N I E W No, 1345. Woensdag 23 Januari 1889. 14de Jaargang. Uit Afrika. BUITENLAND. Drie depêches. 2) ABON NEMEN TSPB IJ 8 Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,10 Voor het Buitenland 1,80 Afzjnderlgke Nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG. BUREAU: St. Janstraat Haarlem. ajrswiKfflïïMBa r AGITE MA NON AGITATE. PSIJS DER ADVEBTENTIÉN Tan 16 regels .30 Cents. Slke regel meer 5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag en Vr ij dag-avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: KUPPERS l.AUKEï. Vervolg en slot). Hoe veel goeds zou men kunnen ver richten wanneer men slechts wilde onder zoeken waar hei vreeseljjke kwaad schuilt, als men wilde zorgen, dat de zeer gewenschte Missiën en de beschaving haar arbeid be gonnen voor dat de landstreken verwoest en ontvolkt, vóór dat de bevolking gedund en bedorven is! De bewoners van Afrika mogen, volgens mijne overtuiging, niet aan zich zeiven worden overgelaten. Zjj hebben de voogdij schap van Europa uoodig om nuttige leden der maatschappij te worden; de sociale toe standen zijn reeds te veel bedorven, om te kunnen aannemen, dat de neger, zonder buitenlandsche hulp, tot een geregelden staat van zaken, tot eene gewenschte orde zal komen. Het spreekt van zelf dat deze voogdijschap voor Europa groote voordeelen zal afwerpen, dat Europa ruimschoots scha deloos zou gesteld worden voor zjjue be schavende bemoeiingen. Immers zoo zjjn de toestanden ook bij ons. Betalen ook wij niet voor de inrichtingen, die nooilig zijn voor een geregelden Staat, die ons beschermt en bestuurt? Maar hoe zal de neger belas ting kannen betalen als men den gauscheu rijdorn van zjju land rooft en vernietigt? Inderdaad men moet, om zoo te zeggen, de inboorlingen dwingen om bevorderlijk te zijn aan hun geluk, zonder echter de vrijheid van het individu te schaden. De arbeid moet voor den neger niet alleen het middel zijn om in zijn onderhoud te voorzien, maar ook een middel om zich te verheffen uit den beklagenswaardigen toestand waarin hjj, voor het meerendecl onschuldig, is ge komen. De voogdijschap van Europa zal natuurlijk zoo lang moeteu duren, tot dat de inboorlingen ten standpunt bereikt heb ben, waarop zij eene voogdijschap niet meer behoeven. Zij, die de negers kennen, zullen het met mjj eens zijn, dat er een zekere dwang moet bestaan, tot dat gewoonte en onder vinding van geslacht tot geslacht hen met de nuttige eu beschaafde leden der maat schappij hebben geljjk gesteld. De eerste stap tot dit schooue doel is de verdrijving van den ontzettenden vjjand der Afrikanen, den van dag tot dag sterker wordenden vrijbuiter, den Arabier. Het wil mij voorkomen, dat Europa, 't welk als 't ware over deu ganschen aardbodem zijne heschermer.de vleugelen uitspreidt, om de verkrachting van de eenvoudigste volks rechten iu het zwarte werelddeel, zich hoe genaamd niet bekommert. Een Portugeesch koopman werd eeuige jaren geleden ver moord, toen hjj in handen der Arabie ren viel, een Duitsehe koopman viel het zelfde lot ten deel, toen hij zich in FE ILL E TO N. Vervolg.) III. In een afgelegen gedeelte van dezelfde stad schemerde te middernacht nog licht uit een raam. Boven op een eenvoudig kamertje, waar van de warmte zich op enkele graden bepaalde, zat de schrijver Schnnper, eene magere, afge sloofde gestalte, bij eene tafel, waarop eene lamp spaarzaam haar licht verspreidde. Ook de vrouw van Schnaper zat er bij en stopte de kousen, terwijl vader Schnaper muziek schreef, waarmede hij bij zijn gering inkomen nog al wat verdiende. Schnaper was schrijver en had een talrijk huisgezin. Bepaald honger geleden had men nog niet, doch de honger moest dik werf vooral in de strenge winterdagen