N I E U W
No. 1373.
Zondag 31 Maart 1889.
14de Jaargang.
De souvereiniteit van den
Paus en de wereldvrede.
B U g T E M LAN i).
Genezen.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 inaaudeu voor Haarlemf 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland Lr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
AfzJnderljjke Nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVEBTENTIÉSr
Van 16 regeis30 Cents.
Slke regel meer a
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KUPPERS LAUREY.
Onder de aangelegenheden en quaestiën
van den dag is er zeker geene, die in den
laatsten tijd meer werd besproken dan die
van de wereldlijüe macht van den Vader
der Christenheid, van het Opperhoofd der
Katholieke Kerk.
De vaderlandsche pers liet zich niet
onbetuigd, maar ook iu de buiteulandsche
nieuwsbladen, van verschillende richting,
ontmoet men dagelijks artikelen, die onze
belangstelling in hooge mate verdienen en
waarvan de mededeeliug van groot be
lang en nut kan wezeu Wij gelooven on
zen geachten lezers van dienst te zijn,
wanneer wij, van hetgeen iu de buiteu-
laudsche pers omtrent de souvereiniteit
vau den Pans in 't bizouder en over het
Pausdom iu 't algemeen wordt geschreven,
het een en ander te hunner kennis bren
gen. Men zal allicht nieuwe gezichtspunten
verkrijgen in eene aangelegenheid, welke
voor ons, Katholieken, ja, voor de gansche
wereld, van het grootste belang mag ge-
heeten worden.
Zoo bevatte onlangs de Augsburger
Postzeitung onder den titel Het Pausdom
is de vredede volgende iu menig opzicht
nieuwe opvatting omtrent de beteekeuis
van de wereldlijke macht van den Paus
met betrekking tot den algemeeneu volks
vrede.
>In een onzer vorige artikelen,aldus
schrpft dit blad, werd het denkbeeld ont
wikkeld, dat eene verlossing der volken
uit den tegeuwoordigen permanenten oor
logstoestand, eene afwending van den al
gemeen gevreesden, vreeseljjken wereldkrijg,
het verkrijgen en behouden vau een wareu
wereldvrede, waarnaar alle natiën verlangen,
slechts daardoor mogelijk is, dat de Paus,
evenals iu vroegere eeuweu als scheids
rechter ouder de christelijke Yorsten en
volken benoemd en erkend worde. Sinds
Leibnitz is dit idee om »ter beslechting
van twisten onder de Vorsten, een tribunaal
op te richten en den Paus daarin tot
Voorzitter te benoemen,reeds dikwerf
door mannen vau gezag en groote eruditie
ter sprake gebracht. De tijd tot verwezen
lijking van dit denkbeeld is echter nog
niet gekomen en zal waarschijnlijk ook
dan eerst aanbreken als de nood eu ver
drukking de Vorsten eu volken zullen ge-
dwongen hebben hunne toevlucht tot den
Paus te nemen met den eenstemmigeu
kreet: »Heer, behoed ons, wij vergaan
en als den Paus zelf, het recht eh de
vrijheid, en de verlossing uit zijue tegen
woordige verdrukking ten deel zal geval
len zjjn.
»Intus8cken zien wij een verblijdend teekeu
reeds iu het feit, dat liet denkbeeld van
een Pauselijk scheidsrechter-ambt meer eu
meer baan breekt in de openbare meeuiug
en iu de politieke discussiëri hoe langer
hoe meer op den voorgrond treedt. In
FE UIL LE TO N.
10)
Vervolg.)
//Daar kan ik niet over oordeelen. Maar ik
weet bij voorbeeld, dat je dolveel houdt van
een lekker glas wijn."
//Nu ja, wat zou dat?"
//Daar wil ik alleen dit mee zeggenvan
wijn en sterke dranken geldt zoo ongeveer
hetzelfde, wat ik van de nicotine heb gezegd.//
«Loop heen!"
„Neen, ik meen het in allen ernst, en ik
schaam mij werkelijk, dat ik eerst nu over dit
gewichtige punt met je spreekDus, om
kort te gaan, als je ten minste iets geeft om
het leven van je vrouw, drink dan geen droppel
alcohol! Het zou je te veel opwiuden, al heb
je een goeden dronk over je Desnoods mag
je zoo van tijd tot tijd eens een glas rooden
wijn of een potje bier drinken maar niet
meer dan éen
openbare vergadeiitigen der Katholieken
van onderscheidene landen en iu talrijke
persorganen werd dit thema in de jongste
dagen behandeld en het herstel van de
wereldlijke souvereiniteit eu de volle onaf
hankelijkheid desH. Vaders wordt met recht
geëischt opdat de Paus in de uitoefening
van zijne zending als middelaar tusschen
Vorsten en volken niet worde gehinderd.
