BI IN N L-A
Wet tot regeling van het Lager
Onderwijs.
GEMENGDE BERICHTEN.
van het bestaande reglement, otn uit art. 1 te
doen vervallen de woorden: „de Stnteu-Generaal//,
tengevolge waarvan de samenwerking der ver
bonden kiesvereenigingen zou worden beperkt
tot de verkiezing voor de Provinciale Staten.
Tot deze vergadering hebben behalve de ge
delegeerden ook de leden der aangesloten kies
vereenigingen toegang.
Wij vernemen, dat de nieuwe Wet op het
Lager Onderwijs wijzigingen) dadelijk na Paschen
bij de Tweede Kamer in behandeling zal komen.
In Noord-Holland zijn de navolgende
leden van Gedeputeerde Staten dit jaar aan de
beurt van aftreding: de heeren P. B. J. Ferf,
te Koog aid Zaan, Mr. A. Rendorp, te Amster
dam, en Mr. W. Baron Roëll, te Amsterdam.
De heeren Mr. J. L. de Leao Laguna, te
Amsterdam, en B. Yan Stralen, te Haarlem,
(beiden leden van het Gedeputeerde College),
treden af als leden der Provinciale Staten.
Uit Apeldoorn bericht men.
Z. M. is nog meestal te bed en gevoelt zich
verzwakt, maar verlangt en gebruikt reeds meer
voedsel zoodat naar alle waarschijnlijkheid de
krachten wel weder zullen toenemen.
De toestand van opgewondenheid is voorshands
geweken. Z. M. geniet meermalen een kalmen
en natuurlijken slaap, en zijne kwaal veroorzaakt
hem volstrekt geene pijnen. Naar aanleiding van
deze gunstige verschijnselen, gelooft men aan eene
toenemende beterschap.
OVERYEEN, 17 April. Nu de bepaling waar
over zooveel strijd is gevoerd, nl. het niet toelaten
van het afsnijden van hyacintenbloemen ten
verkoop is ingetrokken, ziet men dagelijks bij
honderden kistjes tegelijk de bloemen verzenden,
hoofdzakelijk naar Engeland. De prijzen schijnen
thans vrij goed te zijn, doch zijn de Paaschdagen
voorbij, dan zullen vele kweekers wel moeten
ophouden met de verzending, daar bij den kolos
salen overvoer op de Engelsche markten de bloe
men waardeloos zullen worden en de opbrengst
het arbeidsloon niet kan goedmaken.
de aandeelhouders met algemeene stemmen hun
ne goedkeuring.
Een landbouwer te Ammersooi
(Geld.) splitste zijn bouwland in tweeë;; bij be
zaaide de eene helft met hop en de wederhelft
met chaiotten, otn, dus doende, zich te overtui
gen wat winstgevender was. U it deze proef bleek,
dat de hop hem f7.50 en de chaiotten f 140 op
leverden. Derhalve was de verbouw van chaiotten
182/3 maal lucratiever.
Te Kesteren isdehoofdconduc-
teur R. ia hechtenis genomen, omdat hij, ofschoen
gehuwd zijnde, wederom was ondertrouwd.
Te Breda heeft zich eene afdec-
ling gevormd van den Nederlandscben bond
„Maa schappelijk Bela g,// ten doel hebbende de
belangen van handel en nij verheid in het algemeen
en van den winkelstand in het bizonder te bs-
vordereu eu de verkeerde toepassing vsd het
coöperatieve stelsel door gepaste en eerlijke mid
delen te hestrijden. De nieuwe afdeeling telt reeds
ruim 200 leden.
Tegen vier boerinnen is Vrijdag
op de Tüburgaobe markt procas-verbaal opge
maakt wegens den verkoop van bedorven boter.
Het zoontje van v. Aalst, te Haar-
iemmermeer, dat door een dollen hond gebeten
werd, zal naar Parijs worden gezonden om door
Prof. Pasteur te worden behandeld.
Bij de Wed. Glas en Verhaar, nabij Hillegom,
zijn de honden, als vermoedelijk lijdende aan
hondsdolheid, op last van den dislricts-veearts
afgemaakt.
