N I E U WE JVo. 1381. Vrij lag i9 April 1889. 84de Jaargang. De constitutie in Japan. 81 8 T E NL A N D. Friezentrouw. ABOWNEMENTSFBIJ8 Per 3 uiaaudeu voor Haarlemt 0,8b Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voorliet Buitenland 1,80 AfzJiiderljjke Nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG. BÜEEAD: 3t. Janstraat Haarlem. A GUTS MA NON AGITATE PBIJS DBH ADVEBTENTIÉN Van 16 regels30 Cents. Blke regel meer 5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentie n worden uiterlijk Maandag-, Woensdag en Vrij dag-avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: KUPPERS k 1, A Uit ET. Het Oostersche kekerrijk Japan heeft in deu laatsten tijd meer dau gewoonlijk de aandacht van Europa op zich doen vestigeD. Japan heeft namelijk e6ue grond wet verkregen en de jongste berichten behelzen eenige belangrijke mededeelingen omtreut de intrede van Japan iu da rij der conatitutioueele Staten. Hetgeen thaus in Japau is geschied, had ook iu deu loop dezer eeuw in andere ver van ons verwijderde lauden plaats. De Zuid-Amerikaansche republieken waren, zoolang zij door Spanje op patriarchale wijze werden geregeerd, op den besten weg, om solide Staten te worden. Nu zij aan zich zelveu zijn overgelaten eu zich volgens constitutioueele recepten regeereu, Ijjdeu zij vreeselijk aau de tering. Dezelfde toe8taudeu zien we in de Staten van den Balkan, welker volken voor dergelijke regeeringsvorruen nog niet rijp zijn. Rus land eu Turkjje hebben daarom nog heden eene absolute monarchie, die zelfstandig regeert, zonder inmenging van het volk. Aau al deze Staten had Japau eeu afschrik wekkend voorbeeld kunnen nemen, maar het volgt integendeel juist het voorbeeld van de Balkaustaten na. Eerst sinds 1854 heeft Japau zeveu zijner havens voor den handel geopend eu. reeds thans heerscht daar eene ontembare zucht om in beschaving en ontwikkeling met de Europeesche Staten gelijk te komen. In Eugeland, Frankrijk eu Duitschland hou den talrijke Japaneezen verblijf, om zich op de hoogte van Europeesche toestanden te stellen. De oude Japausehe zeden eu gebruiken worden naar Europeesch model vervormd. De scholen zijn geheel eu al naar het Europeesch systeem veranderd. Japan heeft eene hoogescbool, eene tech nische universiteit, 80 nijverheidsscholen, 80 normaalscholen, 173 middelbare scholen eu ongeveer 30,000 lagere scholen, die door 51 pCt. der schoolplichtige kinderen worden bezocht. Op deze scholen zijn on derwijzers werkzaam, welke men uit Ame rika, Engeland, Fraukrrjk en Duitschland heeft ontboden. Het bestuur van het land geschiedt vol gens Europeesch model. Japan is verdeeld iu 60 Keu of gewesten eu iu 3 Fu of Re- geeringsdistricten. Natuurlijk bezit Japan ook soidaten, die op Europeesche wijze ge wapend en geoefend zijn. De Keizer eu de ambtenaren dragen eene volkomen Euro peesche uniform, zelfs Europeesche ceremo niemeesters werken mede bij de feesten aan het hof. De industrie van Japau is niet onbeduidend, spoorwegen, telegrafen eu electrisch licht zijn in Japau reeds lang bekende zaken. Op het gebied van landbouw en nijver- FE UIL L E T O A7. 5) Vervolg In Holland stond zij onder een Raad van 60 leden, uit welke ter opperste leiding der zaken 17 directeurs of «bewindhebbers" gekozen werden, in Indië onder een Raad, van Indië waaruit de Geaerale-Gouverneur en de onder- Gouverneurs ook werden gekozen. Gewaarschuwd door menige leerrijke ondervinding uit de vroegere kleine bandelsvereenigingen, wachtte zich de Compagnie voor misstappen en begon haar groot werk, dat bekroond werd met het vol- maakste succes. Aldus ontstond de Hollandsche heerschappij in Indië, welke zich dra zoo krachtig ontplooide, dat zij anderhalve eeuw het monopolie van den specerijkandel schier uitsluitend bezat, terwijl ze de gekeele wereld ten Noorden van den