NIEUWE
No. 1262.
Vrijdag 6 Juli 1888.
13de Jaargang.
Theorie en practijk.
BUITENLAND
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afz jnderljjke Nummers0,06
Dit blad verschgnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels .30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPEKS i LAUKEÏ.
Wij hebben meermalen in de kolommen
van ons blad betoogd, dat bet stelsel van
bescherming, hoewel in theorie niet een
ideaal vormende, in de werkelijkheid hoogst
weldadig voor ons vaderland moet genoemd
worden.
Tegen die stelling, ook van andere zijden
dikwerf verkondigd, kwamen de liberalen
voortdurend in verzet. Volgens hen moet
aan het vrijhandelsstelsel worden vastge
houden, ook waar dat voor Nederland aller-
noodlottigst werkt.
Oppervlakkig beschouwd moet het schier
ongelooflijk voorkomen, dat ernstige lieden
willen volharden bij een systeem dat klaar
blijkelijk de bevordering der algemeene wel
vaart tegenwerkt.
De verklaring van dat verschijnsel be
hoeft men echter niet ver te zoeken. In
de eerste plaats ziju er altijd theorie-ver-
goders. Dat zijn zeer gevaarlijke menschen,
want zij offeren alles aan hunne liefde voor
abstracte redevoeringen op. Al zou een
gansch volk jaren lang lijden onder de
werking van een stelsel, waarmee zij dwe
pen, dan houden zij er toch met hand en
tand aan vast, omdat de wetenschap het
zoo wil. De wetenschap, ziet u, dat is: de
liberale wetenschap.
Maar ten andere wordt door de freetra
ders de handel geschaad. Niet elke tak van
handel, maar speciaal de doorvoerhandel.
Rotterdam b. v. is grootendeels vurig voor
den vrijhandel gestemd. De belangen van
landbouw en nijverheid eenerzijds en die
van den handel van den anderen kant
staan, volgens sommigen, tegenover elkaar.
Wij gelooven dat niet, want wij nemen
aan, dat wanneer landbouw en nijverheid
tot nieuwen bloei kwamen, de gunstige re
sultaten daarvan ook zouden worden geno
ten door de handeldrijvenden. Zelfs de be
weging van den handel in de richting van
het buitenland zou door de vermeerderde
productieve kracht van landbouw en nijver
heid toenemen.
Naar onze overtuiging is het dan ook
alleen de oppervlakkigheid, welke kan ba
zelen over handelsnadeelen, die zouden
voortvloeien uit de invoering eener gema
tigde protectie. De doorvoerhandel zou wel
licht iets kunnen verminderen, doch wij wil
len het gevraagd hebben of de Regeeriug en
de volksvertegenwoordiging enkel uit over
weging der belangen van eene groep onder de
bevolking, geheel een land er aan wagen mag.
Op die vraag geven wjj zeer beslist een
ontkennend antwoord. Hoewel wij er zeer
voor zijn, als het eenigszins mogelijk blijkt,
aller belangen te behartigen, zoo gelooven
wjj niet, dat ter wille van enkelenallen
moeten lijden. Het publiek belang is de
som van alle bizondere belangen. Als men
aan dien regel der oude economie vast
houdt, dan ware het niet twijfelachtig of
de protectie moest ingevoerd worden.
Reeds al te lang was men te onzent
dupe der theorie-verheerlijkers. Het wordt
meer dan tijd, dat eindelijk aan de ervaring,
ook op economisch gebied, het woord wordt
gegeven.
feuilleton.
Het nieuwe huis.
Vervolg)
Deze mislukte poging had de dames zoo ont
moedigd, dat zij eenstemmig besloten, voor
heden hare verdere nasporingen te staken. Zij
verfrisehteu zich daarom en passant in eene wel
bekende banketbakkerij en keerden daarna dood
af naar huis terug. Aan den avond van dien
zelfden dag, onthaalde Mevrouw Yelderak haren
Hendrik op eene breedvoerige predikatie en nog
voor dat die was afgeloopen, had Henk de over
tuiging, dat het zijn heilige plicht als man en
vader was, zelf naar de nieuwe woning om te
zien, wanneer hij niet wilde dat zijne ongelukkige
vrouw en bloeden van kinderen aan het einde
van 't kwartaal op straat zouden staan.
