NIB U WE
No. 1379.
Zondag 14 April 1889.
14de Jaargang.
Het Boulangisme en de pu
blieke opinie in Frankrijk.
BUIT EflL Aft i).
De installatie te Luxemburg.
ABONNEMENTSFBIJ8
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,8c
Voor de overige plaatsen in Nederland Ir. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzïnderljjke Nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIÉW
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlyk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K UPPERS LAUREY.
Iu een republikeiusch land, zooals Frauk-
lk er een is, zal men steeds geneigd zijn,
gelooven, dat de Regeeriug zich nooit
'ög tegeu den wil der openbare meeuing
verzetten, ja, dat de publieke opinie
zeker opzicht iu de Regearing, welke
elke republiek immers door de volks-
'ttegeu woordigers wordt gekozen, steeds
'oet blijken. Iu Frankrijk is zulks, vol-
eus de republikeiuscke grondwet, ook het
•"Val, eu toch kau geeu enkel Ministerie
^Qgeu tijd op den steuu der openbare
lening rekenen, ouidat iu Frankrijk de
kblieka opiuie niet de overtuiging vau
"raktervaste, eerlijke en ernstige staats
oliën is eu blijft, maar veeleer op eeu
^haagzieken, genotzuchtigen, luimigeu eu
Hukelmoedigeu tiran gelijkt.
Wat de publieke opiuie iu Frankrijk
■ffiriaag vereert ea vergoodt, dat zal zij
borgen bespotten en verachten. Daarbij
"ten zich de nationale hartstochten iu zo
Ovige mate, dat de zoogenaamde publieke
Jpiuie iu Frankrijk steeds het liefst tegen
Regeering, die zjj eerst kort geleden
^weuscut en geprezen heeft, vijandig
"P treedt.
Gebeurt het nu, dat een stoutmoedig
itator, zooals bij voorbeeld Generaal Bou-
Oger, zich aan de spitse stelt van die
^Ogeuaamde openbare meeuing, dan krijgt
9 een leger van ontevredenen, eerzuch
ten, fortuinzoekers en baantjesjagers op
9He baud. Toont zich dan de Regeering
b Fraukryk zwak, weifelend eu laat zij
'°or dolzinnige demonstraties haar gezag
'tdermijueu, dan kan te Parijs iu éeu
'&cht eeu coup d'état plaats vinden of er
kn eeue revolutie uitbarsten, die eeu nieu-
*on, buichelachtigen held van den dag,
'ie nimmer naleeft wat hij beloofde, aan
'et roer van den Staat breugt.
Zoo ver waren ongetwijfeld na de ver-
'iezing van Geueraal Boulanger te Parijs
9 na den val vau het zwakke Miuisterie-
'loquet de zaken in Frankrijk wederom
lekomeu eu men kon eiken dag van de
j'cii zeer uitbreidende Boulangistische partij,
he naar de heerschappij streeft, eeu coup
hat verwachten, temeer uu ook eeu groot
^ntal Bouapartisteu en Monarchisten, wei
ght op eigen voordeel bedacht, zich bij den
"eueraal Boulanger hadden aangesloten.
Daar kwamen plotseling de republikeinen
■b voorschijn eu aan hunne spits de nieuw
'Suoemde Minister-President, Tirard, en de
Minister vau Binueulandsche Zakeu, Cou-
Hus. Zij wezen op deu gevaarlijken toe-
j«and waarin Fraukryk zich beviudt en
irard eu Coustans, twee energieke, wils
krachtige republikeinen, legden ook deu
boodigeu moed aau den dag om de agi-
'ktiëu vau de Boulangistische partij, welke
Jut vaderland met revolutie en burgerkrijg
bedreigt, te bestryden.
F E U ILL E TO N.
Friezentrouw.
Vervolg.)
De bezitter van Bombell bief de handen wanho
pend ten hemel. Het was hem onmogelijk in
bezen slechten tijd de verlangde som bjjeen
'e krijgen, en dus zag hij iu den geest reeds
!ljn erf in vlammen opgaan en zich zeiven tot
ben bedelstaf gebracht.
Intusschen landden de vluchtelingen gelukkig
bp Romoë aan, alwaar Grietje met haar verloofde
b'j een armen visseher en bloe iverwant, eeu
Üastvrij onderkomen had gevonden. Toen de'.e
be reden hunner vlucht vernomen had, ried de
bsscher deu jongen Fries aan, zich aanstonds
ban bi ord van een Hollandsch schip te begeven,
bat juist aangekomen en voor Romoë ten anker
'»g. Het kwam hem niet onwaar chijnlijk voor,
bat de Zweden zich eene bo it zouden verschaffen
naar het eiland stevenen om de vluchte
lingen op te sporen en t® arresteeren. Grietje, die
Allereerst werd de ligue des patriotes, die
tot slippeudraagster der Boulangisteu was
gezonken, wegens staatsgevaarlijke woe
lingen iu staat van beschuldiging gesteld.
