N I E W E
No. 1361.
Vrijdag 1 Maart 1889
14de Jaargang.
Een goed voorbeeld.
BUITENLAND.
ABONNEMENTSHBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzonderljjke Nummers0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BOEBAU: St. Janstraat Haarlem.
f 0,81
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJB DEK ADVBKTENTIiÊBf
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en Vrij dag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KUPPERS LAURET.
De Kardinaal-Aartsbisschop van Weeuen
heeft, onlangs, naar men zegt op vriendeljjk
verlangen van den Keizer van Oostenrijk,
openbare gebeden voorgeschreven in drie
kerken der Oostenrijksche hoofdstad.
Iti zijn herdelijk schrijven spoort de Pre
laat de geloovigen bizonder aan den Hemel
te smeeken, dat het gansche Rijk terug-
keere tot de ware, christelijke begiuseleu
vau zedelijkheid in het openbare en in het
bizoudere leven.
»Toen tnijn hart bedroefd was, riep ik
tot den Heer,« zeide eens een groot eu
machtig Koning. De betrekking van den
Kardinaal-Aartsbisschop van Weeneu met
het Hof van Keizer Frans Jozef in aan
merking nemende en de omstandigheden
waarin die gebeden werden voorgeschre
ven overwegeude, kan men zeggen dat de
Keizer van Oostenrijk hier een schitterend
voorbeeld aan al de Europeesehe Voisten
en Regeeringen heeft gegeven.
Ja, de volken moeten terugkeeren tot
het cbristeljjke leven, tot de christelijke
zeden en het is voor de machtigen, de groo-
ten dezer aarde een plicht, met een goed
voorbeeld voor te gaan. Zoodra de vor
sten en Regeeringen rechtzinnig tot
Christus zullen weergekomen zijn, zullen
d* zeden bjj de volken verbeteren en al
hetgeen er nu zoo jammerlijk iu de satneu-
werking te betreuren valt, zal er iu ver
minderen en er uit verdwijnen.
Men vergete niet, dat de christelijke ze-
deleer de christelijke beschaving uitmaakt,
en dat het verlaten der christelijke leer het
weder invoeren der barbaarschheid is.
De zedeloosheid der Fransche Vorsten
gepaaid met de geschriften vau een god
vergeten Rousseau, Voltaire eu gansch de
zedelooze eu goddelooze school der acht
tiende eeuw, heeft de outzettende, groote
revolutid teweeg gebracht met haren ver
vaarlijken nasleep van gruwelen en moorden.
Waarom luisteren al de vorsten niet naar
Christus' stem, naar de st-.m van den Op
perherder te Rome. Daar eu daar alleen,
is er hoop op redding voor de natiën, door
de zedeloosheid van Vorsten eu volken met
ondergang bedreigd.
Men heeft er van zekere zijde wel eens
op gewezen, dat de katholieke natiën, meer
vervallen dan de anderen, eu ook veel
nader bij den ondergang zijn gekomen.
Men moet bekennen, dat daar schijn van
waarheid bij is.
Wjj zeggen echter slechts schijnwant
voor hem, die de zaken bij het licht van het
Evangelie beschouwt, is het duidelijk, dat
juist daariu de groote hoop der Katho
lieken is gelegen.
De Heer, die alle kwaad straft en alle
goed loont, bjj de natiën zoowol als bij de
enkele personen, straft niet op dezelfde wijze
de zondige christelijke natiën en de natiën
der ougeloovigen.
Indien ze even zondig zijn, dan zullen
de eersten te boeten hebben en de laatsten
FEUILLETON.
De korporaal.
Op zekeren dag werd dokter Lacourner bjj
Keizerin Josephine, de eerste gemalin van den
grooten Napoleon, ontboden. Men gaf de Keizerin
te kennen, dat de dokter naar Parijs nas ge-
gann, maar denkelijk spoedig van daar zou
terugkeeren. Twee uren later vroeg zjj op
nieuw naar den dokter; men antwoordt haar,
dat hij nog niet terug is. Eindelijk komt men
haar zeggen, dat de Heer Lacourner op hare
bevelen wacht. Dadelijk moet hij verschijnen
en het ontgaat den dokter bij zijn binnenko
men niet, dat zyne anders zoo goedhartige
en zoo toegevende gebiedster eenigszins onte-
vi eden is.
Reeds drie volle uren voel ik mij onwel
en te vergeefs heb ik om u gezonden, Mijn-
zullen iu hare wanorde blijven voortgaan.
