N IE U WE
No 1244
Zondag 20 Mel 1888.
13de Jaargang.
De interpellatie Meuwenhuis.
BU1TENLAN D.
BINNENLAND.
abowwemewtspbijb
Bizonderheden over den eersten
Pinksterdag.
H 41R l E M S IIICOIIRAST.
Per 3 maanden voor Haarlem 0.85
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzjtiderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BÜBBATT: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA KOU AGITATE.
PBIJS DE3 ADVEBTENTIÉH
Van 16 regels ,30 Cents.
Elke regei meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en V r ij d a g- a v o n d voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPEE8 Jt LAUEET.
Wegens het Hoogfeest van Pinksteren zal
de Nieuwe Haarlemsche Courant in plaats van
Dinsdag, Woensdag a. s. verschijnen; het dan vol
gende nummer verschijnt Zaterdag 20 Mei.
Met grooteu ophef werd van socialistische
zyde aaugekondigd, dat de interpellatie,
welke het Kamerlid Domela Nieuweuhuis
tot de Regeering zou richteu, eeu hoogst
belangrijk feit in de geschiedenis vau Neder
land zou vormen. Domela Nieuweuhuis zou
een soort vau redder voor de veen-arbeiders
bljjken.
Het schitterend vuurwerk ging ditmaal
aau het »feestc vooraf; het »feest« zelf
mislukte volkomen.
Al wat Domela Nieuwenhuis zeide, had
bitter weinig om het lijf; hij moest dan
ook zijne eigenaardige kracht zoeken in
hetgeen met de interpellatie niets te ma
ken had.
Zeer merkwaardig is het, dat de inter-
pellant er niet voor terugdeinsde om open
lijk tegen de militaire macht op te treden.
»De militairen,* zoo sprak hij, »maken
den boel wel eeu beetje gaande. Men is in
die (veen)strekeu niet zoo gewoon aau mili
tairen als wij hier; het is daar een vreemd
verschijnsel. Bovendien hebben militairen
niets te doen en zoo komt men van het
eene tot het andere. Daarbij onthouden
zich, volgens opgaven mij verstrekt, de
militairen en ook de rijksveldwachters, niet
altjjd van het gebruik vau sterken drank.
Wanneer do werkstakers zich daarvan ont
houden, vindt men dit in den regel zeer
loffelijk, maar de moderne handhavers der
orde moeten zich daarvan in de eerste
plaats onthouden. Het is o. a. voorgekomen
tjjdens de werkstaking aau het Tjouger-
kauaal, dat de rijksveldwachters, op hun
gemak in eeu logement zaten kaart te
spelen, ouder het genot van een borreltje;
dat werd natuurlijk door de dorpsgeuooteu
gezien en maakte eeu nadeeligen indruk.
Bovendien zjjn zj], wanneer zjj wat veel
op hebben, te meer belust om eens eenige
heldendaden te vertoouen, hetgeen allicht
tot botsingen aanleiding geeft, die anders
misschien hadden vermeden kunnen worden.
Het volk daarover heeft niemand zich
te beklagen is in den regel gedwee,
misschien wat al te gedwee. En toch, wan
neer wjj zulke toestauden vergelijken, dan
komen wij er toe hetzelfde te zeggen, wat
eens Lodewijk XV zeide: Als ik onderdaan
was, dan kwam ik tot opstand. Het volk
heeft het recht aan zijne zijde, het is veel
te goed om zooveel te verdragen.
Nu willen wjj het gevraagd hebben of
de taal, welke door Domela Nieuwenhuis
werd gevoerd, niet in hooge mate opruiend
moet heeten Het volk is te gedwee
Het feest, dat de Joden op den vijftigsten dag
na den eersten Paascbdag vierden, bekoorde tot
een der drie groote jaarljjksche feesten van het
Israëlietische volk. Bij Flavius Josepkus
draagt kei feest den naam van Pentékoste waar
van ons Pinksteren is afgeleid. Het uitverkoren
volk van God vierde dezen dag met buitenge
wone plecktigkeid ter herinnering aan de ge
beurtenis, dat het vijftig dagen na de bevrijding
uit Egypte, door tusschenkomst van Mozes.de
wet Gods had ontvangen. Wij weten, dat de
Katholieke Kerk dezen dag in eere houdt, omdat
de Heilige geest ook vjjftig dagen na de ver
rijzenis des Heeren over de vergaderde Apostelen
is neergedaald. Het feit staat beschreven in de
Handelingen der Apostelen: En toen de dagen van
het Pinksterfeest vervuld werden, waren zij allen
tezamen op dezelfde plaats. En plotseling ont
stond er uit den Hemel een geluid als van een
aankomenden hevigen wind, en vervulde heel het
huis, waar zij gezeten waren. En er verschenen
hun verdeelde tongen als van een vuur en op een
iegelijk van hen zette zich een neder. Men hoort
wel eens vragen, hoeveel personen verzameld
waren en den H. Geest hebben ontvangen. Na
tuurlijk zijn de gevoelens hierover verschillend.
