I E U 1383. Donderiag 25 April 1889, Moed. 1.1 U i T i\' L A M I). Friezentrouw. 1) Koloniën. {Slot volgt.) ABQNNEMENT3PBIJ8 Per 3 maasden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor het Buitenland Afzonderlijke Nummers Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG. B CTIt EAU: St. Janstraat Haarlem. AGITE MA WON AGITATE PHIJS DBS ADVEHTENTIÊN Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer 5 s> Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag- en Vrij dag-avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: KUPPIS3 LAUBE Y. Het leven, vooral het leven in eeue maat schappij, brengt mee, dat we het een en ander doen. Reeds de voorwaarde om te leven, te bljjven bestaan, maakt het nood zakelijk, dat we arbeid rerrichten; ook voor de gezondheid is dit nuttig en noo- dig. Om het een of ander werk te ver richten, is er inspanning noodig eu tot voortdurende iuspauniug behoeft men meer moed. Iatusschen verschillen de werkzaamheden der menschen in aard en daarom zijn er ook soorten van moed. De ontdekker van nieuwe landen eu streken heeft met duizenden moeiljjkheden te worstelen; met moed eu onverschrokkenheid trekt hjj onafzienbare, tot nog toe weinig of geheel oubekende streken door; om zijne kennis te vermeerderen en zjjue medemen- schen van nut te zijn, trotseert hjj de grootste gevaren, getroost hjj zich tal van ontbe ringen eu offert hij tijd en rust op. Aan den moed dier koene reizigers eu ontdekkers hebben we groote verplichtin gen; door hun moedig streven werden nieuwe werelddeelen en landen gevonden, de handel uitgebreid, de welvaart vermeer derd, de beschaving een veld van arbeid geopend, de wetenschap verrijkt, de volken nader tot elkander gebracht, hnn gezichts kring verbreed en verhelderd. Daarom roe men we den moed dier mannen eu willen we gaarne hun pogen steunen. Geheel onderscheiden van dezen moed is de moed des krijgsman3. In den strijd heeft de soldaat eene groote male van moed noodig om zijn land te beschermen en te verdedigen tegen de aanvallen van den vijand. Aan den moed van den krijgsman heeft men vaak veel te danken: vrijheid eu volksbestaan, onaf hankelijk en erkenning van vecht. En waar de moed, zoowel van dan minderen als hooger geplaatsten krijgsman dat alles voor ons verwerft, waar hjj on verschrokken zijn leven waagt, daar verdient zijn moed den eervollen naam van heiligen moed. Maar is die moed ook zoo hoog te waar- deeren waar hjj dient om anderen aau te vallen, waar hjj dient om een verdelgings oorlog te voeren, waar hjj strekt gekrenkte eerzucht betaald te zetten, waar bij ge bruikt wordt om aan een naburig ot ver verwijderd volk, land en vrij held te ont- rooven, zjjue gewesten te verwoesten en het volksbestaan te vernietigen? Dau ge wis mogen we spreken van een treurigen moed en we haken naar het aanbreken van den dag waarop de twisteu der Vor sten eu Regeeringeu door scheidsrechters zullen beslist worden; ja, we zien verlan gend uit naar den tijd, waarin iedere Vorst, elke Regeering den moed mist een aan vallenden oorlog te beginnen. Stap voor stap wint het Christendom veld. De woeste horden in geheel onbe kende oorden worden opgezocht en ge wonnen voor het geloof en de beschaving FE U ILL E T ON. Vervolg.) Het was een ruwe herfstavond. De wind schudde de rsmen, deed de ruiten van het afge legen erf trillen en ontdeed de knotwilgen van hunne gele bladeren. In het groote voorhuis zaten, volgens landelijk gebruik, alle bewoners bij den flikkerenden haard, waarboven in een grooten ketel eene geduchte portie boekweitengort