N I E U W No, 1346. Vrijdag 25 Januari 1889 14de Jaargang. Een merkwaardig oordeel. BU1TENL AN i). Drie depêches. 2) ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem0,83 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het Buitenland 1,80 Afzmderlyke Nummers0,03 Dit blad verscbynt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z AT ER DAG. BÜSBAÜ: St. Janstraat Haarlem. AGITB MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTBNTIÊW Van 16 regels.30 Cents. Elke regei meer 5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers-, KOPPEBS LAUKEï. De Portugeesche ontdekkingsreiziger Serpa Pinto deelt iu zijn verslag omtrent eene door hem gemaakte reis door Afrika, van de Atlantische Zee tot den Iudischeu Oceaan, op zeer opmerkenswaardige wijze zyue denkbeelden mede omtrent de quaestie der slavernij iu het genoemde werelddeel. Meermalen is liet hem gelukt eeu aantal slaven te bevrijden, maar het is hem ook wel voorgekomen dat de slaven van de vrjjheid niet gediend wilden zijn. Zoo ontmoette Pinto in het land der Lucharez aan de rivier Cuito eeu aantal slavinnen, ouder leiding van drie negers. Hij liet dezen gevangen nemen en gaf aan de vrouwen da vrijheid. Toen zij in zijne le gerplaats aankwamen, deelde hy haar mede, dat zij konden gaan, waar zij wilden, mochten zij echter geneigd zijn zich bij zyue expeditie te voegen, dan zou hij trachten een middel te vinden om haar naar Bangnella te zenden. Tot Pinto's grootste verwondering ver klaarden echter de vrouwen gezamonlyk, dat zij zyue bescherming niet behoefden, maar dat zjj haren tocht weuschteu voort te zetten. De Portugeesche reiziger wilde die vrou wen niet tegen haar wil medevoeren en derhalve besloot hij, de slavinnen aan haar lot over te laten. »Hoe men er in Europa ook over moge denken,* aldus schrylt Serpa Piuto, »ge- makkelyk is het niet, een troep slaven in vrijheid te stellen, wanneer men zich ver verwijderd bevindt van Europeesche heer schappij en Europeeschen invloed. Meestal bestaat een troep slaven uit afstamme lingen van verschillende, dikwijls zeer ver van elkander verwijderde districten. Hij, die de slaven dus iu vrijheid wil stellen, en ze aau hunne familie wil terug geven, zou eeu groot deel van Afrika moeten door kruisen om de geboorte of woonplaats zjjuer beschermelingen op te roekeu, eene onderneming, welke iu de praktyk onmo gelijk is. Hen te bevrjjden en dan aan hun lot over te laten, wil zoo veel zeggen als hen over te leveren aan den eersten stam den besten, welken de ougeluükigen zouden ontmoeten. Het gebeurt zeer dikwyls, dat de arme negers, reeds in hunne prille jeugd uit hunne dorpen geroofd, elke her innering aau de plaats hunner geboorte hebben verloren en eene audere taal aan leerden, dan die, welke zij in hunne jeugd hebben gesproken, zoodat zij het land hun ner slavernij als hnn geboorteland beschou wen, omdat zij geene andere landstreek kennen. Aangezien nu in den laatsten tijd En- gelsche en Portugeesche oorlogsschepen iu den Atlantischea Oceaan kruisen, is FEUILLETON. (Vervolg en slot.) Wjj lullen dan eenige dagen meer wer ken en gij neemt het geld, dat ik bespaard lieb", besloot de vrouw „Ik zal met den nieuwen hoed wachten, als ik u met den ouden nog beval, dan loopt hij toch nog wel eenigen tijd mee. Denk toch aan de kwelling, daar op het sterfbed liggend, worstelend met den dood, zonder een vriendelijk gelaat of een bloedver want bij zich te zien Goed, vrouwtje gij bezit nog een goed hart!