N IB U WE
No. 1333.
Vrijdag 21 December 1888.
13de Jaargang.
Een bisschoppelijk woord.
BU1TENL A N D.
De verborgen schat.
[Wordt vervolgd.)
lAilllISCIE MERUIT.
ABONNEMEHTSPBIJS
Per 3 maanden roor Haarlem0,86
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzjnderljjke Nummers0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERD A G.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
Ilia PR AI
AGITS MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTBNTIÉN
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag
en Vr ij dag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K UPPERS k LAUREY.
Dezer dagen heeft Z. D. H. de Bisschop
van Regensburg, Mgr. Ignatius Seuestrey,
een herderlijk schrijven aan de geloovigeu
van zjjn diocees uitgevaardigd, welks in
houd wjj, wegens zijue belangrijkheid en
actualiteit, gedeeltelijk aan onze lezers wen-
schen mede te deelen.
Sprekende over de Romeinsche quaestie,
zegt de Prelaat o. a. het volgende:
De Romeiusche quaestie bestaat sinds de
Kerkelijke Staat en zelfs de stad Rome
aan huu rechtmatigen heer, den Paus, met
geweld en list, tegen alle recht, werden
ontroofd en zjj is niets anders dan de vraag:
hoe moet, hoe kan aan den Paus, het zicht
bare Opperhoofd der Kerk, zjjn overoud,
geheiligd, rechtmatig bezit weder terug
gegeven worden, opdat hjj vrij en onaf
hankelijk van ieder ander tijdelijk heer of
vorst zijn hoog en verheven ambt kan
vervullen?
Drie feiten hebben in den jongsten tjjd
op bizoudere wijze de aandacht der gansche
wereld wederom op de Romeiusche quaestie
gevestigd. Allereerst beeft het gouden Pries
terfeest van den H. Vader de oogen der
beschaafde wereld op Rome gewend. De
deelneming aan dit heerlijke jubilé was
verbazend groot; maar hoe gansch anders
zou dit feest gevierd zijn geworden, als do
Paus vrjj en ongestoord iu zijne stad, in
zjjn land, de talrijke pelgrims had kunnen
ontvangen, toespreken en zegenen.
Een tweede feit, waardoor de aandacht
op de Romeiusche quaestie werd gevestigd,
is de invoering van de nieuwe strafwet in
Italië. In deze wet worden een aantal mis
daden genoemd, die men ten laste legt aan
de Geestelijkheid. Nog meer: deze wet, eene
uitzonderingswet van de ergerlijkste soort,
keert zich hoofdzakelijk tegen den H. Va
der zelf, tegen diens recht en diens
macht.
Een derde feit is van jongen datum, na-
meljjk de reis van den Duitschen Keizer.
De vijanden der Kerk trachten deze reis,
hoofdzakelijk het bezoek en het verblijf
in Rome, in een den Paus en den Katho
lieken vjjandigen zin uit te leggen, alsof
het koninkrijk Italië daardoor zijne vol
komen erkenning had verkregon, alsof daar
door Rome als de onaantastbare hoofdstad
ware bekrachtigd geworden; alsof de rech
ten van den Paus en van de Kerk eens
voor altijd begraven zouden zijn.
Ons is het nimmer in den zin gekomen
aan de reis van Keizer Wilhelm zulk eene
beteekenis te hechten. Maar tegeuover de
vjjanden der Kerk gevoelen we ons ge
drongen hier plechtig te verklaren, dat wjj
ten opzichte van de Romeinsche vraag
dezelfde uitspraak doen, welke wjj reeds
dertig jaren lang hebben verkondigd.
FEUILLETON.
13)
(Vervolg.)
Gedurende drie seconden kon James Mitford
zyne oogen niet gelooven, nu toch werd op
eens de geheele vreeselijke waarheid hem zon
neklaar en deed ze hem duizelen. Hij had John
Cann's schat gevonden de schat, zooals die
in werkelijkheid bestond; maar de schat van
°hn Cann, dien zjjne levendige verbeelding
gezien; de schat, waarvan hij van zijne
jongelingsjaren af had gedroomd; de schat, waar
voor ij aiies gewaagd had om hem te vinden
en te bezitten, bestond niet, kon niet bestaan,
had nooit bestaan. Het was slechts een afschu-
Ti 6' r'T °^ke. ondenkbare begoocheling.
Al de afschuwelijke uitvluchten, die hij verteld
had, zouden uitkomen; Ethel zou geruïneerd
zjjn, tante Emily was geruïneerd, en beiden
zouden hem leeren kennen niet slechts als
een dwaas, een droomer, een ziener, maar ook
als een speler, een dief, een leugenaar.