Paus Benedicius XIV zegt evenwel op solide
gronden, dat behalve de H. Maagden, de twaalf
Eu toch verzet bet zich zoo dikwerf tegen
de wettige overheid. Men kan dat alle da
gen in de straten, vooral eeuer groote stad,
aanschouwen. De politie wordt meest altijd
door het volk tegengewerkt.
En welk eene verachting spreekt zich
uit jegens de militairen in ae woorden met
welke zjj worden aangeduid moderne hand
havers der orde.
De beschermers der orde zjjn een doorn
in het oog der sociaal-democraten. Zoo
lang die handhavers der orde er zjjn, kun
nen de socialisten niet zegepralen, hun de
samenleving verwoestend bedrijf niet door
zetten.
't Fraaist van alles is nog, dat den mi
litairen verweten wordt, dat zjj wel eens
een hapje* nemen. Alsof onder de socia
listen enkel afschaffers gevonden werden
en alsof de veenarbeiders ook alleen maar
uit vrienden der onthouding bestaan
Een rijksveldwachter, die een graantje
pikt en een kaartje speelt, dat is ook al
een gruwel in de oogen der sociaal-demo
craten. Nu zullen wjj niet zeggen, dat de
rijksveldwachters er goed aan deden bjj het
bestaan van spanning in het dorp in
een logement zich met kaartspelen te ver
maken, 't geen trouwens al tijd wel in hun
rustuur zal geschied zjjn maar de dood-
zoude kunnen wjj er niet in zien.
De opmerkingen vau Domela Nieuweu
huis bewjjzeu de juistheid vau hetgeen wjj
reeds hebben beweerd, uameljjk, dat het
leger als de conservatieve kracht bij uit
nemendheid moet beschouwd worden. De
liberalen, zich tegen de (ook noodige) uit
gaven voor het leger verzettende, speelden
daardoor in de kaart van de sociaal-demo
craten.
Voorts verklaarde Domela Nieuwenhuis
in de Kamer zonder omwegen, wat in den
toestand vau de arbeiders voor de afdoende
verbetering zou zjju aan te brengen, wan
neer het bestaande eigeudomsrecht wordt
gehandhaafd.
Dat eene dergelijke betuiging in de Ka
mer wordt vernomen, beteekent zeker veel
meer dan wanneer zjj voorkwam in het
socialistisch weekblad.
Domela Nieuwenhuis heeft alzoo in den
boezem der volksvertegenwoordiging den
oorlog verklaard aan den persoon lijken
eigendom en de militaire macht als hand
haafster der orde. De veenbazen had men
maar weerloos moeten overlaten aau de
veenarbeiders en de rustige arbeiders had
men door de oproerige maar ongestoord
moeten laten tiranniseeren.
Gelukkig dat de Regeering, bjj monde
van den Minister van Justitie, een gausck
ander standpunt innam. Aau de fermiteit
van den Heer Rnys van Beerenbroek hebben
zelfs de liberale bladen hulde gebracht.
Apostelen ook nog de godvruchtige vrouwen
en de bloed» er wan ten des Heeren tegenwoordig
waren; bij besluit, dat daar de honderd twintig
personen samen kwamen, die aan de verkiezing
van den H.Matthias tot Apostel hadden deelge
nomen. Ook de H. Joannes Ohrysostomus
en Augustinus houden zich aan hetzelfde
getal. Over de plaats waar zij vergaderen, zegt
Gaume, dat het een coenaculum, een eetzaal was,
d. w. z. eeu vertrek op eene bovenverdieping
en afgescheiden van het overige deel van het
huis. In Palestina waren de boven-étages het
ruimst, omdat de woningen een plat dak droe
gen; daar hielden de Joden dan ook hunne bizon-
dere bidplaatsen. Het huis zelve was het eigen
dom van Maria, de moeder van Joannes
Marcus, een latere gezel van de H. H. Pau-
ljus en Barnabas. In deze woning verzamelden
zich de A postelen zeer dikwjjls; daarheen ging ook
de H. Petrus, toen bjj op wonderbare wijze
door den Engel uit den kerker was bevrijd.
