N I E
No. 1356.
Zonl&g 17 Februari 1889
14de Jaargang.
liet ontwerp-boterwet.
li 1! I 1' K 1.1 V 1>.
Krij gsge vangen.
(Wordt vervolgd.)
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden yoor Haarlemt 0,86
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afz5nderl{jke Nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AG-ITE MA NON AGITATE.
?BIJS DER ADVERTENTIÉH
7an 16 regels30 Cents.
Slke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K P P E R 8 LAUREY.
Vervolg en slot.)
Waarom zoo heeft men gevraagd,
tot zelfs in den boezem der Tweede Kamer
nu juist zoo geageerd tegeu de kunstboter,
en niet tegen de vermenging van linnen
met katoen, van koffie met cichorei, van
meel met krijt?
Hierop antwoorden wij tweeërlei. In
de eerste plaats moet de boter-quaestie als
botervraagstuk worden behandeld. De wel
vaart van den landbouwenden staud in
Nederland is daarbij onmiddellijk betrok-
ken.
Doch ten andere merken wij op, dat die
andere vermengingen door ons zeer worden
betreurd, vooral wat de levensmiddelen, in
't bizouder de vervalscbitig van bet meel,
betreft.
Van ons standpunt hopen wij dan ook
dat de Regeeriug niet bij de Boterwet zal
blijven staan; maar ten strengste alle ver-
valsching ouder de zachtere benaming
van vermenging gepleegd zal nagaan
en straffen.
Alles moet een begiu hebben, en daarom
juichen wij de Boterwet, als eeue belang
rijke schrede op den goeden weg, van
harte toe.
Sommigen willen alleen die vermen
ging* vervolgen, welke gevaarlijke stoffen
in het lichaam brengt. Wèl beschouwd komt
die theorie meer op het enkel strafbaar
stellen van vergijtiging.
Op dat standpunt ziet men voorbij dat
men langs tweeërlei weg iemands gezond
heid kan beuadeelen: direct en indirect.
Direct doet bet de vergiftiger van spijzen
en dranken; indirect doet hij het, die
van de spijzen onthoudt wat er in be
hoort.
De melkboer, die feitelijk .waterboer*
wordt, beuadeelt de gezondheid zijner klan
ten, als dat kinderen ziju of zwakken,
wanneer hij, door de oppervlakkig meest
onschuldige vermenging van melk met water,
de verbruikers berooft van het voedend
element, 't welk zij meenen te zullen
drinken, en waarvoor zij den .(/wasi-melk-
boerenc ook betaalden.
Met de kunstboter staat het niet veel
beter geschapen, zoodra de boter met de
vetstof, onder den naam van kunstboter aan
den man gebracht, wordt .vermengd*.
Voor vele gestellen is de margarine ook
bepaald uadeelig. De maag van niet wei
nigen kan wel de natuurboter, niet bet
margarine-vet verdragen. Indirect wordt
ons wel degelijk door de vermenging een
lichamelijk nadeel geboren. Doodonschul
dig is dus de botervervalsching, waar
tegen de Boterwet moet waken, volstrekt
niet, wat de vrieuden der margariue-fa-
F E V ILL ET O N.
Eene episode uit den Fransch-Duitschen oorlog.
2) (Vervolg)
Gedurende eenigen tjjd drong bet geweer
vuur, het gejuich der overwinnaars en het
gekerm der gewonden nog tot hem door; lang
zamerhand namen deze geluiden evenwel af
en stierven eindelijk geheel weg, om plaats te
maken voor eene doodsche stilte.
Plotseling voelde hij zich door iets aanraken
en maakte een geweldige angst zich van hem
meester. Het was een vogeltje, dat op een
takje was gesprongen en de verdorde bladeren
had doen ritselen. Het duurde langer dan een
uur eer het angstig kloppen van ziju hart be
gon te bedaren.
Inmiddels begon de avond te vallen en nam
de duisternis in de vallei hand over hand toe.
Peter Buis begon over zijn '.oestaud na te den
ken. Wat zou hij doen Wat zou er van hem
worden? Zijne kameraden opzoeken?Maar
hoe? Langs welken weg? Én dan dat ellen
dige leven vol angst en schrik, vermoeinis en
brikanteu ook gelieven te verkondigen.
