N I E U W
No, 1346.
Vrijdag 25 Januari 1889
14de Jaargang.
Een merkwaardig oordeel.
BU1TENL AN i).
Drie depêches.
2)
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,83
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzmderlyke Nummers0,03
Dit blad verscbynt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z AT ER DAG.
BÜSBAÜ: St. Janstraat Haarlem.
AGITB MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTBNTIÊW
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regei meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers-, KOPPEBS LAUKEï.
De Portugeesche ontdekkingsreiziger
Serpa Pinto deelt iu zijn verslag omtrent
eene door hem gemaakte reis door Afrika,
van de Atlantische Zee tot den Iudischeu
Oceaan, op zeer opmerkenswaardige wijze
zyue denkbeelden mede omtrent de quaestie
der slavernij iu het genoemde werelddeel.
Meermalen is liet hem gelukt eeu aantal
slaven te bevrijden, maar het is hem ook
wel voorgekomen dat de slaven van de
vrjjheid niet gediend wilden zijn. Zoo
ontmoette Pinto in het land der Lucharez
aan de rivier Cuito eeu aantal slavinnen,
ouder leiding van drie negers. Hij liet
dezen gevangen nemen en gaf aan de
vrouwen da vrijheid. Toen zij in zijne le
gerplaats aankwamen, deelde hy haar mede,
dat zij konden gaan, waar zij wilden,
mochten zij echter geneigd zijn zich
bij zyue expeditie te voegen, dan zou hij
trachten een middel te vinden om haar
naar Bangnella te zenden.
Tot Pinto's grootste verwondering ver
klaarden echter de vrouwen gezamonlyk,
dat zij zyue bescherming niet behoefden,
maar dat zjj haren tocht weuschteu voort
te zetten.
De Portugeesche reiziger wilde die vrou
wen niet tegen haar wil medevoeren en
derhalve besloot hij, de slavinnen aan haar
lot over te laten.
»Hoe men er in Europa ook over moge
denken,* aldus schrylt Serpa Piuto, »ge-
makkelyk is het niet, een troep slaven in
vrijheid te stellen, wanneer men zich ver
verwijderd bevindt van Europeesche heer
schappij en Europeeschen invloed. Meestal
bestaat een troep slaven uit afstamme
lingen van verschillende, dikwijls zeer ver
van elkander verwijderde districten. Hij,
die de slaven dus iu vrijheid wil stellen,
en ze aau hunne familie wil terug geven,
zou eeu groot deel van Afrika moeten door
kruisen om de geboorte of woonplaats
zjjuer beschermelingen op te roekeu, eene
onderneming, welke iu de praktyk onmo
gelijk is. Hen te bevrjjden en dan aan hun
lot over te laten, wil zoo veel zeggen als
hen over te leveren aan den eersten stam
den besten, welken de ougeluükigen zouden
ontmoeten. Het gebeurt zeer dikwyls, dat
de arme negers, reeds in hunne prille
jeugd uit hunne dorpen geroofd, elke her
innering aau de plaats hunner geboorte
hebben verloren en eene audere taal aan
leerden, dan die, welke zij in hunne jeugd
hebben gesproken, zoodat zij het land hun
ner slavernij als hnn geboorteland beschou
wen, omdat zij geene andere landstreek
kennen.
Aangezien nu in den laatsten tijd En-
gelsche en Portugeesche oorlogsschepen
iu den Atlantischea Oceaan kruisen, is
FEUILLETON.
(Vervolg en slot.)
Wjj lullen dan eenige dagen meer wer
ken en gij neemt het geld, dat ik bespaard
lieb", besloot de vrouw „Ik zal met den
nieuwen hoed wachten, als ik u met den ouden
nog beval, dan loopt hij toch nog wel eenigen
tijd mee. Denk toch aan de kwelling, daar op
het sterfbed liggend, worstelend met den dood,
zonder een vriendelijk gelaat of een bloedver
want bij zich te zien
Goed, vrouwtje gij bezit nog een goed
hart!// antwoordde hij, //ik zal dus maar met
den eersten trein te 7 uur afreizen. Mogelijk
dat de goede God het ons terugschenkt en
is dit zoo dan krijgt ge den schoonsten
hoed van de wereld!"