Later bouwde Keizerin Helena op deze plaats
een praebtigen tempel. Ook is men algemeen van
gevoelen, dat in dit vertrek de instelling vaD
het A. H. Sacrament des Altaars heeft plaats ge
vonden en dat de Apostelen hier vertroost zijn
door verschillende verschijningen van den Zalig
maker na Zijne verrijzenis en zij van daar uit
gingen om getuigenis te geven van 's Heeren
Hemelvaart.
Wij hebben gezien, dat hun verdeelde tongen
Wij willeti daarover thans niet u tweiden.
Wellicht komen wij later daarop terug.
Thans wenschen wjj alleen nog maar te
releveeren, boe duidelijk ook nu weer iu
het licht trad, dat de meer doeltreffende
bestrijding der sociaal-democratie iu de
macht van den godsdienst is gelegen. Bijbel
teksten (zoo als de Heer Oppedijk aanhaalde)
op zich zelven vermogen niets, al is het
zeker aan geen twjjfel onderhevig, dat
de inhoud der Gewjjde Bladen eeu doorloo
pend protest is tegen eene de maatschappij
verwoestende theorie der sociaal-democratie.
Waar het echter meer op aankomt is dit,
dat de macht van het Evangelie, geljjk die
door de Kerk wordt gepredikt, bewaard en
in de gewetens der menschen steeds meer
wordt uitgebreid.
De godsdienst is de eenige macht, welke
de wereld, die tegouover Christus vijaudig
staat, kan overwinnen.
Daarom is het Kruis van Calvarië bet
eenige teeken, waarin ook die ziekelijke
uiting van den menscheljjken geest, welke
zich sociaal-democratisch uoemt, kan over
wonnen wordeD.
Stoffelijke middelen (waaronder wij ook
da wetgeving verstaan) vermogen tegen
haar wellicht ietsde Godsdienst alleen alles.
Uit het thans openbaar geworden pro
gramma voor het internationale socialisten-
congres te Louden blijkt, dat de beraad
slagingen hoofdzakelijk zullen betreffen de
inkorting van den arbeidsdag, alsmede het
in het leven roepen eener internationale
organisatie ten behoeve van alle arbeiders.
Er zullen vier Boulangistische bladen
opgericht worden, als: la Revision, mei de
Afgevaardigden Turquet eu De Peyramont
la Presse, met Laguerre en Laur le Peuple,
met Miclielin eu Laisant, en le Combat,
met Paul Léroulède en Thiebaud.
De Heer Floquet beeft geweigerd zjjue
goedkeuring te geven aan eeu besluit van
den Parjjscheu Gemeenteraad om 10000
franks beschikbaar te stellen ten behoeve
van de glasblazers, die bet werk hebben
gestaakt.
Deze weigering beeft groote sensatie ge
maakt.
Uit Weeiieu wordt de volgende ge
schiedenis medegedeeldDezer dagen zou
eeu Oostenrjjkseh officier, die iu Rusland
groote landgoederen eu den graventitel be
zit, in Russisch Polen met zijn ganscbe
gezin in hechtenis zjju genomen, omdat
de Russische Regeering hem verdenkt van
een der Oostenrijksche officieren te zjjn,
die in den laatsten tijd in het geheim in
Rusland opnemingen htbben gedaan, eD op
grond der uitkomsten daarvan ongeveer
verschenen; prof. Be el en teekent hier op aan:
men verbeelde ziek eene verzameling van ver
deelde of van elkander afgescheidene figuurtjes,
in haar uiterlijken vorm naar tongen en in kiem
en beweging naar kleine vlammen gelijkende.
En men zou gezegd li ebben, dat het tongen van
eigenlijk vuur waren; mnar het was niet zoo:
bet waren tongen als van vuur, die volgens den
H. Cyrillus Hierosolymitanus nieuwe
en geestelijke kronen boven hunne hoofden vorm
den. Kwam de H. Geest ben met Zijne genade
verrijken, Hij deelde bun ook Zijne zeven gaven
mede en verleende hun de gaaf van talen en
andere genade-schatten. Zij werden allen met
den Heiligen Geest vervuld en begonnen te spre
ken in verschillende talen naar dat de Heilige
Geest hun ingaf te spreken. Te Jeruzalem nu
waren Joden woonachtig, mannen uit alle vol
keren onder den hemel. Toen dit luid geschied was
liep de menigte samen en zij werden in hun ge-
moet onthutstomdat een iegenlijk hen hoorde
spreken in zijne eigene taal. De H. Tbo 111 a s van
Aquino sprekende over de gaaf ter talen, op
Pinksteren aan de Apostelen verleend, zegt, dat
men kan veronderstellen, dat zij alle talen spra
ken, of dat zij alleen hun eigen taal sprekende
door hunne verschillende hoorders zijn verstaan.