In de Ohesapeake-baai (Ver.-St.)
moeten bij dan jongsten hevigen storm tusschen
de dertig ea veertig schepen zijn verongelukt.
eene vrouw wegens hare sekse niet be
voegd is in het genoemde lichaam zitting
te nemen, heeft de op Lady Sandhurst
uitgebrachte stemmen nietig verklaard, eu
dsn haar toegedachten zetel toegewezen aan
den candidaat die na haar de meeste stem
men verkreeg, den Heer Charles Bares-
ford-Hope. Deze rechterlijke beslissing
moet vanzelf ook de beide andere vrouwen
in den Raad, gelden. Zij zullen nu hare
plaats moeten ontruimen én zich met eene
meer vrouwelijke taak tevreden stellen.
Het blad Paris meldt dat er eene
hniszoekiug heeft plaats gehad in de wo
ning vau Boulanger, Henri Rochefort en
Graaf Dillon. Ten huize vau Boulauger
zijn vele papieren, doch van geen waarde,
in beslag genomen.
Hetgeen gevreesd werd, geschiedt:
de Servische Regeering neigt openlijk meer
en meer tot Rusland, De nieuwe Russische
Gezant, de Heer Persiani, is een diplomaat
van bekende bekwaamheden niet alleen,
maar van groote geslepenheid. Hij wordt
blijkbaar naar Belgrado gezonden om daar
voor de Russische politiek jjverig werk
zaam te wezen.
Rusland weet wel wat het drijft in
Servië. Tegen Oostenrijk blijft het met
groote volharding den strijd in Servië
voeren. En het was op dien grond, dat
wij van het oogenblik dat Koning Milan
zich terugtrok hebben verklaard, dat de
bewuste quaestie eeue levensquaestie voor
het behoud van den vrede in Europa moet
worden genoemd. Wij zjjn meer beducht
voor den Balkan dan voor den Rijn. In
het Oosten zal bedriegt ons niet alles
eerder dan in het Westen van Europa
een bloedige oorlog worden gevoerd.
Omtrent het rechterlijk onderzoek
naar aanleiding der ontploffiug eeuer bom
te Zurich wordt uader bet volgeude ge
meld: De in hechtenis genomen Russen
hadden aldaar eene eigene werkplaats tot
vervaardiging van bommen, maar niet de
noodige werktuigen om ze te voorzien van
de noodzakelijke mechanische sluiting, eu
daarom was dit gedeelte vau het werk
reeds sinds lang voor hen verricht door
een te Zurich woonachtigen werktuigkun
dige. Deze persoon is dan ook in verhoor
genomen, en toen bleek het, dat hij, of
schoon voor het genoemde werk geschikt,
zwak van hersens, eigenljjk te suf was om
te bunnen bemerken dat er iets achter
schuilde. Eenige dageu geleden is hij zelfs
als ongeneeslijk naar een gesticht overge
bracht. De Russische dames-studenten die
insgelijks waren gearresteerd, zijn weder
op vrjje voeten gesteld.
Da Shak van Perzië heeft verleden
week Teheran verlaten met drie Ministers,
die van Openbaar Ouderwijs, Binueuland-
sche Zaken en Posterijen. Na een kortston
dig verblijf te St. Petersburg, te Berliju
en te Brussel wordt de Shah 21 Juni te
Parijs verwacht, waar bij de gast der Re
geering zal zijn.
Uit Washington wordt gemeld, dat
aan de Afgevaardigden naar de Samoa-
conferentie is voorgeschreven, dat zjj op
de volkomen autonomie eener Regeering
van inboorlingen moeten aandringen.
Omtrent het wetsontwerp tot gedeeltelijke
herziening van de wet tot regeling san het
lager onderwijs door de Regeering ingedieud
kunnen wij thans het volgende melden:
Behalse tot erkenning van de staatsrechtelijke
geljjkheid van de openbare en bizondere school,
strekt het thans ingediende wetsvoorstel ook om
verder op het openbaar onderwijs te bezuinigen.