In zijne doodelijke wanhoop sprong hij in den
vuilen kuil en begon hij nog eens langzaam de
vervloekte dollars te tellen. De geheele ellen-
Na een terugblik op de gebeurtenissen
van 1859 en de vele sinds dieu ijjd uitge
vaardigde protesten van Pausen, Bisschop
pen en geloovigen, gaat de Prelaat aldus
voort:
Nauwelijks is het heerlijke jubelfeest
van Z. H. Paus Leo gevierd of het reeds
voor elf jaren begraven strafwetboek wordt
opuieuw opgedolven eu ter tafel gebracht.
Het is het oude plan, maar in scherperen
vorm.
Kunnen wij nu in 1888 zwjjgeu over
datgene, wat wij iu 1877 zoo luide heb
ben veroordeeld. Onze beschouwiug, ons
oordeel is door alle gebeurtenissen sinds
1859 slechts versterkt en bevestigd. Juist
wetten als die van het Italiaausche straf
wetboek, moeteu ieder, die de Kerk Gods
op aarde en haar Opperhoofd niet vervol
gen, niet onderdrukken wil, de oogen ope
nen en doen zieD, dat de tegenwoordige
toestand van den Paus te Rome in waar
heid een onverdragelijke is en dringende
hulp vereischt. Men moge deu H. Vader
de grootste eer bewjjzen, hij gevoelt toch
dat hjj een Souverein is zonder land, dat
hg steeds van den goeden wil zijner vij
anden afhaukeljjk is. Wie toch beschermt
hem tegen den eersten den besten aauval
eeuer hem vijandige meerderheid iu de
Italiaausche Kamer? Wie waarborgt hem
de vrijheid wanneer een oorlog Italië van
zjjne vrienden zoude scheiden
Laten wij derhalve getrouw zjjn aan de
overtuiging; welke wij reeds sinds dertig
jaar ten aanzien der Romeinsche quaestie
hebben uitgesproken. Laat u door anderen
niet op een dwaalweg leiden. Waarheid
eu recht gaan boven allesItalië's eenheid
is geen prijs voor het geheiligd bezit der
Pausen en der Kerk. Is Duitschland niet
een En toch staan aan de spitse der af
zonderlijke Staten souvereine Vorsten. Heeft
niet het vorstendom Monaco eene absolute
monarchie; heeft niet de republiek San
Marino de kleinste Staat van Europa met
nauwelijks 8000 inwoners, zonder iets aan
de eeuheid van Italië af te doen, zijne
vrije zelfstandigheid eu volle souvereini-
teit
Toont derhalve als tot dusverre uw goede
gezindheid jegens den H. Stoel, het middel
punt der katholieke eeuheid, jegens deu
Zetel van den Oppersten Herder en Leeraar.
Denkt dikwerf aan het lijden van den H.
Vader en verdubbelt als trouwe kindereu
der Kerk uwe liefde en uwe aanhankelijk
heid. Schenkt, geljjk tot hiertoe, de gaven
uwer liefde in zjjne voortdureude verdruk
king. Hoe meer gij deu Stedehouder van
Christus op aarde van aardsche hulp ver
stoken ziet, des te luider, des te inniger
moet gjj de hulp des Hemels afsmeeken.
God de Heer zal uw gebed verhooreu zooals
Hjj tot dusver heeft gedaau. God treedt
dige som de onmetelijke rijkdom van John
Cann's schat bedroeg ongeveer 220 pond in
hedendaagsch. Engclsch geld.
James Mitford trok zich de haren uit, toen
hjj het tot zijne nuttelooze zelfkastijding telde;
220 pond, en hjj had ten minste zoovele dui
zenden verwacht. Hij doorzag het in een enkel
oogenblik. Zijne wilde verbeelding had van den
armen, verachten, vervolgden zeeroover een soort
van idealen, sehatrijken misdadiger gemaakt; hij
had den onwetenden, vervolgden John Cann,
die werkelijk geleefd had en gevlucht was voor
des konings gerechtigheid naar een nest van ge
patenteerde vrijbuiters op Jamaica, verheven tot
een groot zegevierend zeeheld, een tweede Drake
of Hawkins der hedendaagsche geschiedenis. De
gansche waarheid betreffende den ellendigen,
ouden roover stond hem nu plotseling helder
voor oogen; hij zag hem zijn ellendige 220 pond
zorgvuldig op zijne borst bewaren, er mede de
zee oversteken, nadat hjj Jamaica in stilte ver
laten had, en het te Bovey in den grond be
graven. Hij zag vertier hoe hij over dat sommetje
met zijne burgerlijke bloedverwanten getwist
had, zooals arme lui dikwijls over bagatellen
geld twisten; hij zag hem eindelijk sterven met het
geheim van die som verborgen in eene snuif
doos, die hij met trotsche geestkracht nog in
zijne levenlooze, magere vingers hield geklemd.