Den volgenden morgen om lialfzes stond de
vrouw reeds bij den vlam menden haard, want
om 7 uur ging de eerste trein en de weg naar
het station was nog al lang. Tegen 10 uur trad
Schnaper over den drempel der woning waar
zijn zieke neef op het uiterste lag, bijgestaan
door eene oude vrouw.
de uitvoer van slavenladingeu moeilijk
geworden en de slaven worden dan ook
eigenlijk slechts in het binnenland ver
handeld. Htt stelsel van dezen afschuwlij-
keu handel is echter ook daar gewijzigd
geworden.
De neger ia Afrika kan namelijk, op
tweeërlei wjjze tot slaaf worden gemaakt,
uamelyk als krijgsgevangene of als een
betaalmiddel voor eene schuld zyuer
ouders. Iu vroegere jaren werden de oor
logen gevoerd slechts met het doel gevan
genen te maken en dezen als slaven te
verkoopeu en helaas! dit stelsel is ten
huidige» dage nog veelal iu gebruik. Maar
ook het aantal negers, die door de ouders
als betaling van eeue schuld of geldboete
tot slaven wordeu gemaakt, is ontzettend
gioot. Pinto verzekert, dat vroeger, toen
de meeste slaven naar Amerika werden
uitgevoerd, volwassenen, omdat zy flink
konden werken, meer gevraagd werden dan
kinderen en jougelingen. Thaus is zulks
anders; een volwassen neger, tracht steeds,
zoo lang hij zich nog op het vaste land
bevindt, weder op zjjne woonplaats te ko
men. Kinderen, jongelingen en vrouwen
zyu voor den eigenaar een veel zekerder
bezit, omdat zy niet zoo spoedig besluiten
en er niet eens aan durven danken, lauge
marschen te maken, om huune woonplaats
te bereiken. Daardoor komt het dan ook
dat de kiuderen en de vrouwen in het zuide-
ljjk gedeelte van Ceutraal-Afrika thans
grootere waarde hebben, en dat men bij
de s'aventroepen, die geketend dwars door
Afrika wortieu vervoerd, zelden eeu volwas
sen man wordt gevonden.
Engeland, Portugal en Frankrijk hebben
in de laatste jaren met elkander gewedij
verd, aan den menschenbaudel een einde
te maken, en de veranderingen, welke iu
den loop des tjjds iu Amerika zijn geschied,
hebben er eveneens toe bjjdragen, dien
handel wezeulyk te doen verminderen.
Oudauks dit alles durf ik beweren, zoo
gaat Piuto voort, dat noch dit noch het
volgende geslacht het zal beleven, dat de
slavernij van deu Afrikaauschen bodem
is verdwenen.
Hetzelfde beginsel, 't welk vroeger iu
Amerika heerschte, de slaven voor het be
werken van den bodem te gebruiken, geldt
ook voor Afrika en zal daar nog langen
tijd iu zwang blijven.
Ook de negervorstsu hebben hunne ko
lonisatie politiek; tusschen hen en de
plaatsen van waar zij hunne slaven krijgen,
vindt men geen water, waar zich een es
kader kan ophouden om de ongelukkige
schepsels te beschermen. Slechts met de
hulp van de beschaviug mogen wij hopen
aau de slavernij eeu einde te maken.
Overigens is Piuto van gevoelen, dat de
opheffing der slaveruy in de binnenlanden
Welk een zalige vrede lag er op liet bleeke,
magere gelaat des ziekenen hoe straalden nog
de diep liggende oogen rol zaligkeid, bij 't zien
intreden van den dierbaren neef
Hij reikte hem aanstonds de hand toe en
sprak:
„Ik dank u, dat gij gekomen zijt, ik wist
het reeds vooraf, dat zjj, arme sukkelaar, ko
men zoudt en dat de beid*- anderen, die nooit
uit den lijdensbeker gedronken hebben, aan
mijn verzoek niet zouden voldoen.//
Na zulks met groote moeite te hebben ge
lispeld, verzocht hij de ziekeverpleegster voor
hem een verkwikkenden drank te gaan gereed
maken
Nadat zij zich verwijderd had, vervolgde de
zieke: //Nog slechts enkele uren zal ik leven;
God zal ze mij gunnen om mijn testament te
maken. De notaris is reeds verwittigd.//
Selmapers verwondering steeg ten top.
//Ja, mjjn testament, vervolgde de stervende.