De quaestie van liberaal of anti-liberaal
komt hier eigenlijk niet te pas. Of ver-
staau de liberalen soms de kunst om van
den wind te leven? Eerst als zij het zoover
gebracht hadden, zouden zij recht hebben
om te verlangen, dat wij bleven volharden
bjj een tariefsysteem, hetwelk de nationale
welvaart ondermijnt.
Overal in het buitenland denkt men anders
dan in ons vaderland over de tarief-quaestie.
Dat zien wij onder anderen dezer dagen
in Noord-Amerika. Wat zien wij toch in
de Vereenigde Staten gebeuren? Daar
heerscht een zeer sterk stelsel van be
scherming. Het tarief van de Noord-Ame-
rikaansche Unie is zoo hoog, dat het zijn
wederga in Europa niet vindt. Alleen het
Russische tarief zal, met betrekking tot
enkele artikelen, met dat der Vereenigde
Stater overeenkomen.
De democratische partij (de conservatieve)
neigt zeer tot vermindering; zij wil echter
volstrekt niet het stelsel van den vrijhandel.
Door de liberalen of republikeinen wordt
daarentegen voor het behoud van het be
staande tarief gestreden. Daartoe worden
zij bewogen door de overweging, dat er
geen beter middel is om de overwinning
bij de stembus te behalen, dan aan de nij
verheid in de Unie die bescherming te ver
zekeren, onder welke de industrie zoo mach
tig is vooruitgegaan.
Eene hoogst merkwaardige omstandigheid
heeft zich, met betrekking tot het tarief
stelsel der Vereenigde Staten voorgedaan.
Blain, die vroeger liberaal candidaat was
voor het Presidentschap der Unie vertoeft
sedert eenigen tijd in Europa en hij schreef
onlangs naar Amerika, dat de positie van
den werkman in ons werelddeel niet zoo
voordeelig is als in de Vereenigde Staten.
Hij schrjjft zulks toe aan de nog niet vol
doende bescherming, welke de nijverheid
geniet. Blain bezocht ons vaderland niet.
Hij zou hier nog gansch andere dingen
hebben aanschouwd, dan in die landen, waar
de protectie bleef gehandhaafd of weder
ingevoerd.
Het schrijven van Blain maakt veel sen
satie in Amerika. Aan dien brief dankt hij
ongetwijfeld een aantal stemmen voor het
Presidentschap, hoewel hij voor die waar
digheid reeds had bedankt. Een deel der
liberale partij bleef voor zijne candidatuur
werken, alleen omdat men in hem den
warmsten voorstander der protectie waar
deerde.
Onze lezers zullen de beteekenis gevoelen
van het feit, dat de liberalen in de Unie
aan de bescherming vasthouden. Zij maken
daar van de tarief-quaestie geen politiek
geschil. Zoo behoort het ook, naar ons in
zien, te zijn. Gelijk wij reeds constateerden
hebben immers de liberalen en anti-liberalen
een zelfde belang bjj de brood-quaestie.
Hongerlijden doen niet gaarne de voor
standers van alle richtingen. De aanhangers
van alle partijen willen zoo veel mogelijk
welvaart genieten. Wij zouden het daarom
een groot voorrecht rekenen, wanneer men
eindelijk ook in ons vaderland begon aan
het tariefvraagstuk allen staatkundigen klem
te ontnemen.
Nu begon voor den notaris eene reeks van
droevige dagen aan te breken. Heil genoege-
lijn //grachtje om// bestond voor hem niet meer,
het huiselijk ontbijt kende hij noch slechts van
hooren zeggen en een verloren uurtje, dat hij
aan zijne boeken en een lange pijp had kunnen
wijden, scheen nu een onbereikbaar droombeeld.
Met een verstoord gelaat zag men hem nu dag in,
dag uit langs's Heeren straten dwalen. Zjjne bij
ziende oogen, nu met bril en prince-nez gewa
pend, vlogen alle gevels langs, om geen aange
slagen huurbordje te missen. Daarbij overkwa
men hem alle mogelijke kleine rampen. Zjjn
nieuwe cylinder werd door eene plotselinge regen
bui totaal geruïneerd; in zijn haast liep hij een
zijner beste kliënten tegen het lijf, een invloed
rijk makelaar, die hem van dat oogenblik af
koel en gereserveerd behandelde en ten slotte
haalde hij zich eene verkoudheid op den hals,
waaraan hij weken laDg laboreerde.