dikwerf met Vorsten en volken reeds hier
op aarde iu 't gerecht, al laat Hjj beu ook
den tijd om boete te doen. Wellicht zijn
ongeloof, lauwheid ei zonde van zoo vele
Katholieken de oorzaak dat de Goddelijke
hulp zich zoo lang laat wachten. Steeds
staat het heilige recht onder Gods almachtige
bescherming; Zijn arm is niet verkort, om
hemeltergend onrecht op de outzettendste
wijze te tuchtigen. De geschiedenis der Kerk
heeft ontelbare bewijzen dat de vervolgers
der Kerk een vreeselijken dood zijn gestorven.
Geve God, dat het onrecht, 't welk in
waarheid ten Hemel schreidt, hersteld en
de toestand van deu H. Stoel verbeterd
worde, voor dat de Goddelijke toorn ont
brandt en Zijne straf komt over de vijanden
der thans zoo vervolgde Heilige Roomsch
Katholieke Kerk.
Het Duitsche Postbestuur wil voortaan
voor het vervoer van Duitsche brievenmails
naar Venezuela gebruik maken van de Ne-
derlandsche stoomschepen, die belast zijn
met het postvervoer tusschen Amsterdam en
West-Iudië.
Naar gemeld wordt, heeft de Hertogin
de Galliera de helft van haar vermogen
vermaakt aan Keizeria Victoria, weduwe
van Frederik II. De andere helft valt ten
deel aan haar zoon, uin eenvoudig de Heer
Ferrari heet, daar hij den Hertog Jitel vau
zijn vader heeft afgewezen.
Naar men verzekert, zal Frankrijk
het oorlogschip Duquesne naar Colon (Pa
nama) zenden, en zullen er door de Regee
ring der Vereenigde Staten van Amerika
twee schepen derwaarts worden gezondeu.
In het Lagerhuis heeft de heer John
Morley, hulde brengende aan de heldhaf
tige gevangenen van den Mahdi, zjjue ver
wondering te kennen gegeveu, dat de Re-
geering klaarblijkelijk niet vreest dat hun
leven bedreigd wordt, omdat zij' anders
wel zou hebbeu bevolen de krijgsverrich
tingen te Soeakin te staken. Naar de Heer
Morley meent, ziju allen het er over eens,
dat Egypte Soeakin prijs moet geven.
De Minister Fergusson deelde daarop
mede, dat hij elk deukbeeld, hetwelk het
prijsgeven van Soeakin behelst, van de
hand wijst. Het aanknoopen van ouder
handelingen met de opstandeliugen zou
een onwaardige stap achteruit zijn, door
welken Eugeland's gezag zou vernietigd
WordeD.
De Minister verklaarde, geeu gewicht te
hechten aan de berichteu over Emiu Pacha
eu Stanley. Hij ziet in den brief van Osmau
Digma aan Generaal Grenfell niets dan
eene krijgslist van deu Mahdi.
Ten aanzien van de persoueu, die schade
hebbeu geledeu op Samoa, deelde Fergus-
Alles was nu duidelijk, vreeselijk, onherstelbaar,
onmiskenbaar duidelijk, en John Cann, dien hij
eens door zoovele veranderingen en kansen heen
had gevolgd, was nu plotseling voor eeuwig in
het niet verdwenen.
Als James Mitford een weinig minder van
John Cann's leven en daden geweten had, zou
hij zich misschien nog gepaaid hebben met de
ijdele hoop, dat de geheele schat nog niet was
opgedolven dat er misschien nog meer doo-
zen in den grond waren begraven, meer du
bloenen nog dieper verborgen in den nog niet
doorzochten bodem van het kleine driehoekige
veld. Maar de woorden van aanwijzing des
stervenden John Cann's waren te duidelijk en
te bepaald, om nog ruimte te laten voor zulk
eene valsche uitlegging: //In eene stevige eiken-
houlen kist met jjzeren banden en begraven vier
voet diep in den zuid westelijken hoek van de
Home Groft te Bovey,// zoo luidde het docu
ment; er was geene mogelijkheid hieraan eene
dubbele beteekenis te hechten. In die weinige
minuton had James Mitford's gemoed eene ge
heele verandering ondergaan: hij zag de John
Cann's mythe voor de eerste maal in zijn leven
in het ware licht. De zeepbel was gebarsten, de
stralenkrans verbleekt het spook verdwenen en
de ellendige, morsige, armzalige werkelijkheid
stond daar in al bare naaktheid er voor in de
son mede, dat zij eene vergoeding zullen
ontvaugeu. Hij acht het volstrekt geeu
wonder, dat Duitschland het oog heeft ge
richt op dit eiland, dat reeds zoozeer ge
koloniseerd is. Engeland moet niet met
naijver de pogingen aanzien, welke andere
mogendheden aanwenden om koloniën te
krjjgeu.