Zooals bekend is, werden bare leden
ook reeds gevonuisd. Hetzelfde lot trof de
hoofden der Boulangisteu. Generaal Bou
langer echter onttrok zich, door de vlucht
naar Brussel te nemen, aan eene arrestatie.
Men spreekt thans iu de Frausche pers
van elke richting veel over de quaestie of
Generaal Boulanger, door de vlucht te
nemen, zich benadeeld heeft of uiet. De
meeste republikeiusche nieuwsbladen ver
klaren den brav' Geueral dood, terwijl de
Boulangistische courauten, met uitzondering
van deu Clairon, die zijn vroegeren heer en
meester, Generaal Boulanger, een laffeu
deserteur noemt, eeue spoedige en roemvolle
terugkomst van deu Geueraal voorspellen.
Opmerkens .vaardig is het echter ook, dat
eeuige voorname republikeiusche journalisten
zeer terughoudend in bun oordeel ziju
eu zelfs zoo ver gaan, dat zij de gerechte
lijke vervolging der Boulaugisten juist niet
als een zeer gelukkig idee beschouwen.
Deze lieden schijnen niet te weten, dat
in de politiek slechts de macht beslist, en
dat elke Regeering, die de macht iu han
den heeft ook het recht bezit, voor haar
bestaan te stryden, eu dat dit recht een
plicht wordt, als de bewegingen der tegen
partij het uitbarsten vau eeue revolutie
of vau eeu burgerkrijg doen vreezen.
De Ministers Tirard en Constaus heb-
beu ten opzichte vau de genouieu maatrege
len het recht aan hunue zijde eu iu het
belang vau Frankrijk eu Europa is het
maar te wenscheu dat de Frausche Re
geeriug van hare macht dat gebruik make,
't welk geschikt is nieuwe revolutiën in
Fraukijk te voorkomen.
Le XIX Siècle schrijft: Iu de maaud
December vau het vorige jaar vroegeu wy
hoe de Regeeriug, die aau de beambten der
speelbank te Mouaco het drageu van het
ridderkruis vau het Legioen van eer heeft
verbodeu, kon dulden dat Edmotid Blanc,
die uiet alleen van de speelbank leeft (bij
is de pachter), maar die, wij hebbeu het
doeu zieu, zijne decoratie gekocht had van
Wilsou, het roode lint droeg.
De Regeeriug doet nog meer dan aan de
groote heere aau de speelbauk te Monaco
te veroorlooven, wat zij den minderen be
ambten van diezelfde speelhol verbiedt. Zjj
beeft deu Erfprins van Monaco, die al zijne
inkomsten trekt uit de roulette, die daariu
zyu bestaan viudt, beuoemd tot officier
vau het Legioea van eer.
Dergelijke benoemingen zijn eeue belee-
diging voor allen, die het ridderkruis ter
beloouiug van hun arbeid of moed hebben
verworven.
Indien men waant, dat men op die wijze
het aanzien dier ridderorde, dat door de
zaakjes van Wilsou reeds zoozeer gedaald
er ook zoo over begon denken, vond liet ten
slotte ook raadzaam van de gnnstige gelegenheid
gebruik te maken en voor eenigen tijd het land
te verlaten.
Zij zelve zou zoolang bij de familie blijven,
tot de Zweden het landschap Wieding geruimd
hadden. Nies Ipsen aarzelde nog langen tijd in
zijne besluiten, doch toen de schipper der ha
ringbuis aan land kwam en hem ook aanraadde
mede naar Amsterdam te varen, en hem zeide, dat
er geene andere gelegenheid tot vluchten in de
eerste dagen zijn zou, wijl de overige haring
buizen reeds alle op den terugkeer waren en
hij met zijn schip alleen naar Romoë gekomen
was, om een matroos te werveu, wijl hij een
zijner manschappen op zee verloren had, besloot
de blonde Fries eindelijk van zijne bruid
te scheiden. Den volgenden morgen nam hij
van haar het teederste afscheid en zij zwoer
hem schreieud eeuwige trouw. Daarjp ging hij
aau boord van het schip en hielp mede de
bruine zeilen hijschen. Alle Friezen zijn geboren
zeelieden, zelfs voor de boeren langs de kust
is het eenvoudige matrozenwerk niet vreemd
is, kan verhoogen, dan bedriegt men zich.
