N I E
Zonte 28 October
13de Jaargang.
Paus en Pausdom.
kuitemTa I).
ÜTÜiï EMLA.m
Mo 1311.
^SV
[sihéj
RiARLlMSÏ
ABONNEMENTSPBIJ8
Per 3 maanden voor Haarlemt O.ijb
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1.10
Voor het Buitenland 1.80
AfzJnderljjke Nummers 0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG
BO EEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem.
IEMMNTLENIIRaÏ
«01
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEK ADVEBTENTIEH
Van 16 regels ,30 Cents.
Slke regel meer 5
Groote ietters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen "25 Cents per advertentie a Contant
Ad verten tiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en V r ij d a g- a vo u d voor 6 uur ingewacht.
Uitge vers: K UPPERS LAUREY.
fflf* Wegens het feest van Allerheiligen zal de
Nieuwe Haarlemsche Courant iu plaats van Dins
dag, Woensdag a. s. versohijnen; het dan volgende
nummer verschijnt Zaterdag 3 November.
Vervolg).
Toen, tien jareu geleden, de edele, vrome
President der Republiek Ecuador in Zuid-
Amerika, Garcia Moreno, door den dolk
van een sluipmoordenaar getroffen, stervend
ineen zonk, wareu zijne laatste woorden:
Dios non muere, God sterft niet. Eu hij
heeft gelijk, de arme martelaar, God is
onsterfelijk en Hij deelde die onsterfelijk
heid aan Zjjue Kerk mede, toen Hij de
woorden sprak: »de poorten der hel zullen
haar (de Kerk) niet overweldigen.Meu
moge nu 600 of 6000 frauks uitloven voor
het bericht: »de Paus is gestorven,* deze
mededeeling komt uiet, zjj laat te vergeefs
op zich wachten.
In het jaar 1835 keerde de Pruisi che
Kapitein der artillerie Karei Gottfried Kalil
met verlies van zijn ambt, iu den schoot
der Katholieke Kerk terug. Hij had van
zjjne jeugd af steeds anti-katholieke boeken
gelezen, waarin de val der Katholieke Kerk
en het verdwijnen van het Pausdom werd
voorspeld. Zulks was nu ook, als gevolg
van de lectuur, zijne meeuing niet alleen,
maar ook zjjn vurigste wensch. Daarom
sprak hij op zekeren dag nadat hij een
anti-katholiek werk had gelezen, tot iemand
iu zijne omgeving: >Als heter in uwe Kerk
zoo uitziet als in dit boek geschreven staat,
dan is het gebouw wormstekig.Nu had
de persoon, tot wien deze woorden gericht
waren, gelukkig meer kennis van het ge
bouw en van het hechte verband, dan de
Pruisische artillerie-officier, en hij ant
woordde slechts deze woorden: »wees niet
bezorgd, eeue rots wordt niet wormstekig.
Dat was voor den Kapitein, gelijk hij later
zelf erkend heeft, een merkwaardig woord;
het vernietigde met een slag al zijne hoop,
al zjjne wenschen. »Eene rots wordt niet
wormstekig,* die woorden hadden een die
pen indruk in zjjne ziel achtergelaten. Hij
moest nu echter zich overtuigen, dat de
Kerk werkelijk op eene rots is gegrond
vest. Hij begon te zoekeu eu te studeereu
en hield daarmee niet op, alvoreus hij had
gevonden, wat hij had gezocht. Hij keerde
tot de Katholieke Kerk terug, ofschoon
zjjne bekeering hem zjju rang eu bestaan
kostte.
Helaas! ook in onze dageu zjjn er nog
duizenden, die door de lectuur vau anti
katholieke boekeu en van liberale nieuws
bladen, van niets zoo zeer overtuigd zjjn,
dan dat de Katholieke Kerk eu het Paus
dom wormstekig en den oudergang nabjj
zjjn. Dat vervult hen met verwachtingen
en wenschen, die ons Katholieken krenken.
Wjj kunnen dus niet beter doen, dan te
bidden, dat al onze vijanden het voorbeeld
mogen navolgen van den Pruisischen Ka
pitein, dat zjj derhalve mogen gaan zoeken
FEUILLETON.
Tusschen de bedrijven.
Eecige jaren geleden was ik op reis met een
tooneelgezelschap, dat in de voornaamste pro
vinciesteden van ons vaderland, met veel succes
voorstellingen gaf. De stukken, door ons ten
tooneele gevoerd, waren gewoonlijk zeer melo
dramatisch en behoorden zonder uitzondering tot
het drakengeslaclit. Voor dit seizoen hadden wij
gekozen de //tuchthuisboef of onschuld overwint//,
een der besle nummers van ons repertoire. Waar
het werd opgevoerd, bracht het de handen op
elkaar en geld in onze kas. Ik speelde de
hoöfdrol.