Om de voorstanders der wet, voor zoover
zij dit zijn uit liefde voor den Nederland-
schen laudbouw, benauwd te maken, wijzen
de pleitbezorgers der raargariueboter op het
feit, dat door de vervaardiging van die vet-
soort zooveel melk wordt gebezigd.
Dit argument beteekeut echter volstrekt
niets; want als door de Boterwet het de
biet van de zoogenaamde boter vermindert,
zal de boter weder meer aftrek vinden,
en de melk zal aan beter bestemming wor
den dienstbaar gemaakt.
Bedoeld melk-argumeat weegt bij ons dus
in geeuen deele. De margariue-boteifabri-
catie onttrekt de melk aan bare natuur
lijke bestemming; zij kan, in ons oog, veel
beter worden besteed.
Trouwens niemand behoeft zich voor de
landbouwers in verband tot de Boterwet
ia de bres te stellen, daar hunne overgrooto
meerderheid de bewuste wet zeer dringend
begeert.
Onze landbouwers zullen voor de belang
stelling, van de zijde der margarine-fabri
kanten in hun lot betoond, beleefdelijk be
danken, onder bijvoeging van den weriscli,
van verdere deelneming verschoond te
blijven.
De kunstboter wordt vervolgd zoo
betoogt menmaar waarom ook niet de
vervalschiug vau boter door andere .ver
mengingen* dan van margarine-olie opge
spoord en gestraft?
Op die vraag geven wij dadelijk ten ant
woord: niets zal ons liever zijn dan dat
elke botervervalsching onder het bereik
der wet worde gebracht.
Het oefenen van controle op de levens
middelen achten wij eeue daad van recht,
van nood en in 't diepste wezen der
zaak van vrijheid.
Onder vrijheid verstaan wij niet dat men
alles, ook het objectief strafbare, ongestraft
moge doen; volstrekt niet.
't Begrip van vrijheid brengt dat vau
beperking met zich. Rzeds in 't algemeen
is het waar, dat van ieders vrijheid zooveel
moet worden afgenomen, als uoodig is om
aller vrijheid te verzekeren.
Niet anders gaat het speciaal op 't ge
bied der botervervalsching. Zal de eerlijke
landbouwer vrij wezen op zjjn gebied, dat
wil zeggen, zal hij niet in zijue bewegings
vrijheid op het terrein van zijn vak door
daden van anderen wordeu belemmerd, dan
moet de vrijheid der vermenging lees: ver
valschiug worden beperkt, tegengegaan.
Bandeloosheid is geene vrjjheid; het opant
de mogelijkheid om ongebreideld, ook op
het gebied van landbouw en industrie,
kwaad te doen: daarin zien wij eene be
dreiging der samenleving.
lijden, dat hij sedert den aanvang van den
oorlog geleid had, op nieuw beginnen! Neen!
Daartoe bezat hij den moed niet. Hij was innig
overtuigd, dat hem de kracht ontbrak om die
vermoeiende marschen vol te houden en die
eindelooxe gevaren nogmaals te verduren.
Maar wat nu te doen? Hij kon toch in zijn
schuilhoek niet blijven, en daar het einde der
vijandelijkheden afwachten? Neen dat was on
mogelijk, Had hij niet behoeven te eten, dan
zon hem dit vooruitzicht niet al te zeer be
nauwd hebben, maar big moest eten, eiken
dag moest hij eten.
En hjj bevond zich alleen, geheel alleen, ge
wapend en in uniform te midden van het vij
andelijk land, ver van hen, die hem konden
verdedigen. Eene rilling voer hem door de
leden.
Een nieuw denkbeeld rees eensklaps in hem
op //Als ik krijgsgevangen was!// Deze
gedachte vervulde hem met vreugde: eene on
weerstaanbare begeerte om krijgsgevangene der
Franschen te zijn, maakte zich vau hem mees
ter. Krijgsge angen Dan was hij immers gered!
Hij zou in eene goed bewa.kte gevangenis
worden opgesloten, daar zou hij gevoed en
verzorgd wordeu, daar zou hij beveiligd zijn
tegen kogels en sabels en b.ijonetten en in volle
gerustheid het einde van den oorlog kunnen
De Boterwet gaat van heter beginsel uit.