//Nog voor enkele dagen was ik een doodarm
man doch de Hemel heeft mij beschermd
opdat ik niet te vergeefs gestreden, geleden en
ontbeerd heb.// Zuchtende ging hij voort:
„in't einde bad mijne uitvinding het gewensch-
te gevolg, te laat voor mü, doch niet voor
andere brave menschen. Onder de vele andere
projecten kwam ik ook op de gedachte, om
van Afrika eerst eeu feit zal worden, als
de polygamie bij de negers zal afgeschaft
zijn, want al hebben de beginselen der
beschaving de slavernij als instelling ook
uit den weg geruimd, de dierlijke zinne
lijkheid der zwarten zal den handel in
vrouwelijke slaven altijd trachten te behou
den en te begunstigen.
Het Hof van Assises te Brussel heeft
deu student Gille, wegens beleediging der
Koningin in het openbaar, veroordeeld tot
zes maanden gevangenisstraf en honderd
frank boete.
De Bondsraad heeft de wet betref
fende de Oost-Afrikaausche aangelegenhe
den aangenomen.
Do openbaarmakingen betreffende het
proces-Geffcken geven tot verder twistge
schrijf aanleiding. Iu de aanklacht werd
Geffoken gekenschetst als behoorende tot
de conservatieve party met streng kerke
lijke richting. Dit gaf der Kreuzzeitung
aanleidiug tot een artikel, waarin zij zegt
dat dergelyke openbaarmakingen het ino-
narehisch gevoel eu het gezag ondermij
nen. Von Bismarck is hierover zeer mis
noegd, eu naar het schjjut ook de Kei
zer, die tot de bedoelde openbaarmaking
last gaf. Dientengevolge nu hebben de
leiders der conservatieve groepen in den
Rijksdag, iu het Huis van Afgevaardigden
eu iu het Heereuhuis officieel doen aan
kondigen, dat zij het bewuste artikel iu
de Kreuzzeitung betreuren, doch geen in
vloed hebben op de redactie van dit blad.
Deze aankoudigiug werd terstond aan deu
Keizer en aau Vou Bismarck medegedeeld.
De Frausehe Minister van buiten-
landsche zaken heeft eeue byeenkomst ge
had met den Nederlandschen Gezant, Jhr.
De Stuers, die hem kwam spreken over
de zaak der scheidsrechterlijke uitspraak
betreffende de grensregeling van de Fran-
si he en Nederlandsche bezittingen in West-
Indië, waarvau het wetsontwerp, dat r6eds
door de Kamer vau Aigevaardigdeu is aan
genomen, thaus aanhangig is by den Se
naat.
Iemand, Blondeau geheeten, ambte
naar bij het departement van openbare
werken, is in verzekerde bewaring gebracht,
daar men aan de post eeu brief van hem
in beslag had genomen, waarin hij zoo
wordt althans beweerd Vou Bismarck aan
bood hem voor 50,000 fr. eeue kaart te
doen toekomen van de strategische spoor
wegen iu Fraukryk iu oorlogstjjd. En om
te tooueu, dat hij in staat was te doen
wat hij aanbood, zond hij hem reeds da
delijk in den brief eeu rapport betreffende
eeue afdeeling vau den Oostelijkeu spoor
weg
de uit gebouwen en fabrieken opstijgende
warmte, die dus aan de lucht werd prjjs ge
geven, weder op te vangen en op nieuw te
gebruiken. Dit idee is mij gelukt, de uitvin
ding ervan is een echt Californië. Nu klopte
ik eerst op 't rechte aanbeeld, ik reisde naar
Londen, naar eeue maatschappij, 1 gde haar
mijne uitvind! g bloot en het gevolg was, dat
de maatschappij mijn eigendomsrecht kocht
voor 2500 pond (30.000 gulden). U weet nu,
dat ik op mfju sterfbed geen arme bedelaar ben,
Ik dank er den goeden God voor. Mijn
leven loopt ten einde en daarom dien ik mij
te haasten//.
De notnris werd aangemeld.
„Laat hem binnen komen", lispelde de
stervende.
Hij verscheen.
„Ik had, vervolgde de zieks, mij voorgeno
men, hen tot mijne erfgenamen te be
noemen, die mijn sterfbed omringden.
Zoo blijft het. Gij gij die zoo
onbaatzuchtig den armen stervende aan
stonds op de eerste vraag bezoekt gij
gjj verdient het en zijt mijn eenige
eenige erfgenaam. Heer Notaris ik
legateer dertigduizend gulden aan
mjjn neef den schrijver Schnaper." De tra
nen rolden laDgs zijne wangen.