// antwoordde hij, //ik zal dus maar met den eersten trein te 7 uur afreizen. Mogelijk dat de goede God het ons terugschenkt en is dit zoo dan krijgt ge den schoonsten hoed van de wereld!" Den volgenden morgen om lialfzes stond de vrouw reeds bij den vlam menden haard, want om 7 uur ging de eerste trein en de weg naar het station was nog al lang. Tegen 10 uur trad Schnaper over den drempel der woning waar zijn zieke neef op het uiterste lag, bijgestaan door eene oude vrouw. de uitvoer van slavenladingeu moeilijk geworden en de slaven worden dan ook eigenlijk slechts in het binnenland ver handeld. Htt stelsel van dezen afschuwlij- keu handel is echter ook daar gewijzigd geworden. De neger ia Afrika kan namelijk, op tweeërlei wjjze tot slaaf worden gemaakt, uamelyk als krijgsgevangene of als een betaalmiddel voor eene schuld zyuer ouders. Iu vroegere jaren werden de oor logen gevoerd slechts met het doel gevan genen te maken en dezen als slaven te verkoopeu en helaas! dit stelsel is ten huidige» dage nog veelal iu gebruik. Maar ook het aantal negers, die door de ouders als betaling van eeue schuld of geldboete tot slaven wordeu gemaakt, is ontzettend gioot. Pinto verzekert, dat vroeger, toen de meeste slaven naar Amerika werden uitgevoerd, volwassenen, omdat zy flink konden werken, meer gevraagd werden dan kinderen en jougelingen. Thaus is zulks anders; een volwassen neger, tracht steeds, zoo lang hij zich nog op het vaste land bevindt, weder op zjjne woonplaats te ko men. Kinderen, jongelingen en vrouwen zyu voor den eigenaar een veel zekerder bezit, omdat zy niet zoo spoedig besluiten en er niet eens aan durven danken, lauge marschen te maken, om huune woonplaats te bereiken. Daardoor komt het dan ook dat de kiuderen en de vrouwen in het zuide- ljjk gedeelte van Ceutraal-Afrika thans grootere waarde hebben, en dat men bij de s'aventroepen, die geketend dwars door Afrika wortieu vervoerd, zelden eeu volwas sen man wordt gevonden. Engeland, Portugal en Frankrijk hebben in de laatste jaren met elkander gewedij verd, aan den menschenbaudel een einde te maken, en de veranderingen, welke iu den loop des tjjds iu Amerika zijn geschied, hebben er eveneens toe bjjdragen, dien handel wezeulyk te doen verminderen. Oudauks dit alles durf ik beweren, zoo gaat Piuto voort, dat noch dit noch het volgende geslacht het zal beleven, dat de slavernij van deu Afrikaauschen bodem is verdwenen. Hetzelfde beginsel, 't welk vroeger iu Amerika heerschte, de slaven voor het be werken van den bodem te gebruiken, geldt ook voor Afrika en zal daar nog langen tijd iu zwang blijven. Ook de negervorstsu hebben hunne ko lonisatie politiek; tusschen hen en de plaatsen van waar zij hunne slaven krijgen, vindt men geen water, waar zich een es kader kan ophouden om de ongelukkige schepsels te beschermen. Slechts met de hulp van de beschaviug mogen wij hopen aau de slavernij eeu einde te maken. Overigens is Piuto van gevoelen, dat de opheffing der slaveruy in de binnenlanden Welk een zalige vrede lag er op liet bleeke, magere gelaat des ziekenen hoe straalden nog de diep liggende oogen rol zaligkeid, bij 't zien intreden van den dierbaren neef Hij reikte hem aanstonds de hand toe en sprak: „Ik dank u, dat gij gekomen zijt, ik wist het reeds vooraf, dat zjj, arme sukkelaar, ko men zoudt en dat de beid*- anderen, die nooit uit den lijdensbeker gedronken hebben, aan mijn verzoek niet zouden voldoen.// Na zulks met groote moeite te hebben ge lispeld, verzocht hij de ziekeverpleegster voor hem een verkwikkenden drank te gaan gereed maken Nadat zij zich verwijderd had, vervolgde de zieke: //Nog slechts enkele uren zal ik leven; God zal ze mij gunnen om mijn testament te maken. De notaris is reeds verwittigd.// Selmapers verwondering steeg ten top. //Ja, mjjn testament, vervolgde de stervende. //Nog voor enkele dagen was ik een doodarm man doch de Hemel heeft mij beschermd opdat ik niet te vergeefs gestreden, geleden en ontbeerd heb.