U W E No. 1377. Woensdag 10 April 1889, 14de Jaargang. Luxemburg. BUITENLAND. m Friezentrouw. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlemt 0,8b Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1.10 Voor het Buitenland 1,80 Afzonderlijke Nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z AT 15 K D A G. BUREAU: St. Janstraat Haarlem. AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIËH Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer 5 Groote ietters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterlpk Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: KÜPPES8 1, A U K E Y. Eenige jaren geleden, Keizer Napoleon III was nog in de volle glorie zjjuer macht en Frankrijk nog door de andere mo gendheden gevreesd, ging er een gerucht dat het GroothertogdomLuxembnrg aau Duitsch- land zou overgaan eu was men bevreesd dat er een oorlog zou ontstaau tussclieu laatst genoemd land en Frankrijk, dat aanspraak maakte op dit kleine land. Thans zal dit rijkje, door de bekende omstandigheden, wel niet tot Duitschland overgaan, maar dan toch geregeerd wor den door een Duitschen Vorst, Hertog Adolf van Nassau, die volgens de wetten, familie-acton en traetaten erft, bij gebrek aan mannelijke erfgenamen in de Neder- landsche dynastie. Adolf Hertog van Nassau werd geboren den 24eu Juli 1817 en is bijgevolg 71 jaar oud. In 1844 voor de eerste maal getrouwd mei; de Grootvorstin Elizabeth van Rus land, trad hij in 1851 voor de tweede maal in het huwelijk met de thans nog levende Priuses Adelheid van Auhalt. Hij heeft twee kinderen: Erfprins Wil helm, 37 jaar oud en Prinses Hilda, 2b jaar oud, gehuwd met deu Erfgroothertog van Baden. Zooals men weet werd Hertog Adolf in 1866, van zijne staten beroofd, die bij Pruiseu werden ingelijfd. Men heeft wel eens beweerd, dat Hertog Adolf zich nooit met Pruisen heeft willen verzoenen, doch zijn zoon wordt aau het Duitsche hof hartelijk ontvangen en naar men uit Berlijn schrijft, zou de Hertog voornemens zijn, nadat hij den Luxetu- burgschen troon zal bestegen hebben, een officieel bezoek te brengen aan den Duit schen Keizer, om te toonen dat er eeue verzoening wegens het gebeurde in 1866 heeft plaats gehad. Wat vroeger kon aanleiding geven tot eeu oorlog, die gansch Europa in vuur eu vlam zou gezet en het bloed van duizen den zou hebben doen stroomen, daaraau wordt thans schier geene aaudacht meer verleend. Onze lezers zullen dan ook, meeuen wij, niet zonder belangstelling het volgende lezen, dat uit het Groothertogdom, wordt geschreven. »Wij staan hier aan den vooravond van eeue gewichtige verandering in het bestuur van ons landje, nu onze Groothertog, Ko ning Willem III der Nederlanden, buiten staat is geraakt de Regeeriug waar te nemen. Zooals tereeht is gemeld, zal Hertog Adolf van Nassau thans geroepen worden het Regentschap te aanvaarden, als de FE VIL L E T O N. I. Het is in den zomer van het jaar 1713. De Zvveedsche Generaal Magnus Van Steenbock trok met 10,000 man Noord- Albingië plun derend rond, na Altena verbrand en nog meer zulke gruweldaden gepleegd te hebben. Eeue kleine aideeling Zweedsche ruiters drong door in het landschap Wieding, dat tot hieraan van de afgrijselijkheden en gruwelen des oorl gs verschoond gebleven was, omdat er in de arme landstre k, welke zich boven aan de Westkust, tegenover het eiland Romoë, tot aan de Jut- landsche woeste heiden uitstrekt, niet veel te halen was. De meer zuidelijke rijke en vrucht bare streken waren reeds zoo ver uitgeplunderd en verwoest, dat de fourage-afdeelingen gedwon gen werden elders hun levensonderhoud te gaan zoeken. Aldus was de bovengenoemde ruiter- afdeeling, bestaande uit een wachtmeester en 'ion dragonders, in de noordelijke streek der Friesche kust aai geland, om er by de arme landlieden de schuren te ledigen, stroo, hooi, hav er en proviand te requi.eeren en