Zij wil geen onrecht, maar recht; zij in
troduceert geen geweld, doch handhaaft het
beginsel van zedelijke orde. Niets anders,
niets meer, maar ook niets minder wil zij
dan dat de betrokken waar zal worden ver
kocht voor hetgeen zij is. De kunstboter
mag niet pronken met den uaain van de
boter; zij mag niet profiteereu van de goede
reputatie, welke de boter tot róor de op
komst van de .margarine-dynastie* bezat.
In het belang van den Nederlaudsehen
landbouw hopen wij dat de liberale bezwa
ren geïnspireerd door de fabrikanteu
van don namaak bij de meerderheid der
beide Kamers niet zullen wegen.
Onthielden wjj den landbouw ook nog
die bescheiden bescherming, welke zij overal
elders geniet, dan zouden rrjj werkelijk een
voorwerp van Europeescheu spotlust worden.
De vervalschitigsvrijbeid, wij zeggen net
met het Haagsche orgaan, mag hier niet
bljjven beerschen; aan hare heerschappij
behoort een einde te worden gemaakt. Dat
wordt gevorderd door de stem der natie,
die van de Nederlandsehe Zuivelbereiding
en der consciëntie vau iedereu landbouwer,
die een afkeer heeft van kwade praktijken.
Het eigenbelang van betrekkelijk som
migen komt in botsing met bet geoorloofd
belang van eene bepaalde klasse in ons
vaderland; de gecoaliseerde kunstboter-fa-
brikanten staan tegenover de rijke bron,
waaruit honderdduizenden hunne welvaart
putten.
Zou de Nederlandsehe Volksvertegen
woordiging, door drogredenen misleid, nog
kunnen aarzelen?
't Blijke van neen. De gulden boter-
dageti zullen dan wederkeeren en de goede
naam, welken onze boter in binnen- en
buitenland genoot, doch die jammerlijk
verloreu ging, zal herwonnen worden.
Men fluistert te Brussel, dat het zoo on
verwachte bericht van het overlijden zijns
schoonzoons een gevoeligeu slag zou zijn
geweest voor den gezondheidstoestand van
Z. M. den Koning der Belgen. Leopold II
heeft steeds merkbare neigiugen gehad tot
hypochondrie en de gedruktheid, waaronder
hij gewoonlijk gebukt gaat, zou nog in de
laatste tijdeu zijn toegenomen.
Het is waar, dat de Koning zich in zijn
paleis opsluit; niemand wordt bij hem toe
gelaten en dezer dagen schreef hij aan deu
President van don Senaat, Graaf Merode-
Westerloo, om den wensch keobaar te maken
de deputatie van rouwbeklag van dat
lichaam niet ten gehoore te ontvangen.
Het schijnt overigens, dat andere zorgen
den Koning drukkeu.
De jongste tijdingen omtrent deu staat
afwachten. Krijgsgevangen! Welk een heerlijk
vooruitzicht
Zijn besluit was genomen:
//Ik ga mij krijgsgevangen geven.//
Hij ree3 op om zonder dralen zijn besluit ten
uitvoer te brengen, toen hem eene nieuwe viees
bekroop.
Waar zou bij zich krijgsgevangen geven en
hoe? Akelige gedachten, gedachten aan den
dood kwamen bij hem op.
Als hij zich alleen met zijne //pickelhaube//
in de vlakte durfde vertoouen, zou hij immers
het gevaar tegemoet loopen.
En als hy eens boeren ontmoette? Zouden
dezen een verdwaalden, een weerloozen Pruis
niet als een hond afmaken Zij zouden hem
met hunne hooivorken, houweelen, schoppen
en zeisen van het leven beroovenMet de
woede van tot wanhoop gebrachte overwonne-
lingen zouden zij hem ongetwijfeld kort en klein
hakken.
En als hij „franc-tireurs// ontmoette? De'lfranc-
tireurs, die razenden zonder wet en krjjgs-
tucht, zouden hem immers, al was het louter
voor hun vermaak, onmiddellijk fusilleeren. In
zijne gedachten zag hij zich reeds tegen een
muur geplaatst mei een twaalftal geweren, wel
ker ronde zware openingen hem schenen aan
te grijnzen, op zijne borat gericht.
van zakeu aau den Congo, zijn weinig be
moedigend. Men kent ongetwijfeld de aan
zienlijke opofferingen, welke Leopold zich
getroost heeft ten bate van Afrika. Het
succes beantwoordt ongelukkig niet aan de
verwachtingeu van het hoofd van den ou-
afhankelijkeu Staat. De van ginds komende
reizigers zien de toekomst met bezorgdheid
in. Meer speciaal zouden de jongste be
richten zeer ourustbarend wezen. Men vat
dat dit alles wel geschikt is de droefheid
d9s Kouings te vermeerderen.