door droog brood gestild worden, hoewel de brave huisvader dag in, dog uit, werkte en zijne vrouw zoowel groven als fijnen arbeid ver richtte; doch waar het huisgezin groot, de wonin gen klein en dompig zjjn en de kost karig is, nemen de ziekten geen einde en daar gelijkt 1886 aan de kust van Afrika bevond; Fransche handelslieden werden met den dood bedreigd, wanneer zij het waagden de con currentie voort te zetten, eene Schotsche kolonie aan den Nyassa en eene statie in deu nieuwen Congo Staat werden verdelgd, omdat de als wilde dieren opgejaagde in boorlingen daar bescherming vonden. Óe Commandant Tan een Engelsch oorlog schip viel, niet lang geleden, onder het zwaard vau Arabische slavenhandelaars aan de kust. Aan den Tauganjika en Nyassa passeeren dagelijks honderden; slaven dicht bij de Statiën der Missie en onophoudelijk komen de Arabieren iu het Eldoiado voor roof en slavenjacht. Ongehinderd worden duizenden ponden buskruit iugevoerd eu daarvoor ivoor, waaraan ontzettend veel bloed kleeft, uitgevoerd. Wat hebben tot dusver de ontdekKiugs- reizeu in Afrika ten opzichte van bescha ving eu humaniteit gebaat? vraagt Wiss- maun ten slotte. En hij antwoordt: zij hebben veelal de Arabieren in de haud gewerkt, zonder dat de reizigers het wilden, want zij konden niet voorkomen of ver hinderen, dat het door hen geopende land ook voor deu roof en de verwoesting der Ara bieren werd geopend. Zoo lang Europa niet sterk genoeg is om den arbeid, die door de ontdekkingsreizen werd begonnen, voort te zetten, kuDnen de reizigers niet met voldoening op hun arbeid, die meer tot schade dan tot voordeel van het zwarte ras strekt, terug zieu. Wil men Afrika werkelijk verheffen uit deu poel van jammer en ellende, waarin het thans nog is gedompeld, dan moeten meer afdoende maatregelen geuomeu worden dan tot dusver werdeu gebezigd, dau moet de Arabier uit het land verjaagd worden, dau moet de neger beschermd worden tegen die vrijbuiters, die duivelen in menschen- gedaanten, welke het Afrikaausehe volk vermoorden, koloniën vernietigen en de inboorlingen, die zij daarvoor geschikt achten, als slaven verkoopeu; dan moeten de Missiën aangemoedigd en door krachtige middelen ondersteund worden, dau moeteu geeue offers gespaard blijven, om het zwarte ras te onttrekken aan den invloed van het Arabische element, dat met den dag sterker wordt eu dat door de zorgeloosheid van het beschavende Europa, steeds driester optreedt en schrik, angst eu ontzetting verspreidt in het zwarte werelddeel,'t welk handenwrin gend naar hulp, verlossing en bescherming uitziet. De Duitsehe Rijksdag heeft bij de eerste lezing op de rijksbegrooting eene som van 200,000 mark ter bevordering van de hoog- het hoofd des gezins aan die ongelukkigen in de oude sage, die het vat der Danaïden te vullen hadden. Nu was hij klaar; ook de vrouw legde haar stopwerk ter zijde en zag haren man vriende lijk aan. „Karei er ligt mij nog iets op 't hnrte," zeide zij. „Ge zult toch niemand vermoord hebben,// antwoordde hij lachend. //Neen, maar een nieuwen hoed „Oho maar vanwaar het geld bekomen? riep hij. //Laat mij slechts uitspreken,// hervatte zij, het geld heb ik gespaard, cent voor cent; het zal geen dure hoed zijn; maar de oude is toch al te onfatsoenlijk, ik moet mij immers daar mee voor u schamen; dus ik wilde u vragen of ik den hoed mag koopen?// „Hoe slim natuurlijk, nu moeten mijn rang en stand de schuld zijn, dat gij een nieu wen hoed bekomt!