voor het gemeenschappelijk avondeten hing te koken. Meiden en knechten bejjverden zich met allerlei soort van werk, zooals men liet op 't land ge durende den herfst- en wintertijd gewoon is, als de oogst voorbij en de verveling der lange avonden komt. Dan worden allerlei lichte be zigheden gaarne in de boerenwoningen ter hand genomen en men vertelt en babbelt er over het eene en andere, over hetgeen verloopen is en nog kan komen. De bezitter of liever de tegeljjk. Dat is het werk der Missiona rissen. Groote moed is daartoe noodig, ware heldenmoed. Want niet enkel ont beringen en groote vermoeinissen hebben zij te verduren, de vreeseljjkste folteringen, die in een marteldood eindigen, zijn al te vaak het loon voor dezen moed. Het gewone dagelijksche leven vraagt echter ook onzen moed. De eenvoudige werkman, die reeds vroeg in den morgen zjjne dagtaak moet begin nen om voor zich en zijn gezin het noodige geld te winneD, de eenvoudige werkman, die eiken dag weer opnieuw zich van den morgen tot den avond moet inspannen om met de zijnen te kunnen bestaan, hij heeft moed noodig om vol te houden, vol te houden met ijver, en zjjn moed om alles te wezen voor zjjn gezin, stempelt hem tot een achtenswaardig man en doet hem even goed een held zjjn als bij, die zijn leven waagt voor zjjn land, zijn volk. Doch niet eervol is de moed om het slechte te doen. Ja, het is ook een soort van moed, doch ontsproten uit eene on reine bron, voortgekomen uit een slecht een bedorven hart. Niet eervol is de moed om zjjue naasten te belagen, hun geluk te verwoesten, hen op slechte wegen te leideü; niet eervol is de moed zijn eigen gezin te benadeeleu, dé moed zijne kindereu te laten rondslenteren als de catechismus of de school hen wacht; niet eervol de moed alles te zeggen, wat ruwheid en brutaliteit op de lippen legt. Doch weer met stille bewondering staren we op den rnensch, die te midden der te genspoeden, zij het ook met een traan iu't oog en weemoed in het hart, karakter toont en moed blijft behouden. Ja, met eerbied staren we hem aan, die deu moed heeft in het goede te blijveD gelooven te midde n van veel kwaad eu slechtheid, den moed heeft te bljjven leven voor het goede. Laten we dien moed steeds behouden; hij vloeit voort uit eene reine, edele bron en is de beste schat, dien men hier op aarde kan bezitten. De Belgische ministerraad isjl. Zaterdag vergaderd geweest. Er werd besloten aau Generaal Boulanger onder het oog te bren gen in welken moeilijken toestand de Bel gische Regeering door zijne aanwezigheid gebracht wordt, tengevolge waarvan spoe dig deu Generaal het verdere verbljjf in België ontzegd zou moeten worden indien hjj niet uit eigen beweging het land verliet. Ingevolge dit besluit heeft de brao1 Ge neral verklaard het land binnen enkele dagen te verlaten en zal hjj zich metter woon te Londen vestigen. Eene treffende plechtigheid heeft den 15n dezer in het gasthuis van Bergen plaats gehad. Eene betooging was inge richt ter eere der Gasthuisnonnen, aan welke onlangs het burgerkruis werd toe bewoner van Botnbell zat met een groot, sterk „spijkmes// op een houten ezel en fatsoeneerde de half-afgewerkte klompen, zijne zoons sneden houten lepels, zjjne vrouw was druk bezig met de boekweitengort, zijne dochters en meiden, onder welke laatste Grietje, sponnen vlas, de knech's draaiden stroobanden en vlochten matten. Och, brave eenvoud hoe zijt gij vervallen; schrijver dezes denkt nog met weemoed terug aan de dagen van het verleden, toen hjj als knaap zoo dapper in het ruime voorhuis, dat