evenaar tot ongehoorde prjjzen en met eene nooit ge hoorde winst den noodigen peper, kaneel, enz bezorgde. Eene gelukkige ster leidde de Hol landers voor het eerst naar Java, en dit prachtig eiland, de kostbaarste parel van den Indischen archipel, hebben zij behouden tot op den hui heid hebben de Japaneezen groote vorde ringen gemaakt. Wij achten hunne zucht naar beschaving eu ontwikkeling zeer hoog maar eene plotselinge verandering van toe standen werkt altijd nadeelig. De ontwik keling van een land kan slechts langzaam en in onafscheidelijk verbaud met de heerschende toestanden plaats hebben. Men kan zulk eene ontwikkeling bespoedigen, maar men kan haar niet iu overijling en langs een geforceerdeu weg tot stand bren gen. Dit laatste nu wordt in Japan be proefd; men wil de halfbarbaarsche Japa neezen plotseling iu beschaafde Europeanen veranderd zien. Door deze pogingen, door deze aanra king met de westersche beschaving, ontstond er iu Japan eene outwikkelings- en eene lis tings periode, zooals de wereld die nog niet had aanschouwd. En in dien toestand kwam Japan ook op den weg, die naar de constitutie leidt. Tot aan de revolutie van 1867 was Japan een feudale Staat, (met een despotisch, hiërarchisch militair ka rakter) aan welks spits de als een goddelijk wezen vereerde Mikado als Keizer en Op perleenheer van het gausclie land staat. Naast hem heerschte als wereldlijk opper hoofd, als opperste veldheer en bezitter der uitvoerende macht de Taikoen, laatst genoemde echter was afhankelijk van de groote leenmannen, de Daimo's, die, gelijk de Hertogen der middeleeuwsche feodale Staten, geheele provinciën beheersehten eu over eene belangrijke krijgsmacht koudeu beschikken. Toen van 1854 tot 1861 de Taikoen met de Europeanen allengs meer en meer handelsverdragen sloot en zeven havens voor hen opende, kwam er tegen derge lijke coucessiëu onder de Daimo's en het volk eene sterke beweging, die tot bin- uenlandsche oorlogen en in 1863 tot het bombardeer-en van zeeforten door de Ne derlanders, Engolscheu en Fianschen aan leiding gaf eu iu 1868 tot eene fomeele revolutie leidde tegen den Tuik en, die het onderspit moest delven, toen de Mika do de partij trok van de Daimo's eu aau de agitatie een einde maakte. De waar digheid van Taikoen werd afgeschaft, in 1871 de feudale heerschappij der Daimo's opgeheven en de onbegrensde absolute regeering van den Mikado in gevoerd. De Daimo's gaven hunne lauden vrijwillig deu Mikado terug, geheel eu al iu harmonie met de historische ontwikke ling van Japan, volgens welke deze lan den slechts aau de Daimo's ter leen zijn verstrekt eu dus behooreu te worden terug gegeven. Du politieke en administratieve eenheid word dus door de teruggave dezer leeustaten spoedig ontwikkeld. Intusschen ontstond er in Japan eene agitatie als gevolg van het inbeemsch digen (lag, in de hoop het nog langer te mogen bezitten. In het jaar 1613 verjaagden zij de Portu- geezen uit Timor, in 1621 veroverden zij al de Molukken, in 1641 ging het eveneens met Malakka en in 1658 met Ceylon. Zjj dreven een levendigen handel met Japan, China en Siam en richtten overal kantoren op. I)och soms ver anderde de vreugde in leed. De open armen, waarmede de inboorlingen in den beginne de Hollanders aan de kusten en eilanden der Indi sche Zee opgenomen hadden, ter wille der ge hate Portugeezeu, verslapten aldra en balden stilzwijgend de vuist van ontevredenheid eu ongenoegen. De arme drommels werden weldra gewaar, dat zij van den regen in drn drop waren gekomen. Niemand spreekt of schrijft graag iets kwaads van zijn vaderland en daarom gaan wij de zaken over den Koning van Ternate, over Am- boina stilzwijgend voorbij. In de eerste tien jaren der vorige eeuw had de Hollandsch-Oost-Indische Compagnie haar doel vooral op Celebes gericht. Men zond er eene