Dezer dagen is voor het hof van
assises te Bordeaux eeu aanvang gemaakt
inet de behandeling vau het proces tegen
Numa Gilly c. s. De vervolging is uitge
gaan van deu Afgevaardigde Raynal, oud-
Minister van openbare werken. Aanvan
kelijk was deze voornemens alleeu eeue
vervolging in te stellen tegen NutnaGiily
(wegens hetgeen deze in zijn geschrift: Mes
dossiers, beleedigends voor Raynal te boek
heeft gesteld); maar de vervolging is latei-
uitgestrekt tot Chirac eu Peyron, op grond
dat deze medegewerkt hebban aau het ge
schrift.
Raynal heeft zich enkel civiele partij
gesteld.
Er zijn niet minder dan 90 getuigen
door de beide partijen gedagvaard. Vanwege
den eischer onder anderen Rothschild. Ook
Andrieux en Heuri Rochefort zijn als
zoodanig opgeroepen. Doch zij zullen niet
komen. Andrieux heeft deu voorzitter van
het hof eeu brief geschreven, waarin hij
zegt, dat zijn plicht als Afgevaardigde niet
toelaat zich van Parijs te verwijderen.
Onder de werklieden iu de haven te
Marseille is de neiging waar te nemen om
het werk te hervatten. Eeu 400 hunner
zijn reeds aau den arbeid getogen. Men
denkt, dat de andere werkstakers dat voor
beeld spoedig zuilen volgeu.
De Fransche Kamer heeft de wet be
treffende maatregeleu van veiligheid op de
spoorwegen aangenomen en is tot 14 Mei
uiteengegaan, niettegenstaande de rechter
zijde eeue verdaging tot 7 Mei verlangde.
De Hertog van Autnale heeft als pied-
a-terre te Parijs een klein hotel gehuurd
iu de rue du Faubourg Saint-Houoré.
Dezer uageu is te Essen eene door
mijnwerkers zeer druk bezochte vergadering
gehouden, waarin op den verbeterden toe
stand der steenkool-en jjzerindustrie gewe
zen eu aanleiding gevondeu werd om nu
0'>k op verbetering der werkloonen aan te
dringen. Er is besloten 15 pet. verhooging
vau loon te vragen eu afschaffing der
overwerktijdeu, alles echter ouder nadruk
kelijke bepaling, dat alleen de minnelijke
weg ter verkrjjgiug daarvan mocht worden
ingeslagen.
Ten gevolge van het nader rechter
lijk onderzoek omtrent de ontploffing eener
bom te Zurich ziju aldaar weder eenige
Russen gearresteerd. Iu de Russische lees
zaal is eene huiszoeking gehouden, waarna
het lokaai door de politie is gevloten.
Uit Madrid wordt gemeld, dat de Pau
selijke Nuntius deu Aartsbisschop van
Valiadoüd heelt uitgeuoodigd het in Mei
te houden katholieke congres te presi-
deeren.
Men verzekert, dat de Koning van
Italië eu de Heer Crispi in de tweede helft
van Mei naar Berlijn zullen gaan.
Milau, ex-Koning, is naar het Hei
lige Laud vertrokken. De reis heeft plaats
onder de leiding van de Heeren Thomas
Gook eu zonen.
en ook Nies Ipsen kende het zeer wel. Aldus
gleed het kleine schip met de volle lading,
door eene zachte morgenbries gedreven, uit het
Lisier diep en zette koers naar Amsterdam.
De mensch wikt, God beschikt! Nies fpsen
en Grietje hadden gewenscht naar de hofstede
te kunnen terugkeeren en de bezitter had geheel
onbezorgd kunnen wezen, want nooit zag men
een Zweedschen ruiter in het landschap
Wieiling terug. Vervolgd door de vereenigdelegers
der Denen, Russen en Polen, moest de grimmige
Generaal Steenboek zich met zijne kleine leger
macht terugtrekken en zich ij ings in de kleine
vesting Töuning opsluiten, welke hem door
verraad van den administrateur van Holstein
aan den Hertog Christiaau August van Sleeswijk,
werd overgeleverd. Hier sneden de belegeraars
de verbonden legers werden door de drie
krijgsheereu zeiven aangevoerd, F rede ik IV «an
Denemarken, Peler de Groote vau Rusland en
Frederik August, Keurvorst van Saksen en Ko
ning van Polen bevonden zich persoonlijk voor
Tönning den Zweedschen veroveraar allen
toevoer af, zoodat hij zich ten slotte wel moest
Z. M. zal omtrent zes wekeu in het
Heilige Laud blijven, en al de heilige
plaatsen bezoeken.