De Regeering wenscht de ougeljjke werking aan
art. 45 te ontnemen, door nl. de rijksvergoeding
in de gewone kosten van het openb. 1, o. te
beperken tot de kosten van het onderwijzend
personeel, door de wet gevorderd en werkelijk
aan de school verbonden, en haar te verkenen
naar deu omvang van den werkkring eu van
door do wet geëischt wordende meerdere be
kwaamheid van het hulppersoneel. Scholen met
een schoolgeld per jaar van f 25 of mevr per
leerling worden van de vergoeding uitgesloten.
De vergoeding in de kosten van bouwen van
onderwijzerawoningen vervalt, evenals die voor
aanschaffing van schoolmeubelen bij eerste inrich
ting. De vergoeding in de buitengewone kosten
wordt beperkt tot die wegens het stichten, waar
onder ook de verbouw van schoollokalen, en, om
weelde tegen te gaan, verminderd tot 25 per
cent.
Mede wordt voorgesteld om aan de bizondere
school gelijke bijdrage voor personeel te verlee-
nen als aan de openbare, mRar ook met uitslui
ting van de scholen met schoolgelden van f 25
per jaar of daarboven,
In de bizondere school met eene rijksbijdrage
moet een zeker minimum van kindereu onder
wijs ontvangen in dezelfde vakken als waarin op
de openbare school onderwijs wordt gegeven het
zelfde minimum van onderwijzers aanwezig zijn
als voor de openbare school wordt gevorderd.
De volledige uitvoering van het voorstel der
Regeering zal hoogstens kosten f3,309.350 te
weten: voor de openbare school f 2,447,150 voor
de bizondere school f862,200 of ten hoogste
meer f 444,130, waar tegeuover een verminde
ring staat van pl. m. f94,130, zoodat de totale
vermeerdering van uitgaven f 250,000 bedraagt.
Maar de hoogste uitgaaf zal, volgens de Regee-
ring, brengen gelijkstelling van de gemeenten
onderling, gedeeltelijke voldoening aan den eisch
van rechtsgelijkheid tusschen de bizondere en de
openbare school, tot opKffiog van de meest stui
tende en jarenlang nadeelige ongelijkbeiL
Ook acht de Regeering tempering der eischeu
van het getal onderwijzers plicht matig en wijzi
ging van den invoeringstermijn wenschelijk.
De Regeering stelt verder voor, een onderwijzer
zoodra het leerlingenaantal boven 30 is, twee op
91 en verder opklimmende met éen voor elke 55
boven de 90.
De rijksbijdrage zal de bizondere school niet
tot openbare maken.
De bevoegdheid der kweikeliugen wordt uit
gebreid, met verhooging bij waarborgen van ge
schiktheid. Het opleidiugsstelsel der onderwijzers
wordt hoofdzakelijk behouden. Het rijk zal tege
moet komen in de kosten van vorming der on
derwijzers, onverschillig of de openbare dan wel
de bizondere onderwijzer hen opleidt.
De rijkskweekscholen en lijksnormaalLssen zijn
behouden.
De raadsbesluiten omtrent den leeftijd waarop
kinderen de school mogen bezoeken en die be
treffende het outslag van onderwijzers behoeven
voortaan de goedkeuring van Gedeputeerde Sla-
ten.
Het vergelijkend examen voor de benoeming
van schoolhoofden wordt afgeschaft maar voor
benoeming van het schoolhoofd wordt eene werk
zaamheid van 5 jaar als hoofd eener school ver-
eischt.
De beffiug van evenredig schoolgeld wordt
mogelijk gemaakt.
Het verplicht examen in nuttige handwerken
vervalt als vereischte voor de akte van onder
wijzeres.
De wiskunde vervalt uit het hoofdonderwijzers
examen en daarvoor wordt eene afzonderlijke akte
verkrijgbaar gesteld.
De gemeente krjjgt geene bevoegdheid tot liet
Bubsidiëeren eener vrije school, ter voorkoming
van overbrenging van schoolstrijd in de gemsenteu.