De katholieke natiën worden door de
boete gereinigd en verbeterd en de onge-
loovige laat de Voorzienigheid, gelijk de
geschiedenis zulks leert, met rust, totdat de
maat der boosheden vol is. Dan komt de
straf: de verdelging.
Zoolang het Christendom bestaat, is er
niet eeue katholieke natie hopeloos ver
gaan. Eeuwen van verdrukking en lijden,
nemen noch bij de Ieren, noch bij de Polen
de va9te hoop op reddiug weg.
Afvallige natiën vervallen en verliezen
zelfs de gedachtenis aan vroegere groot
heid eu zegen.
Dat dan de katholieke natiën tot Christus
en tot de katholieke zedeleer terug komea;
na de boete komt de grootheid en glorie,
terwijl de ougeloovige natiën gesouken eu
misschien voor altijd zullen verdwenen zijn.
Steeds duidelijker treedt het streven van
deu Rijkskanselier op den voorgrond om
zich van de verantwoordelijkheid der
koloniale politiek los te maken. Da Nord-
deutsche neemt een artikel over uit eene
officieuze correspondentie, polemiseereude
tegen de Frankf. Ztg., omdat deza iu haren
Berlijuscheu brief in No. 49 vau dat blad de
verantwoordelijkheid voor de Samoa-ge-
schiedeuis op den Rijkskanselier wil werpeD,
ofscboou de beambten in Afrika deels zon
der, deels tegen hunne iustructiën hebben
gehandeld. Het officiëele artikel wil beweren,
dat die der betrokken Ministers verant
woordelijk is, wiens ambtenaren in strijd
met de iustructiëu te werk gingen.
Iu de additioueele begrootiug, ten be
drage van ongeveer 22 millioen, die binnen
kort bij den Bondsraad zal worden inge
diend, wordt, naar men verneemt, gerekend
op eeue wijziging ten opzichte der hoogste
maritieme autoriteiteu en inzonderheid acht
gegeven op de behoeften bij de admini
stratie van het depaitemeut van marine.
Het Iltiis van Afgevaardigden heeft eeue
som vau 260,000 mark toegestaan voor het
makeu eeuer vluchthaven aan deu rechter
oever van deu Rijn, bij St. Goar, welke
75 rijuschepen zal kunneu bergen.
Als een nieuw bewijs van de goede ver
standhouding tusschen Keizer eu Prins Vou
Bismarck wordt uit Berlijn gemeld, dat de
Keizer eergisteren bij hem beeft gedineerd.
Laatstleden Vrijdag is bjj het Dagelijksch
Bestuur te Muncheu nader beraadslaagd
over de vraag, of aan Prof. Dülliuger, bij
gelegenheid van zijn negentigsteu verjaar
dag, van gemeentewege een felicitatie-adres
zou gezonden worden. Men had gehoopt,
dat de katholieke meerderheid, die een
paar dagen te voren een daartoe strekkend
voorstel had verworpen, alsnog er voor zou
willen stemmen, wanneer tot voorwaarde
werd gesteld, dat de jubilaris in het adres
alleen zou worden gehuldigd als man
der wetenschap en zijn godsdienstig
standpunt onaangeroerd zou blijven. Ook
heer, zjj» hare eerste woorden. Wat ontbreekt
u hier toch, dat gij het noodig acht, nog
andere visites te doen?
Mevrouw, antwoordde de dokter met
den hem eigen vriendelijken ernst, ik ken het
hart uwer Majesteit genoeg, om verzekerd te
zjjn, dat zij mij vergeven zou, als zij wist, wat
mij heeft opgehouden.
Maar zeg toch, Mijnheer, was die ge
wichtige zaak dan zoo dringend, dat zij u
niet eens den tijd gunde, vooraf bij mij te
vernemen, of ik u soms ook noodig had?
Ik was naar Parijs gegaan, om eenige
zaken, mijn vak betreffende, te bezorgen, zoo
als ik dat van tijd tot tijd doe. Het was mjjn
stellig voornemen onmiddellijk terug te kceren
en ik was werkelijk reeds op weg om in mjjne
cabriolet te stappen, toen een hartverscheu
rend en aandoenlijk tooneel mijne aandacht
trok. In de nabijheid vau het Théltre Fran
cais lagen drie arme kinderen, bjj na naakt,
alleen bedekt met eenige ellendige lompen, op
met deze voorwaarde is echter het voor
stel verworpen.