Zoolang de Paus onder vreemde heer
schappij staat, kao hij niet optredeu als
Voorzitter van een Vorsteu-Congres,* zeide
onlangs de Heer Colliuet op eene vergade
ring van Katholieken te Luik gehouden,
en hij voegde daarbij: »En toch kan de
vrede slechts verzekerd en aan de sociaal
democratie een einde gemaakt worden door
de oprichting van een internationaal scheids
gerecht met den Paus als Voorzitter. De
oorlog is onvermijdelijk, wanneer men niet
luistert naar den Pans en in den gewa-
penden vrede waarin wij thans leven, zal
de sociaal-democratie ongetwijfeld zegepra
len. De sociaal-democraat kan slechts als
een nieuwe Attila door den Paus tot omkeer
worden gebracht. Het wordt hoog tijd, dat
de twisten tusschen de volken eu de standen
der maatschappij verdwijnen eu de rijken
eu de armen, kapitaal en arbeid, zich ver
zoenen eu zich verstaan. Eene internatio
nale arbeider.swet wordt voorbereid op haar
zal een internationale vredebond volgen.
Voor beide is echter een tribunaal, eeu
opperste scheidsrechter noodig en dit kan
niemand anders zijn, dan de Paus, de Paus-
Koning. De wereldlijke souvereiniteit van
het Pausdom is in onzen tijd noodzakelij
ker dan ooit te voren. De godsdienst, de
maatschappij, de vrede eischen haar!«
»De toekomst moge het Pausdom nog
een zwaren strijd bereiden,* aldus schrijft
de Gazette de Liège, maar bij ons staat
het vast, dat er eene wending ten gunste
van den Paus zal komen. De volken van
het Westen, moede en afgemat tengevolge
van de groote oorlogen, wenden zich tot het
Vaticaau, luisteren begeerig naar de woor
den des vredes, die uit den mond van den
Opperpriester vloeien en buigen het hoofd
voor zijne uitspraken. Is het een droom
Het wil ons toeschijnen alsof de natiën in
haar vurig verlangen naar rust eu vrede
huune geschillen aan den Paus ter beslis
sing zullen voorleggen en dat het Pausdom
dus wederom zal worden, wat het vroeger
is geweest: de scheidsrechter en vredestich
ter van gan8ch Europa.
Iu een ander artikel schrijft hetzelfde
bl ad
»De Katholieke Kerk toont zich meer
en meer als de grootste beschavende macht.
Er is eene huiveringwekkende leemte in de
zedelijke wereld gekomen, de Katholieke
Kerk alleen kau daarin voorzien er komen
ontzettende verschijnselen uit de diepte;
slechts de Kerk kan ze doen verdwijnen;
groote, machtige legers staan tot bloedig
moorden bereid; slechts de Katholieke Kerk
kan den vrede geven aan Europa, dat thans
//Een? Waarachtig niet! Geen droppel. Het
is om uit je vel te springen! Zou je dan
wezenlijk deuken, dat ik iets te veel zou drin
ken, als daarvan de gezondheid van mijne Cato
afhangt? Water drink ik, niets dan water
of, nu ja, melk voor mijn part, haarolie des
noodsIk wil mij elke opoffering getroosten,
zoodra ik weet, dat ik er iets goed mee doe.
Nu ja, den laatsten tijd maar, wat drommel,
je waart altijd zoo ongemotiveerd aan het
zaniken Het leek wel alsof je mij mijn lekkeren
Riidesheimer en die geurige Havannah's niet
gundet."
Dokter Muller stak hem hartelijk de hand
toe.
//Ik wist wel dat je een ferme kerel waart!
En je wilskracht staat me er borg voor, dat je
vrouw gered is Goede reis
De kuur op Rigi-Scheideck was dan ook
werkelijk een der allerschitterendste gevallen,
waarop dokter Muller zich in zijne praktijk
mocht beroemen.
De beterschap begon reeds onmiddellijk na
het vertrek.
Men was begonnen met biljetten te nemen
aan eene onafzienbare legerplaats gelijk is.