daarenboven nog de ongelukkig neroofden te dwingen de vruch ten van hun zwoegen en zweet zeiven naar het hoofdkwartier over te brengen, zonder eenige andere belooning dan de schandelijkste behan- naa3t gerechtigde op deu Luxemburgscheu troon. »De Luxemburgsche grondwet, die vrou wen van de regeering uitsluit, schrijft in art. 7 uitdrukkelijk voor, dat, ingeval de Koning-Groothertog niet langer in staat is te regeeren, in het regentschap wordt voorzien op gelijke wijze als in het geval dat na overlijden van den Vorff de troon opvolger minderjarig mocht zijn. Volgens die bepaling is de Hertog Adolf van Nassau aangewezen om zich met het lijdelijk regentschap te belasten, tevens om bij ontstentenis van een mannelijk erfge naam, deu Kouiug-Groothertog van Luxem burg op te volgen. Zoodra de Staats-Raad van Luxemburg de noodzakelijkheid van een tijdelijk regent schap heeft uitgesproken, neemt de Kamer daarvau acte eu wordt de tijdelijke Regent uitgenoodigd deu eed te komen afleggen. »Hier is dan ook reeds alles in gere d- heid gebracht om Vorst Adolf te ontvan gen. Het Palais da Gouvernement is reeds geheel ingericht om door hein te worden betrokken. De daar gevestigde bureelen van verschillende takken van algemeen bestuur ziju naar elders overgebracht. »Hoe oprecht ook den droevigeu loop der omstandigheden betreurende, die een eiude maken aan de ook voor ons land in zoo talrijke opzichten gezegende regee ring van Groothertog Willem III, zullen de Luxemburgers zich iu het onvermijdelijke moeten schikken eu deu nieuwen Regent met groote welwillendheid tegemoet treden. Zijne beeltenis en die van zijn zoon, den aaustaanden troonopvolger, ziet men iu allerlei formaat uitgestald voor de ramen onzer boekwiukels eu pkotographische in richtingen. .Omtrent vader en zoon doen talrijke verhalen de ronde, die pleiten voor hun karakter en veel sympathie wekken. .Vooral de zoon, Prins Wilhelm, Ge neraal in Oostenrijkschen dienst, schijnt door zijne kameraden en ondergeschikten zeer geacht eu bemind te zijn om zijne eenvoud en vriendelijkheid en vooral om zijne diens! vaardigheid, door welke hij men'gen kiijgstnakker, ten zeerste aau zich heeft verplicht, heu reddende vau een dreigenden fiuauciëeleu en zedelijkeu ou dergang. .Men verwacht ook hier van het voort durend verblijf van een hof eene grcote vermeerderfug vau welvaart voor de hoofd stad. Het wonen in Luxemburg zal aau- geuamer worden, maar voor velen zullen de gevolgen der verandering, o. a. door het stijgen der huishuren, minder welkom zijn. »Tvvee zaken zijn er, die sommigen met deling, de ruwste smaadwoorden en sabelhouwen met de vlakke kling, zoodra zelfs de minste vertraging plaats vond of niet aanstonds aan het bevel werd gehoorzaamd. Vlak bij de kust ligt de hofstede Bombell, waartoe een groot akkerterrein behoort, doch de grond is er mager en slecht, zoodat de op brengst van den oogst volstrekt niet overvloedig maar uiterst karig kan gerekend worden. De werf of liever de woning is een lang gerekt ge bouw van éene verdieping, met str oien dak en kleine ramen, welke, in lood gevat, ons heden nog heri neren aan de eenvoudige zeden onzer voorzaten. Enkele schuren in deuzelfden bouw trant omgaven de werf, welke door het loover van afgeknotte wilgen min of meer eene be schutting vonden tegen de felle stralen der zon. Het was in den voormiddag. De zon stond hoog aan deu blauwen hemel en zond loodrecht hare stralen neder op de dorre velden eu de spiegelgladde watervlakte, welke door geen windje werd beroerd. Een met vruchten hoog beladen wa gen. door twee dood-afgematte paarden getrokken, zw mkte de werf op en stond stil voor eene groote schuur, waarin boven een groot geopend venster of luik baar wachtte. De voerman maakte de touwen los en liet deu boom, welke tot het vasthouden der schooven dwars over de lading gelegd en vastgeknoopt lag, nederdalen, daarop