N I E W
No, 1345.
Woensdag 23 Januari 1889.
14de Jaargang.
Uit Afrika.
BUITENLAND.
Drie depêches.
2)
ABON NEMEN TSPB IJ 8
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzjnderlgke Nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
ajrswiKfflïïMBa r
AGITE MA NON AGITATE.
PSIJS DER ADVEBTENTIÉN
Tan 16 regels .30 Cents.
Slke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vr ij dag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KUPPERS l.AUKEï.
Vervolg en slot).
Hoe veel goeds zou men kunnen ver
richten wanneer men slechts wilde onder
zoeken waar hei vreeseljjke kwaad schuilt,
als men wilde zorgen, dat de zeer gewenschte
Missiën en de beschaving haar arbeid be
gonnen voor dat de landstreken verwoest
en ontvolkt, vóór dat de bevolking gedund
en bedorven is!
De bewoners van Afrika mogen, volgens
mijne overtuiging, niet aan zich zeiven
worden overgelaten. Zjj hebben de voogdij
schap van Europa uoodig om nuttige leden
der maatschappij te worden; de sociale toe
standen zijn reeds te veel bedorven, om te
kunnen aannemen, dat de neger, zonder
buitenlandsche hulp, tot een geregelden
staat van zaken, tot eene gewenschte orde
zal komen. Het spreekt van zelf dat deze
voogdijschap voor Europa groote voordeelen
zal afwerpen, dat Europa ruimschoots scha
deloos zou gesteld worden voor zjjue be
schavende bemoeiingen. Immers zoo zjjn
de toestanden ook bij ons. Betalen ook wij
niet voor de inrichtingen, die nooilig zijn
voor een geregelden Staat, die ons beschermt
en bestuurt? Maar hoe zal de neger belas
ting kannen betalen als men den gauscheu
rijdorn van zjju land rooft en vernietigt?
Inderdaad men moet, om zoo te zeggen,
de inboorlingen dwingen om bevorderlijk
te zijn aan hun geluk, zonder echter de
vrijheid van het individu te schaden. De
arbeid moet voor den neger niet alleen het
middel zijn om in zijn onderhoud te voorzien,
maar ook een middel om zich te verheffen
uit den beklagenswaardigen toestand waarin
hjj, voor het meerendecl onschuldig, is ge
komen. De voogdijschap van Europa zal
natuurlijk zoo lang moeteu duren, tot dat
de inboorlingen ten standpunt bereikt heb
ben, waarop zij eene voogdijschap niet meer
behoeven.
Zij, die de negers kennen, zullen het met
mjj eens zijn, dat er een zekere dwang
moet bestaan, tot dat gewoonte en onder
vinding van geslacht tot geslacht hen met
de nuttige eu beschaafde leden der maat
schappij hebben geljjk gesteld.
De eerste stap tot dit schooue doel is
de verdrijving van den ontzettenden vjjand
der Afrikanen, den van dag tot dag sterker
wordenden vrijbuiter, den Arabier. Het wil
mij voorkomen, dat Europa, 't welk als 't
ware over deu ganschen aardbodem zijne
heschermer.de vleugelen uitspreidt, om de
verkrachting van de eenvoudigste volks
rechten iu het zwarte werelddeel, zich hoe
genaamd niet bekommert. Een Portugeesch
koopman werd eeuige jaren geleden ver
moord, toen hjj in handen der Arabie
ren viel, een Duitsehe koopman viel het
zelfde lot ten deel, toen hij zich in
FE ILL E TO N.
Vervolg.)
III.