// roept hjj lachend, o gij vrouwen! Hoe het zij, het geld behoort u immers en daarom kunt ge, wat mij be treft, niet alleen een nieuwen hoed, maar ook mij als gjj wilt een nieuw pak eu een nieuw huis koopenGij bevalt mij met den ouden hoed, wel is waar, nog even goed maar wie weet, als gij deu nieuwen op hebt, of gij mij zoevisscherij goedgekeurd. Dr. Hernres heeft evenwel voor de derde lezing een amende ment aangekondigd om dit bedrag met 50,000 mark te verhoogen. Het zoogenaamde Oost-Afrikaansche wets voorstel zal reeds heden in deu Rijksdag in behandeling komen. Daar de Rijkskan selier reeds met verscheiden aanvoerders der meerderheidspartijen in particuliere gesprekken over deu inhoud van het voorstel van gedachten gewisseld heeft, zoo wordt het als zeker beschouwd, dat het zal worden aangenomen. De Regeering hoopt zelfs, dat het, zonder uitvoerige beraadslaging, heden dadelijk bij eerste en bij tweede lezing door den Rijksdag zal aangeuomen worden. De inhoud van het voorstel komt volko men overeen met de reeds vroeger bekend geworden bizonderheden: voorloopige aau- wjjziug van twee millioeu mark voor de oprichting eener iulandsche politiemacht van ongeveer 1000 man met 80 Duitsehe officieren onder commando van Wissmanu, die gelijktijdig deu titsl van Rijks-Commis saris verkrijgt en gemachtigd is om in het Oost-Afrikaansche kustgebied toezicht uit te oefenen over de handelingen der Duitsch- Oostafrikaansche maatschappij. Naar het oordeel van deskundigen is voor het oogenblik de moeilijkste vraag, waar Wissmaun zjjne politiemacht vau iuboor- lingen in Oost-Afrika zal recruteeren, daar alle voor den krijgsdienst bruikbare stammen aldaar Mohamedaausch zijn eu zich vijandig toonen tegenover de Europeanen. Daarom zou, alvorens aan de oorlogsacte uitbrei- diug te geven door de zoogenaamde land- blokkade. nog eene poging zijn aan te wenden om langs vreedzamen weg eeu vergelijk te treffen met de opgestane kust bewoners, onder inroeping van de bemid deling des Sultans van Witu, die bij alle iuboorlingeu groot aanzien geniet, en ouder Duitsch protectoraat staat. In Witulaud bleven ook rust en handel tot hiertoe on gestoord. Daar Wissmanu zijne toebereidselen voor de laudbiokkade in elk geval eerst over eenige maanden kan hebben voltooid, zal waarschijnlijk te voren die bemiddeling beproefd worden, waartoe ook aanleiding geven de reeds noodzakelijk geworden on derhandelingen voor de bevrijding van de Duitsehe Zendelingen e» Liefdezusters, die door de hoofden van den opstand zijn ge vangen genomen. De Minister van marine, Vice-Admiraal Graaf Mouts, is overleden. De Standard bevat een lang artikel over de vermoedelijke gevolgen van een mogelijk overlijden van den Koning der Nederlanden. Het wantrouwen, met het oog op deze gebeurlijkheid jegens Duitschland gekoesterd, is (zegt het blad) geheel onge- nog niet beter bevalt// „Zwijg toch met uw vleiend gesnap.// Nu sloeg het half twaalf. Laat ons ter ruste gaan; 't is reeds laatzei- de hjj. En loen knielden beiden neder; liij las met halfluide stem het avondgebed en de litanie der Allerheiligste Maagd; daarop namen beiden het wijwater en maakten een kruis, doopten de vingers nogmaals in het wjjvvatersbakje en gingen zachtjes in de belendende kamer, waar in vijf bedjes stonden en in elk waarvan een kind sliep. De echtelieden gingen van bed tot bed; zacht fluisterend besprenkelden zij ieder der kleinen met het gezegend water. „Och, hoe zal het onzen kinderen eenmaal gaan, als zij groot zijn?// fluisterde de moeder, „wat zal er van hen worden?// „Herman wordt Geestelijke, Jozef rechter, de dikke Frans Bakker, de kleine blonde Annan //In 's Hemels naam man, 'l is kwart over 12 en gij hebt mij voor van daag reeds genoeg op den mouw gespeld.// Klingeling-ling I „Wie is daar beneden?