N I E U WE
No. 1370.
Vrij lag 22 Maart 1889.
Uit Jaargang.
Eene volkskwaal.
BUITENLAND.
Genezen.
AIRLEI
ABONNEMENTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
AfzJnderIjjke Nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIÉH
Van 16 regels30 Cents.
Blke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KUPPES8 I.AUBEI.
Vervolg en slot.)
Wanneer wij nu de oorzaken nagaan,
welke tot het toenemen der drankzucht
hebben aanleiding gegeven, dan wijzeD we
op hetgeen verhandeld werd op het zesde
hygiënische congres, 't welk in October
1887 te Weeuen werd gehouden en waarop
de vergaderden eenparig van gevoelen wa
ren, dat de toeneming van het gebruik
van sterke dranken o. a. ook moet toege
schreven worden aan den lagen prijs van
den brandewijn, a3n het overgroot aantal
drankwinkels en in vele landen aan deu
ongunstigen intellectueelen eu materiëeleu
toestand van de lagere klassen der tnen-
schelijke maatschappij. In eene resolutie,
die op het Weener congres werd genomen,
werd geconstateerd, dat individuëele werk-
dadigheid veel kan medewerken om door
leering en verklaring van de waarde en
van de schade des alcohols, aan het mis
bruik paal en perk te stellen. Ook achtte
men het oprichten van matigheids- en
onthoudings-vereenigingen zeer goed tot
verbetering van den toestand der lagere
volksklassen. Gezonde eu goedkoope voe
dingsmiddelen eu woningen moeten vooral
niet ontbreken en de stichting van asielen
ter genezing van dronkaards, werd met
den meesteu aandrang aanbevolen.
De Staat moet voorts, zoo meende men
op het Weener congres, door eene hooge
belasting te leggen op deu alcohol en door
vermindering van drankwinkels eu kroegen,
medewerkeu tot beteugeling van de dron
kenschap.
Merkwaardig is het feit en niet zonder
diepe beteekenis, dat juist de meest vrije
volkeD, met name Zwitserland, Amerika
en ook ons dierbaar Vaderland op het ge
bied van den strijd tegen het misbruik van
den alcohol, strafwetten hebben uitgevaar
digd, terwijl b. v. Rusland met zijn abso-
luteu regeeringsvorm en andere landen in
dit opzicht zoo goed als niets hebben ge
daan. Niet weinig dragen daartoe de voor-
oordeeleu bij, die over den invloed en de
werking van den alcohol zelfs in de meest
ontwikkelde kringen nog steeds blijven be
staan.
Een zeer ervaren geneesheer verklaart
dat de uitwerkingen van deu alcohol, die men
gewoonlijk met het woord »opgewektbeid«
aanduidt in den regel slechts verlammings
verschijnselen zijn. Het warmtegevoel dat
na het gebruik van alcohol wordt waar
genomen, berast op eene verlamming van
zekere hersendeeleu; de schijnbare kracht
is niets anders dan eene verdooving van
het moêheidsgevoel; de zorgelooae eu vroo-
ljjke stemming wordt veroorzaakt door eene
verzwakking van de oordeelskracht.
De krijgslieden verdragen in tijden van
oorlog of vrede, in alle klimaten, in hitte,
regen en koude alle vermoeinissen het
FE U1LLETON.
6)
Vervolg
//Heb je uitgepraat?// vroeg Hector met ver
bazingwekkende kalmte.
«Voorloopig, ja. Ik verlang niet dat je zoo
onmiddellijk een besluit neemt. Morgen zend
ik je de verschillende voorschriften, en over
morgen kom ik antwoord halen. Zeg jeja,
d. w. z. beloof je me, dat je stipt zult ge
hoorzamen, best. En zoo niet, welnu, dan
ontvang je nog dienzelfden avond mijne reke
ning, voldaan en al, want ik wil ineens schoon
schip maken, en je oude vriend is dood voor
je. Mevrouw, ik heb de eer u te groeten.//
„Af door de middendeur!// zei de advo
caat. //Ik geloof bepaald, dat hij op zijne tee-
nen getrapt was, en dat wel Benno, die an
ders zoo kalm isWorden de dokters nu ook
al zenuwachtig? Het lijkt wel of het in de
lucht zit!"