// Zuchtende ging hij voort: „in't einde bad mijne uitvinding het gewensch- te gevolg, te laat voor mü, doch niet voor andere brave menschen. Onder de vele andere projecten kwam ik ook op de gedachte, om van Afrika eerst eeu feit zal worden, als de polygamie bij de negers zal afgeschaft zijn, want al hebben de beginselen der beschaving de slavernij als instelling ook uit den weg geruimd, de dierlijke zinne lijkheid der zwarten zal den handel in vrouwelijke slaven altijd trachten te behou den en te begunstigen. Het Hof van Assises te Brussel heeft deu student Gille, wegens beleediging der Koningin in het openbaar, veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf en honderd frank boete. De Bondsraad heeft de wet betref fende de Oost-Afrikaausche aangelegenhe den aangenomen. Do openbaarmakingen betreffende het proces-Geffcken geven tot verder twistge schrijf aanleiding. Iu de aanklacht werd Geffoken gekenschetst als behoorende tot de conservatieve party met streng kerke lijke richting. Dit gaf der Kreuzzeitung aanleidiug tot een artikel, waarin zij zegt dat dergelyke openbaarmakingen het ino- narehisch gevoel eu het gezag ondermij nen. Von Bismarck is hierover zeer mis noegd, eu naar het schjjut ook de Kei zer, die tot de bedoelde openbaarmaking last gaf. Dientengevolge nu hebben de leiders der conservatieve groepen in den Rijksdag, iu het Huis van Afgevaardigden eu iu het Heereuhuis officieel doen aan kondigen, dat zij het bewuste artikel iu de Kreuzzeitung betreuren, doch geen in vloed hebben op de redactie van dit blad. Deze aankoudigiug werd terstond aan deu Keizer en aau Vou Bismarck medegedeeld. De Frausehe Minister van buiten- landsche zaken heeft eeue byeenkomst ge had met den Nederlandschen Gezant, Jhr. De Stuers, die hem kwam spreken over de zaak der scheidsrechterlijke uitspraak betreffende de grensregeling van de Fran- si he en Nederlandsche bezittingen in West- Indië, waarvau het wetsontwerp, dat r6eds door de Kamer vau Aigevaardigdeu is aan genomen, thaus aanhangig is by den Se naat. Iemand, Blondeau geheeten, ambte naar bij het departement van openbare werken, is in verzekerde bewaring gebracht, daar men aan de post eeu brief van hem in beslag had genomen, waarin hij zoo wordt althans beweerd Vou Bismarck aan bood hem voor 50,000 fr. eeue kaart te doen toekomen van de strategische spoor wegen iu Fraukryk iu oorlogstjjd. En om te tooueu, dat hij in staat was te doen wat hij aanbood, zond hij hem reeds da delijk in den brief eeu rapport betreffende eeue afdeeling vau den Oostelijkeu spoor weg de uit gebouwen en fabrieken opstijgende warmte, die dus aan de lucht werd prjjs ge geven, weder op te vangen en op nieuw te gebruiken. Dit idee is mij gelukt, de uitvin ding ervan is een echt Californië. Nu klopte ik eerst op 't rechte aanbeeld, ik reisde naar Londen, naar eeue maatschappij, 1 gde haar mijne uitvind! g bloot en het gevolg was, dat de maatschappij mijn eigendomsrecht kocht voor 2500 pond (30.000 gulden). U weet nu, dat ik op mfju sterfbed geen arme bedelaar ben, Ik dank er den goeden God voor. Mijn leven loopt ten einde en daarom dien ik mij te haasten//. De notnris werd aangemeld. „Laat hem binnen komen", lispelde de stervende. Hij verscheen. „Ik had, vervolgde de zieks, mij voorgeno men, hen tot mijne erfgenamen te be noemen, die mijn sterfbed omringden. Zoo blijft het. Gij gij die zoo onbaatzuchtig den armen stervende aan stonds op de eerste vraag bezoekt gij gjj verdient het en zijt mijn eenige eenige erfgenaam. Heer Notaris ik legateer dertigduizend gulden aan mjjn neef den schrijver Schnaper." De tra nen rolden laDgs zijne wangen. Het Boulangistisch Comité zou met eeu huis in photographieëu eeue overeenkomst aangaan