The Times doorleeft harde tijden. Het
Paruell-proces neemt een voor het City-
blad zeer ongunstige wending. Alles loopt
ten slotte uit op niets. Het Parnell-schandaal
is iu eeu 2'zmes-schandaal omgezet. Lieden,
met Parnell innig vertrouwd, verzekerden
reeds dadelijk na de laster-artikelen van
het City-orgaau, dat Parnell schitterend
uit den strijd zou te voorschijn troden. Die
profetie wordt bevestigd. Het wapen, door
de Times voor Parnell gesmeed, zal thans
de Times zei ven treffen.
Pigott, de voornaamste getuige van de
Times voor de Parnell-commissie, is sedert
eergisteren-avoud spoorloos verdwenen. Op
aanzoek van deu advocaat der Paruellieten
heeft de Commissie thans een bevel van
gevangeuueming teóeu Pigott uitgevaar
digd.
Hij heeft eene schriftelijke bekentenis
achtergelaten, dat hij zelf de beruchte
brieven heeft gefabriceerd.
In het Engelsche Parlement heeft
Campbell eergisteren de Regeering geïn
terpelleerd over de nieuwe overeenkomst
met de Borneo-Coropagr.ie. De Minister
Fergusson verklaarde, dat de Compagnie
geen onafhankelijke Staat is en het charter
haar slechts gewone chartervoorrechteii
geeft, doch zonder geldelijke vergoeding,
waartegen zij heeft aangenomen, zich aan
de controle der Britsche Regeeriug te on
derwerpen. Deze schikking sluit geenszins
in, dat het Parlement zich iu de aange
legenheden der Compaguie zou kunneu
mengen. De Compagnie recruteert Aziaten
voor krijgsoperatiëD tegen Sjabander, doch
moet de desbetreffende Britsch-Indische
staatsvoorschriften uit Singapore eerbie
digen.
Dat de »Culturkampf« in Zwitserland
nog lang niet geheel en al geweken is,
is dezer dagen wederom op droevige wijze
gebleken. De nieuwe Bisschop van Bazel,
Mgr. Haas, bad een amendement uitge
vaardigd, waarin o. m. de volgende passage
voorkwam, ontleend aan de jongste ency
cliek van Z. H. den Paus: »Gij weet, wat
de openbare scholen zijn geworden; er
wordt daarin niet meer de minste plaats
overgelaten voor het gezag der Kerk eu
in liet tijdperk, waarin het noodig is met
liefde de zielen te bewerken, die nog ont
vankelijk ziju voor de verplichtingen van
het christelijke leven, legt men aan den
godsdienst het stilzwijgen opNiet
zonder kommer zien wij derhalve de toe
komst tegemoet, wanneer wij deuken aan
het groote kwaad, dat daar dreigt en waar
van men thans onophoudelijk het zaad
strooit in de harten der jeugd.
Het Gouvernement vau het kanton Bern
heeft zich tegen deze passage verzeten wil
de afkondiging van het mandement slechts
toestaan op voorwaarde, dat de zeer ge
matigde en ware woorden eruit worden
gelicht. De katholieke Zwitsersehe bladen
protesteeren tegen het besluit van het
Berusche Gouvernement en de Lihertè vau
den grond. Het oudste, uaar gissing tien jaren,
zat tegen den muur geleund en hield een kind
van nauwelijks twee jaren in zijne armen, ter-
wjjl het schreide en aan eene harde broodkorst
knaagde. Daarnaast lag de derde, een weinig
oudere lijder, uitgestrekt. De kinderen bedel
den niet, maar op een papier, dat op den grond
lag, kon men slechts deze woorden lezen Wij
hebben vacler noch moeder.n Maar Uwe
Majesteit is onwel; ik kan mijn verhaal tot een
gelegener tijd uitstellen.
Neen, o neen, dokter! ga toch voort
ik verzoek het u.
Met genoegen, Mevrouw I hernam de
dokter en vervolgde: ik tast in mijn zak en
ontdek, dat ik al mijn gereed geld heb uit
gegeven. Terwijl ik overleg, hoe mjj het spoe
digst iets te verschaften, komt juist een soldaat
voorbjj en blijft staan. Bij het flauwe schijnsel
eener straatlantaarn zie ik tranen blinken in
de oogen van deu kraehtigen man. Hij nam
de deerniswaardige groep daar voor zjjn voe-
Freiburg merkt op, dat hierdoor niet al
leen het woord vau eeu Bisschop, maar
het onderricht zelfs van het Hoofd der
Kerk is getroffen. De woorden, door Mgr.