Uit Coustantiuopel verneemt men dat
de geschillen op de Servisch-Albaausche
grens weder begonneu zijn. Ettelyke Ser
viërs werden gedood of gewond. Servië
heeft ziju beklag gedaau bij de Porte,
doch deze weigert tusschen beide te komeD,
omdat volgeus haar de Serviërs de Alba-
ueezeu hebben aangevallen, eu dus de
schuld vau de moeilijkheden dragen.
Uit Soeakin wordt gemeld dat daar
de iu Januari uitgezonden bode uit Kar-
thoem teruggekomen is met brieven van
Europeesche gevaugenen van den Mahdi,
alsmede met het hoofd van eene mummie,
hem door den Mahdi medegegeven, hetwelk
bet hoofd zoude ziju van deu Abessiuischeu
Generaal Ras Alula, die in den strijd van
de derwischen tegen deu Negus het leven
zou hebben verloren. Blykens de brieven
waren de bedoelde Europeanen welvarond.
De Mahdi heeft Osman Digtna bevolen bij
hem te Khartoem te komen. De Madhisten
vertellen dat El Seuoessie is verslagen.
De Hertog van Nassau hi eft eergisteren
in plechtige zitting der Kamer van Afge
vaardigden den eed afgelegd. De President
zeide in zijne toespraak:
De Kamer begroet van har e Uwe
Hoogheid als Regent vau het groothertog
dom. Nadat de zware ziekte, waardoor de
Koning-Groothertog, onze zoo beminde
souvereiu, getroffen is, de instelling van een
regentschap noodzakelijk heeft gemaakt,
verbeugeu wij ons, dat het ingevolge onze
wetten zal worden uitgeoefend door een
Yorst, die door nauwe banden aan het
regeereude stamhuis is verbonden, eeu Vorst,
wieus ondervinding en edelmoedige gevoe
lens waarborgen zijn waarop het Luxam-
burgsche volk den hoogsten prijs moet
stellen. Ik heb de eer, Uwe Hoogheid den
eed voor te leggen, die in onze grondwet
is voorgeschreven en tot welks aflegging
Uwe Hoogheid naar hier is gekomen. Die
eed luidt aldus:
»»Ik zweer trouw aan den Koning-
Groothertog. Ik zweer, mij te zullen hou
den aan de constitutie eu de wetten des
lands. Zoo waarlijk helpe mij God!»»
Monseigneur! Uwen eed aanne
mende, verzoeken wij U, onze oprechte
gelukwenscheu te aanvaarden bij uwe op
treding in hoedanigheid vau Regent. Wij
vertrouwen ten volle op uwe toewijding
aau de belangen des lands. Wij ziju ver
zekerd, dat uw bestuur voor de aangelegen
heden van het land de voordeeligste gevol
gen zal opleveren.®
De Hertog-Regent autwoordde:
^Mijnheer de President, ik betuig u mijn
dank voor de aangename woorden, tot mij
gericht. Inzonderheid betuig ik mijn dauk
hiervoor, dat gij u eeuige dagen geleden
tot tolk hebt gesteld van de gevoelens der
getrouwheid en gehechtheid des lands aan
overgeven. Magnus Van Steenboek kwam in de
krijgsgevangenis der Denen. Men beloonde hera,
naar zijne verdienste, nameljjk met eene barbaar-
sche gest'engheid, zoodat hij weldra onder de
folteringen in den kerker bezweek.
Overigens dient gezegd te worden, dat deze
gruwelijke krijg door de schuld van Frederik
IV van Denemarken was aangestookt, die, na
de nederlaag van Karei XII bij Paltawa en de
vlucht des helds naar Bender in Turkije, de
gelegenheid zeer gunstig en verleidelijk gevonden
had voor een rooftocht naar de Zweedsche pro
vincie Schonen. Doch de woeste en dappere
Generaal Van Steenboek had weldra de Deen-
sche armee weder uit Schonen teruggeslagen en
daarop met veel behendigheid en list het tooneel
des oorlogs eerst naar Pommeren en Mecklen
burg en later naar Noord-Albiugië verlegd,
alwaar hij na vele wisselvalligheden van het krijgs
geluk des Deenschen bevelvoerders, ondersteund
door deu Czaar en den Koning van Polen, den
indringer ten laatste toch overwon en terugjoeg.
{Wordt vervolgd)