Het wetsontwerp tot het tegengaan van over-
matigen en gevaarlijken arbeid voor vrouwen
en kinderen, dat met algemeene stemmen, min
een, door de Tweede Kamer is aangenomen,
komt in 't kort saamgevat hierop neer, alle
arbeid door de wet bedoeld is bij kinderen be
neden de 12 jaar verboden. Vrouwen en personen
beneden de 16 jaren mogen niet op Zondag
arbeid verrichten. Voor personen niet behoorend
tot een kerkgenootschap, dat den Zondag als
rustdag viert, treedt de dag in de plaats, waarop
volgens dat kerkgenootschap moet gerust worden.
Zekere gevaarlijke of zware werkzaamheden kun
nen aan eene vrouw of persoon beneden de 16
jaar verboden worden bij algemeenen maatregel
van bestuur. Dezelfde peisoneu mogen niet
langer werken dan 11 uur per dag, niet vroeger
beginnen dan 5 uur 's morgens en niet later
eindigen met hun werk dan te 7 uur 's avonds.
Hoogstens kan in bizondere gevallen de werk
dag met 2 uur verlengd worden, doch slechts
gedurende 6 achtereenvolgende werkdagen of
om den anderen dag gedurende 14 dagen. De
arbeid mag echter in geen geval voor vrouwen
en kinderen beneden de 14 jaren vroeger begin
nen dan te 5 uur en later eindigen dan te 10 uur.
Het is ook verbodeD eene vrouw arbeid te doen
verrichten binnen 4 weken na bare bevalling.
Ten slotte worden met het toezicht op de
nakomst der wet belast (ten hoogste) 3 in
specteurs. Men beeft de opmerking gemaakt,
dat dit getal te gering is, maar Zwitserland met
zijne uitgebreide industrie heelt er eveneens
slechts 3 en het veel grootere Pruisen niet moer
dan 13. Men heeft dus reden, om te gelooven,
dat men het met 3 inspecteurs zal kunnen klaren.
Ongetwijfeld zal het wetsontwerp ook door
de Eerste Kamer worden goedgekeurd. Immers
bij de behandeling der wet in de Tweede Kamer
hebben ook de liberalen van sympathie voor
het ontwerp doen blijken. De liberale leden
der 'Eerste Kamer zullen, 'tis bijna zeker, ten
aanzien van dit wetsontwerp, homogeen zijn met
die der Tweede Kamer.
Aan het slot van zijn artikel//Tweeërlei belang//
zegt De Tijd,-. Wat wij bedoelen zal hopen
wij na dit alles onzen lezers duidelijk wezen.
Wij willen waarheidwaarheid ook in onze
Provinciale Staten 1 Ook déze eene weerspiegeling
zoo getrouw mogelijk, van de geestesrichting,
de belangen, de behoeften, die bij het Neder-
landsche volk bestaan. Alleen onder die voor
waarde kan de besckeidene taak, die aan de
Provinciale Staten is opgelegd, ten heil zijn van
de gewesten, ten heil ook van den Staat. En
daarom: geene uitsluiting, geene ontkenning
van betgeen naar recht tn billijkheid ia die
Staten vertegenwoordiging verdient. Daarom ook
voor de anti-liberale partij bet baar toekomende
deel. Niets meer maar ook niets minder!
Persoonlijke consideratiën moeten wijken voor
den eisch van plicht en geweten. Wat vroeger
gebruik toestond of scheen te vorderen, mag
aan de stembus van Mei niet meer worden ge
geven. Geen kwartier meer aan de mannen, die
ons de bestendiging zouden bezorgen van een
politiek leven als door de tegenwoordige meer
derheid der Eerste Kamer noodzakelijk werd 1
Een ieder ijvere daarvoor in den hem aan
gewezen kring. Door voorlichting, waar noodig
door overreding, daar het betoonen van men-
schen moed, waarmee wij ook aan deze stembus,
het zware werk gaan beginnen. God geven ons
de gewenschte Zegepraal!
Op de gezamenlijke vergadering' voor
anti-revolutionnaire kiesvereenigingen in het dis
trict Haarlem, zijn voor de Prov. Staten tot
candidaten gekozen de heeren W. Hovy van
Amsterdam, en P. Verkuyl van Haarlemmermeer.
Dinsdag 23 April des namiddags zal, gelijk
wij reeds gemeld hebben, te Amsterdam eene
vergadering worden gehouden van den Noord -
Hollandschen Bond voor R. K. kiesvereenigingen.