Twee dagen later kwam de kalme Benno
beste, als ruen hun geen sterken drank
verstrekt. Hetzelfde verschijnsel heeft men
bij de zeeliedea opgemerkt. Er zijn thans
zeer vele schepen, die zee kiezen, zon
der een druppel sterken drank aan boord
te hebben. De walvischvaarders, zegt men,
gebruiken nimmer alcoholische dranken.
En wat van den lichaamlijken arbeid waar
is, dat geldt ook voor den geestelijken,
die het beste gedijt, als de alcohol wordt
vermeden.
Professor Bunge zegt, dat onder de al
coholische dranken het bier niet het minst
schadelijk is. Het overmatig gebruik van
bier, 't welk hij zijn landgenooten vooral
verwijt, is in staat om den mensch totaal
te ruïneeren, hem tot een waardeloos lid
der maatschappij te maken. Brandewijn
te drinken, zegt Bunge, wordt in Duitsch-
land als schande beschouwd, doch men
schaamt zich niet, zelfs in de fjjnste krin
gen, te verhalen hoeveel liter bier men
in staat is op een avond te verorberen.
Wij geloov6u dit artikel niet beter te
kunnen sluiten, dan door alle weldeukeu-
den op te wekken, het misbruik van den
sterken drank, met alle kracht tegen te
gaan. Dat hier de macht van het goede
voorbeeld veelban uitwerken, behoeft geen
betoog. Nogmaals willen wij er op wijzen,
dat slechts door het misbruik van deu al
cohol zulke verderfelijke verschijnselen, als
wij aanhaalden, zich bij het volk vertoouen.
Niet tegen het matige gebruik, maar
tegen het misbruik kotneu wij op.
Een vredescongres wordt door de Zwit-
sersche Bondsregeering geweuscht. Al de
Nijverheidsstateu van Europa wil zij na
melijk op een congres vereeuigen, waarbij
de volgende punten overwogen zullen
worden:
le verbod van den Zondagsarbeid; 2e
bepaling van een leeftijd, beneden welken
geene kinderen voor fabrieksarbeid in
dienst mogen worden genomen; 3e bepa
ling van een maximum werkuren per dag
voor jeugdige werklieden; 4e verbod op
dienst van jeugdige en vrouwelijke perso
nen in eeuig bedrijf, dat bizouder gevaarlijk
of voor de gezondheid nadeelig is; 5e be
perking van nachtwerk voor jeugdige en
vrouwelijke personen; de bepaling van
den aard en de wijze van eventuëele over
eenkomsten.
Naar ons oordeel zou het hoogst ge-
wenscht wezen als dit congres des vredes
tot stand kwam. De arbeid van zulk eene
vergadering zou een verkwikkeriden indruk
te weeg brengen, vooral tegenover de ont
zettende wapeningen, welke in alle landen
worden gezien.
Het kleine Zwitserland zou een groote
overwinning des vredes behalen als zijn
initiatief tot de gelukkige uitkomst leidde,
terug om het definitieve antwoord te hooren
Tot zijn leedwezen vond dokter Muller
zijn vriend Hector niet thuis, en Cato ontving
den getrouwen raadsman met een zonderling
glimlachje.
„Nu?" vroeg de dokter, „hoe staat het er
mee
„Hector is tot alles bereid//, antwoordde zjj
twijfelend. „Hij zal het die acht weken op
Bigi-Scheideck uithouden, niet werken, ook het
minste of geringste niet, uw diëet opvolgen,
niets dan lichte sigaartjes rooken, twee per dag,
zelfs melk, warm van de koe, drinken alles
onder éene voorwaarde
//En die is?//
//Dat ik meega.//
//Geene quaestie van! Juist de scheiding is
hier de hoofdzaak 1 Twee zenuwachtige patiënten
samen dezelfde kuur ondergaan neen, dat
kan nietl Dat maakt juist dat ze geen van
beiden genezen
„la dati vrees ik dat Hector neen zal
zeggen. De gedachte, dat hij van mij gesehei
den zou zijn, heeft hem geheel en al terneer
geslagen. Ik geloof dat hij sinds eergisteren
nog zenuwachtiger is geworden."