Het Pausdom slechts kau de krijgstoerus
tingen, die steeds toenemen eu de volken
te gronde richten, doen staken
Waarom zou de Kerk twee groote natiëu
(Frankrijk eu Duitschland) niet kunnen
verzoenen, natiën, die elkaar niet meer
kunnen beoorlogen, zonder vreeselijke puiu-
hoopen te veroorzaken Wat de diplomatie,
wat de roem niet vermag, dat zal de iu
het Pausdom geïncarneerde moreele macht
volbrengen, als men luisteren wil naar den
Paus. Eu binnen korten tijd zal men naar
den Vader der Christenheid moeten luiste
ren, en wei is waar dan, als het ongeluk
eu de rampen de hartstochten en de wraak
tot zwijgen zullen gebracht hebben.
(Slot volgt.)
Men schrijft uit Rome aan de Défence
Men weet dat de H. Vader sedert lang
bezig is eene encycliek over de sociale
quaestie te schrijven.
Thans werkt Z. H. aan de uitwerking
van het plan. Het merkwaardige stuk zal
waarschijnlijk gepubliceerd worden tegen
den tijd, dat de Fransche werklieden-pelgri
mage naar Rome komt. De groud.ste'liugen
van deze encycliek heeft Leo XIII reeds
verleden jaar voor de Fransche pelgrims
aangegeven. De wijze, waarop de Kerk en
de Staat iu het sociale vraagstuk moeien
tusschenbeide komen, zal op de eerste plaats
worden ontvouwd.
Leo XIII, die zich gaarne betreffende de
groote quaestie van den dag laat voorlich
ten, beeft in deu loop vau zijn jubiléjaar
de meest gezaghebbende economisten en
Staatslieden, welke hem bezochten, onder
vraagd. Z. H. heeft over de verhoudingen
tusschen patroon en werkman de grootst
mogelijke inlichtingen gevraagd.
Keizer Wilhelm, die eergisteren het
door Bismarck gegeven parlementaire diner
bijwoonde, heeft bij deze gelegenheid voor
deu Heer Huene, lid van het Centrum, de
orde van deu Roo ien Adelaar medegebracht,
en bij het overrijken daarvan in het bizon
der de verdienstelijke wijze iu het licht
gesteld, op welke deze Afgevaardigde iu
den Rijksdag heeft medegewerkt tot bet
doen eu aaunemen van de wetsvoorstellen
betreffende de marine. De Keizer onderhield
zich op zeer opgedwongen wijze met alle
aanwezigen, eu liet zich iu deu loop van
verschillende gesprekken ongeveer als volgt
uit: Ik ben eeu kind van den nieuweren
tijd. Er is een nieu w tijdperk aangebroken.
Ik blijf de Koning, maar ik ga gaarne
met de volksvertegenwoordigers om. Miju
grootvader bleef de omgang met beu nog
vreemd. Maar de tijden zijn veranderd
Dinsdag-ochtend te half elf uur is
Ferdinand Vau der Taelen, de bekends
leider der Antwerpscbe liberale partij, door
eene beroerte getroffen eu op deu slag
dood gebleven.
tot Nürnberg. Hector verklaarde namelijk op
den liettalligsten toon van de wereld, dat een
langer traject veel te inspannend zou zijn, niet
voor Cato, o neendie kon daar wel tegen,
maar voor hem
//Zie je, Cato, ik heb mij in de laatste weken
wel wat overwerkt, en nu wil ik het ms op
dit reisje eens heel gemakkelijk maken, en me
volstrekt niet haasten, zie je, alles zachtjes
aan, heel kalmjojes!"
Indien Hector niet dien goeden inval het
eerst had gehad, zou zijne vrouw op dien inval
zijn gekomen en ook zij zou beweerd heb
ben, dat zij het ter wille van zich zelve deed,
om toch vooral haar dierbaren patiënt niet
te doen vermoeden, dat zjj om zijnentwil be
zorgd was.
Hectjr was de beminnelijkheid in persoon,
en vol attenties. Hij babbelde vrooljjk en op
gewekt over koetjes en kalfjes, tot dat Cato,
die bang werd dat het drukke praten hem
hinderen zou, insluimerde en dan vermoeidheid
huichelde.
