N I E W E
No 1251
Zondag 10 Juni 1888,
13de Jaargang.
Clmritas te Parijs.
BUITENLAND.
BINNENLAND,
Het mes van den strooper.
Koloniën.
Wordt vervolgd.)
ABONNEMEÏïTS:PBIJ8
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,10
Voor bet Buitenland 1,80
Hinderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BDKEAU: St. Janstraat Haarlem.
WA1NTJANDI
AGITE MA EOIf AGITATE.
?BIJS DEB ADVEBTEUTIÉff
Van 16 regels .30 Cents.
Elke regei meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K P P E B S Sc LAUKEY.
I.
Sinds jaren is men algemeen gewend, bij
den naam Parijs slechts aan de schitterende
stad van het vermaak, de koningin der mode
eu van den bon ton te deuken. Zelden dringt
de kennis van een daar niet lang verblijf
houdenden bezoeker verder dan tot de
eindpunten der prachtige boulevards, der
Champs-Elyse'es en van het Bois de Bou
logne. Hij ziet Parijs in de van goud
schitterende loges der groote operaen
der schouwburgen, in de wereldberoemde
koffiehuizen eu restauraties; en dit Parijs
verblindt, bekoort, verleidt, stoi t duizenden
in den afgroud der meest zedelooze ver
maken, in" den verslindenden maalstroom
van teugeloos zingenot. En toch bestaat
er naast dit Parijs nog een ander, niet
schitterende, niet verblindende, maar ook
niet verleidende, doch zegenende en red
dende het christelijke, het liefdadige Parijs.
Voor ons ligt een boek, dat dit Parijs
beschrijft; het voert den titel van; De in
richtingen der christelijke liefdadigheid te
Parijs.De schrijver is JïJaximc du Co.i/ip
lid der Fransche academie. Het is voor
velen belangrijk iets uit dit boek te ver
nemen. Het rechtvaardigt glansrijk den
volgenden zin uit de voorrede: Alles wat
ik tot roem en eer van deze lichtvaardige,
ijdele en zondige stad Parijs kan zeggen
is, dat zij ten opzichte der milddadigheid
waarlijk groot en bewonderenswaardig is. t
Zeker," deze bewonderenswaardige weldadig
heid wordt niet zoo zeer door de stad
Parijs, dan wel in de stad beoefend. Het
is de katholieke naastenliefde, de katho
lieke offervaardigheid eu heldoumoed welke
hier, naast de outzetteudste ondeugden, de
verheven grootheid van het Christendom
in onvergelijkelijke schoonheid geeft te
aanschouwen.
Maxime du Camp is lid der Fransche
Academie, medewerker aan de Revue des
deux mondes en ongeloovige, zooals bij
zelf verkondigt: alk bekeu in 't openbaar,
zegt hij, adat ik niet tot hen behoor, in
wier harten het geloof zetelt.« t Is der
halve zeker niet de liefde voor de Katho
lieke Kerk, welke hem tot schrijven aan
spoortzijn lof en bewondering voor de
werken der liefdadigheid dezer Kerk zijn
bijgevolg boven alle verdenking verheven.
'Laten we den schrijver volgen. a Wie
Parijs,zegt hij, a wil leeren kennen van
de 'zijde, welke wjj iu 't oog hebben, die
moet' de boulevards met hunne door ab
sinth vergiftigde koffiehuizen, de Ctiamps-
Elysées, de schouwburgen en danslokaleu
verlaten eu in de afgelegen stadswijken
gaan, die vroeger voorsteden waren, doch
door de reusachtige stad werden gean-
FEÜ1LL.ETO N.
(Eene Veluwsche novelle.)
6) Vervolg
Aldus gerust gesteld, brengt Hendrik zijn
bezoek in de schaapskooi.
Het is nu liclder dag geworden en Sanne kan
den geheelen omtrek overzien. Ze bespeurt niets
verdachts, roept den hond en laat hem de scha
pen terugdrijven, die te ver van de schaapskooi
afdwaalden. Zij wil en kan niet uit de buurt
van haar zieken vader. Ach waarom zond hij
haar weg, nu ze zoo gaarne bij hem ware geble
ven, waarom moet Jaap haar vervangen en zij
Jaap? Ze begreep het niet, maar het bracht haar
telkens de tranen in de oogen. Mienemeuje
mocht ze wel lijden, maar haar vader lung ze
aan met heel haar hart, en hij, zoo ruw tegen
iedereen had het haar vergolden met groote
welwillendheid en een onbepaald vertrouwen.