De begrooting van uitgaven is daarna
aangenomen, met uitzondering van enkele
hoofdstukken, die zjjn verdaagd.
Eergistereu-avond bij het debat in het
Lagerhuis over deu begrootingspost voor
consulairen dienst, heeft de Regeering ver
klaard, dat fatsoenlijke Arabiereu op Zan
zibar zeiven hebben besloten, den slaven
handel te helpen bestrijden. Voorts ver
klaarde de Regeering, de handelwijze der
Duitsche schepen bij het beschieten van
Bagamoijo niet te kunnen goedkeureu, maar
evenmin de eischeu der Britsch-Iudiërs tot
schadevergoeding te kunnen steunen, aan
gezien het bombardement volgens de regelen
van deu oorlog heeft plaats gehad.
Eene groote royalistische vergadering,
voor een groot deel bestaande uit land
bouwers eu hunne werkliedeu, is eergisteren
te Mer (Loir et Cher) gehouden. Een der
sprekers schetste deu tegenwoordigen toe
stand uit een politiek en fiuanciëel oogpunt.
Het programma der koninklijke Regeering
en de naam van den Graaf van Parjjs wer-
deu met een driedubbel salvo van toe
juichingen begroet. Later aau het bauket
werd een toost op den Graaf met even
groot succes bekroond.
De Raad van bestuur der maatschappjj
vau het Pauama-kanaal en de door de
rechtbank voorloopig benoemde Raad van
drie leden hebben eergisteren eene buiten
gewone vergadering gehouden om te over
wegen lo. of men allo obligatiehouders zou
bijeenroepen om hun uiteen te zetten, hoe
men uit deu tegenwoordigen toestand deukt
te geraken2o. op welken dag men de
aandeelhouders zou doen vergaderen om
hunne volledige volmacht tot handelen te
vrageu.
Met eenparige stemmen kwam men tot
de conclusie, dat er geene reden bestoud
om de obligatiehouders bijeeu te roepen.
Het zou ook ic strijd ziju met de wet. Maar
in de maaud Januari zal er, op een uader
te bepalen dag, eene algemeene vergaderiug
der aandeelhouders gehouden worden, waar
bij de Heer Do Lesseps eu de Heer Deuor-
maudia (een der voorl )opig benoemde leden
van den Raad van bestuur) de aandeel
houders bekeud zulleu maken met de com
binatie, die huu zal voorkomen als de meest
geschikte om uit deu tegenwoordigen toe
stand te geraken.
Bij de Italiaausche Kamer van Af
gevaardigden is ingekomen het rapport op
de aanvraag om een buitengewoon crediet
plaats. Het geheele panorama van John Cann's
leveD zooals hij het in alle bizonderheden kende,
ging aan het oog zijns geestes voorbjj als eene
levende schilderjj, niet langer echter in de
schitterende kleuren van den jongelingsroman,
maar in de morsige, vuile tinten van het som
bere feit. Hij had alles wat hier op aarde waarde
heeft, opgeofferd aan de armzalige nalatenschap
van een zwervend zeeroover, die haar stuiver
voor stuiver had bijeengegaard.
Een zwakker man zou de teleurstelling heb
ben geslikt of de begoocheling tot zijn stervens
sponde hebben bewaard. James Mitford was
van steviger leem gekneed. Het ideaal van John
Cann's schat had zijne ziel en zijn lichaam beide
in bezit genomen; en nu die John Cann's schat
uitgeloopeu was op een nul eene kleinigheid
van tweehonderd pond ontzonk de vaste
bodem aan zijne voeten en eene eindelooze leegte
strekte zich voor hem uit. Eene eindelooze leegte.
Eindeloos! Leeg!James Mitford zat daar
nog altijd op den rand der groeve met zjjne
beenen bengelende over de holte, waarin John
Cann's schat nooit was geweest, gedachteloos
starende in het ledige ruim des hemels, met
uitpuilende, wezenlooze oogen, die rechtuit in het
onmetelijke verschiet staarden en niets zagen,
niets!
