NIEUWE
No, 1257,
Zondag 24 Juni 1888.
13de Jaargang.
Ierland en zijne Geestelijkheid,
BUITENLA N li
BINNENLAND,
ii.
feuilleton.
Het mes van den strooper.
(Wordt vervolgd.)
HAARLMSCHECOIRMT.
ABONNEMEWTSPBIJS
Per 3 maauden voor Haarlemf 0,86
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzjnderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG.
B tJHB Aïï: St. Janstraat Haarlem.
M AlHTIÉKflP^T:
AGITE MA 501f AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTEHTIÉH
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K UPPERS I, AURET.
Hetgeen den Ierschen Priester, behalve
zijne volhardende liefde voor het volk, nog
op bizondere wijze kenschetst, dat is zijne
onwankelbare standvastigheid en zijn strijd
voor recht en billijkheid. De Ieren weten
zeer goed, dat dezelfde Priesters, die de
voordeelen hun door de Anglicanen aan
geboden, van de hand wezen en met de
arme inwoners, droge aardappelen, klaver
en zeewier aten,evenwel tegen onwettige ma
nifestaties en buitensporigheden in de hoogste
mate zijn gekant. Men is het niet vergelen,
hoe voor 100 jaar de white boys,* omdat
zij de lynchwet op hunne laudheeren toe
pasten, en voor 20 jaar de Fenians, omdat
zjj geweld en moord pleegden, door de
Katholieke Kerk werden geëxcommuniceerd.
Omdat de Iersche Priester ontfermende liefde
aan strenge rechtvaardigheid paart, onder
vindt hij ook een greuzenloos vertrouwen
bij het volk in zjjne persooD. Wie van den
Ier iets verlangt, hem wil overtuigen of
voor iets wil winnen, die moet door den
mond des Priesters tot hem spreken.Nooit,
zegt de reeds geciteerde historicus Leskar,
»zou O'Connelldeze Iersche Pericles, de
beste en edelste van alle volkstribunen, de
bevrijder van Ierland, aan wien het de
emancipatie te danken heeft zulk eene
macht in Ierland hebben verkregen wanneer
niet de gezamenlijke Geestelijkheid zijne
getrouwe medehelpster ware geweest, als
niet hoofdzakelijk de eenvoudige Capucijner
Pater Matheus het volk bezield had met
een geest van orde en uitmuntend gedrag.®
Ook Isaac Butt heeft het Iersche volk slechts
door de Priesters voor de Homerule-bewe-
ging kunnen winnen. Ofschoon Butt Pro
testant was en bleef, was toch de Geeste
lijkheid van Ierland zijn streven welwillend
gezind, omdat hij het terrein der gerech
tigheid niet verliet.
Bij alle afkeuring van onwettige hande
lingen, strijdt de Iersche Geestelijkheid ook
thaus nog evenals vroeger, dapper en on
vermoeid, binnen wettige grenzen, voorde
vrijheid en de rechten van het gekwelde
volk en zij draagt en deelt broederlijk een
ontzettend lijden. Op eene groote vergadering
te Mallow in 1880 gehouden, ontwierp de
Katholieke Geestelijkheid in de diocese
Cloyne, eeue der grootste en meest vader
landslievende Bisdommen, onder voorzitter
schap van haren Bisschop Delany, eene
reeks eischen en vorderingen, zooalsvast
stelling van den pachttijd, matige pacht,
wettelijke regeling tot gemakkelijker ver
krijging van grond voor den pachter, vrucht-
baarmaking van het woeste land enz.,
eischen, die algemeen als gerechtigd worden
beschouwd. Tegelijkertijd maakte deze ver
gadering van de gelegenheid gebruik, het
volk nogmaals dringend voor elke buiten
sporigheid te waarschuwen, omdat deze van
(Eene Véluwsche novelle.)
11) Vervolg)
Maar met het gebed keert de vrede terug in haar
binnenste en weerspiegelt zich in haar vromen,
ten Hemel geslagen blik. Als God waakt over de
zijnen; wat is er dan te vreezen?
Het avondeten is opgezet als haar man en zoon
terugkeeren van hun treurigen tocht. Er wordt
gesproken over den doode, die nu in den Hemel
is, en er wordt vurig gebeden voor zijne behoef
tige vrouw en kinderen. Vrouw Klapper, die
Hendrik gedurig aanziet, vangt eindelijk zijn
schichtigen blik op en bemerkt, dat hij onder
den haren verbleekt. Zou hij reeds iets weten
van het onaangename geval? Om het even, ze
moet er hem op voorbereiden; het is ook beter
dat hij gesterkt wordt door de deelneming en
en de hartige toespraak zjjner ouders; dat zal
zijn last verlichten.
