N I E IJ WE No. 1357. Woensdag 20 Februari 1889. 14de Jaargang. Opvoeding. BUITENLAND.- FEUILLETON. Krijgsgevangen. ABONNEMEÏCTSRBIJ8 Per 3 maanden voor Haarlemt 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het Buitenland 1,80 AfzJnderljjke Nummer»0,03 Dit blad verschgut eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. BUREAU: St. Janstraat Haarlem. ■HTM AIS xiESpiuT: AGITE MA NON AGITATE. PBIJS DEB ADVEBTENTIBN Van 16 regel»30 Cents. Slke regel meer 5 i Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentie n worden uiterlijk Maandag-, Woensdag en Vrij dag-avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: KUPPERS l.AUSEI, Anastasius Grüu verhaalt in een zijner gedichten, dat op zekeren dag de rechters en gozworenen vergaderd waren om den tjjd voor de vierschaar te dagen. wWeil sie triib und unheildrohend und von sturmbewegtem Siun.* l) Doch de beschuldigde antwoordde tot zgne verdediging: gSoht, es ist die Zeit ein Saatf«ld. Da ilir Disteln aussaet; Ei, wie köunt ihr drob euch wundren, Dass es nicht voll Rosen steht?" 2) Meer dan ooit klaagt men in onze dagen over de zedeljjke verwildering der jeugd, doch men deukt er bijna niet aan om de bron van het kwaad op te sporen en het vlieten ervan tegen te werken. Reeds de zon den op het gebied der lichamelijke opvoeding aan den eeuen kant, het vertroetelen en verweekelijken, aan de audere^zjjde de on reinheid, de zware arbeid en de ongezonde voeding, wreken zich ontzettend. Hoe kan de door genot en zinnelijkheid verwende jongeling met de harde werkelijkheid vrede hebben en hoe kan de werkman, wiens krachten voor den tijd verspild zjjn en in wiens lichaam de kiem der tering reeds is outstaan, zijne dagelijkscbe bezigheden verrichten? Ontevredenheid met zich zelf, met de omgeving en de bestaande om standigheden, gebrek aan degelijkheid en lust tot den arbeid zijn de vruchten vau eeue verwaarloosde lichamelijke opvoeding. Reinheid, eenvoudige voediug zonder geestrjjke dranken en scherpe specerijen ver8che lucht, luchtige kleeding, een harde legerstede, matige verhardiug en lichame lijke arbeid, zijn belangrijke middelen voor eene goede opvoeding. Het i» verblijdend, dat door weldadige inrichtingen ook voor de lichamelijke opvoeding van armen en minvermogenden wordt gezorgd en wanneer de wet in elk laud verbiedt, dat zeer jonge kinderen zwareu fabriek- of veldarbeid mogen verrichten, dan zal zulk~een maat regel ook voor de lichamelijkejopvoodiug ec later voor de maatschappij en den Staat van onwaardeerbaar nut en belang zijn. Wie slechts naar den schiju oordeelt, zal allicht getuigen, dat men het huis vaak meer waard acht dan zijne bewoners; met wonderbaren ijver toch wordt in vele huis gezinnen het lichaam der kleinen verpleegd en de geesteljjke opvoeding veronachtzaamd. En toch is de invloed op den geest ook in de prilste jeugd van onschatbare be- teekeuis en waarde. De slechte kiem in de kinderjaren gelegd, kan bjj de latere op voeding onderdrukt, maar niet ten volle uitgeroeid worden. Kleine oorzaken hebben vaak groote gevolgen. Het jeugdige kiud Omdat hij droevig en onheilspellend bleek en door een tturm bewogen. J) De tijd ie een akker waarop gij distelen hebt ge zaaid; hoe kunt ge nog verwonderd zijn, dat hij niet vol rozen staat? Eene episode uit den Fransch-Duittchen oorlog. 