N IE U WE
No. 1289
Vrijdag 7 September 1888.
13de Jaargang.
Het Italiaausche strafwetboek.
B UITEN LA ND-
Een offer.
HMRIMSCHÏ «0VR4HI.
ABONNEMENTSPB IJS
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzïuderljjke Nummers0,06
Dit blad verschjjut
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG.
BOREAU: St. Janstraat Haarlem.
MNXIINDKlr
PBIJS DEB ADVEBTENTIÉN
30 Cents.
5
AGHTE MA NON AGITATE.
Van 1—6 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlyk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPERS LAUREY.
Vervolg en slot).
3. De taak van den Staat. De Staat heeft
de groote taak het recht te beschermen en
ten uitvoer te brengen. Daarin ligt de ver
hevenheid van zijn bestaan. Een recht
echter, dat niet gebouwd is op het funda
ment der zedelijkheid, is geen recht. Zede
lijkheid zonder God als hoogste wetgever is
ondenkbaar.
Eeu Staat, die God niet kent, een atheïs
tische Staat, kan zijue taak niet vervullen.
Zonder God is geeue wet denkbaar.
4. De uitzonderingswet. Het nieuwe straf
wetboek bevat uitzonderingswetten met al
de hateljjkkeid daaraan verbonden.
In tijden, toen een levendig geloof en
ware liefde de volken beheerschten, bezat
de Geestelijkheid eene afzonderlijke recht
spraak evenals de adel en nog ten huidigen
dage de krijgsmansstand. De vrijstelling
van de Geestelijkheid van de wereldljjke
rechtspraak had haar grond in het leven-
dig geloof van het volk aau de goddelijke
missie der Kerk, aan de verhevene waardig
heid en macht van het Priesterdom. De
tjjden zjjn echter veranderd; het geloof aan
de door God der Kerk en aan het Pries
terdom opgedragen zending is verzwakt;
moderne begrippen hebben de eerbiedwaar
dige tradities verdrongen en de geprivile-
geerde rechtspraak voor de Geestelijken werd
afgeschaft. De Kerk, die steeds rekening
houdt met de omstandigheden, heeft ter
zake van hoogere motieven hare toestem
ming aan deze verandering niet ontzegd.
Verder kan zij niet gaan; zjj kan hare
Geestelijken niet tot Heloten laten verne
deren. Eene uitzonderingswet wordt slechts
gemaakt voor misdaden, welke algemeen
nadeelig zjjn en van welke te vreezen is,
dat zjj meer en meer zullen toenemen.
Zulke misdadigers echter zjjn de Geestelij
ken niet en de Kerk kan geen afstand doen
op haar recht: de vrjjheid en de eer barer
Geestelijkheid te beschermen. Hier herinne
ren wjj aan de woorden, welke de Senator
Cadorua reeds in het jaar 1877 sprak, toen
men met eeu zelfde strafwetboek voor het
Parlement verscheen: Dergelijke strafbe
palingen van eene uitzonderingswet vernie
tigen het fundament van ons recht en zjjn
in strijd met de waarborg-wet.
5. Verdachtmaking van de Geestelijkheid.
Voor uitzonderingswetten moet eene be
paalde oorzaak zijn, tengevolge waarvan zij
in 't aanzjju worden geroepen, anders moe
ten zulke wetten als openbare verdachtma
king worden beschouwd. Waar nu heeft
men de Geestelijkheid op zulke misdadige
wegen aangetroffen, als in het strafwetboek
worden vermeld, verondersteld, dat de eischen
van den Staat niets onrechtmatigs bevatten
FEUILLETON.
15)
Vervolg en slot.
Eenige uren na Louise's binnentreden opende
hij nog eenmaal de oogen en hij herkende haar.
//Louise, gij hier? Mijne vrouw, mijn kind
ik geef ze beide aan uwe zorgen over,// bracht
hij met moeite uit.
„Ik neem uwe erfenis aan, Adolf, en zal haar
ook trouw bewaren", gaf zij ten antwoord.
Eeni'. innerlijke gerustheid lag op het gelaat
van den lijder: om de zorgen dezer wereld
bekommerde hij zich niet meer. Louise's woor
den hadden deze van hem weggenomen en
spoedig daarna was hij van zijne smarten ver
lost.
De toestand der arme weduwe was van dien
aard, dat ze totaal ongeschikt was zelve te han
delen en daarom moest Louise het wel voor
haar doen. Het resultaat harer onderzoekingen
was alles behalve aangenaam. Niettegenstaanden
zijn aanzienlijk inkomen liet Wildheim naar
evenredigheid een zeer gering vermogen na.