Hendrik, begint ze, als het avondeten
is afgeloopen behalve dat geval van laatst,
het standpunt der christelijke zedenwet
moet worden gelaakt en overigens voor de
Iersche zuak niet anders dan nadeelig kan
werken, in plaats van haar dienstig te zijn.
»Nu wij aandringen op de regeling der
agrarische wet, zooals zjj in bovenvermelde
besluiten is vervat, en ons bereid verklaren
de wettige pogingen onzer porochianen te
steunen, zouden wjj tegelijkertijd onzen
plicht als Dienaars van den H. Godsdienst
verzaken, wanneer wij niet op de nadruk-
kelijkste wijze ons onvoorwaardelijk verzet
verklaren, tegen allen, die leeriogen ver
spreiden, welke tegen het eigendomsrecht
zijn gekant of door de heftigheid hunner taal
ons voor opgewondenheid licht vatbaar volk
trachten wijs te maken, dat de zaak der
pachten door misdaden kan verbeterd wor
den. De eischen der Iersche pachters, zooals
zij in de resolutie zijn vervat, zijn recht
vaardig en kunnen hun niet worden ont
zegd. Hoogst waarschijnlijk zullen zjj spoedig
worden ingewilligd, als de strijd voor de
sanctie op eene verstandige wjjze en biuneu
de wettige grenzen wordt gevoerd. Worden
deze grenzen echter overschreden, zooals
dit reeds in enkele gewesten van dit land
is geschied, worden er pogingen in het
werk gesteld, om de belangen der pachters
door misdaden tegen personen en eigen
dommen te bevorderen, dan wordt door
zulke daden de zaak der pachters slechts
benadeeld, waarschijnlijk verijdeld.® Aldus
luidt eeue schriftelijke kennisgeving der
Geestelijkheid van Cloyne als gevolg van
de besluiten op de vergadering te Mallow
gehouden. Even duidelijk spreekt een herder-
ljjke brief van den Aartsbisschop van Du
blin, Dr. M'Cabe, over de patriotische plicht
omtrent eeue verandering der Iersche wet
geving langs den weg eeuer loyale ver
dediging van de rechten des volks. »Mjjuo
plicht jegens God en het volk,® zegt deze
Kerkvorst, gebiedt mjj te spreken, zelfs
op 't gevaar af niet te worden verstaan.
Het is te allen tijde de roem en de kracht
van Ierland geweest, dat volk en Priesters
gezamenlijk tegenover de vjjanden van ge
loof en vrjjheid optraden. Het zou dus een
vreemd verschijnsel zijn, wanneer de Geeste
lijkheid niet met het grootste belang de
beweging voor de agrarische wet volgde.
Alles zegt, dat de noodzakeljjkheid bestaat
om tot eene spoedige en grondige herziening
der Iersche wetten over te gaan. Alle wel-
deukendeu zjju het eens, dat zekere afschuw
wekkende wetten moeten afgeschaft worden.
De Regeeriug was eenmaal in handen van
.mannen, wie het niet aan goeden wil ont
brak. Zij wezen eiken dwangmaatregel van
zich af. Maar hoe werd hunne gematigheid
beloond? Mannen, die de hocge eer ge
nieten als vertegenwoordigers van het volk
op te treden, schaamden zich niet te ver
klaren, dat het hun doel was, aan Ierland
eene constitutioneele vrijheid te onthouden.
Mag zulks eene politiek geheeten worden
ben je toch zuiver van geweten, niet waar?
Alweder! mompelt de zoon wrevelig.
Van dat geval zou niet meer gesproken
worden. Het is gebeurd en het zal niet meer
gebeuren, is dat niet genoeg?
Ja, ja, bevestigt zijn vader, dat heeft
het oudje mij zelf voorgehouden. Als men zijne
verkeerdheid inziet en er berouw over heeft
Stil eens! valt zijne vrouw hem in de
rede, daarover spreek ik ook niet. Maar als
de veldwachter mij de boodschap geeft, dat
Hendrik morgen om tien uur voor het gerecht
moet verschijnen, mag ik toch wel vragen, of hjj
dat met een goed geweten kan doen.
Het is Hendrik te moede, alsof alles met hem
Tonddraait. Schrik en ontzetting teekenen zich
zoo duideljjk op zijn gezicht, dat het zjjne ouders
geheel in verwarring brengt.