Sanne was ingewijd in al zijne geheimen; als er
's nachts iets aan de hand was, Sanne waakte met
Mienemeuje om het hert in ontvangst te nemen
en het aan stukken te hakken. Sanne liep 's avonds
met Theunis in het dorp rond naar de liefheb
bers van het gestroopte wild, en als Mienemeuje
de politie wist te verschalken, Sanne bracht de
nexeerd, om aau de deur van die huizen
te kloppen, welke zulk een hoogst bescheiden
uiterlijk hebben. Op elk uur van den dag
en van den nacht- wordt de huisdeur ge
opend, want de gastvrijheid slaapt niet.
Aan de muren der gangen hangt een kruis
beeld, dat de gestrenge heeren der Re-
geeriug nog niet hebben laten verwijderen.
Het asiel is rustig; het geraas van de
straat dringt niet in zjjue ruimte door.
Ieder bewoner behoudt zijne vrijheidhet
gemeenschappelijke leveu is er echter in
den geest van volkomen orde geregeld
Zjjn de inwoners gelukkig? Ik weet het
nietmaar zij zijn rustig en tevreden
En wie zijn die huisgenooten 't Zijn die
genen, van wie de moderne beschaviug zich
met verachting afwendt, 't ziju de Broeders
van den armen Lazarus, die het hart van
den slechten rijkaard niet konde roeren.
Hier ziet men zwakke grijsaards, met al
de walgelijke gebreken eu ouaangeuame
hebbelijkheden van den ouden dag, die,
door hunne familie verstooteu, iu openbare
asielen niet werden opgeuomun ginds on-
geneeslijken beklagenswaardige kanker-
lijders eu andere met de vreeselijkste kwalen
behept. Waarom zijn zij niet iu de groote
hospitalen te Bicêtre of iu de Salpêtrière?
Omdat in het eene geene plaats meer is
en het andere overvol is en ook omdat de
patiënten zeer goed weten, dat de weten
schap slechts hulpmiddelen, de godsdienst
daarentegen troostende woorden heeft, die
het bart versterken eu aan de ziel hoop
eu vertrouwen schenken.
Voorts ziet men er kinderen, die men
in de verblijven van ontucht heeft opge
zocht, kiuderen die eene geestelijk kraukte
hebben, welke vaak nog moeilijker te ge
nezen is dan eene lichamelijke ziekte. Welke
eene verbazende barmhartigheid, welk eene
onbegrijpelijke van liefde gloeiende offer
vaardigheid is er noodig, om deze kleinen
aan bet kwade te ontrukken, dat beu ver
lokt en van het bederf te bevrijden, 't welk
hen beheerschtZij, die hun leven
aan dit werk der barmhartigheid hebbeu
gewijd, zijn leden eeuer godsdienstige Con
gregatie. Zij verplegen niet alleen de on-
gelukkigeu, zij bidden ook voor hen, die
zij redden en wier ziel en lichaam, al
zijn zjj hunne vijanden en vervolgers,
trachten te geuezen. Hoe heeten deze meu-
schen Zij hebben geeu naam meer; zij
noemen zich Broeders en Zustersde barm
hartigheid, welke hen bezielt, heeft beu
losgemaakt van eene wereld, iu welke zij
dan alleen terugkeereu om ougelukkigen
te zoekeu en middelen aan te wenden, om
lijdenden te helpen. Tehuis wacht hen niets
dan walgelijke arbeid, vermoeiois eu zelf
verloochening; op straat staan zij bloot
aan de bespotting van ongemanierde knapen
politie nog meer het spoor bijster. Toch was
niemand nog op de gedachte gekomen, dat Sanne
betrokken kon zijn iu de talrijke iefstallen,
waarvan de daders maar niet te vangen waren.
Het schuwe, zwijgzame beidekind ontweek zorg
vuldig alle aanraking met menschen, hetzij ze van
hare soort waren of niet. Over dag toefde ze bij
7ader op de heide of in het eenzame woud, en,
dreef ze 's avonds haar gevaarlijken handel, dan
bleef ze onzichtbaar door den wollen doek, dien
ze over het zwarte hoofd geslagen had en gaf
slechts fluisterende haar boodschap af.