In het eerste bedrijf trad ik op als een jonkman
van goeden huize, algemeen geacht en bemind
om mij11 degelijk, innemend karakter en met eene
bekoorlijke .jonge dame, die een onmetelijk fortuin
bezat, als mjjne verloofde.
Mjjn medeminnaar echter, een schurk van de
laagste soort, wist mjj op eene valsche aanklacht
wegens verduistering van belangrijke geldsommen,
en niet zullen rusten totdat zjj zich hebben
overtuigd, dat de rots, waarop de Katho
lieke Kerk is gebouwd, niet wormstekig is,
maar nog even frisch en krachtig zich ver
heft als achttien eeuwen geleden.
De Paus in zijne macht. De Heiland ge
tuigde van zich zelf: Mij is alle macht
gegeven in den Hemel en op de aarde eu
wjj weten, dat deze almacht van Gods
Zoon bij de vestiging Zijner Kerk op drieërlei
wjjze gebleken is: als de macht van een
Koning, van een Hoogepriester en van een
Leeraar van alle menscheu. Christus heeft
dus den Paus deze drievoudige oppermacht
verleend om hem in staat te stellen, Zjjn
Stadhouder, Zjju Vertegenwoordiger te zjjn.
De geschiedenis getuigt het in monumentale
voorbeelden, dat deze oppermacht des Pau
sen ook door de machtigsten dor aarde,
somwijlen, zelfs tegen hun wil, werd erkend.
Bjj den dood van Pius VI zeide ook Na
poleon, die toen als Generaal in dienst der
Fransche revolutie-Regeering stond; »Nu
bestaat er geen drievoudige kroon meer,
met den Paus is het gedaan.* Doch Pius
VI sprak stervende: Christus leeft nog
en de Paus zal overwinnaar zjju.« Wie
van beiden heeft voor den rechterstoel der
wereldgeschiedenis recht verkregen? Paus
Pius VII kroonde Napoleon I tot Keizer.
Als beloouiug daarvoor liet Napoleon in
het jaar 1809 Rome eu den Kerkelijkeu
Staat aunexeereu eu verklaren Er bestaat
geen Kerkeljjke Staat meereu ik ben Koning
van Rome.* Wat kou de Paus nu togen
den dwingeland uitrichten? Hij kontegen
Napoleon niet ten strijde trekken, doch
hij gaf bevel het excommunicatie-decreet
aan de deuren der drie hoofdkerken vau
Rome te bevestigen. Ondanks de gevaren
aan zulk eeue openbare bekendmaking ver
bonden, werden de drie Pauselijke decreten
op de aangewezen plaatsen bevestigd. De
machtige Keizer werd door den zwakken Paus
in den ban gedaan. Deze maatregel verwekte
den spotlust van den werelddwinger. Denkt
de Paus dan,* zoo schreef bjj, dat door zjjne
excommunicatie de wapens uit de handen m jj-
ner soldaten zullen vallen En hjj wreekte
zich op den Paus door dezen gevangeu te
nemen. Maar Napoleon moest de waarheid
leereu kennen van de woorden des gestorven
Pauseu, Pius VI. Iu deu koudeu, »Russi-
schen« winter van 1812 vielen wel degelijk
de wapens uit de handen van Napoleons
soldaten. De Paus keerde ouder luid gejubel
op zjju troon terug, terwijl de eertijds zoo
machtige Keizer als balling werd gezonden
naar St. Heleua. Daar iu de eenzaamheid
had de machtige krijgsheld tjjd om na te
deuken over zjjn verstoord geluk en zijne
vermolmde grootheid. Geeu wonder alzoo,
dat hjj openlijk bekende: »uiet ik, maar
Paus Pius VI heeft gelijk gehad, toen hjj
zeide: Christus leeft nog eu de Paus zal
overwinnaar zjju.
Iu 't verloop der wereldgeschiedenis van
bjjna 19 eeuwen is het menigmaal gebeurd,
in hechtenis te doen nemen; maar in de ge
vangenis, waar de Staat mij gelegenheid gaf, over
mjjn vermeend misdrijf na te denken, redde ik
het leven van mijn cipier, door den booswicht,
die hem onverhoeds was aangevallen en de keel
toekneep, met mijn waterkruik de hersens in te
slaan.
Voor deze goede daad met invrijheidsstelling
beloond, maakte ik van mijne vrijheid gebruik,
om den laaghartigen bewerker van mjjn ongeluk
te ontmaskeren; hij moest wegens meineed voor
het gerecht verschijnen, maar verloste de wereld
van een schurk, door zich op het oogenblik, dat
de gerechtsdienaars hem wegvoerden, een kogel
door den kop te jagen. Het einde was, dat ik
trouwde met het meisje mijner keus, de eenige,
die geen oogenblik aan mjjne onschuld had ge
twijfeld en gedurende mijne gedwongen afwezig
heid natuurlijk een toonbeeld'van standvastigheid
was geweest.