3) (Vervolg) Toen hij wakker werd, scheen de zon haar hoogste punt bereikt te hebben, het moest om streeks twaalf uur zjjn. Niet het minste ge rucht verbrak de eentonige stilte. De natuur begon op hem hare rechten te doen gelden, want Peter Buis gevoelde een geweldigen hon- ger. Hij geeuwde en het water liep hem in den mond als hij aan de worst, aan de heerlijke erwtenworst dacht, waaraan zijne kameraden zich op dat uur te goed deden; zijne m.ag begon op onrustbarende wijze te jeuken. PIjj stond op, deed eenige schreden en be merkte tot zijn schrik, dat hij zich nauwelijks kon staande honden. Goheel ontmoedigd liet bjj zich weder op de vochtige steenen neerzij- onderscheidt de scherts niet van den ernst, de waarheid niet van het bedrog en mis leiding. IJdelheid, zelfzucht en wraaklust worden derhalve dikwerf in de jeugdige zie! gevoed. Orerdieven vertroeteling komt in den regel voort uit oen bron van liefde, zjj is echter een sluipend vergift, dat hoogst nadeelig is voor het karakter van het kind. Is het kind op een zekeren leeftijd ge komen, dan krijgt het een nieuwen op voedingsfactor. Het kind koint ouder een nieuwen gezaghebber, die een steun is voor de ouders, doch dezen niet van hunne plichten ontheft. Wie den ouderwijzer als een schrikbeeld teekeut, waarvoor het kind angstig is, heeft reeds vrees en wantrouwen gezaaid; wie echter in tegenwoordigheid van deu leerling, door woord en daad het gezag vau deu ouderwijzer benadeelt of tegen do regels der school handelt, onder- mijut de autoriteit en wekt den geest van tegenspraak op. Als men toch iu dit op zicht met de uiterste voorzichtigheid te werk ging, dan zou de school gemakke lijker en op meer volkomen wijze hare taak kunnen vervullen. Hetzelfde kind toch, dat, door zijne ouders gesteuud, door trotsch- heid of ongehoorzaamheid tegen het gezag van den ouderwijzer zondigt, zal later ook zeer licht de Goddelijke en burgerlijke wetten overtreden. Wat hier vau de school wordt gezegd, dat geldt niet minder van het gezag der ouders, vau de Kerk en van deu Staat. Hoe vele ouders hebben, helaas! door onbe zonnen woorden en kaudeliugeu deu heiligen eerbied voor de Goddelijke ordonnantiën iu bet kind geschaad en doen verdwijnen! Twee belangrijke factoren iu de huiselijke opvoeding zijn: het dienstpersooeel en de lec tuur. De slechte woorden en daden toch van dienstboden komen als een vergiftigde dauw neder op de ziel van het kind, dat reeds het booze vau het goede weet te onder scheiden. De terste indrukken zijn de sterkste eu blijven ons bij. Eu zijn deze slecht, dan leiden ze tot eeue vroegrijpheid en geblaseerdheid, van welke de zedelijke verwildeiing slechts eeue schrede is ver wijderd. Ouders, die het met de zedelijke op voeding hunuer kiuderen ernstig ineeueu, zullen ongetwijfeld ook een waakzaam oog houdeu op de lectuur van liuune kleiueu. Men weet welk ontzettende gevolgen het lezen van romans, slechte boeken eu nieuws bladen kan na zich slepen. Zij verhitten de phantasie, maken het gemoed ruw eu doen eeue wereldbeschouwing in het hart ontstaan, die met de werkelijkheid in vol komen tegenspraak is; zij ouderuiijnen de zeden eu den godsdienst. Het vergift, dat slechte lectuur in het kind brengt, werkt iu 't geheim voort ofschoon het af en toe ook door opvallende, psychologisch raad selachtige haudelingen zich openbaart. Het zwaartepunt der opvoeding ligt in de ouders zelveu. En hier weder is de taak der moeder vooral invloedrijk en belangrijk, groot en verheven. »IIeb dank, dierbare gen en bleef meer dan twee uren in de som berste gedachten verzonken, terwijl hij liet voor en tegen van zijn ellendigen toestand overwoog. Hjj vormde tallooze plannen, het eene nog on- gerijmder dan het andere, om ze ten slotte alle weder te verwerpen. De meest tegenstrijdige gedachten dwarrelden in zijn verward brein door elkander; zonder dat hij er in slagen kon tot een bepaald besluit te komen om aan zijn deerniswaardigen toestand een einde te maken. Een enkel plan kwam hem ten laatste toch roór uitvoering vatbaar voor, en dit was om de komst van een enkelen boer af te wachten, van een ongewapenden boer wel te verstaan, een boer zonder gevaarlijk gereedschap, dan op dezen toe te loopen en hem aan het verstand te brengen, dat hij zich krijgsgevangen gaf. Hij nam de pickelhaube van het hoofd, om dat de schitterende punt hem zou kunnen ver raden, en