hem dagelijks nog zoo gezellig voor den geest treedt, bezig was in den braven kring, om tij dens het hopseizoen een handje mede te helpen, waarbij eene smokende lamp ter verlichting alleen dienst deed en de muizen over de balken der zwart- geroosterde zoldering heen en weer trippelden, alsof zij //krijgertje// speelden. Al was een nieuwtje reeds voor de negen en ne gentigste keer opgediseht, de honderdste maal beviel het alweer beter. En dat//hopplukken// duurde twee, drie avonden achtereen, terwijl de brave huisvader den geheelen kring door zjjne vindingrijke en toch boertige vertelsels wist te vermaken en bezig te houden. gekend, voor bewezen diensten aau de arme zieken der stad. De Schepen Legrand, voorzitter der com missie, hield de aanspraak van geluk- wenschiDg. Dezelfde commissie, die deze manifestatie uitlokte, was het, die de verwereldljjkiug in haar pogratn schreef en de Zusters deed decoreereu. De Prins-Regent van Beieren ver richtte in de vorige week, volgens de vrome gewoonten, ten hove de plechtigheid der voetwassching aan 12 arme grjjsaards, die hij daarna aan de koninklijke tafel noo- digde. De Monde ontvangt uit Rome het bericht, dat het aanstaande consistorie, waarin Z.H. de Paus verschillende Prelaten met het purper zal bekleedeu, op 20 Mei is vastgesteld. Zeven nieuwe Kardinalen zul- en worden gecreëerd. Z. H. geniet voortdurend eene goede gezondheid. Alle geruchten omtrent eene ougesteldheid des H. Vaders zijn onge grond. Oostenrijksche bladen spreken van ongerustheid, veroorzaakt door het bericht vau den terugkeer van deu Metropolitaan Michael en van Koningin Nathalia te Bel grado, en zeggen dat Oostenrijk daarbjj niet onverschillig kan blijven. Uit Belgrado is aan Koningin Nathalia geseind, dal het Regentschap nog geen besluit geuomeu heeft betreffende den dag, waarop de Koningin in het land terug zal keereu. Naar men uit Weenen verneemt, heeft Milan uit Smyrma geseind, dat hij terstond naar Belgrado terugkeert, waar zijne aan wezigheid onmisbaar is geworden. De Spaansche Minister vau Financiën zal bjj de Kamer eene volkomen in even wicht gebrachte begrootiug indienen. In de kathedraal te Valencia ontplofte jl. Vrijdag gedurende de godsdienstoefening bij het hoogaltaar eene groote met kruit gevulde bom. Eene ontzettende verwarring ontstond er in de kerk, die geheel was ge vuld. Vele vrouwen vielen flauw. Het hoog altaar is verwoest. Er is nog geen spoor van deu dader of' de daders ontdekt. Bjj geheime circulaire vau Sinowjeff, den Gouverneur der Russische Oostzee- proviucie Lijfland, wordt bevolen een ge streng toezicht te houden op alle buiten landers, in het bizonder Duitschers, die door hoogere beschaving of door technische werkzaamheid geschikt zouden kunnen zjjn om spionage uit te oefenen, dat wil zeg gen, over spoorwegbouw, troepenverplaat singen, toestanden van de zeevaart aau de kust, enz. zich een deskuudig oordeel te vormen. En niet alleen moet op die per sonen scherp worden toegezien, maar aan al de zoodanigen moet langzamerhand het het land worden ontzegd. Tegeljjkertijd duurt de verscherpte vervolging van Duitsch- sprekende Russische onderdanen in de Oostzeeprovinciën voort. Om niet door de politie overvallen te De bewoner van Bombell had reeds voor de vijfhonderdste maal sedert tien jaren de belang wekkende geschiedenis van Nies Ipsen en den Zweedscheu wachtmeester verteld en Grietje had dan ook de zooveelste maal er bij gevoegd, hoe zij na de vlucht van het vaste land op Eoinoë van haren verloofde had afscheid genomen en hem sinds dien