„Zoo? En waaruit bleek dat dan
dat de arbeiders op die wijze internationaal
worden beschermd. De nationale wetge
vingen op den arbeid zouden er niet wei
nig door worden versterkt eu hare toepas
sing gewaarborgd. Trouwens de zaak van
den arbeid is eene wereldzaak en eene vre-
deszaak bij uituemendheid.
Arbeidzame volken koesteren geen oor
logsplannen; zij willen geen krijg dan tot
bescherming hunner nationale belangen.
Offensieve oorlogen keuren zij onvoor
waardelijk af.
Het zeer schoone congres zal in Sep
tember bijeenkomen. Een tocht naar de
Zwitsersche bergen zal dan voor de gede
legeerden nog veel aantrekkelijks aanbie
den. De natuur begunstigt dus in dit op
zicht de nijverheid.
Het onderzoek, betreffende de ontploffing
eener bom nabij Zurich en de daarbij ge
volgde ontdekking van geheime bereiding
van ontplofbare stoffen door een paar bui-
teulandsche studenten, is nog niet afge-
loopen. Nadat er eerst eenige Russen in
hechtenis waren genomeu, zij a die later
allen op vrije voeten gesteld. Thans echter
schijnen er nadere bizonderheden aan het
licht te zjjn gekomen, althans ten gevolge
van het onderzoek zijn er nu te Zurich weder
twee Russen gearresteerd.
Da directie der Panama-kanaalmaat
schappij te Parijs, heeft aangekondigd, dat
voor het onderhoud der reeds voltooide
werken en van het materieel is gezorgd.
Met den grootsten ijver worden de pogin
gen voortgezet tot vorming der nieuwe
maatschappij, welke de voltooiing van het
kauaal zal verzekeren eu in zekere mate
voor de belangen der obligatiehouders zal
opkomen. Men wanhoopt nog niet aan het
welslagen, ondanks de tegenwoordige stem
ming der beurs.
De aandeelhouders vau het Comptoir
dEscompte, die in Jauuari een prachtig
jaarverslag over 1888 hebben hooren voor
lezen, vernemen thans, zes weken later,
op eenmaal, dat hun heele maatschappij
verzwolgen is in den koper-afgrond. De
aandeelen van het Comptoir d'Escompte
zijn meerendeels in haudeu der kleine bur
gerij. Men kan dit met zekerheid hieruit
opmaken, dat ieder aandeelhouder gemid
deld niet meer heeft dan twee eu een half
aandeel.
Maar men zou zeggen, dat in deze schip
breuk van het Comptoir d'Escompte de aan
deelhouders zelfs niet bostaan, want niemand
spreekt over hen, eu niemand denkt er aan,
hen in eene vergadering bijeen te roepen.
Het is ongelooflijk, hoe de directie van
deze bank met zoo groote lichtvaardigheid
zich heeft kunnen steken in eene specula
tie, waarvan zij in geen enkel opzicht deu
omvang heeft gezien. De directeuren zeg
gen thans tot hunne verontschuldiging,
dat de Heer Denfert-Rochereau hen heeft
bedrogen. Maar deze is dood, en het is
„Hij heeft ontzettend tegen u uitgevaren. De
warme melk en de lichte sigaartjes zou hjj
zich desnoods nog laten welgevallenmaar acht
weken alleen dat was te veel gevergd.//
//Werkelijk
„Ja, dat heeft hij gezegd. Kort en goed,
beste dokter, zonder imjj gaat hij niet. En nu
zoadt ge misschien denken, dat een verstandig
woordje nog wat zou kunnen helpen mis,
h< or 1 Hjj heeft er zijn eerewoord op gegeven,
en ik heb volkomen vrijheid om hem voor een
grooten zot te houden, als hij over dit punt
nog een enkel oogenblik onderhandelt.//
Dokter Muller was een oogenblik radeloos.
Hij moest zichzelven geweld aandoen, om zijne
verontwaardiging in te houden.
Benno liep een paar malen de kamer op en
neer.
//Lk begrijp er niets vanl" riep hij zuchtend.
„Als twee menschen veel van elkaar houden!
En daarbij eiken dag, met verlof, ruzie heb
ben 1 Maar wat drommel, hoe kunt ge
nu toch in 's hemelsnaam van zoo'n akeligen
brombeer houden
//Maar, dokter
„Nu ja, het is waar, in den grond is hij een
beste kerel maar ge moest toch eigenlijk
dus gemakkelijk om al hetgeen tegen de
statuteu is geschied, op zijne rekening te
zetten.