plaatste hij een vollen watertrog voor de paarden, welke hun kop reeds begeerig uitstrekten en opende ten slotte eene schuurdeur om bij eene eenige ongerustheid voor de toekomst ver vullen. Iu de eerste plaats de omstandig heid, dat de Hertog van Nassau zijne oude omgeving van Ministers, Geheim raden, Adjudanten enz. tot op deu huidigen dag heeft behouden. .Brengt hij dien stoet naar Luxemburg mee, dan zal het Duitsche element eeu groot overwicht krijgen eu aanleiding ge ven tot het ontstaan vau allerlei naijver eu tot misnoegen over achteruitzetting der landskinderen. .Voorts vreezen sommigen, dat de mi lita:re lasten zul'en verzwaard worden. Zal de Hertog zich tevreden stellen met de onbeteekeuende Groothertogelijke krijgs macht, die slechts uit twee compagnieën vrijwilligers bestaat, uitsluitend voor de handhaving der biunenlaudsche rust be stemd, éene van jagers eu eeue van gen darmen? Evenwel kan uitbreiding niet zonder grondwetsverandering geschieden. »M cht de Hertog willen overgaan, ten eiude zich door bemoeiingen op militair gebied wat bezigheid te verschaften of meer luister aan zijne kroon bij to zetten, door vergrooting van zijn militair huis, dan zou dit allicht aauleidiug tot verwikkelin gen kuuuen geven eu tot vervreemding. .Anderen echter houden den 71-jarigen Hertog voor te verstandig om zich op zulk glad ijs te wagen. De toekomst zal leeren wie gelijk heeft. Een gerucht wil dat de Duitsche Re geering met de invloedrijkste Afgevaar digden er over beraadslaagd heeft, of de derde leziug van het wetsontwerp betref fende de verzekering van werklieden, tegen ongevallen eu ouderdom, niet zal worden verdaagd tot de herfstzitting, daar zelfs iu den boezem van met de Regeeriug be vriende partijen ernstige bedenkingen op rijzen tegen het ontwerp, zooals het r.u luidt, zoodat ook door vele Afgevaardigden der midden-partijeu gewenscht wordt, dat het nogmaals worde onderzocht en omge werkt. Moest het ontwerp daueljjk aan eene eind-stemming worden ouderworpen, dan zou het lot daarvan iu deu Rijksdag zeer twijfelachtig zijn. Naar aanleiding van het bericht in de Daily lel., dat Duitschland bet gebied tuss. hen de Walvisclibaai eu Batschuanaland aau Engelaud zou willen afstaan, zegt de Berljjnsche correspondent van de Köln. Zlg. dat de keizerlijke Regeering er niet aan denkt Daraaralaud, aau welke mogendheid ook, af te staan. De rijkdom van Damara- laud aan delfstoffen is zeer belangrijk en het land veroorzaakte geene uoemeus- wel gevulde bierkruik zijne dorstige keel eenige laving toe te brengen Die dorstige man kon schier twintig jaar tellen, doch was van eene reusachtige g«stal:e cn had een schoonen bruinen kroeskop, waaruit twee groote helderblauwe oogen onversaagd door het wereldruim blikten. Zijne geheele kleeding bestond uit pantalon en hemd van grof linnen, terwjjl een paar stevige klompen de naakte voeten bedekten. Hij was de knecht op het erf Bom bell en heette //Nies Ipsen". Na zijn dorst gelescht te hebben, nam hij eene grocte liooi- gaffel ter hand, en begon met frisschen moed de schooven van den wagen te laden, teneinde ze met groote behendigheid en kracht door het open luik op zolder te bergen. Aan soortgelijki n arbeid was hij gewoon geraakt, van kindsbeen af, met ander bedrijf liet hij zich minder in. Hij dacht er volstrekt niet aan, dat deze keer voor hem de laatste zijn zou, dat hij binnen een kwartier unrs zijn lot zon moeten verwis selen. Hij was nog steeds ijverig bezig met zijn werk, toen hij tot zijne groote verwondering, eene hevige woordenwisseling en paardengetrappel vernam. Hij legde de hooivork neer en liep naar de opvaart waar hij de twee andere met veldvruchten opgevulde wagens zag aankomen, geleid door den boer zeiven en zijn tweeden knecht. B wenop zaten enkele meiden, die bij den oogst hadden medegeholpen en thans bij het middageten naar huis