In een afgelegen gedeelte van dezelfde stad
schemerde te middernacht nog licht uit een
raam. Boven op een eenvoudig kamertje, waar
van de warmte zich op enkele graden bepaalde,
zat de schrijver Schnnper, eene magere, afge
sloofde gestalte, bij eene tafel, waarop eene
lamp spaarzaam haar licht verspreidde. Ook de
vrouw van Schnaper zat er bij en stopte de
kousen, terwijl vader Schnaper muziek schreef,
waarmede hij bij zijn gering inkomen nog al
wat verdiende. Schnaper was schrijver en had
een talrijk huisgezin. Bepaald honger geleden
had men nog niet, doch de honger moest dik
werf vooral in de strenge winterdagen door
droog brood gestild worden, hoewel de brave
huisvader dag in, dog uit, werkte en zijne
vrouw zoowel groven als fijnen arbeid ver
richtte; doch waar het huisgezin groot, de wonin
gen klein en dompig zjjn en de kost karig is,
nemen de ziekten geen einde en daar gelijkt
1886 aan de kust van Afrika bevond;
Fransche handelslieden werden met den dood
bedreigd, wanneer zij het waagden de con
currentie voort te zetten, eene Schotsche
kolonie aan den Nyassa en eene statie in
deu nieuwen Congo Staat werden verdelgd,
omdat de als wilde dieren opgejaagde in
boorlingen daar bescherming vonden. Óe
Commandant Tan een Engelsch oorlog
schip viel, niet lang geleden, onder het
zwaard vau Arabische slavenhandelaars
aan de kust. Aan den Tauganjika en Nyassa
passeeren dagelijks honderden; slaven dicht
bij de Statiën der Missie en onophoudelijk
komen de Arabieren iu het Eldoiado voor
roof en slavenjacht. Ongehinderd worden
duizenden ponden buskruit iugevoerd eu
daarvoor ivoor, waaraan ontzettend veel
bloed kleeft, uitgevoerd.
Wat hebben tot dusver de ontdekKiugs-
reizeu in Afrika ten opzichte van bescha
ving eu humaniteit gebaat? vraagt Wiss-
maun ten slotte. En hij antwoordt: zij
hebben veelal de Arabieren in de haud
gewerkt, zonder dat de reizigers het wilden,
want zij konden niet voorkomen of ver
hinderen, dat het door hen geopende land
ook voor deu roof en de verwoesting der Ara
bieren werd geopend. Zoo lang Europa niet
sterk genoeg is om den arbeid, die door
de ontdekkingsreizen werd begonnen, voort
te zetten, kuDnen de reizigers niet met
voldoening op hun arbeid, die meer tot
schade dan tot voordeel van het zwarte
ras strekt, terug zieu.
Wil men Afrika werkelijk verheffen uit
deu poel van jammer en ellende, waarin
het thans nog is gedompeld, dan moeten
meer afdoende maatregelen geuomeu worden
dan tot dusver werdeu gebezigd, dau moet
de Arabier uit het land verjaagd worden,
dau moet de neger beschermd worden tegen
die vrijbuiters, die duivelen in menschen-
gedaanten, welke het Afrikaausehe volk
vermoorden, koloniën vernietigen en de
inboorlingen, die zij daarvoor geschikt
achten, als slaven verkoopeu; dan moeten
de Missiën aangemoedigd en door krachtige
middelen ondersteund worden, dau moeteu
geeue offers gespaard blijven, om het zwarte
ras te onttrekken aan den invloed van het
Arabische element, dat met den dag sterker
wordt eu dat door de zorgeloosheid van het
beschavende Europa, steeds driester optreedt
en schrik, angst eu ontzetting verspreidt in
het zwarte werelddeel,'t welk handenwrin
gend naar hulp, verlossing en bescherming
uitziet.
De Duitsehe Rijksdag heeft bij de eerste
lezing op de rijksbegrooting eene som van
200,000 mark ter bevordering van de hoog-
het hoofd des gezins aan die ongelukkigen in
de oude sage, die het vat der Danaïden te
vullen hadden.
Nu was hij klaar; ook de vrouw legde haar
stopwerk ter zijde en zag haren man vriende
lijk aan.
„Karei er ligt mij nog iets op 't hnrte," zeide
zij.
„Ge zult toch niemand vermoord hebben,//
antwoordde hij lachend.
//Neen, maar een nieuwen hoed
„Oho maar vanwaar het geld bekomen?
riep hij.
//Laat mij slechts uitspreken,// hervatte zij,
het geld heb ik gespaard, cent voor cent; het
zal geen dure hoed zijn; maar de oude is toch
al te onfatsoenlijk, ik moet mij immers daar
mee voor u schamen; dus ik wilde u vragen
of ik den hoed mag koopen?//
„Hoe slim natuurlijk, nu moeten mijn
rang en stand de schuld zijn, dat gij een nieu
wen hoed bekomt!// roept hjj lachend, o
gij vrouwen! Hoe het zij, het geld behoort
u immers en daarom kunt ge, wat mij be
treft, niet alleen een nieuwen hoed, maar ook
mij als gjj wilt een nieuw pak eu een nieuw
huis koopenGij bevalt mij met den ouden
hoed, wel is waar, nog even goed maar wie
weet, als gij deu nieuwen op hebt, of gij mij
zoevisscherij goedgekeurd. Dr. Hernres heeft
evenwel voor de derde lezing een amende
ment aangekondigd om dit bedrag met
50,000 mark te verhoogen.