Het Boulangistisch Comité zou met eeu
huis in photographieëu eeue overeenkomst
aangaan tot het maken van 10,000 pho
tographieëu vau den Generaal te roet in
groot tenue.
Omtrent de aanplakwoede ran verkie
zingsprogramma's te Parijs, lezen wij iu een
blad dat volgens berekening niet minder
dan honderd duizend biljetten per dag wor
den aangeplakt. Naar dezen maatstaf kan
men zich een idee vormen vau hetgeen
eene verkiezing als die van Zondag kost.
De Times behelst eene depêche uit
Zanzibar, meldend dat de Duitschers ge
noopt werden de bezetting van Daresalam,
welke uit matrozen bestoud, van daar te
rug te nemen, wegens de hevige koortsen.
De Arabieren eischeu thaus, dat de Duit
schers de kust ontruimen; dan zullen zjj
de gevangen genomen zendelingen over
geven.
Zooals gemeld is, heeft de civiele
Gouverneur van Madrid eeu ongeteekenden
brief ontvangen, waarin hem aangezegd
werd, dat er 25 ontplofbare bommen iu
de stad zouden wordeu gelegd. Nagenoeg
de helft is er reeds gelegd. Daar de Re-
geeriug iu den laatsten tyd uit bezuiniging
eeu groot aantal politiedienaren heeft af
gedankt, zoo houdt men het er voor, dat
de bommen vau dezen afkomstig zjjn, ten
einde aldus to tooneu, dat zij niet gemist
kunnen wordeu. Iutusscbeu dient gezegd,
dat de bommen niet zoo schadeljjk zijn
als velen zich voorstellen. De meeaten zyu
geladen met lo« kruit.
Te Valencia heeft eeue anarchistische ver
gadering plaats gehad, die door eeu 2000
personen werd bjjgewoond. Er waren tal
van sprekers. Er werd heftig uitgevaren
tegen de monarchie eu de maatschappelijke
orde van zaken, Eeu der sprekers beval de
algemeens verdeeliug der goederen aan;
een auder gaf deu werklieden deu raad de
wiukels te plunderen en zich van dyuauiiet
te bedienen. De gemachtigde der regeeriug
ontbond eiudelyk de vergadering. De anar
chisten protesteerden hiertegenEene groote
verwarring volgde uu. Er werd geschreeuwd:
»Leve de anarchie! dood aan de burgerij!*
De politie deed de zaal ontruimen. Een
der manifesteerenden werd door een schot
van eene revolver gekwetst.
De ladiug wijn, welke, zooals gemeld is,
te Valencia werd outscheept, blykt ver-
valschte Frausehe wyu te zijn. Het man
keert er nog maar aan, zegt een blad, dat
niet alleen de Italianen, maar nu weer de
Framscheu ons in ons eigen huis met ge
kleurde mengsels, welke wijn moeten ver
beelden, komen vergiftigen.
De Spaausche Miuister van financiën
heeft verklaard, daf hij zich niet verzetten
zal tegen eeue herziening der wet op den
alcohol. Hij heeft er bijgevoegd, dat hjj
De notaris wss aanslonds bereid en dade
lijk gereed den laatsten wensch des sterven
den te volbrengen. Even nog kon de zieke
een kruisje ondei twee getuigen plaatsen en
het testament was in orde.
In den loop van den dag sliep de zoo zwaar
beproefde, en op 't eind zijns levens zoo aardsch
gelukkige i a de H. Troostmiddelen der Kerk
ontvangen te hebben, kalm en gelaten in. Een
lach zweefde nog o er de lippen van het lijk,
een lach vol hemclsche zaligheid.
To n de beide andere neven de loedraeht
der zaak vernamen, waren zjj buiten zich zeiven
van woede. Had ik dat geweten,// zei de eene, //dan
had ik tegen de reis niet opgezien, msar 't zij
mij eene les, wanneer ik wtder een telegram
in den nacht ontvang.// In zooverre ik weet,
is echter sinds dien tijd de nachtrust van beide
heeren niet meer gestoord geworden.
Daarentegen heeti wouw Schnaper een prach-
tigen nieuwen hoed bekomen; de oudste zoon
is Pastoor, de tweede rechter geworden er.z;
kortom in het geluk zijner kinderen heeft zich
liet zjjne vertienvoudigd. Hel bidden echter
is en bljjft bij allo leden des gezins het voor
naamste in 't huiselijke leven en met recht, want
door het gebed verkrijgt men ook het ware, ge
zegende en gelukkige leven.