Eene rechtszaak?l vraagt de vader met
bevende stem. Hendrik, bij uwe eeuwige
zaligheid wat heb ge uitgevoerd?
Verdenk hem toch niet zoo zeer, vader!
zegt de oude vrouw bedarend, is het niet
al erg genoeg, dat anderen het doen, alleen
omdat eene dievegge zijn naam betrekt in hare
strooperijen.
Kom, jongen! drink eens voor den schrik
je ziet er uit als bestorven, en zoo erg is he
door welke het volk tot vrijheid en wel
vaart zal geraken? Door dezelfde mannen
zijn verbeteringsplannen ingediend, die door
geen rechtschapen Staatsman kunnen aan
genomen worden. Het ongelukkige Ierland
heeft in den loop der laatste jaren het
bloed zijner eigen kinderen vergoten. De
vloek van het vergoten bloed rust niet
alleen op de moordenaars, maar ook op
allen, die zich niet met afschuw van zulke
daden afwenden. Bloedvergieten is geen
middel van gioote mannen, die hun vader
land hebben bevrijd. O'Connell hoeft ver
klaard, dat de vrijheid geen druppel bloeds,
op misdadigeu weg vergoten, mag kosteu.
De wijze en welgeziude manneu van het
land moeten een plan van actie ontwerpen,
dat door God gezegend en door de Kerk kan
aangenomen worden. Dan zal Ierland weder
om getuige kunnen zijn van het grootsche
schouwspel, 't welk daarin bestaat, dat
Bisschoppen, Priesters en leekeu van het
land vereeuigd zijn in het verlangen naar
gerechtigheid. En deze organisatie behoeft
slechts eenige maauden te bestaan, om
vrede en welvaart in Ierland big vend te
doen wonen.®
(Slot volgt.)
In de zitting van den Bondsraad van
jl. Donderdag heeft de Rijkskanselier me-
dedeeling gedaan van het overlijden van
den Keizer-Kouing Friedrich, van de troons
bestijging van Koning Wilhelm II van
Pruisen, en van den hieraan verbonden over
gang der keizerlijke waardigheid op Wil
helm II.
De JReichs-Anzeiger bevat een koninklijk
besluit van den 20en, waarbij de Pruisi
sche landdag tegeu den 27eu dezer wordt
bijeengeroepen.
Graaf Zedlitz heeft zijne benoeming tot
Minister van Binuenlandsche Zaken van
de hand gewezen, daar bij meende in Posen
als Gouverneur en als voorzitter der ko-
louisatie-commissie nuttiger werkzaam te
kunneu zijn. Keizer Wilhelm heeft deze
reden volkomen gebillijkt.
Naar het heet, zijn er nu met Dr.
Miquel, behoorende tot den rechtervleugel
der nationaal-liberalen, onderhandelingen
aangeknoopt over het aanvaarden der na
latenschap van Von Puttkammer als Mi
nister van Binnenlandsche Zaken.
Sommige Duitscbe bladen melden, dat
de vraag in ernstige overweging is ge
nomen, of niet eene strafrechtelijke ver
volging tegen Dr. Morell Mackenzie mo
gelijk zou zijn. Adviezen daaromtrent, zoo
wel van Duitscbe als van Engelsche zijde
ingewonnen, zouden echter, hoewel over
Mackenzie zich afkeerend uitlatende, te
vens verklaren: zoogenaamde geneeskundige
fouten zijn strafrechtelijk niet bewijsbaar.
De verbannen Fransche journalisten
toch niet, dat ze van je hooren willen, wat je
van die vrouw weet. Je hebt haar zeker wel
eens gesproken?
Neen! antwoordt Hendrik, alsof hij het
woord er met geweld uitstoot.
Zie je, herneemt zijne moeder met een
zegevierenden blik op haar man, hij kent, haar
niet eens. En de hond, die zoo vriendelijk tegen
je was, Hendrik?
De hond vraagt deze, wien de angst
nog meer beklemt. Welke hond?
De hond van den schaapherder, die in
zijn zondig bedrijf aan zijn einde kwam! De goede
God zij hem genadig!
Ikik weet niet eens, dat het de
hond van den schaapherder was, antwoordt Hen
drik op doffen toon.
Hendrik! zegt de oude man, bjjna plechtig
van ernst en aandoening, terwijl hij zjjne bevende
hand op den arm zijns zoons drukt, weet
goed, wat je zegt. Alles kan je vergeven wor
den, behalve de zonde tegen den H. Geest, dat
is de volharding in het kwaad tegen beter weten
in. Heb je misdaan, erken het, je ouders zullen
de schande met je dragen, liever dan je ge-
heelen afval van God.