expeditie heen, juist toen Nies Ipsen met de haringbuis te Amsterdam aanlandde. De vloot geheel toegerust, lag toen reisvaardig voor Tessul, wachtend op het laatste commando en den gun- stigen wind. worden van moderue ideeën, die vermeer dering van politieke vrijheden eischteu eu de iuvceriug van eene parlementaire regee ring uoodig deden sehijnen. Aan deze be weging nu moest de Mikado coucessies doeu en hij beloofde in 1875 een coustitutio- neelen regeeriugsvorm te zullen invoeren. In het jaar 1881 werd bepaald, dat het Parle ment iu 1890 id werking zoude treden. De grondwet werd door het Ministerie en deu Geheimen Raad dikwerf, ook in tegenwoordigheid van den Mikado, omge werkt en veranderd. Deu 2 Februari van dit jaar op den gedenkdag van de landing van den eersten Japanschen Keizer, Dschimtn Tenno, met een gewapend ge volg afgekondigd. Men heeft er zich op toegelegd de grond wet zoo kort mogeiijk te maken; zij be vat dan ook slechts 72 paragrafen; 17 daarvan handelen over de rechten des Kei zers, 15 over de rechteu en plichten der onderdanen, 22 over de volksvertegen woordiging, 2 over het Ministerie en deu Geheimen Raad, 5 over de rechterlijke macht eu 21 over de financiën. Du grondwet treedt bij de eerste zitting van het Parlement in het jaar 1890 iu kracht van gewijsde. Da tijd zal leeren of zij in Japan aan de verwachtingen zal beantwoorden. De Belgische Vereeniging Het Roode Kruis heeft eene reorganisatie ondergaan, welke haar, naar het gevoelen van die gene barer leden, die zich tegen de nieuwe regeling verzet hebben, het karakter vau particuliere vereeniging zal doeu verliezen eu iu nauwe betrekkiug tot deu Staat zal brengen. Het nieuwe reglement is dau ook, iu overleg met den Minister van oor log, door den Secretaris-Generaal der Vereeniging ontworpen. De naam Vereeniging Het Roode Kruis van België zal voortaan slechts door éeue vereeniging worden gedrageu. Alle andere bestaande lichamen, die onder dezelfddn naam dikwijls geen ander doel hebben dau contributiën ophalen, en volstrekt niet tot de conventie van Genève in be trekkiug staan, zulieu gerechtelijk worden vervolgd. De Vereeniging heeft tot doel: 1°. iu oorlogstijd het verleenen vau hulp aan gewonden, in samenwerking met den mili tairen geneeskundigen dienst; 2°. iu vre destijd zich voor deze taak voorbereiden en inrichten. Met dit doel leidt zij ge- ueesheereu en ziekenverplegers op en schalt zij zich hot noodige materiaal aau. Van deze inrichting mag zjj gebruik maken om bij bet gebeureu van openbare rampen of ongevallen hulp te verleeneD, en om, Nies Ipsen doo liep eenige dagen de straten van Amsterdam en viel in de strikken der ziel- verkoopers, die hem aanstonds op de vloot naar Indië verplaatsten. Wijl het uitkwam, dat hij eenige kennis van het zeewezen bezat, werd hij tot gewoon matroos I enoemd en hij gedroeg zich geduldig en gelaten in zijn lot. Zooals vroeger vermeld is, bezitten de meeste Eriezen een aan geboren talent voor de zeevaartkunde en als zoodanig betoonde zich de voormalige knecht reeds voor de vloot het anker gelicht had, ter wijl zijne kameraden en ook de officieren niets ongemerkt lieten voorbijgaan om van den be ginne tot het einde gade te slaan wie Nies Ipsen was en waartoe hij in staal zou zijn. Thans kwamen er voor den knecht van 13om- bell enkele hoogst stormachtige jaren. Op de Indische eilanden is het oorlogen eene zeer be denkelijke zaak; de daar heerschende koortsen, bij de tropische ziekten slaan den Europeaan evengoed neder, a's de vergiftige wapens der tot wanhoop gebracht zijnde inboorlingen, en de dood staart aldaar den aankornelina ook in dui zendvoudige, vreeselijke gedaanten aan. Nies Ipsen gedroeg zich dapper t» water, dapper te land, op de stroomen, zoowel «ls in de moe rassen; zijne reuzige kracht, zijn eenvoudig en toch