Hy had evenwel nog op een lang leven gerekend
en derhalve geleefd op eene wijze, die wel in
en de Geestelijkheid niet willen dwingen bij
openbare afdwalingen de rol van een stom
men toeschouwer te spelen. Heeft bij de
zoo vaak wederkeerende aanslagen tegen
de fundamenten van den Staat en het leveu
der Monarchen de Geestelijkheid ooit hare
hand in 't spel gehad; of hebben zulke treu
rige teekenen des tijds niet aan audere
oorzaken hun aanzijn te danken?
6. Algemeen welzijn. Elke wet, wil zij
dien naam verdienen, moet strekken tot
algemeen welzijn. Zulks ligt in het begrip
der wet en zoo eene wet niet tot algemeeu
welzijn strekt, dan is zij geeue wet. Als
nu de Geestelijkheid, baug gemaakt door
zulk eene wet, hetgeen echter dank zij der
Voorzienigheid, nimmer het geval zal zijn,
over verordeningen, die de heiligheid der
zeden aantasten, zou zwijgen, wat zou er
dau van bet heil en welzijn der mensch-
heid worden? De menschheid zou onge
twijfeld tot het oude heidendom terugkeereu,
en nog dieper zinken, want zelfs in het
heidendom had men nog eenige vrees voor
de overtreding van de natuurwetten.
Werd niet door alle weldenkende lieden
de beschavende macht van het Chridendom,
de Pauselijke Stoel, als oen dam tegen de
barbaarschheid, de Clerus in zijn heilig
ambt als stichter vau den vrede tusschen
God en de menschen geprezen? Waartoe
dienen dau verordeningeu gemaakt te wor
den als waarvan hier sprake is tegen het
Christendom, de Geestelijkheiden den Pause
lijke Stoel?
7. De tekst van de strafwet. Men stelt
ook aan deu vorin van den tekst der wetten
zekere eischen. Wel is waar eene strafwet
klinkt altijd hardmaar de taal der uit
zonderingswetten herinnert aan barbaarsch
heid. Eene wet moet duidelijk spreken
zoodat bij de uitlegging geene uitvluchten
of misverstand kan plaats hebben. De uit
zonderingswetten van het Italiaansche straf
wetboek zijn rekbaar en plooibaar in eiken
vorm, dien de rechter er aan wil geven
zij breugeu hem zelfs in verzoeking zich
meer door zijne persoonlijke gezindheid, dau
door de objectieve letter van de wet te
laten leiden.
Bij de outwerping van het strafwetboek
hebben de verwaardigers zeker niet gedacht
aan hetgeen in audere landen is gebeurd,
waar men gedwongen was wetten, die
tegen de vrijheid van de Geestelijkheid
waren gericht, te moeten iutrekkeu.
Aan het slot van ons artikel willen we
de merkwaardige woorden nog vermelden,
die de Senator Cadorua bij eene reeds
vroeger vermelde gelegenheid heeft ge
sproken: »Ik vraag,* zeide hij, »of wjj
inderdaad bij den treurigeu toestand van
ons land, Europa zulk een schouwspel mogen
laten zien, als wjj thans gaan vertooneu.
verhouding was met zijne inkomsten, maar niet
in verhouding met de zorgen voor de toekomst.
De huishouding kon niet meer op dien voet
worden voortgezet. Truida's middelen veroorloof
den haar niet laDger, onafhankelijk in zulk eene
groote stad te leven, waarom hare zuster haar
voorsloeg met haar naar hare nederige woning
te gaan.
//Zooals gij doet, is het goed, Louise!// ver
klaarde zij. Ook de dokters gaven Louise gelijk:
het scheen dringend noodig de beklagenswaar
dige vrouw aan eene omgeving te ontrukken,
waar alles haar zoo zeer aan haar geluk herin
nerde. Zoo nam dan Louise hare zuster met
zich naar haar stil en nederig stadje.
Truida verkeerde in diepe smart; in sombere
gedachten verzonken zat zij daar als een beeld
van hopelooze ellende. Vol bange zorg zag Louise
dikwjjls op hare geliefde zuster neer zou haar
vader in haar nu nog zijne lieveling hebben
erkend?
Zij hoopte alles nog van de toekomst. Als dat
nieuwe heilige gevoel van moederliefde de ge
knakte bloem weder zou oprichten, zou zij weder
met vaste banden aan hare omgeving zijn gehecht.
Vergeefs! Na korten tijd volgce Truida den
veelgeliefden echtgenoot in het graf, na haar
dochtertje in de armen van Louise te hebben
neergelegd.