Op zekeren avond speelden wij voor een stamp
volle zaal, onder luidruchtig applaus viel het
scherm, toen ik tengevolge der sluwe aantijgingen
van mijn medeminnaar werd gevangen genomen
en geboeid en door de dienaren der wet van
dat machthebbers meenden het einde van
het Pausdom nabij te zien. Telkenmale ge
schiedde het tegendeel. Paus Marcellus
waagde het, in het vertrouwen op zijne van
God verkregen macht en zjjn goed recht,
voor de eerste maal, uit de catacomben te
voorschjju te komen om Rome in 25 pa
rochiën te verdeelen, om de zielzorg voor
de Christenen beter te kunnen leiden. Deze
handeling verbitterde echter den heiden-
scheu Keizer Maxentius. Wat deed deze nu?
Hij liet den Paus plaatsen in deu stal,
waarin de wilde dieren voor de openbare
volksspelen werden bewaard, met het bevel
de beesten te voederen. Dat was stellig
eene ongehoorde vernedering, die de Stede
houder van Christus op aarde moest ver
duren. Wie zou in dien oppasser van wilde
diereu nog den Paus, den drager der hoog
ste macht, die op aarde bestaat, hebben
erkend? En zeker hebben in dien tjjd velen
gedacht: met het Pausdom is het gedaan.
Wat verwacht werd gebeurde echter niel;
de ontecring het Opperhoofd der Kerk aan
gedaan, hinderde den Paus zelfs niet, zjjn
plicht te vervullen. »In deu stal der wilde
dieren,* zoo lezen wjj in zijne levensbe-
schrjjving, leefde hjj negen maaudeu onder
bidden en vasten eu stond hjj door zjjue
brieven met de geloovigeu in verbinding.*
Hij handhaafde zjju recht, zijne macht en
zjju drievoudig ambt. Men kan dus
den Paus vernederen, men kan hem be-
leedigen, maar men kan hem van zijne
macht niets ontnemen.
Dit nu weten alle Katholieken van kinds
been aande macht des Pausen is een
deel van hun geloof. Et» toen nu onlangs
vorsten eu volken deD H. Vader, bjj ge
legenheid van zjjn goudeu Priesterfeest,
hunne hulde kwamen brengen, kou dit feit
slechts verwondering baren bij hen, die
don Paus iu zijne macht niet kennen; de
Katholiek ecliter weet, dat de macht van
deu Paus de hoogste is, die op aarde be
staat; hij weet dat die macht komt van God.
Slot volgt.)
De H. Vader heeft 300,000 franks ge
schonken aan de onderneming van Z. E.
Kardinaal Lavigerie, om den s aveuhandel
in Afrika te doen ophouden.
De National Zeitung meldt, dat het
gerecht te Duisburg de opheffing bevolen
heeft van de inbeslagneming der brochure
van Mackenzie.
De publieke opinie wordt voorbereid op
een voorstel aan den Rijksdag, om den Kei
zer een civiele lijst- als Duitsck Keizer toe
te kennen. Behalve de beschikking over
eenig geld om weg te geven, heeft de Kei
zer geen inkomen van het Rjjk eu geniet
hjj als Koning van Pruisen slechts 12 mil-
lioen mark. Er wordt op gewezen, dat de
Keizers van Rusland eu Oostenrjjk een veel
kooger inkomen hebben en dat ook de Koning
van Italië eene hoogere civiele Ijjst heeft.
het tooneel werd gesleurd. Daarna begaf ik mij
naar de kleedkamer en trok mijn gevangenpak
aan bijna niet vau een echt te onderscheiden
vvaariu ik in het derde bedrijf moest op
treden.
Het tweede bedrijf speelde zonder mij ik
had ongeveer vjjf en twintig minuten tijd, juist
genoeg dacht mij, om nog een paar brieven, die
ik 's middags vergeten had, op de post te kunnen
brengen.
Ik sloeg een regenmantel om en spoedde mij
naar het postkantoor, een afstand van nauwelijks
tien minuten. Daar gekomen kocht ik postzegels,
plakte ze op en wilde betalen. Werktuigelijk stak
ik de hand in mjjn zak, maar vond geen geld.
Ik had iu de haast mijne portemonnaie vergeten.