met inachtneming van de uiterste voorzichtigheid stak bjj het hoofd door het bladerengewelf. Geen levend schepsel vertoonde zich binnen zijn gezichtskring. Aan zijne rechterzijde ont- moeder,* aldus schrijft de beroemde Sailer, »eeuwig blijf ik uw schuldenaar! Zoo dik werf uw blik, uw lijden, uw zwijgen, uw geven, uw werk, uwe zegeuende hand, uw stil gebed mjj voor de oogeu komt, wordt het gevoel voor deu godsdienst in mij als 't ware herboren en dit gevoel kan geen twijfel, geen tegenovergesteld voorbeeld, geen Ijjden doodeu. Het leeft nog in mjj, of schoon gij reeds veertig jareu deze aarde hebt verlaten.Slot volgt.) Aan een officieel rapport over de iu Italië heerschende crisis wordt het volgende ontleend: Iu 1888 zijn alleen te Rome 2108 fail lissementen uitgesproken. Op lo Januari stonden er meer dau 20,000 woningen te Rome ledig. De waarde van den grond is in zekere gedeelten vau Rome 7b procent gedaald. Iu het geneeskundig verslag wordt ge meld dat er iu 1888 hulp verleend is aan 9110 behoeftigen meer dau iu 1887. Meu denke echter niet dat deze staat van zaken alleen te Rome valt op te merken. Iu de provinciën woedt de crisis even zeer. Te Corato zijn de inwoners verplicht be lachelijke salarissen aan te nemen. Te Troia, Berletta en Ruvo liggen de gronden braak eu de inwoners weten niet hoe zij aan deu kost zullen komen. Iu de provincie Bari hebben bijna alle Burgemeesters ontslag genomeu, want zjj gevoelen zich uiet iu staat de orde te hand haven. De provincie Basilieata wekt medelijden, de ellende is er grooter dau in Ierland; er zjjn geheels dorpen, waarin meu niets anders ziet dau kindereu en grijsaards. Deze mededeeling is voldoende om te doen begrijpen wat de politiek des Heeren Crispi deu Italianen kost, die eene vloot wil hebben en een leger en een hoop andere weelde-artikelen meer, welke geld kosten. Iu verscl.ideude bladen is het bericht opgenomen, dat de Duitsche Keizer voor nemens zou ziju iu het begiu vau den aanstaanden zomer een bezoek aan het Eugelsche Hof' te brengen. Van Eugelscbe zijde is dan ook reeds de verklaring gedaan dat den Duitscbeu Souvereiu eeue schitte rende en hartelijke ontvangst zou bereid worden. Men brengt zelfs het bezoek vau Lord Charles Beresford hiermede in verbaud. In allen gevalle zoudeu de geruchten van eene gespaunen vei houding tusschen beide lauden daarmede worden te niet gedaan. Aan een aantal zoogenaamde Duitsche Amerikanen, dat zijn personen, die indertijd uit Duitschland waren vertrokken, in Ame rika burgerrecht hebben eu thans, zooals zij zeggen, tijdeljjk in Sleeswijk-IIolstein verblijf houden, heeft de Regeering aan zegging gedaan, dat zij dat land moeten verlaieu. waarde hij in de verte een dorpje, waar de rook der schoorsteenen zich boven de daken verhief; ter linkerzjjde zag hij op giooten af stand aan bet einde eener breede beukenlaan een door torens geflankeerd kasteel. In deze houding bleef hij tot de avond weer begon te vallen, en leed onbeschrijflijk; hij zag slechts zwermen kraaien en hoorde niets dan het ge jammer vau zijne maag; toen de nacht zijne vale wieken weder over hom uitspreidde, k'oop hij in zijn schuilhoek terug en viel in een koortsachtigcn, door allerlei schrikbeelden ver ontrusten slaap. Toen het morgenrood zich aan de kimmen vertoonde, begon hij den omtrek weder te be spieden, doch even vruchteloos als den vori- gen dag: geen enkele boer vertoonde ziek aan zijne vorscheude blikkentoen overviel hem de namelooze vrees van den hongerdood Ie zullen sterven. In zijne ontsteltenis zag hij zich zei ven levenloos op den bodem van zijn hol uitgestrekt, terwijl allerlei ongedierte hem na - derde, langzaam begon te verslinden, en een groote raaf hem met zjjn sterken bek de oogeu uitpikte. De val van het ministerie Floquet» veroorzaakt door eeue coalitie van opportu nisten, conservatieven eu