Hierdoor verkreeg Louise, zij het dan ook
Als wjj den strjjd onzer vjjanden, deu van
alle liberale regeeringen onafscheideljjken
strjjd, niet verdragen kunnen wanneer wjj
vreezen, dat de redevoeringen, de geschrif
ten, de religieuze daden van deu Clerus,
de vrjjheid in Italië zullen vernietigen, en
het liberale regime in de vrjjheid zelve
geen voldoende middelen tot verdediging
heeltwolaan, dan verklaren wjj ons
voor weekelingen, die aan hunne krachten
wanhopen, dan geven wjj onze machteloos
heid en onze vrees te kennen en wij hangen
om bet standbeeld der zoo hoog geprezen
vrijheid eeu dichten sluier.*
De H. Vader is van plan deu 30n Septem
ber weder iu St. Pieter het H. Misoffer
op te dragen.
Over deu gezondheidstoestand van Zijne
Heiligheid den Paus waren, onder anderen
het eerst door La Correspondencia van
Madrid, ongunstige berichten iu omloop
gebracht.
11 Osservatore Valicano spreekt deze jobs
tijdingen beslist tegen. Iutegeudeel, Leo
XIII geniet eene zeer goede gezondheid.
Het Journal de Bruxelles maakt thans
de tweede Ijjst openbaar der iuschrjjvingeD,
ten behoeve van de bestrjjdiug der slaverujj
in Afrika, waartoe Kardinaal Lavigerie de
Belgische natie heeft opgewekt.
Daarop komen zeer vele kleine giften
voor, maar daarentegen ook eene gift van
20,000 fr., »iu naam en ter nagedachteuis
vau Graaf Herman de Staiuleiu-Saalensteiu,
voor de onderdrukking van den slaven
handel*; eene gift vau 5000 fr. van een
onbekendevan 1000 fr, geschonken door
»een kloosterpeusiouaat in Vlaanderen*;
van 500 fr. van Baronnesse De Woelmont
de Laurentsart; en nog enkele giften vau
250, 200 en 100 fr.
Een apotheker te Brussel heeft zich ver
houden tot bet leveren der geneesmiddelen,
welke noodig zullen zjju voor de reis van
het expeditie-korps naar Afrika, terwjjl de
brouwerij van Gebroeders De Winter, te
Oppuers, ter beschikking van de commissie
500 ffes8chen export-bier stelt.
Men schrijft het te Berlijn aan geen
toeval toe, dat de beide diplomatieke ver
tegenwoordigers van Duitschland te Rome,
die bij het Quirinaal en die bjj het Vati-
caau, zich gelijktijdig in Berljju bevinden.
Vermoedeljjk worden de bizonderhedeu ge
regeld van het programma voor het bezoek
des Keizers aan Rome, waarvan de hoofd
gedachten tusschen den Italiaanscheu Mi
nister-President Crispi en den Rjjkskause-
Rjjkskanselier te Friedrichsruhe zjjn vast
gesteld.
Voor zooverre kan worden nagegaan,
op treurige wjjze, het zoo vurig verlangde levens
doel. De lichamelijke verpleging der kleine, ver
weesde nicht en hare latere opvoeding en gees
telijke ontwikkeling verschaften der tante vele
jaren eene nuttige en aangename bezigheid. Maar
ook de liefde harer nicht was haar eene rijke
belooning en het gelukte haar de arme wees eene
gelukkige jeugd te bezorgen.
Eindeljjk kwam er ook een tijd, waarop de
moederlijke liefde alleen het jonge meisje niet
meer kon voldoen en andere gevoelens het hart
der jonge maagd bestormden Louise had hare
eigene jeugd niet vergeten: ook zij had eens de
zaligheid eener geoorloofde liefde gekend en zij
wilde het kind harer Truida gelukkig zien, voor
zooverre dat hier op aarde mogelijk is.
Gaarne legde zij de hand harer pleegdochter
in die van een jongeling, wiens vroeger leven
een waarborg gat voor de toekomst en smeekte
op het jonge paar, Gods milden zegen af.
//Het is te hopen,// zoo besloot de oude dame,
//dat de taak van Louise geëindigd is. Moge de
avond van haar leven door het geluk barer nicht
worden Verlicht en vervroolijkt!
//Gij weent, lieve Emma?// vroeg thans de
oude tante.