Beide gevallen zijn mogelijk, maar het is meer
betamelijk te meenen, dat de Apostelen met alle
talen bedeeld zijn, want het was niet alleen van
belang, dat zij verstaan werden door allen, maar
10 dagen geleden eene dislocatie-kaart heb
ben uitgegeven, op welke de stelling van
alle Russische troepen aan de'grenzen van
Oostenrijk en Duitschland tot in de kleinste
bizonderheden nauwkeurig is aangeduid.
Het heette wel, dat de officier weder in
vrijheid gesteld was, nadat hij zich op zijne
aanstelling in het Oostenrijksche leger had
beroepen, doch dit schijnt niet waar te zijn,
want aau hem gerichte telegrammen zijn
onbeantwoord gebleven.
De groote Internationale Tentoon
stelling te Barcelona staat geopend te wor
den. De feesten beloven schitterend te zullen
zijn en worden opgeluisterd door eene macht
vau oorlogsschepen, door verschillende zee
varende mogeudheden derwaarts afgezon
den, om te paradeeren. Eergisteren hield
de Koningin-Regentes met den kleinen
Alpkouzo haar intocht in de feestvierende
stad. De Vorstin droeg haar kind op den arm,
welk schouwspel de deftige Spanjaards iu
een oorverdoovend gejubel deed losbarsten.
Eene Oostenrijksche firma heeft eene
order gekregen van 500.000 patronen en
van schoenen voor het Bulgaarsche leger.
Naar men uit Sofia verneemt, heeft Zan-
kofï aan Karreweloff voorgesteld, de vroe
gere vriendschappelijke betrekkingen te
herstellen op de volgende grondslagen
verzoening met Rusland het vormen van
een Kabinet uit aanhangers van Zaukoff
en Karaweloff; herziening der constitutie
en verkiezing van een nieuwen Vorst. Ka
raweloff heeft op deze voorstellen nog niet
geantwoord.
Men verneemt uit Coustantinopel, dat
het bericht der uitzending van Albauee-
sclie gendarmerie op Creta eene groote ont
roering teweeg heeft gebracht.
De Porie heeft opnieuw het zenden van
Turksche troepen naar Rumelië ter sprake
gebracht. Oostenrijk deed aau Turkije weten
dat bijaldien die bezetting plaats greep, zij
harerzijds Bulgarije zou bezetten.
De Volksraad van de Transvaal heeft
aangenomen eene overeenkomst, strekkende
tot vereeuigiug met de nieuwe republiek.
Deze overeenkomst moet nog worden goed
gekeurd door Eugelands Regeering. Eene
commissie, samengesteld uit vertegenwoor
digers vau Engeland, Portugal, de Transvaal
en Swaziland, is benoemd om de grenzen
te bepalen, welke Swaziland scheiden van
het Portugeesch grondgebied eu de Trans
vaal.
Moedgevend. De slotverkiezingen, die noodig
waren wegens bet Ministerschap van een viertal
gekozen Kamerleden, zijn naar wensch uitge
vallen en brengen geene verandering in de part|-
verhouding.
dat zij wederkeerig ook allen verstaan konden en
wisten, wat tegen hun onderricht werd ingebracht.
De grootheid van het Pinksterfeest komt nog
meer uit, wanneer wjj ons herinneren, dat nu
werkelijk de oude wet had uitgediend en de
leer van het Christendom op wonderbare wijze
ingang vond en dat God de eerste prediking
der Apostelen met zoovele wonderen vergezeld
deed gaan, dat aanstonds drie duizend menschen
werden bekeerd.
Volgens het godvruchtig gevoelen van eer
biedwaardige schrijvers heeftPetrus, het hoofd
der Apostelen, dienzelfden dag aanstonds met
het ontvangen van den H. Geest, de eerste H.
Mis gecelebreerd. Hiermede valt zeer eigen
aardig de plechtigheid te zamen, die de Joden
dien dag vierden; zij offerden namelijk op Pink
steren steeds hunne eerstelingen van het koren,
terwijl de Apostelen thans voor de eerste maal
den Zaligmaker onder den schijn van brood op
het Altaar tegenwoordig stelden. De Apostelen
zei ven hebben vervolgens den H. Irenius,
die in de tweede eeuw leefde, den herinnerings
dag van Pinksteren tot een feestdag verheven.
De II. Leo de G r o o t e spreekt in de volgende
woorden over de grootheid van dien dag. //Alle
Katholieken weten, dat dit feest als een der
voornaamste moet gevierd worden. Men mag
niet twijfelen aan den eerbied, dien men ver
schuldigd is aan den dag, zoo bizonder gehei
ligd door den Heiligen Geest.//