degelijk begrip, zijne stalen gezondheid overwonnen vele zwarigheden, waarvoor menige overeenkomstig de reglementen der con ventie van Genève, aan andere vereeuigiu- gen, die hetzelfde doel hebben als onder 1°. gemeld, hare taak gemakkelijker te maken. De Koning benoemt de leden van het hoofdbestuur, wairiu aau vertegen woor- diger van den Minister van Oorlog zitting heeft. Z. D. H. de Aartsbissshop van Mechelen is door Z. II. den Paus tot Kardinaal benoemd. Naar men verneemt is het aanleggen vau eene gesnbsidiëerde Duitsche stoom vaartlijn op Oost-Afrika voorloopig, in strijd met vroegere mededeelingen, nog niet te verwachten. Wel echter zijn er zeer gewichtige verauderingeu op til in het verkeer met het Oosten over de Middel- landsche Zee. Reeds vroeger werd mede gedeeld, dat de Duitsche Regeeriug tot bevordering van den handel op den Levant haren steun verleent aan veelomvattende plannen, op den grondslag der inrichting vau eeu nieuwen Duitscheu exprestreiu naar het Oosten, van Hamburg over Ber lijn (met aansluiting vau Londen via Vlis- singeu), Breslau, Budapest enz. Iu samen hang daarmede zal de nevenliju Brindisi Port-Said der Australische en Oostaziatische gesubsidiëerde vaart van de Norddeutsche Lloyd opgeheven eu iu de plaats daarvan eeue nevenliju SalonikaPort-Said aan gelegd worden. Het is gebleken dat de lijn BrindisiPort-Said geen voordeel afwerpt, terwijl door de bovengenoemde verbinding over Salonika net postverkeer tusschen de Noordduitsche handelssteden en Egypte met achttion uren zou wordeu verkort. De noodige stappen worden door de Regeering reeds genomen, zoodat de nieuwe verbin ding, die door de directe aansluiting met Londen via Vlissingen ook voor Holland vau belang is, spoedig tot stand zal kun nen komen. De Times bevat het zoo even ver schenen verslag van den Amerikaauschen consul Se well over de Duitsche plantages op Samoa. De consul spreekt met de hoogste waardeering over do zorgvuldige bebou wing der landen. Er zijn ongeveer 750 arbeiders ingevoerd, op zeer gunstige voor waarden niemand wordt auders dan vrij willig aau land gezet en de behandeling op de plantages is goed. Het Lagerhuis heeft het voorstel betref fende de inkomstenbelasting aaugeuomeu. De door den Minister Goscbeu ingediende staatsbegrooting wordt door de bladen van beide partijen gunstig beoordeeld. De rechters Stephen en Huddleston heb ben Zaterdag uitspraak gedaan tegen deu eisch van Lady Sandhurst om zitting te nemen iu den Loudeuschen County Council, in welk lichaam zij als lid verkozen was. Aldus heeft de Queen's Bench beslist, dat Europeaan zou terugdeinzen. Zijne verdiensten bleven niet onbeloond, hij avanceerde tot stuur man, tot scheepsluitenant en weldra tot Kapitein. Als zoodanig redde hij eens een geheel escadrou en later eene gansche kolonie vau den onder gang, terwijl hij een Columbus geljjk met zijne scheepstroepen een koen waagstuk ondernam en eene vreeselijke slachting onder de inboorlingen aanrichtte, die zich veroorloofd hadden eene Hollandsche faclorij aan te vallen. De roem zijner daden verbreidde z;ch door Indië, van eiland tot eiland en drong door tot over de zee naar Holland. Hij steeg op van trap tot trap de dood ruimde zijne superieuren weg en ten slotte werd hij door den Gouverneur- Generaal ter erkenning zjjuer groote verdiensten tot Indisch Admiraal benoemd; welke benoeming door de llollandsch-Oost-Indische Compagnie en de Generale Staten in den Haag bekrachtigd werd. Zijn sterke arm herstelde de rust in den Indischen archipel en daarop gehoorzaamde hij aan een beroep naar Holland, waar de direc teuren der Compagnie en de Eegeering in den Hang hem wensehten te zien om persoonlijk met hem te beraadslagen over vele Indische aange legenheden. (Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1889 | | pagina 1