tot het maken van 10,000 pho tographieëu vau den Generaal te roet in groot tenue. Omtrent de aanplakwoede ran verkie zingsprogramma's te Parijs, lezen wij iu een blad dat volgens berekening niet minder dan honderd duizend biljetten per dag wor den aangeplakt. Naar dezen maatstaf kan men zich een idee vormen vau hetgeen eene verkiezing als die van Zondag kost. De Times behelst eene depêche uit Zanzibar, meldend dat de Duitschers ge noopt werden de bezetting van Daresalam, welke uit matrozen bestoud, van daar te rug te nemen, wegens de hevige koortsen. De Arabieren eischeu thaus, dat de Duit schers de kust ontruimen; dan zullen zjj de gevangen genomen zendelingen over geven. Zooals gemeld is, heeft de civiele Gouverneur van Madrid eeu ongeteekenden brief ontvangen, waarin hem aangezegd werd, dat er 25 ontplofbare bommen iu de stad zouden wordeu gelegd. Nagenoeg de helft is er reeds gelegd. Daar de Re- geeriug iu den laatsten tyd uit bezuiniging eeu groot aantal politiedienaren heeft af gedankt, zoo houdt men het er voor, dat de bommen vau dezen afkomstig zjjn, ten einde aldus to tooneu, dat zij niet gemist kunnen wordeu. Iutusscbeu dient gezegd, dat de bommen niet zoo schadeljjk zijn als velen zich voorstellen. De meeaten zyu geladen met lo« kruit. Te Valencia heeft eeue anarchistische ver gadering plaats gehad, die door eeu 2000 personen werd bjjgewoond. Er waren tal van sprekers. Er werd heftig uitgevaren tegen de monarchie eu de maatschappelijke orde van zaken, Eeu der sprekers beval de algemeens verdeeliug der goederen aan; een auder gaf deu werklieden deu raad de wiukels te plunderen en zich van dyuauiiet te bedienen. De gemachtigde der regeeriug ontbond eiudelyk de vergadering. De anar chisten protesteerden hiertegenEene groote verwarring volgde uu. Er werd geschreeuwd: »Leve de anarchie! dood aan de burgerij!* De politie deed de zaal ontruimen. Een der manifesteerenden werd door een schot van eene revolver gekwetst. De ladiug wijn, welke, zooals gemeld is, te Valencia werd outscheept, blykt ver- valschte Frausehe wyu te zijn. Het man keert er nog maar aan, zegt een blad, dat niet alleen de Italianen, maar nu weer de Framscheu ons in ons eigen huis met ge kleurde mengsels, welke wijn moeten ver beelden, komen vergiftigen. De Spaausche Miuister van financiën heeft verklaard, daf hij zich niet verzetten zal tegen eeue herziening der wet op den alcohol. Hij heeft er bijgevoegd, dat hjj De notaris wss aanslonds bereid en dade lijk gereed den laatsten wensch des sterven den te volbrengen. Even nog kon de zieke een kruisje ondei twee getuigen plaatsen en het testament was in orde. In den loop van den dag sliep de zoo zwaar beproefde, en op 't eind zijns levens zoo aardsch gelukkige i a de H. Troostmiddelen der Kerk ontvangen te hebben, kalm en gelaten in. Een lach zweefde nog o er de lippen van het lijk, een lach vol hemclsche zaligheid. To n de beide andere neven de loedraeht der zaak vernamen, waren zjj buiten zich zeiven van woede. Had ik dat geweten,// zei de eene, //dan had ik tegen de reis niet opgezien, msar 't zij mij eene les, wanneer ik wtder een telegram in den nacht ontvang.// In zooverre ik weet, is echter sinds dien tijd de nachtrust van beide heeren niet meer gestoord geworden. Daarentegen heeti wouw Schnaper een prach- tigen nieuwen hoed bekomen; de oudste zoon is Pastoor, de tweede rechter geworden er.z; kortom in het geluk zijner kinderen heeft zich liet zjjne vertienvoudigd. Hel bidden echter is en bljjft bij allo leden des gezins het voor naamste in 't huiselijke leven en met recht, want door het gebed verkrijgt men ook het ware, ge zegende en gelukkige leven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1889 | | pagina 1