En nu hield hij zijn mond, om haar vooral
niet te hinderen, trok het blauwe gordijntje
voor het raampje, opdat de stralen dergloeien-
De Fransche Ministerraad is niet
voornemens de zitting der Kamers vóór
den gewonen tijd te doen eindigen. De
Kamers zullen bjjeen blijven tot op den
vastgestelden tijd van heengaan.
De Regeering zal de Kamer van Afge
vaardigden verzoeken de begrooticg ten
spoedigste goed te keureu, maar de quaestie
van vertrouwen zal zij hierbij niet stellen.
Volgens de Temps hebben de gerechte
lijke administrateurs, door de rechtbank
van koophandel bij het Comptoir alescompte
benoemd ter vervauging van den Raad van
administratie, in hun rapport geconcludeerd
tot de verantwoordelijkheid van den raad van
administratie. De procureur der republiek
heelt onmiddellijk eene instructie geo
pend, eu de rechter van instructie heeft
daarop de dagvaardingen verzonden.
De Kamer heeft het ontwerp aangeno
men, waarbij een recht vaa 5 frank wordt
gelegd op roggemeel en een van 5 frank
op graan.
Daarna ging de Kamer over tot de dis
cussie over het ontwerp, strekkende om
eene prijsvraag uit te schrijven voor de
oprichting vau een monument ter herin
nering aan de Fransche revolutie. Na eene
zeer stormachtige discussie sprak de Kamer
de urgentie uit met 249 tegen 231 stem
men, maar besloot tevens niet over te gaan
tot de behandeling der artikelen. Er ont
stonden nu heftige discussies over de gel
digheid van het votum. De voorzitter ver
klaarde daarop, dat hij eene nieuwe stem
ming zou doen houden. Het ontwerp werd
ten slotte aangenomen met 265 tegen 206
stemmen.
Het Journal official behelst het rapport
der commissie voor het classificeeren der
veroordeelde recidivisten over het jaar 1888.
Daaruit blijkt dat er 5302 personen ver
oordeeld zijn tot relegatie; 2289 hunner
zijn naar de koloniën overgebracht; 344
staan op het punt van ingescheept te wor
den; 194 hebben huune straf ondergaan
eu worden voorloopig of voor goed terug
gehouden om redenen van gezondheid of
om andere redenen1086 oudergaan huune
straf in Frankrijk; 185 zijn in vrijheid
gesteld ten gevolge van het verleeneu van
gratie of van voorwaardelijke invrijheid
stelling.
In het Lagerhuis heeft Lewisham ver
klaard, dat onder verscheiden scheepsla
dingen schapen, uit Duitschlaud aangeko
men, gevallen van veeziekte zich hebben
voorgedaan. De invoer uit Duitschlaud is
daarom op 23 Maart verboden. Daarachter
Nederlaud geheel vrij is van veeziekte, en de
iu- en doorvoer uit geheel Europa daar vol
strekt zijn verboden, heeft de Regeeriug
niet anders kunnen doen dan het verzoek
inwilligen, dat de Hollandsche beesten zul
len vrijgesteld worden van de verplichting
om in de haven vau aankomst te worden
geslacht.
Het Lagerhuis heeft in tweede lezing
het wetsontwerp aangenomen, waarbij de
de zon haar niet zouden hinderen, en sloot toen
ook zijne oogen, alsof hij sliep.
Maar van onder de wimpers bekeken zij el
kander met buitengewone zorg.
z/Tot zoover is alles goed gegaan boven
verwachting!" dacht Cato, terwijl zij diep adem
haalde.
Toen de onhandige pakjesdrager hare hoe
dendoos liet vallen, werd het gelaat van Hec
tor een beetje rood, maar hij was dadelijk weer
gekalmeerd, en nu vloog de trein al ander
half uur lang over de rails terwijl de wielen
knarsten, zonder dat zijne zenuwachtigheid iets
erger werd.
Zou alleen het uitzicht op wat ontspanning
(lit reeds bewerkt hebben? Of was de kalmte,
die hij openbaarde, reeds een gevolg van de
verandering van lucht?
Daar nu sliep hij en vast ookDat
was zeker wel goed voor zijn geschokt zenuw
gestel En wat ademde hij diep en geregeld
Als die ellendige vlieg, die om hem gonsde, dat
lekkere slaapje maar niet stoorde!
Voorzichtig nam zij haren zakdoek, om het
lastige diertje te verdrijven. Op datzelfde oogen-
blik sloeg hjj de oogen op .(Wordt vervolgd»)