Gedachteloos sloeg ik mijn mantel op en zocht
naar mijne portefeuille, die echter evenmin als
mijne beurs in de zakken van mijn tooneelkostuum
was te vinden. Iu mijne verwarring bemerkte ik
niet, dat een binnenkomende brievenbesteller mij
een oogenblik met de grootste verbazing aan
staarde en onmiddellijk op zijne schreden terug
keerde.
Terwjjl ik den ongeduldig wordenden beambte
Te Keulen zal aanstaanden Zaterdag eene
vergadering iu de »Gtlrzeuichsaal« worden
gehouden ter bespreking van den slaven
handel iu Afrika; Mannen van alle rich
tingen, Katholieken eu Protestanten, con
servatieven en liberalen, de hoofd-redacteurs
vau de Kolnische Zeitung eu die vau haar
tegenvoeter, de Kölnische Volkszeitungheb
ben gemeenschappelijk de oproeping onder
teekend, waariu men o. a. leest: »Kaidi-
naal Lavigerie's edele pogingen hebben aan
Europa de gruwelen van deu schandelijken
slavenhandel voor oogen gesteld. Zou het
niet zeer passend wezeu, als onze natie in
eeue vraag van de hoogste christelijke en
humane beteekeuis schouder aan schouder
zonder verschil van godsdienst voorging?
De Regeering kan bij alles wat zij wil
doen om deu schandelijken slavenhandel
tegen te gaan, op de volle toestemming
van het Duitsche volk rekenen!*
Bravo! zegt De Tijdmisichien wordt
Afrika nog een middel in Gods hand, om
de vijaudige Duitsche broeders weer met
eikaar te verzoenen.
Eergisteren is voor de civiele Kamer
der rechtbank te Parijs de zaak behandeld
vau den Hoer Dufeuille, Secretaris van den
Graaf van Parijs, tegen deu Heer Loze,
Prefect vau politie, op wieus last de exem-
jdaren van deu bekendeu brief van den
Graaf van Parijs aan de maires in Frank
rijk, ten huize van den uitgever, den Heer
Paul Dupont, eu ook tea huize van Du
feuille, iu beslag waren genomen. De advo
caat Louchet pleitte voor deu eischer. De
gedaagde heeft geen advocaat voor zich
laten optreden. Het openbaar Ministerie zal
over acht dagen conclusie namen.
Bij de behandeling vau de buitengewone
begrootiug van oorlog iu de Fransche Ka
mer heeft de Minister vau Financiën ver
klaard niet te denkon aan nieuwe lseuiu-
geu, maar wei eeue billijkere verdeeling der
be-tuande belastingen te beoogen.
Maandag heeft de radicale Parijsche Ge
meenteraad zijne zitting hervat; hij is be
gonnen met een besluit om het Kruis op
het Pautbeou te verwijderen. Daarvoor is
een som uitgetrokken van 14,000 fres. De
Figaro* vindt dit voor zu'ik eene idioten-
manifestatie vip duur. Voorts besloot de
Raad den Boulevard d'[taliete vernoe
men naar Blauqui.
Dj Times meldt uit Constautiuopel dat,
geljjk de Fransche ook de Turksche Re-
geeriug voornemens is de vreemdelingen
te doen inschrijven.
De Katholieken op sociaal gebied. De Katho
lieken blijven zich voortdurend alom onder
scheiden door hunne bemoeiingen op sociaal gebied.
De Zwitsersche Katholieken hebben besloten,
overal in het land katholieke werkliedenvcreeni-
ging te stichten en het volgende jaar een alge-
me, n congres te beleggen, waarop voornamelijk
sociale vraagstukken zullen worden besproken.
In België heeft dit jaar niet het gewone jaar-
mijne verontschuldiging aanbood en de stellige
belofte aflegde, hem den volgenden morgen te
komen betalen, wenkte de brievenbesteller een
voor het gebouw op post staanden agent van
politie, een reusachtigeu, gespierden kerel, die
op de gewone bedaarde wijze, eigen aan zijne
soort, den opgewonden postbode naderde. Deze
fluisterde den man vaD helm en wapenstok een
paar woorden toe, die over zijn anders bewegen-
looze trekken een glans van ongewone levendig
heid verspreidde. Daarop snelde het tweetal naar
binnen en pakte mij ieder bij een arm.
Zie zoo, mannetje! we hebben je gesnapt,
ze zullcu je nu in Leeuwarden al wel hebben
gemist!
Wat beteekent dat? riep ik verstoord, maar
plotseling schoot het mij, tot mijn niet- geringe
vroolijkheid, te binnen, dat die mannen mij voor
een ontsnapten gevangene hadden aangezien.
Daarom beduidde ik den bewaarder van de
openbare orde, dat ik bij het thans optredend
tooneelgezelschap behoorde, en gekleed voor irijne
rol den schouwburg even had verlaten.
(Slot volgt.)