Boulangisten, zal opnieuw groote verdeeldheid en strijd in den boezem der lepublikeinsche partij ten gevolge hebben. De radicalen zijn natuur lijk zeer vertoornd op hunne gematigde mede- republikeinen eu hun hoofdorgaan, dJustice, stelt de opportuuisten verantwoordelijk voor de gevolgen dezer crisis. Het radicale blad heeft geen lof genoeg voor den Heer Floquet, die liever heenging, dau het herzienings- plan op te geveu, eu eindigt met de hoop uit te spreken, »dat het toeval de verant woordelijkheid moge verminderen vau hen, die in huuue naïveteit meenden, dat zij, door het ministerie ten val te brengen, eeue overwinuiug zoudeu behalen.* Het hoofdorgnan der opportuuisten, de République frangaise, is van den anderen kant zeer ingenomen met den val vau het Kabinet, welk contrast op de scheuring in de repubiikeiusche partij het volle liclh doet vallen. Wanneer dus nu, wat zeer waarschijnlijk is, de opportunisten aan de regeering worden geroepen, zullen zij over geene meerderheid kunnen beschikken. De beslissing berust weder in de hauden der couservatieveu. Zij hebben de radicale Re geering doen vallen, zij zullen ook de op portunistische in het zand knnnen doen bijten. De statibiliteit is meer dan ooit uit het Franvche Parlement verdwenen en meer en meer wint de overtuiging veld, dat de d«gen der tegenwoordige Republiek ziju geteld. Het miuisterie-Floquet wordt algemeen beschouwd als de laatste troef door haar uitgespeeld. Met groote beloften kwam de nu gevallen premier aan het be wind en na eeue regeering van 10 maanden heeft hij niets anders kunnen tot stand brengen, dau de wederinvoering van den »8crutin d'arrondissemetit,« waarvan vele republikeinen zich groote dingen beloven, maar die aan de stemming van het land niets zal veranderen- De bevolking is blijkbaar de tegenwoor dige Regeering moe. De candidaat der ontevredenen, Boulanger, beeft in éeu jaar tijde bij partiëele verkiezingen een millioen stemmen op zich vereauigd; zelfs in de straten vau Parijs heeft hij zijne zegekar doen rolleu. Men voelt maar al te wel, dat men aan het einde staat van een regime, dat aan het land niets dan teleurstellingen heeft gebaard, een regime, dat, geene reke ning houd ude met de eigenlijke wenscheu des volks, maar slechts door secteu-geest geïnspireerd, zijne populariteit in weinige jareu heeft verspeeld. Het anti-clericalisme heeft iu dit regime voorgezeten; en de be langen vau bet volk op de meest brutale wijze geschonden. Als overal, waar de liberalen eeuigen tijd aan het bewind waren, heeft iuFraukrijk het anti-cloricale regime geleid tot verwar ring eu ellende. Oudanks de jaren des vredes is de schuldenlast enorm toegenomen en zijn de belastingen opgedreven. De wei- Hij dacht krankzinnig te worden, wijl hem bovendien nog de vrees bekroop, dat de noo- dige krachten hem zouden ontbreken om zijne schuiljiluats te verlaten. Hij besl-ot daarom liet uiterste te wagen, stond reeds op om zioh naar liet dorpje te begeven, toen hg een drie tal boeren zag naderen, die zich met hunne zeisen over den schouder naar don akker be gaven; dit gezicht benam hem allen moed en deed hem weder in zijn schuilhoek terugkruipen. Toen het weer avond werd kroop hij be hoedzaam uit de sloot en sloeg vol angst den weg in naar hot kas'eel; dit kvvan hem minder gevaarlijk voor dan het dorpje, dat den indruk van een hol vol tijgers op hem maakte. In de nabijheid van liet kasteel gekomen, bemerkte hij dat enkele benedenvensters waren v rdebt en een ervan open stond; de welrie kende geur van gebraden vleesoh drong eens klaps in den neus van den uitgehongerden Peter JAuls, en trok bein als met magne isehe kracht onweerstaanbaar aan; met wellust snoof bij dien geur op, en het was, of deze in bom eene tot dusverre ongekende stoutmoedigheid opwekte. {Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1889 | | pagina 1