Met theorie ia geen werkgebrek weg te
nemen. Geen enkel winkelier neemt eene
economische stelling, hoe fraai ook, in beta
ling aan. Klinkende specie moet er wezen.
Daaraan moet men, langs eerlijken weg,
de werkgevers en de werknemers, patroons
en werklieden, helpen.
Daarvan uitgaande vragen wij bescher
ming voor landbouw en nijverheid. Wij
vragen haar aan geestverwanten en aan
politieke tegeustauders. Het voorbeeld van
de Vereenigde Staten moet nagevolgd
worden. De republikeinen (liberalen) zjjn
onvoorwaardelijk voorstanders van het be
staande tarief, maar ook de conservatie
ven willen in geenen deele den freetrade
invoeren.
Reeds de hoofdpartijen ziju dus homogeen
in het bewustzijn, dat het nationaal belang
boven alles moet gaan. Van den vrijhan
del als theorie hoort men in Noord-Amerika
niet spreken. De practijk beslist over de
wetgeving. Wij noemen dat een geluk, het
welk ook wij nog eenmaal hopen deelach
tig te worden.
Men bericht uit Rome, dat de H. Vader
eene bulle in gereedheid brengt, waarbij de
Malthezer Orde in al hare oude privilegies
wordt hersteld.
Omtrent de Keizer-Weduwe Victoria
wordt op zeer positieve wijze beweerd, dat
zij het verlangen zou hebben gekoesterd
spoedig na haren terugkeer uit San Remo
tot Regentes te worden geproclameerd.
Prins Von Bismarck heeft evenals de oud-
Minister Vou Puttkamer haar er op ge
wezen, dat de Constitutie van Pruisen zulks
niet toestond en dat deze eerst met mede
werking van den Pruisischen Landdag
moest gewijzigd worden. De Minister Vou
Puttkamer heeft buitendien geweigerd een
dergelijk voorstel bij de beide Huizen in te
dienen en zulks heeft aanleiding gegeven
tot de ernstige verwikkelingen, welke tus-
schen Keizer Frederik en gemeldeu Minis
ter bestonden en eindelijk leidden tot diens
aftreden.
De aangevoerde reden, dat de Minister
ongeoorloofde pressie bij de verkiezingen
had uitgeoefend, was slechts een voorwend
sel om den Minister te doen aftreden. De
Keizerin, onder wier invloed de zieke Kei
zer geheel verkeerde, wist dezen, toen zjj
inzag, dat hij niet lang meer zou leven, te
bewegen een schrijven tot den Minister te
richten, dat de duidelijke blijken van de
ontstemming des Keizers droeg.
Toen de Minister daarop een verzoek om
ontslag indiende was het haar toedoen, dat
binnen vier-er.-twintig uur de beschikking
en hare afkondiging volgden.
De Muuchener Allgemeine Zeitung be
vat een artikel, waarin betoogd wordt, dat
het van een staatsrechtelijk standpunt vol
komen onverschillig was, of de ziekte van
Keizer Frederik al dan niet kanker, al dan
niet ongeneesljjk was. De eenige vraag van
beteekenis was volgens den schrijver van
dat artikel deze, of de Keizer die in
elk geval den troon bestijgen moest in
Maar alles op de wereld neemt eenmaal een
einde, ook het zoeken naar eene woning. Einde
lijk was het den Heer Velderak gelukt een huis
te vinden, dat de goedkeuring zijner gade ver
werven mocht en waarvan de huurprijs redelijk
in verhouding tot zijne inkomsten stond. Nu
volgde een korte, verkwikkelijke tjjd van rust,
die werkelijk eene idylle had kunnen wezen,
wanneer niet gansche drommen van toekomstige
huurders op alle denkbare uren van den dag,
den tempel der Velde: ak'sche huisgoden onveilig
hadden gemaakt. Wanneer de schel overging,
was Mevrouw een zenuwtoeval nabij, want in
hare gedachten zag zij reeds weer vreemde in
dringers, de geheimste hoekjes harer woning
bespieden en een centenaarslast werd van haar
borst geheven toen het noodlottige bordje ein
delijk van de deurpost kon verwijderd worden.
Intusschen was de wanordelijke, verschrikke
lijke tijd aangebroken, die elke verhuizing voor
staat was te regeeren, en deze ziekte heef
hem daarin niet verhinderd. Er kon du8
geen sprake wezen van het instellen van
een Regentschap.