Het zoogenaamde Oost-Afrikaansche wets
voorstel zal reeds heden in deu Rijksdag
in behandeling komen. Daar de Rijkskan
selier reeds met verscheiden aanvoerders
der meerderheidspartijen in particuliere
gesprekken over deu inhoud van het voorstel
van gedachten gewisseld heeft, zoo wordt
het als zeker beschouwd, dat het zal worden
aangenomen. De Regeering hoopt zelfs,
dat het, zonder uitvoerige beraadslaging,
heden dadelijk bij eerste en bij tweede
lezing door den Rijksdag zal aangeuomen
worden.
De inhoud van het voorstel komt volko
men overeen met de reeds vroeger bekend
geworden bizonderheden: voorloopige aau-
wjjziug van twee millioeu mark voor de
oprichting eener iulandsche politiemacht
van ongeveer 1000 man met 80 Duitsehe
officieren onder commando van Wissmanu,
die gelijktijdig deu titsl van Rijks-Commis
saris verkrijgt en gemachtigd is om in het
Oost-Afrikaansche kustgebied toezicht uit te
oefenen over de handelingen der Duitsch-
Oostafrikaansche maatschappij.
Naar het oordeel van deskundigen is voor
het oogenblik de moeilijkste vraag, waar
Wissmaun zjjne politiemacht vau iuboor-
lingen in Oost-Afrika zal recruteeren, daar
alle voor den krijgsdienst bruikbare stammen
aldaar Mohamedaausch zijn eu zich vijandig
toonen tegenover de Europeanen. Daarom
zou, alvorens aan de oorlogsacte uitbrei-
diug te geven door de zoogenaamde land-
blokkade. nog eene poging zijn aan te
wenden om langs vreedzamen weg eeu
vergelijk te treffen met de opgestane kust
bewoners, onder inroeping van de bemid
deling des Sultans van Witu, die bij alle
iuboorlingeu groot aanzien geniet, en ouder
Duitsch protectoraat staat. In Witulaud
bleven ook rust en handel tot hiertoe on
gestoord.
Daar Wissmanu zijne toebereidselen voor
de laudbiokkade in elk geval eerst over
eenige maanden kan hebben voltooid, zal
waarschijnlijk te voren die bemiddeling
beproefd worden, waartoe ook aanleiding
geven de reeds noodzakelijk geworden on
derhandelingen voor de bevrijding van de
Duitsehe Zendelingen e» Liefdezusters, die
door de hoofden van den opstand zijn ge
vangen genomen.
De Minister van marine, Vice-Admiraal
Graaf Mouts, is overleden.
De Standard bevat een lang artikel
over de vermoedelijke gevolgen van een
mogelijk overlijden van den Koning der
Nederlanden. Het wantrouwen, met het oog
op deze gebeurlijkheid jegens Duitschland
gekoesterd, is (zegt het blad) geheel onge-
nog niet beter bevalt//
„Zwijg toch met uw vleiend gesnap.//
Nu sloeg het half twaalf.
Laat ons ter ruste gaan; 't is reeds laatzei-
de hjj.
En loen knielden beiden neder; liij las met
halfluide stem het avondgebed en de litanie
der Allerheiligste Maagd; daarop namen beiden
het wijwater en maakten een kruis, doopten
de vingers nogmaals in het wjjvvatersbakje en
gingen zachtjes in de belendende kamer, waar
in vijf bedjes stonden en in elk waarvan een
kind sliep.
De echtelieden gingen van bed tot bed; zacht
fluisterend besprenkelden zij ieder der kleinen
met het gezegend water.
„Och, hoe zal het onzen kinderen eenmaal
gaan, als zij groot zijn?// fluisterde de moeder,
„wat zal er van hen worden?//
„Herman wordt Geestelijke, Jozef rechter, de
dikke Frans Bakker, de kleine blonde Annan
//In 's Hemels naam man, 'l is kwart over
12 en gij hebt mij voor van daag reeds genoeg
op den mouw gespeld.//
Klingeling-ling I
„Wie is daar beneden?// riep Schnaper van
boven uit het raam
„E n telegramklonk het naar boven.