keerden, onder welke waardige kosten, wat evenwel niet weg neemt, dat het rijk zich moet bereid hou- nen tot het brengen van geldelijke offers in het belang van de verkeermiddelen daar te laudo. Even weinig kau er sprake ziju van den in de Cape Argus van 11 Maart voorge stelden ruil tussehen de Kaapkolonie en Duitschland van d3 Walvisclibaai eu het Zuidelijk deel van het onder Duitsche be scherming gestelde gebied tot 26° Z. B. Volgens de ICordd. Allg. Zeitung is het bericht der Kölnische Zeitung omtrent het hijscheu dor Duitsche vlag door kapt. Wissmanu, overeenkomstig zijne iustructiën, aldus is op te vatten, dat Wissmanu de vlag vau de Ost-Ajrikanische Gesel schaft waarvan het hijscheu indertijd zonder goedkeuring der Regeering heeft plaats gehad, heeft nedergeliaalJ. Vervolgens zal Wissman op zijue woning eene haudelsvlag gehescheu hebben, zooals op consulaten iu het buitenland p'eegt te geschieden. Boulanger heelt een manifest tot zijne kiezers uitgevaardigd, waarin het volgende gezegd wordt: Uw gezond verstand heeft reeds recht laten wedervaren aan het weef sel van leugeus, waaruit het requisitoir van deu Procureur-Generaal tegen mij is samen gesteld. AI mijne daden, zoowel vóórdat ik tot Minister benoemd werd als in mijn staatkundig leven daarna worden bekend. Indien zij strafbaar waren, dan zou ik de staatsmannen tot medeplichtigen gehad hebben, die mijne ambtgenooten waren. Als soldaat heb ik mijn leven gewijd aau den dienst des lauds; als Minister van oorlog heb ik bijgedragen tot versterking van 's lands weerbaarheid; als patriot eu burger heb ik de rechtmatige eerzucht ge had de republiek te ontrukken aan de ban den die haar te gronde richten. Gij wilt met mij de republiek vau alle goede Fran- scheu en de eerlijke republiek. Na eeuige maanden za! het algemeen stemrecht uwe vorige beslissing bevestigen en aldus door rJ !"5 o zijue souvereine uitspraak des lands ver zekeren. De rechtbank heeft thans uitspraak gedaan iu het proces tegeu de Ligue des patriotes. De zaal was stampvol. Het vounis is uitvoerig gemotiveerd. Alle aangeklaag den waren tegenwoordig. De rechtbank sprak hen allen vrij van de beschuldiging, dat zij behoorden tot eene geheime ver- eeniging, maar veroordeelde hen tot eene boete van 100 franks eu de kosten, omdat zij eene niet geautoriseerde vereeuiging hadden gevormd. Het vonnis werd begroet met de kreten: Leve de republiek! Leve Boulanger! Aau eau gastmaal iu de zaal Saint Far- geau werd eene rede van Boulanger door ook Grietje, een jong, schoon, sterk, achttienjarig meisje de verloofde van Nies Ipsen. Het geen de aandacht van den knecht nog meer opwekte, dan de wagens met de hem bekende personen, zoo even verlaten, was eene troep rui- teis, die den oogstwagen op den voet volgden. Het was de Zweedse' e wachtmeester met zijne tien dragonders, die op zijn tocht van roof en plundering' den oogstwagen aangetroffen en zich bij hem aangesloten had. Hij eisckte van deu bezitter der werf Bomhell eene groote hoeveelheid stroo en haver en nog wel op eeue min passende, zelfs dreigende manier. De onge lukkige landman protesteerde tegen den eiscli en beweerde, dat hij het stroo eerst na gedor- sehen te zijn, kon afgeven, waarop de wacht meester, godslasterende woorden uitende, ver langde, het stroo onuitgedorsohen, zooals het van 't veld kwam, weg te brengen, naar de meer dan tien mijlen vor gelegen plaats. Hierover nog onderhandelend, kwamen zij op de werf van Bomhell aan, alwaar de Zweden vooreerst voeder voor hunne paarden en dan een goed eten voor hen zeiven eisohien. De beangstigde bewoner haastte zich zijn kuccliteu eu meiden de noodige bevelen te geven, ten eiude aan dezen wcnsch te kunnen voldoen, in de hoop daardoor de ontevredene gasten tot bedaren te brengen en met hunne andere verlangens te breken. Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1889 | | pagina 1