Naar het heet, zal de reis van den Duit-
schen Keizer naar St. Petersburg in het
midden dezer maand plaats hebben, en wel
over zee, van Kiel uit. Men verneemt, dat
eenige oorlogschepen den Keizer zullen be
geleiden.
Dr. Windthorst is uitgenoodigd op het
Katholieke Congres te verschijnen, dat dit
jaar in Oostenrijk zal gehouden worden.
De Belgische officiëele Moniteur ver
schijnt vau 1 Juli af in het Fransch en
het Vlaamsch met den dubbelen titel Journal
Officiel en Staatsblad.
In België is in de vorige maand eene wet
afgekondigd tot bescherming van kinderen,
die bij rondreizende kermistroepen zich
bevinden.
Deze wet bepaalt dat ieder, die kinderen
beneden de 18 jaren toeren doet verrichten,
door welke het leven of de gezondheid wordt
bedreigd, met 1 —6 maanden gevangenis
straf en met boete van 50250 franks zal
gestraft worden. Tegen ouders, die hunne
kindereu tot zulke gevaarlijke toeren lee-
nen of gebruiken, wordt zelfs een maximum
van 1 jaar gevangenis en 500 franks boete
bedreigd.
Ook is het verboden kinderen beneden de 18
jaren te bezigen bij voorstellingen door
acrobaten, tentbazen, directeurs van paar
denspellen enz. gegeven, tenzij de ouders
zeiven de ondernemers zijn of tot het deel
nemen aan de voorstellingen hunne toestem
ming hebben gegeven. Overtredingen van
dit verbod worden met 890 dagen ge
vangenis of 26 tot 100 franks boete ge
straft; tot dat doel mogen echter geen kin
deren beueden 14 jaren worden gebezigd,
zelfs al geven de ouders daartoe hunne toe
stemming. Het afstaan van kinderen beue
den de 17 jaren door huune ouders aan
acrobaten en aan andere menschen, die de
kinderen aannemen om ze aan acrobaten
wederom af te leveren, is evenzeer ver
boden.
Tusschenpersonen, die kinderen verleiden
het ouderlijk huis te ontvlieden om kunsten
makers te volgen, of die dergelijke kinderen
huisvesten, zijn mede strafbaar.
Ouders en voogden, die in strijd met de
genoemde bepalingen handelen, kunnen van
hunne rechten worden ontzet.
Ieder acrobaat of rondreizend kunsten
maker, die met kinderen reist, moet steeds
hunne geboorte-akten kunnen vertoonen en
steeds door paspoorten en livretten de iden
titeit der kiuderen kunnen bewijzen op
straffe van 16 maanden gevangenis en
26200 franks boete.
Bij herhaald veigrijp binnen vijf jaar,
kunnen de straffen worden verdubbeld.
Kardinaal Lavigerie, de groote Aarts
bisschop van Algiers en Carthago, heeft
thans een kruistocht tegen de slavernij,
waaraan het land van Cham nog in zoo
hevige mate ten prooi is, geopend. Zondag
hield de onvermoeide grijsaard in de kerk
van St. Sulpice te Parijs eene conferentie
over deze hoogst ernstige zaak. In het ruime
afgaat. Met eiken dag kregen de vertrekken een
ongezelliger, kaler aanzien. De vensters werden
van hunne gordijnen en overgordijnen beroofd;
spiegels en schilderijen verdwenen geheimzinnig
van de wanden en stoelen en sofa's kregen
praktische maar niet bepaald sierlijke broekjes
aan. Het glaswerk en porselein werd zorgvuldig
ingepakt, op een klein gedeelte na, dat in het
dagelijksch leven nu eenmaal onmogeljjk kon
worden gemist.
Onheilspellend begon eindelijk de morgen van
den verhuisdag te dagen. De heer des huizes
kreeg eene besliste aanwijziging, zich niet voor
tien uren 's avonds in de nieuwe woning te
laten zien, en eener bevriende familie viel het
twijfelachtig geluk ten deel, de nakomelingschap
der Yelderaks gedurende dien dag te her
bergen.
(Slot volgt).
BiiRLEHSdflE COVRAIT.
ABONNEMENTSPRIJS
KMÜT.ir.ND
AGITE MA HOW AGITATE.
PRIJS DER ADVEHTENTIÉN