//Bedaar vrouw,// zeide Schnaper,// 'tis zeker
rechtvaardigd. Mochten er onvoorziene
vraagstukken rijzen ten opzichte van Luxem
burg, dan zou Duitschland die behandelen
met volkomen eerbiediging van het interna
tionale recht. Een artikel spreekt voorts over
het in in acht nemen van België's en Luxem
burg's ouzjjdigheid, in geval van een
oorlog tusschen Frankrijk en Duitschland.
De onschendbaarheid dier beide Staten is
voor allen verplichtend, eu de mogendheid,
die deze zou willen schenden, zou beschouwd
worden als oen vijand van Europa.
De Fransche Minister vau openbaar
ouderwjjs heeft, na het advies van zjjn
collega van binuenlandsche zaken te hebben
ingewonnen, deu ministerraad voorgesteld,
VOfficier bleudat binnen eeuige dagen in
het Theatre du Gymnase zou worden ten
tooueele gebracht, te verbieden. Iu dat stuk
worden eenige bizonderheden uit het [even
der keizerlijke familie van Rusland behan
deld, eu de Russische Grootvorsten, eu zelfs
de Czaar en Czariu worden er in op de
planken gebracht. De vertooning zou daarom
gevoeligheden opwekkeu en te kort doen
aan de beleefdheid, die men aan eene be
vriende mogeudheid is verschuldigd. De
Ministerraad was het daarover met den
Heer Lockroy eens, en heeft hem gemachtigd
het stuk te verbieden.
De Frausclieingeuieur Dreyfus, die wegens
hoogverraad door de Duitsehe overheden
gevangen genomen was, is iu vrjjheid ge
steld, met bevel onmiddellijk het Elzas-
Lothariugsche grondgebied te verlaten. De
heer Dreyfus liet zich dit niet tweemalen
zeggen.
Als een bewijs hoezeer in de schatting
van het publiek de kansen van Boulanger
verminderd zijn, kan dienen, dat men voor
eeuige dagen nog twee tegen éeu op zija
triomf wedde, en tbans is het Boulangisme
reeds gedaald tot een half tegen éeu.
De Boulangi dische PresseIntransigeant
en Cocarde verspreiden dagelijks meer dan
150,000 exemplaren kosteloos te Parjjs en
de voorsteden.
De St. PeterburgscheGrasManwt meldt,
dat zich met eeu grondiugskapitaal van 10
millioen frank eene Fransch-Russische
maatschappij heeft gevormd, welke haren
bestuurszetel te Parijs zal hebben, en ten
doel heeft 200,000 hectoliter Russische
spiritus te gebruiken voor de bereidiug vau
likeur eu cognac iu hare Fransche cognac-
fabriekeu. Tegelijkertijd wil deze maat
schappij in de Russische gouvernementen
Tula en Nishuy-Nowogorod fabrieken op
richten voor de vervaardiging van jenever,
welke zij naar Cuba, Japan, China en Afrika
wil exporteeren.
Tot den Raad vau bestuur bebooren
Russische en Frausche aristocraten.
De aankomst van een Engelsch schip,
dat voor twee millioen Italiaanschen wijn
niets bizonders Daarop riep hij//Ik kom het
beneden halen
De deur geopend zijnde, beklaagde hjj den
bode, die nog zoo laat den weg had moeten
maken; hij gaf hem een dubbeltje, als bewjjs
van zjjn goeden wil. Daarna ging hjj met het
telegram naar boven en brak het open. Het
kwam van denzelfden stervende, die ook de
Hoeren Paper en Klaper had laten roepen.
Hij herlas het telegram nog eens en de
oogen schoten hem vol tranen, toen hij tot
zijne vrouw zeide: „De arme neef, te midden
zijner werkzaamheden wordt lijj weggerukt, zon
der er in 't minst de vrachten van geplukt
te hebben. Hjj is geen gewoon mensch, neen,
hij bezit grootsche en vernuftige gedachten,
doch, ik geloof dat hem de tijd ontbrak ze
meer te kunuen ontwikkebn. Zijn hart is groot
en edel; alle menschen, zelfs zijne vijanden vin
den daarin een plaatsje. En nu zal hij, arm
en verlaten, mogelijk nog zonder eene liefde
volle hand, w. lke hem de oogen sluit, sterven.//
Schnapers vrouw zeide aanstonds: //Gij moet
aan dat verzoek voldoen en er heen reizen.//
//Hoe gaarne zou ik het doen; maar de reis,
hoe kort zij is, kost toch eenige guldens,
en wjj zjjn arm."
{Wordt vervolgd.)