„Heeft mjjn verhaal u zoo getroffen? De men
schen, van wie ik u verhaalde, hebben inderdaad
geleefd geleden. God zij dank, Adolf en Truida
waren beiden onschuldig.//
zal de Keizer deu In October teMunchen,
deu 4n te Weeneu en den lOu te Rome
aankomen
De Keizer zal zich deu lOn dezer naar
Wilhelmshaven begeven om de manoeuvres,
die aldaar van 10 tot 20 September ge
houden worden, bjj te wonen.
De Heer Yon Bennigsen, die, tengevolge
zjjner benoeming tot Opper-President in
Hannover, zjjn mandaad als lid vau den
Rijksdag verloren heeft, is niet ongenegen
op nieuw eeu zetel in dat Staatscollege te
aanvaarden, hetgeen eenebizoudere politieke
beteekenis zou hebben. Zjjue herkiezing
scbjjnt volkomen verzekerd.
Ook het testament van Keizer Frederik
zal, naar men verneemt, eerlang openbaar
worden gemaakt. Het zal wel eeuigszins
anders zjju dan dat van Keizer Wilhelm.
De gestorven oude Keizer moet daarin
o. a. verklaren, dat door uitbreiding van
de rechten des volks de hechtste baud tus
schen de natie en het Vorstelijk huis wordt
gevormd.
Keizer Wilhelm wacht waarscbjjuljjk de
eene of andere passende gelegenheid af voor
de openbaarmaking.
De vruchten van het overleg, dat tus
schen de Pruisische Bisschoppen te Fulda
heeft plaats gehad, zjjn thans te voorschjjn
gekomen iu den vorm van een schrjjven
aan Paus Leo XIII, waariu eene krachtige
bestrjjdiug voorkomt van het Italiaausche
Strafwetboek. De Bisschoppen verklaren, dat
in bedoeld ontwerp belangrjjk wordt in
gegrepen in de kerkelijke vrjjheid van het
Italiaausche volk en iu de rechten van deu
H. Stoel.
De verjaagde President van Haïti,
de Heer Salomon, is te Parjjs aangekomen.
Zoodra bjj te Havre aan wal was gestapt,
kreeg hjj het bezoek van verscheidene mede
werkers van dagbladen, die kwamen om
hem te interviewen*, onder deze e6n van
den Gaulois. Salomon heeft zich jegens hem
bitter beklaagd over de op Haïti tot stand
gekomen revolutie, en wat hem het meeste
trof, is, dat zjj het werk is van de mannen,
die aan hem alles te danken hadden.
Hjj verklaarde verder, dat hij bij zjjue
komst aan het bestuur, de staatskas ledig
had gevonden, en haar thans achterlaat
in zoodanigen toestand, dat aan alle be
hoeften kan worden voldaan. Een leger
had Haïti niet toen hjj het gezag aan
vaarde; hjj heeft het land een leger ge
geven hjj heeft het begiftigd met vele
kerken en scholenhjj heeft de njjverheid
en den landbouw bevorderd; kortom, al
zjjue pogingen strekten om het land te
verheffen. Alles wat hjj nu wenscht, is,
dat zjjn opvolger zjju werk voortzet.
Het Genootschap tot bevordering van
het katholieke ouderwjjs in het Oosten
„Tante, lieve tante, heb ik u goed verstaan?
riep Emma met betraanden blik uit. //Die ge
schiedenis, die ge hebt verteld, was dat werke-
ljjk
//Stil, mjjn kind! spreek geenenamen uit. Wjj
begrijpen elkander zonder te spreken. Ik wilde
u door mijne vertelling slechts toonendat de
liefde daar het innigst is, waar ze zich weet op
te offeren. Droog nu uwe tranen, mijn kind, want
uw verloofde mag u toch niet met rood geweende
oogen zien!Hoe spoedig is de tijd gedu
rende mjjne vertelling verstreken! Ja, ja, zoo gaat
liet; onde menschen liooren zich zeiven gaarne
pratenGeorge zal nu spoedig komen
Terwjjl zjj nog sprak, kwam een klein
rytuig de straat in en hield voor den tuin stil.
//George!// riep Emma en zij ijlde reeds naar
de deur.
Maar plotseling bleef zjj staan, terwijl een
maagdeljjke blos op haar gelaat verscheen. Vra
gende zag zjj hare tante aan, die haar echter
vriendelijk toeknikte.
Een schoone jongeling was reeds uit het rjj-
tuig gesprongen en ijlde den tuin in, terwjjl
Emma op deu drempel verscheen.
Hij sloot de verlangende bruid liefdevol in
zijne armen, terwijl de oade tante met een vroo-
ljjken glimlach op het jonge paar nederzag.