Haas aangehaald, komen voor in de en
cycliek, welke Z. H. tot sluiting van het
jubilé-jaar heeft uitgevaardigd en wel
ke wij in haar geheel hebben meege
deeld. De H. Vader waarschuwt daariu
speciaal tegen het godsdienstloos ondorwjjs;
en wat is nu natuurlijker dan dat een
Bisschop de vermaningen des Pausen tot
de zijne maakt? Meu is dan ook over het
verbod van het gouvernemeut van Beru
ton zeerste verbaasd en bedroefd. Opmer
kelijk is het ook, dat de Bondsraad dit
maal niet het minste bezwaar heeft ge
maakt tegen de beslissing vaii een kantonale
Regeering, terwijl dit wel geschiedde, toen
het katholieke Gouvernement van het kanton
lueerii aan eeu Jansenistisch Priester ver
bood van de katholieke kerken iu het
kanton gebruik te makeu. Waarom, mag
men vragen, kwam de Bondsraad in Lucern
tusscbenbeide en in Bern niet?
Het bericht dat Prins Alexander van
Battenberg een morgauatisch huweljjk met
eene zangeres wil sluiten, is, volgens den
Weener correspondent der Times, geheel
ongegrond.
Op 22 Februari is, naar men uit
Rome meldt, de eerste Amerikaansche katho
lieke pelgrimstocht van New-York afge
reisd met bestemmiug naar de eeuwige stad
en Jeruzalem. De pelgrims worden den 14
Maart te Rome vervracht, waar zjj tien
dagen zullen vertoeven.
D6 Fransche Kamer heeft aangenomen
het wetsontwerp, waarbij verzekerd wordt
de vrijheid en de geheimhouding van de
stembus.
De minister'ëele verklariug heeft in de
Kamer niet het succes gehad dat het Ka
binet had verwacht.
Du lezing werd met ojivallende koelheid
aangehoord. Toen de Minister-presidont
Tirard de tribune verliet, klonk eeu mager
applaus uit bet centrum. Iu aanmerking
genomen, zegt een blad, hetgeen het nieuwe
Ministerie van zijn eerste onderhoud met
de Kamer kou verwachteu, kan men zeg
gen dat het een volkomen insucees is.
De meerderheid scheen eene gereserveerde
houding aan te nemen, het Ministerie af
te wachten niet in zjju werken, maar bjj
het eerste het beste incident.
Eenige Afgevaardigden, ouder welke Si-
gismond Lacroix en PichoD, van de uiterste
linkerzjjde, hebbea een wetsvoorstel iu ge
reedheid gebracht, waarbij het aan eon
candidaat der Kamer verboden wordt zich
gelijktjj.lig in meer dau twee kiesdistricten
candidaat te stellen. Dit voorstel is gericht
tegen Boulanger, die bjj de algemeene
verkiezingen zich in tal van arrondisse
menten verkiesbaar wil stellen en alzoo
een soort vau plebisciet op ziju naam
houden. Om aan het wetsvoorstel uitvoering
te verzekeren, wordt bepaalü, dat elke can
didaat vooraf aan den Prefect van het de
partement bericht moet geven, in welk
ten een poos lang zwjjgend op; vervolgens
haalde hij een vijffrankstuk uit zjjn zak; on
getwijfeld alles wat hij bij zich had, want hjj
nam het uit zjjn zak zonder te zoeken.
Daar, zeide hjj tot het oudste kind, koop
wat eten voor u en uwe broertjes en ga dan
met hen naar huis.
Thans trad ik nader. Kameraad, zeide
ik, en vatte zijne hand, ik zie met genoegen,
dat uw beroep uw hart niet heeft verstaald en
het zal mij zeer aangenaam wezen, nat'er ken-
dis met u te maken.
En ik, antwoordde hij koeltjes, ben op
die kennismaking volstrekt niet gesteld.
Kameraad! gjj zjjt zeer menscklievend,
maar beleefd zijt gij niet.
Dat ben ik, als 't mjj behaagt. Wie
mij vinden wil, die zoeke mijPierre Capu'et,
korporaal hjj het eerste garde-regiment.
(Wordt vervolgd.)