Overeenkomstig vroegere berichten
wordt thans medegedeeld, dat de verloving
van deu Russischeu troonopvolger met
Prinses Alice van Hessen te St. Petersburg,
hoogstwaarschijnlijk in de zoogenaamde
.boterweek*, officiëel plaats zal hebben.
De Prinses zal bij haren overgang tot de
Grieksch-orthodoxe Kerk den naam ver
krijgen van Alexandra.
Het ontwerp tot verhoogiug der dotatie
aau de Pruisische Kroon is in derde lezing
zonder debat aangenomen.
Iu de Pransche Kamer heeft Baron
Mackau, President der rechterzijde, voor
gesteld de beraadslaging over het herzie-
ningsontwerp acht dagen uit te stellen. Hij
en zjjne staatkundige vrienden, zoo ver
klaarde hij, willen eene algeheele herziening
of eene ontbinding. De Minister Floquet
beeft dit voorstel bestreden, verklarende,
dat de Regeering van eene ontbinding niet
wil weten. Nadat nu het voorstel verworpen
was met 375 tegen 173 stemmen, heeft de
Kamer met 367 tegeu 218 stemmen een
ander voorstel, eveneens strekkende om de
beraadslaging over het herzieuingsontwerp
te verdagen, aangenomen. Dit voorstel was
gedaan door DouvilleMaillefeu. Naar aan
leiding van dit besluit der Kamer heeft de
Minister Floquet verklaard, dat hij aau den
Heer Caruot zijn verzoek om outslag zal
doen toekomen. Deze mededeeling werd
ontvangen door drie malen herhaalde toe
juichingen van de drie groepen der uiterste
linkerzijde.
De zitting is daarna opgeheven.
Het Journal Officiel behelst een besluit,
waarbij de reeds uitgeschreven verkiezing
in het Noorder departement wordt inge
trokken.
(Dat is geschied wegens de aanneming
van de wet op deu scrutin d'arrondissement,
welke bepaalt, dat er voor het uiteengaan
der Kamer geeue aauvulliugsverkieziugen
meer gehouden worden.)
In eeu manifest aan de kiezers van
Frankrijk zegt Boulanger, dat de republi-
keinsche partij steeds als programma ge
had heeft: ontbinding der machtelooze Ka
mer en herziening der constitutie. Tegen
over de onweerstaanbare strooruing in de
openbare meening trachtte het miuisterie,
hetwelk den 27eu Januari door de kiezers
En zelfs als hij eene afdeeling geregelde
Franscke troepen ontmoette? De manschappen
der voorhoede zullen hem zonder eenigen twij
fel voor een spion aanzien en neerschieten. Hjj
verbeeldde zich reeds de ongeregelde losbar
stingen van de ouder struiken verborgen sol
daten te kooren, en zich zelf als eeu schuim
spaan doorboord te zien ir.eenzijgen.
Geheel ontmoedigd en schier wanhopend ging
hij weder zitten. Zijn toestand kwam hem hope
loos voor; hij achtte zich reddeloos verloren.
Inmiidels was het geheel donker geworden,
hij verroerde zioh niet meer, doch sidderde bij
het minste gerucht. Een konjjn, dat uit zijn
hol kroop, joeg hem bijna op de vlucht; het
gekrijsch der uilen deed hem van angst ineen-
kruipen. Hij sperde de oogen wjjd open om
de voorwerpen om zich heen te kunnen onder
scheiden, en verbeeldde zich telkens in zijne
nabijheid voetstappen te hooren.
Na aldus eindelooze uren in de grootste
spanning en onuitstaanbaren angst te hebben
doorgebracht, bespeurde hij door het gebladerte
boven zich, dat de dag begon aan te breken.
Toen overmeesterde hem zeker weldadig gevoel,
zijne ongerustheid verdween, de overspanning
maakte plaats voor afmatting, hij sloot de oogen
en viel spoedig in ee<i diepen slaap.