Zoo was haar leven geweest sinds haar veer
tiende jaar; nu was zij zestien en eene doortrapte
medehelpster haars vaders. Vreemd genoeg gloorde
er echter een edele kiem in haar hart, die, on
danks alle ruwheid en wreedheid, waarvan ze
dagelijks getuige was, niet kon uitgedoofd wor
den. Wat ze misdeed, geschiedde uit gehoor
zaamheid aan haar vader, dien ze met onge
looflijke innigheid aanhing, dan uit eigen aan
drang. Alles wat hij wou, was haar een wet, andere
wetten kende ze niet; haar plichtsbesef reikte
niet verder dan de behoefte van haar hart. En
nu zou dat arme hart de diepste wonde gi slagen
worden, die het kon treffen, dan was ze alleen
op de barre heide, Grootmoeder algemeen
hekend onder den naam van Mienemeuje
had nog Theunis en Jaap, de ouderlooze knapen
van haa- tweeden zoon, oom Jan, die op de
jaarmarkt een messteek kreeg en dadelijk een
eu om hen heen woedt het atheïsme, dat
de toevluchtsoorden tracht te verwoesten
en dat de arme zieken aan wind en weer
wil prijs geven. Eu van waar kotnen deze
helden der liefdadigheid? Van heinde en
verre, uit de stad, zoowel als van het land.
Men ontmoet onder deze mannen Priesters,
soldaten, landbouwers, edvocateu en pro
fessoren: onder de vrouwen dienstmaagden,
haudwerksters, dochters uit den hoogeren
zelfs uit den adellijken stand, die vroeger op
de feesten geschitterd hebben, die nu de wou
den verbinden van oude menschen en de
linnen doeken wasschen, waarmede die
wouden werden verbonden. Hoe troostvol is
het te weten, dat terwijl de loszinnige
Parijzenaars liuune 'oachaiialiëu vieren, de
christelijke liefdadigheid waakt, bidt, offers
brengt en boven de dwaasheden schittert
als een lichtbaken boven den afgrond. De
inrichtingen, waai in men, met eene vol
harding, die slechts het geloof kan geven,
arbeidt voor het geestelijk en lichamelijk
welzijn der lijdende menschheid, zijn talrijk
te Parijs, want meer dan elders is hier de
ellende groot, de zoude verschrikkelijk eu
afdoende hulp noodzakelijk. Ik kan niet al
deze huizen beschrjjven, aan welker deuren
nog niemand te vergeefs heeft geklopt en
zal dus slechts enkele ervan uitkiezen,
die als type, als voorbeeld, kunueu dienen.
Met al deze se'nooue woorden, die de
vooraf geschreven bekentenis van zijn on
geloof te smartelijker doen uitkomen, heeft
de edelmoedige schrijver het doel van zijn
werk verklaard, heeft hij in losse trekken
het beeld geschetst, dat hij thans in de
onderdeelen zorgvuldig af gaat werken.
Wordt vervolgd.)
Z. II. de Paus heeft, iu een geheim con
sistorie 60 Bisschoppen vati Italiaausche
en vreemde diocesen gepreconiseerd.
Eergistereu-namiddag te 2 uur heeft
te Brussel de officiëele opening der ten
toonstelling door den Koning plaats gehad,
in tegenwoordigheid vau de kouiuklijke
familie, het diplomatieke korps, de Minis
ters, Senaatsleden, burgerlijke en militaire
autoriteiten, eu ongeveer 3000 genoodigden.
De koninklijke familie werd bij hare aan
komst mot geestdrift toegejuicht.
In den Reiclisanzeiger wordt de wet
tot wijziging van art. 73 der grondwet
(vijfjarige zittingsperiode) afgekoudigd.
Ten aauschouwe eener talrijke me
nigte is den lu Juni het gedenkteeken
voor Columbus te Barcelona onthuld.
Naar meu uit Constantinopel ver
neemt, slaat Rusland iu zijne jongste nota
tegen de Porte een dreigenden toon aau.
Iu de nota wordt de Porte herinnerd, dat
lijk was. Die bengels mocht grootmoeder dan
bitter gaarne lijden, zeker omdat oom Jan baar
nader aan bet bart lag dan Sanne's vader, die
haar wel eens ruw behandelen kon, maar Sanne,
wat bleef Sanne als zij haar vader niet meer had?
Armoede, gebrek en volslagen eenzaamheid!...
De diep bedroefde drukt de handen voor de
oogen en snikt luid. Eerst nam de. hond met
blijkbare verwondering dit ongewoon verschijn
sel waar, toen scheen hij te begrijpen, dat deze
bedroefde afleiding noodig had en putte hij zich
uit in dartele sprongen om haar heen en tegen
haar op, totdat ze zijne pogingen beantwoordde
met een dankbaren blik.
Joa, joa, Sta Bie, wie blie't soamkes alevel,
pasup ai 'j niet mee goat altied
Een luide blaf van Sta Bij beantwoordt deze
troostvolle verzekering. Zo legt hem het stilzwij
gen op, want haar geoefend oor ving een scherp
fluiten uit de verte op. Ze ziet om naar de
schaapskooi, eene smalle figuur wenkt haar met
de hand, dat ze komen moet.