// riep Schnaper van boven uit het raam „E n telegramklonk het naar boven. //Bedaar vrouw,// zeide Schnaper,// 'tis zeker rechtvaardigd. Mochten er onvoorziene vraagstukken rijzen ten opzichte van Luxem burg, dan zou Duitschland die behandelen met volkomen eerbiediging van het interna tionale recht. Een artikel spreekt voorts over het in in acht nemen van België's en Luxem burg's ouzjjdigheid, in geval van een oorlog tusschen Frankrijk en Duitschland. De onschendbaarheid dier beide Staten is voor allen verplichtend, eu de mogendheid, die deze zou willen schenden, zou beschouwd worden als oen vijand van Europa. De Fransche Minister vau openbaar ouderwjjs heeft, na het advies van zjjn collega van binuenlandsche zaken te hebben ingewonnen, deu ministerraad voorgesteld, VOfficier bleudat binnen eeuige dagen in het Theatre du Gymnase zou worden ten tooueele gebracht, te verbieden. Iu dat stuk worden eenige bizonderheden uit het [even der keizerlijke familie van Rusland behan deld, eu de Russische Grootvorsten, eu zelfs de Czaar en Czariu worden er in op de planken gebracht. De vertooning zou daarom gevoeligheden opwekkeu en te kort doen aan de beleefdheid, die men aan eene be vriende mogeudheid is verschuldigd. De Ministerraad was het daarover met den Heer Lockroy eens, en heeft hem gemachtigd het stuk te verbieden. De Frausclieingeuieur Dreyfus, die wegens hoogverraad door de Duitsehe overheden gevangen genomen was, is iu vrjjheid ge steld, met bevel onmiddellijk het Elzas- Lothariugsche grondgebied te verlaten. De heer Dreyfus liet zich dit niet tweemalen zeggen. Als een bewijs hoezeer in de schatting van het publiek de kansen van Boulanger verminderd zijn, kan dienen, dat men voor eeuige dagen nog twee tegen éeu op zija triomf wedde, en tbans is het Boulangisme reeds gedaald tot een half tegen éeu. De Boulangi dische PresseIntransigeant en Cocarde verspreiden dagelijks meer dan 150,000 exemplaren kosteloos te Parjjs en de voorsteden. De St. PeterburgscheGrasManwt meldt, dat zich met eeu grondiugskapitaal van 10 millioen frank eene Fransch-Russische maatschappij heeft gevormd, welke haren bestuurszetel te Parijs zal hebben, en ten doel heeft 200,000 hectoliter Russische spiritus te gebruiken voor de bereidiug vau likeur eu cognac iu hare Fransche cognac- fabriekeu. Tegelijkertijd wil deze maat schappij in de Russische gouvernementen Tula en Nishuy-Nowogorod fabrieken op richten voor de vervaardiging van jenever, welke zij naar Cuba, Japan, China en Afrika wil exporteeren. Tot den Raad vau bestuur bebooren Russische en Frausche aristocraten. De aankomst van een Engelsch schip, dat voor twee millioen Italiaanschen wijn niets bizonders Daarop riep hij//Ik kom het beneden halen De deur geopend zijnde, beklaagde hjj den bode, die nog zoo laat den weg had moeten maken; hij gaf hem een dubbeltje, als bewjjs van zjjn goeden wil. Daarna ging hjj met het telegram naar boven en brak het open. Het kwam van denzelfden stervende, die ook de Hoeren Paper en Klaper had laten roepen. Hij herlas het telegram nog eens en de oogen schoten hem vol tranen, toen hij tot zijne vrouw zeide: „De arme neef, te midden zijner werkzaamheden wordt lijj weggerukt, zon der er in 't minst de vrachten van geplukt te hebben. Hjj is geen gewoon mensch, neen, hij bezit grootsche en vernuftige gedachten, doch, ik geloof dat hem de tijd ontbrak ze meer te kunuen ontwikkebn. Zijn hart is groot en edel; alle menschen, zelfs zijne vijanden vin den daarin een plaatsje. En nu zal hij, arm en verlaten, mogelijk nog zonder eene liefde volle hand, w. lke hem de oogen sluit, sterven.// Schnapers vrouw zeide aanstonds: //Gij moet aan dat verzoek voldoen en er heen reizen.// //Hoe gaarne zou ik het doen; maar de reis, hoe kort zij is, kost toch eenige guldens, en wjj zjjn arm." {Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1889 | | pagina 1