Bijna ware Hendrik het geheim ontsnapt, dat
in de laatste dagen zjjn leven tot eene hel
hebben de tusschenkomst ingeroepen van
den Franschen Ambassadeur, die hun zijne
hulp heeft toegezegd. Zij ontkenneu de
hun te laste gelegde beschuldigingen.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat Prins Von
Bismarck, overeenkomstig de bedoeling van
Keizer Wilhelm, aan Óostenrjjk, Italië,
Frankrijk en Rusland het oprechte voor
nomen tot handhaving der gunstige be
trekkingen heeft te kennen gegeven. Men
voegt er bij, dat het drievoudig verbond
in zijn tegenwoordigen vorm zal gehand
haafd worden.
Jl. Donderdag heeft te Londen eene
conservatieve partij vergadering plaats ge
had onder voorzitterschap van Cord Sa
lisbury, die naar aanleiding van de neder
laag der Regeeriug in het Lagerhuis in
de quaestie der politie-contröle, den afval
laakte van eenige conservatievenhet zou
beter geweest zijn, zeide hij, indien zjj
ruiterlijk hunne bezwaren tegen het voor
stel der Regeering hadden uiteengezet, al
vorens tegen haar hunne stem uit te bren
gen. Gemis van eendracht, waar het op
handelen aankomt, zou allicht tot eene
nederlaag der Regeering kunnen leiden,
welke haar noodzaakte een beroep te doen
op het land.
Smith verklaarde, dat hij bereid was de
taak van partij-leider in het Lagerhuis
neder te leggen, indien hij als zoodanig
niet het vertrouwen der conservatieven be
zat.
De vergadering heeft ten slotte eene
motie aangenomen, waarin zij baar volste
vertrouwen uitspreekt in Lord Salisbury en
en in Smith.
Men meldt, dat te Tunis en Algiers
de Regeering aan buitenlandsche visschers
de visscherij op de kusten heeft verboden.
Volgens een bericht uit Weenen,
zou de Czaar op zjjne reis naar Kopen
hagen te Stettin aan wal gaan, om Keizer
Wilhelm een bezoek te brengen.
Men heelt uit Constantinopel bericht
ontvangen, dat de Porte de inkomsten van
het villajet Erzerum heeft afgestaan, als
waarborg voor de betaling der oorlogs
schatting aan Rusland.
Men zegt, dat de Porte ten gevolge
van den aandrang van den Eugelschen Am
bassadeur het plan overweegt tot benoeming
van Armenische Gouverneurs iu de drie
Kleiu-Aziaiische provinciën, waar de Ar
meniërs het talrijkst zjjn.
Inkomstenbelasting. Wanneer men liberale
kopstukken hoort, zegt //Een Amsterdammer" in
De Nieuwe NoordHollander," dan is er voor de
kleine burgers en minder gegoede personen geen
billijker, geen rechtvaardiger belasting dan eene
inkomstenbelasting.
Kregen de liberalen hun zin, dan zou spoedig
heel Nederland in de zegening der inkomsten
belasting deelen.
maakte. Zeker, zijne ouders zouden hem trouw
op zijde blijven, al brak hij hun het hart door
de volledige bekentenis van zjjne schuld, maar
hunne grijze hoofden met schande bedekken, hij
had er den moed niet toe, en dan was er nog
eene andere, die hij ontzien moest, of ze zou
hem laten varen.
Neen, hjj wou Diene niet verliezen, nu hij
bijna zijn doel had bereikt. Sanne zou den
wensch haars vaders trouw vervullen, dat ver
wachtte bij zeker. Hij moest blijven ontkennen,
gelijk zjj, dan kon het gerecht onmogelijk vat
op hem krijgen.
Als gij zooveel gewicht hecht aan den
praat van eene dergerlijke persoon, vader! dan
laat ik mij liever door een ander in verhoor
nemen, zegt hij opstaande. Ik weet niet
wat gij van mij denkt, maar veel goeds is het
niet. Het is toch alevel slim genoeg, dat ze mij
in zulk een geval betrekken, en nu dat er nog bij!
God zij geloofd en geprezen! jubelt de
oude man, terwijl hij fluks zjjn zoon op zijde
treedt en hem harteljjk omhelst. Als je zoo
spreken kunt, mijn jongen, plaagt je de schuld
niet. Nu kan ik het dragen met opgericht hoofd
wat ze je ook ten laste mogen leggen.