Hier blieven, uppassen! roept ze den hond
toe en schijnt over de heide te zweven, zoo snel
legt ze den weg af naar de schaapskooi.
Jaap staat nog op dezelfde plek, hij ziet
akelig wit en zijne oogen drukken angst en
schrik uit.
Het lupt af! Oom wil oe nog goe'jn dag
zeggen, fluistert hij heesch van ontroering.
In een oogwenk is zij de schuur binnen en zinkt
zij nog 900,000 Turksche ponden aan Rus
land of aan Russische onderdanen schuldig
is, en dat de vroegere Russische nota's on
beantwoord zijn gebleven. Mocht dit laatste
weder gebeuren, zegt de nota, dau zou de
Russische Regeering uit zelfrechtvaardiging
zich genoopt bunnen zien, den volledigen
tekst der nota openbaar te maken en te
vens ernstigere maatregelen te nemen, om
de betaling te verkrijgen van hetgeen Tur
kije van de oorlogsschatting nog niet
heeft voldaan. Voorts zegt de nota, dat de
verschuldigde som allereerst gekweten moet
worden uit de opbrengst der nieuwe, door
Turkije te sluiten leening, als de daarover
gevoerd wordeude onderhandelingen moch
ten slagen.
In Turksche kringen gelooft men, dat
Rusland Erzeroum wil bezetten, als onder
pand.
Ten gevolge vau de Russische nota zijn
de ouderhandelingen over de leening da
delijk gestaakt; het iradé van den Sultan,
tot die onderhandelingen machtigende,
werd ingetrokken.
Uit Zauzibar wordt gemeldMen
gelooft, dat de Italiaansehe Regeering de
handelwijze van haren consul, die de di
plomatieke betrekkingen met de Regeering
vau den Sultan heeft afgebroken, zal des-
avoueeren.
De beri-beri blijft volgens de laatste
berichten te Atjeh in hetzelfde stadium.
Geene boot of er worden ca. 200 aange
tasten mede geëvacueerd. Iedereen wordt er
moedeloos ouder.
Ongeveer een jaar geleden is de
Luiteuaut-Kwartiermeester Hoepeling tot
vijftien jaar tuchthuisstraf veroordeeld,
wegens als kwartiermeester van den Raad
van Administratie van een op Soerabaia
garnizoen houdend bataljon, gepleegd
bedrog.
Bij het vonuis werd aangenomen, dat
het weinige toezicht door dien Raad, be
staande uit een Majoor en twee Kapiteins,
op de handelingen van den delinquent ge
houden, oorzaak was, althans ten deele,
dat het misdrijf van II. zulke afmetingen
had kunnen aannemen, en werden deze
drie officieren daarom belast met de den
lande berokkende schade.
Tegen deze beslissing zjjn deze officieren,
bij een gemotiveerd request aau den Koning,
iu verzet gekomen.
De Tijd sluit zich aan bij De Standaard, waar
dit blad ter bestrijding van het pauperisme als
beste middel organisatie des arbeiders aanbe
veelt.
Door de organisatie alleen, zegt De Tijd, zal
op de knieën naast den gewonde, wien men
geen gemakkelijker leger had kunnen verschaffen
dan eenige heideplaggen. Eeeds heeft zijn gezicht
eene lijkkleur, maai zijn donker oog schittert
vurig en zijne hand kan zich nog uitstrekken
naar de eenige, die hij werkelijk lief had, omdat
hij zooveel liefde van haar ontving. Aan zijne
andere zijde, tegen den zwarten, houten wand
geleund, staat Hendrik, bleek en ontdaan. De
vrees, die sinds den ongeluksnacht zijn adem
haling beklemde, had moeten wjjken voor diepe
ontroering over het noodlottige einde van dezen
man, in de kracht van zijn leven.
Sannean grienen had ik altied en
haekel. Ie bint mien beste dochter en onze Lieve
Heer mag 't wel espeurd hebben, hoe warm 't
er vor oe bie mien inzit. Dat mag mien nog
weleen deurke open zetten noar den liae-
mel, woar 'k alevel krek geen ploatsje verdiene,
da's de woarheid. Noedat mo'k afwachten,
moar dit onthold Sanne Hendrik
slepte mien mee uit 't bosch, of ook zien oadem
brak en zijn eigen vrieigheid gevoar liep. Noe....
Sanne, 't is uut met oe voader en kump ze der
toch achter, pasup da 'j Hendrik er niet bie
inlioalt, beur ie? 't Slot op den mondpak
ze oe ook zeivers.zwiege en wie 't ook
zekie heet 't liegen da 's mien
laatste wenschNiet grienen, beur ie, 'k
heb er een haekel anWoar ben ie, Sanne?