Men zal eene vervolging instellen tegen
de verantwoordelijke lieden; maar daarmede
krijgen de aandeelhouders de tachtig mil-
lioen kapitaal niet terug, die de bank heeft
verloren.
Te Berljjn is een bond tegen de on
zedelijkheid en tot bescherming van de
deugd opgericht.
De Volkszeitung, is na het over haar
uitgevaardigd verbod, onder den verander
den titel: Arbeidsmarktweder versche
nen. Nauwelijks echter waren er eeuige
houderden exraplaren verspreid, of de po
litie nam het in beslag. Eergisteren-ochtend
heeft de uitgever een uomnier doen ver-
schijuen, hetwelk niets anders dan adver-
tentiëu bevat. Ook in de regeerings-
gezinde bladen wordt toegegeven, dat het
verbod niet gehandhaafd zal kannen blij
ven; maar dit zeggen zij onder opmerkiug,
dat hieruit volgt, hoe dringend noodig het
is, te voorzien in maatregelen tegen den
tegenwoordigen toestand der drukpers.
Ferguson zeide in liet Lagerhuis, :n
antwoord op eene vraag, dat eenige sche
pen van het eskader van het Engelsche
Kanaal naar Tanger zijn gevaren, omdat
tmscheu Marokko en Engeland sommige
zaken moeten geregeld worden, namelijk
de quaestie betreffende Juby en die van den
ouderzeeschen telegraafkabel.
Volgeus een bericht uit Rome zou
een gewichtig politiek man verklaard keb-
beu dat de Italiaausche Regeering met de
grootste aandacht de Boulaugistische be
weging in Frankrijk volgt, waaraan de
zegepraal zeer ernstige gevolgen zou heb
ben.
De berichtgever constateert het alge
meen verlangen der Italianen de vriend
schappelijke betrekkingen met Frankrijk
wederom aangeknoopt te zien.
Bjj de verkiezingen voor den gemeen
teraad te Weeuen zegepraalden, tot groote
verrassing, de met de Katholieken verbon
dene antijoodschgezinden. Van de 17 man
daten veroverden zij er 11, ten koste der
liberalen en democraten. Thans zitten er
niet minder dan 23 verklaarde antijoodsch
gezinden in deu gemeenteraad.
Yóor de stemming verschenen verschei
dene heftige verkiezingsmanifesten, waar
uit bleek dat de afkeer van de joden te
Weenen veel grooter is dan te Berlijn.
Uit Odessa wordt bericht, dat het
grootste gedeelte der deelnemers aan de
expeditie van Aschinow daar aan wal zijn
gestapt, en, na vaststelling der plaats waar
zij thuis behooren, naar hunne woonplaats
zullen gezonden worden. De overigen en
Aschinow zelf bleven aan boord van het
oorlogsschip en zullen naar Sebastopol wor
den overgebracht. Paissi en de overige
Geestelijken zijn vrijgelaten.
bljj wezen, dat ge eens een paar weken van
die eeuwige kibbelpartijen verlost zoudt zjjn \n
//Och, hij kan zoo goed zijn 1 Ge hebt er geen
begrip van, hoe hjj aan mjj gehecht is I*
//Zoo zoo
„Dat weet ge nietl Toen ge eergisteren waart
weggegaan, sprongen hem de tranen in de
oogen
„En dat noemt ge goed zijn Nu, //de
gustibus En dus heeft hjj er zjjn eere
woord op gegeven Eene verduiveld onaange
name manier, zichzelven zoo den pas af te
snijden naar het gezond verstand
Hjj begaf zich naar het venster en keek een
paar minuten, zonder een woord te spreken,
naar buiten, in de gloeiende hitte van den
Julidag. Er ging iets in zjjn brein om: hjj
overwoog bljjkbaar een eensklaps verzonnen
plan.
Gewichtig trok hij zijne wenkbrauwen op,
toen hij zich met een ernstig gezicht naar de
jonge vrouw omkeerde.
„Ja, er helpt niets aan begon hij op wei
felenden en somberen toon. //Ge moet nu maar
precies weten hoe hut er mee staat of het
ergste is onvermijdelijk.//
Wordt vervolgd.)