Behalve de bespreking der provinciale verkie
zingen iB ook aan de orde gesteld eene wijziging
Men schrijft aan het Dagblad van Z.
H. en 's Gravenhage
Daar ik veollij.Ss buitenlands vertoef en daar
door verhinderd ben de zaak zelve grondig te
onderzoeken, neem ik de vrijheid u te vragen:
„is de „naam van onze gtëzrbiedigde Kroon
prinses „Prinses van Oranje zou ik haar
liever willen „noemen Wiliemina of Wühel-
mine?"
In de meeste binnen- en fauitenlandscha bladen,
die mij onder de oogen kwamen, wordt H. K.
H, steeds met den üuilscheu naam genoemd.
Is dit j uisir
Ik ben volstrekt geen anti-germssn, maar zou
gaarne wenscheu dat ouzo toekomstige Vorstin
een Ntderlandschen naam droeg.
L nu het vrouwelijke van den naam vau
onzen grooien Zwijger, van deu Stadhouder Ko
ning Willem III, van al die Wiilems uit het
Huis van Oranje, mannen vau talent en belden,
zoowel op het slagveld als in de raadszaal (waar
het moreeleu heldenmoed gold), van die mannen
die Nederland hebben gemaakt wat het is:
is het vrouwelijke van dien Willemsnaam niet
Wilieminaen is niet, Wilhelmine het vrouwelijke
van het Dnitscbe Wilhelm
Het antwoord op die vraag kan mijns inziens
niet twijfelachtig zijn.
Werd na in de geboorte-akte van Hare Ko
ninklijke Hoogheid bij vergissing Wilhelmine
gestold, is het dan niet hoog tijd, voor het te
laet is, die „slip of the pen" te herstellen? Is
de naam werkelijk Wiliemina, is het dan niet
evenzeer hoogst wenscheljjk het gebruik van be
doeld germanisme met wortel en tak uit te
roeien? Onze staatslieden hebben zooveel hooget
belangrijke zaken te wikken en te wegen,
dat allicht een detaii als dit aan de aandacht
ontsnapt en hot ia daarom dat ik, een rustig
buitenman, mij uit loutere vaderlandsliefde ver
plicht gevoel deze vraag, die mij sinds dagen op
het. hart ligt, kenbaar te maken.
Leve Oranje eu Nederland!
Op het gebied der automatische
verkooptoestellen is weder iets nieuws bedacht.
In de foyers der Brjrlijusche schouwburgen wor
den binnenkort automatischs bloemenverkoopers
geplaatst, die, nadat een zeker bedrag op ds be
kende wijze is geofferd, etn fraaien bloemruiker
aanbieden. Ds bloemen worden in eene door ijs
verkoelde kast frisch gehouden.
Te Amsterdam werd dezer dagen
de gewone algemeene vergadering gehouden van
aaudeelhouders der Haarlem-Zandfoort Spoor
weg-Maatschappij.
Door den directeur, den heer Eduard J. J.
Kuiuders, werd verslag uitgebracht over den
toestand der Maatschappij gedurende 1888. Daar
uit bleek dat vau het aanlegkapitaal groot
f600.000 tot eu met 31 December 1888 war
bestved f B93.22626 Vseu °P de exploitatie
een batig saldo van f 1348.04 is verkregen, welk
bedrag op veruiauwingsfoudsrekeuiog wordt over
gebracht. D.ze onbevredigende uitkomst vindt,
blijkens het versing, hoofdzakelijk zijne oorzaak
in het bizondor ongunstige weder, dat bijna den
geheelen zomer van 1888 heeft gebeerscht. Het
aantal vervoerde reizigers bedroeg 201.900 per
sonen, eu aau goederen werden 3,700.658 kg.
getransporteerd.
Nadat de voorgelegde balans en wiust- eu
wlies-rokening door de Vergadering waren goed
gekeurd, deride de voorzitter mede, dat het
bes.uur der Maatschappij, overeenkomstig deu
in de vorige algemeene vergadering geuiten
wensch, onderhandelingen met de Hoilanrische
IJzeren Spoorwegmaatschappij voor de exploitatie
»an de lijn HaarlemZaudvoon heeft gevoerd.
