschenkomst zoo deze noodig mocht zijn.
Uit Coustantinopel wordt gemeld, dat
de onderhandelingen der Porte over eeue
leeniug bij de Ottomauische Bank goed
vlotten, ofschoon er nog moeilijkheden be
staan ten aanzien vau den vorm van het
onderpand.
Een telegram van den 5en meldt, dat de
Gouverneur te Kossovo per telegraaf bericht
gezonden heeft van het uiteenjagen door
Turksche troepen van de Monteuegrijnsche
benden, die zich op Turksch gebied begeven
hadden met het doel, in Servië een opstand
te bewerken. Op eene schikking van de
geschillen tusschen de Porte en Griekenland
bestaat gunstige kans.
Uit Sofia verneemt men, dat de Bul-
gaarsche Regeering eeue nota aan de Porte
gezonden heeft, waarin zij protesteert tegeu
Turkije's houding tegenover het vorstendom;
ten eerste betrekkelijk het invoerrecht vau
8 pet. ad valoremhetwelk Turkije iu strijd
met de officieuze overeenkomst van alle uit
Oost-Rumelië ingevoerde ariikelen heft;
ten tweede beklaagt Bulgarije zich iu de
nota, dat de Porte de Bulgaarsche post
zegels en paspoorten weigert te erkennen
en ten derde beklaagt het zich, dat de Porte
geene maatregelen neemt tot onderdrukking
der chronische rooverijeu aan de grenzen.
De Bulgaarsche Regeering verklaart, dat zij
terstond maatregelen tot bescherming harer
landsbelangen zal nemen, tenzij Turkije de
door haar opgesomde grieven uit den weg
ruimt.
Uit Belgrado wordt, onder dagtee-
kening van den 5en, aan Paris geseind,
dat het Ministerie voornemens zou zijn alle
man op de hurken met inspanning van alle
kracht zitten werken.
Szemen naderde zoo zacht hij kon.
Hij dacht, dat hij met een moerschroeven-
dief te doen had, zoo als hij er zoo dikwjjls op
de rails vond.
Maar de man stond op; hij had een beitel in
de hand; hij schoof hem onderden rail, drukte:
de rail was versprongen. Alles danste Szemen
voor de oogen, hij wilde roepen. Maar hij kon
geen geluid voortbrengen.
Het was Wassili! Ja hij was het
Hij zette het op een loopen maar Was
sili ging de glooiing reeds af, met zijde gereed
schappen in de hand.
//Wassili Stepanowitch, Wassili, kom terug!
Geef mij ten minste den beitel, dan kunnen wij
de rail weder goed leggen. Niemand zal er iets
van weten! Kom terug, ik smeek het u!
Maar Wassili kwam niet terug; hij ontsnapte
in de richting van het bosch! En Szemen bleef als
wezenloos achter. Hij had zijne takken laten vallen.
Daar staat hjj nu bij de spoorlijn. En er
invloedrijke staatkundige personen, die de
Oosteurijkschgeziude staatkuude van den
Koning bestrijden, uit Servië te verbannen.
Men vreest wanordelijkheden.
Volgens de jongste berichten maakt
men er in Athene geen geheim meer van
dat de betrekkingen met Turkije gespannen
zijn, wat trouwens ook hieruit blijkt, dat de
Porte haren Gezant Feridan Bey uit de
Grieksche hoofdstad wil terugroepen, welk
voorbeeld dan ongetwijfeld door het vertrek
van Kondouriotes uit Coustantinopel zal
gevolgd worden. Een afbreken der diplo
matieke betrekkingen tusschen beide landen
staat misschien voor de deur, niettegen
staande nog kort geleden de Grieksche
Regeeritig aan een juwelier te Weenen
opgedragen had, het grootkruis van de
orde van den Heiligen Verlosser, hetwelk
zij vau plan was door eene speciale depu
tatie aan den Sultau te zenden, rijk met
edelgesteenten te versieren. Van de aan
bieding der decoratie is nu niets gekomen,
en in plaats daarvan slingeren nu beide
Regeeringen elkaar hevige beschuldigingen
naar het hoofd.
Te Athene beklaagt men zich over de
onderdrukking der Griekeu in Macedonië,
terwijl de Turksche Regeering de in Zuid-
Macedonië heerschende wanorde en onte
vredenheid aan Grieksche opruiingen toe
schrijft.
Volgens geloofwaardige berichten wordt
de toestand op het oogenblik hoogst ge
vaarlijk geacht, en wordt de vrees gekoes
terd, nu Russische, ruim van geld voorziene
agenten weer druk aan het werk zijn, dat
onaangename verrassingen in den aanstaan
den zomer de Oosterscüe quaestie weder op
het tapijt zullen brengen.
Uit St. Petersburg wordt aan Daily
News gemeld, dat Ruslaud besloot tot den
aanleg (met een strategisch doel) van spoor
wegen (voor een bedrag van 13 millioen
roebels) naar de Oostenrijksehe grenzen.
Uit Britsch-Indië wordt bericht, dat
een storm van onbeschrijflijke hevigheid
de noordwestelijke districten heeft verwoest
vele menschen zijn van koude omgekomen,
terwijl omstreeks 150 personen gedood zijn
door hagelsteenen, waaronder er ter zwaarte
van 2 pond waren.
Uit Tanger wordt gemeld, dat het
geschil tusschen Marokko en Amerika ge
heel en al uit den weg is geruimd. De
Marokkaausche Gevolmachtigden hebben
het protocol geratificeerd.
De Deli-Cour«nt schrijft: Op eene vreese-
lijke wijze heerscht de berri-berri tegen
woordig in de gevangenis te Medan. De
opneming aldaar staat voor verdachten
wier zaak een uitvoerig onderzoek, dus tijd,
vereischt, bijna gelijk met eene ter dood
veroordeeling.
Ten hoogste pijnlijk was dan ook in de
laatste tijden de aanblik der laudraadszaal
gedurende de terechtzittingen. Beschuldig
den, die een paar maanden preventieve
gevangeuis achter den rug hadden, moesten
moet een trein aankomen geen goederen
trein! Neen, neen Een personentrein.
Hij moet gewaarschuwd worden. Maar hij
heeft geen gereedschappen! Geen seinvlag! Niets,
niets!
Er is geen denken aan, om de lijn weder goed
te kunnen leggen! Schroef eens een moerschroef
met uwe handen aan.
Maar wacht, hij zal naar den slagboom loopen,
daar in het huisje zal hij vinden, wat hjj
noodig heeft!//
Szemen zet het op een loopen; hjj loopt wat
hij loopen kan... Hjj haalt nauweljjks adem
hij ^loopt maar door hij voeltdatzijne
krachten hem begeven zijne beeuen
willen hem niet langer dragen. Nog hon
derd vaam nog honderd. Neen, het zijn er
geen honderd meer,voort maar, voort!
Eensklaps hoort hjjja hij hoort eene fluit.
Dat is de fluit van de fabrieknu gaat het
werkvolk naar huis.
Slot volgt.)