Door deze onderhandelingen zijn btile maat
schappijen het eens geworden over eeu exploi
tatie-contract, dat als datum van aanvang 1 Juni
18S9 aangeeft. Aan dit contract, dat nog door
beide partijen moet goteekend worden, hechtten
Zouder eenige stoornis hebben
de werklieden aan de papierfabriek van den Heer
W. A. Scholtes, te Groningen, den arbeid hervat.
Negen werden niet toegelaten. Behalve de af
schaffing van den Zondags-arbeid, is alles het
zelfde gebleven.
Een man, die in de Joden-Hout
tuinen te Amsterdam gelegenheid tot hazardspel
gaf, is in hechtenis genomen.
De Zeereervv. Heer Nuyens, Rector
van het St. Willebrordusgesticht in deu Haag,
bericht aan de Avondpostdat te Diest drie
personen door een dollen hond zijn gebeten en
naar het klooster St.-Hubert zijn gegaan, in plaats
van zich onder behai deling te stellen van Pasteur.
Een van de drie, die zich aan de voorschriften
hield, is nog gezond en kalm. Twee, die dit niet
deden en aan de maskerade van halfvasten deel
namen, zija aan razernij bezweken.
Deze medtdeeling strekt ter weerlegging van
het niet juiste bericht omtrent deze zaak door de
Avondpost gegeven.
Willende weten wat er waar was
van de geruchten,da'.GeneraalBoulanger teAmster-
dam zou komen, richtte zich de redactie van het
„Hbl.„ tot hem-zelveu en ontving ten antwoord,
dat Boulanger er voor het ooginblik niet aau
denkt, Amsterdam tot het brandpunt van zijne
manoeuvres te maken.
De Eiffeltoren levert te Par ij s
dagelijks nLuwe stof tot bespreking. Het laatste
nieiiwije ie de opstelling van twee kleine kanonnen
op de tweede verdieping van den modernen toren
van Babel. Zij zullen eiken morgen en eiken avond
worden afgevuurd om de opening en de sluiting
der tentoonstelling te verkondigen.
Het aantal werklieden, gedood bij den bouw
van den Eiffeltoren, bedraagt 96 personen. Naar
het heet, werd iu de bladen met opzet geene
melding gemaakt van de ongelukken bij den
bouw.
Onder de gemeente Hazerswoude
viel een meisje van 6 jaar voorover in het snel-
stroomende water bij een watermolen. Haar 7-
jarig zusje had de tegenwoordigheid van geest
het kind bij de voeten te grijpen eu het op die
wijze op deu kant te brengen.
„Da gelukjes zijn nog de wereld
niet uit, doch iedereen kiijgt ze niet!,/
Voor eenige jaren teekende een jongmeusch uit
Woersel, die het toen niet al te breed had, bij
de huzaren en een weinig tijds geleden werd hij
met een pensioentje van f 105 in het jaar, afge
keurd.
Dezer dagen echter validen armen sukkel eene
onverwachte erfenis ten deel van f 87,000!
Aldus verhaalt hel Rott. JSibld.
Een 12-jarigen jongen uit Eind
hoven, die voor den rechter van instructie te
Roermond getuigenis der waarheid moest afleg
gen, kon daartoe niet besluiteu. Nadat men hem
daarvoor 8 dagen in verzekerde bewaring had
gehouden, kwam de jeugdige halstarrige tot spre
ken, en kon daardoor weder naar zijn oudeilijk
huis vertrekken.
Uit Mo n te Carlo wordt gemeld,
dat een Engelschman aau de speelbank 1,300,000
fr. heeft verloren. Hij heeft zich daarna met een
pist rol van het leveu willen berooven. De kogel
heeft echter geen einde gemaakt aan zijn leven;
hij is in zijn arm terecht gekomen, tengevolge
waarvao deze moet afgezet worden.
Naar berekend wordt, heeft de speelbank
van 1 December 1888 tot 31 Maart 1889 zes
tig miilioeu opgestreken van het geen de dobbe
laars hebbeu verloren.
Eene vrouw te Zuilichem had een
wondje aan hareu vinger, waarop zij geen acht