tijd nooit weder had teruggez'en, toen buiten op de werf de houd aau den Ket ting gebonden, een geblaf aanhief, alsof het gausche erf het onderste boven moest. Weldra stapten zware mannenstappen over de steenen deel; de deur werd geopend en twee personen een grooten koffer dragende traden binnen. Midden in het vertrek plaatsten zij den kof fer. Grie je herkende onmiddellijk haar bloed verwant, den visscher vau ltomoë. Aanstonds sprong zij van haar spinnewiel en begroette den binnenkomende recht hartelijk. De andere per soon, die een hoed met goud omboord droeg en onder zijn breeden mantel wel eene uniform verborg, wendde zich daarop vragend tot den visscher, in Friesch dialect: //Is zij dat?// //Welzeker!" riep de visscher, „Grietje, Grietje, uu reist ge mee naar Holland worden en verbanning naar Siberië te ont gaan, vluchtte de vertrouweljjk gewaar schuwde hoofdredacteur Buchholtz van de Rigasche Zeitung met groote moeite langs sluipwegen over de Pruisische grenzen. Buchholtz behoort tot eene zeer oude, aan- zienljjke familie te Riga, geuiet groote achting eu heeft ziek nooit aan met de wet strijdige handelingen schuldig gemaakt. Zijne vervolging, door politiekou haat in gegeven, had alleen ten doel zjjn blad te vernietigen. Eveuzoo wordt de vervolging der Evan gelische Kerk verscherpt en worden de laatste overbljjfseleu van hare eigene in stellingen opgeheven. Zelfs invloedrjjke, door de gepleegde willekeur verschrikte nationale Russen vermochten niet van Czaar Alexander te verkrijgen, dat de ver volgingen werden verzacht. De gezondheids toestand van den Czaar is in veel erger mate aangetast dan men van officiëele zjjde wil weten, en ky laat zich beheerschen door eene onzinnige vrees, dat er in de Oostzeeprovinciën eene wjjdvertakte Lu- thersch-Duitsche samenzwering ontdekt zou zjjn, die alleen door de scherpste gestreng heid is te onderdrukken. De Porte is van oordeel, dat het in cident, ontstaan tusscheu deu Italiaanscben Consul eu de Regeeriug van Janina, niet van dien aard is, dat de gevraagde vol doening kan toegestaan worden. De New-York Herald publiceert eene dépêche uit Colon, meldende dat de Staats president van Columbia een belangrjjken brief geschreven heeft, waarin hij zich verklaart tegen het afmaken van het Pa nama-kanaal. Alle Staten in Zuid- en Centraal-Amerika hebben de uituoodiging der Vereeuigde Sinten aangenomen, om in October Afge vaardigden naar een congres te Washington te zenden. Dépêches uit Oklahoma gewagen van toenemende opgewondenheid. Een honderd duizend settlersvoortdurend nog vermeer derend, staan gereed de grens te overschrij den. Mannen op snelvoetige prairie-paarden zullen zoo hard mogeljjk vooruitrijden, tot het in bezit nemen van de beste lander jjen. De opgestelde grenstroepen kunnen de massa avonturiers nauwelijks bedwingen. Eene groote partij der laatstgenoemden slaagde er in, het verboden gebied heime lijk binnen te dringen; maar de krijgsover- heid ontdekte eu attakeerde hnn kampe ment, waar deze landverhuizers zich eenigen tjjd achter aardwerken verdedigden. De overmacht dwong hen eindeljjk te capitu- leeren. De Atckisoa-apoorlijn verzamelt provisiewaggons langs de grens van het gebied. Het Indianen-gebied Oklahoma omvat 11,140 ingedeelde pachthoeven, op welke zestigduizend lieden aanspraak ma- kou. Door den Heer Dr. N. Vau der Tunk, die op Bali een Kawi-Balineesch-Neder- „Naar Holland 1 riep het meisje verbaasd. „Ja// 9prak de vreemdeling op zijne manier. //Morgen ochtend reeds reist de jonge dame met mij naar den Haag, alwaar zij wordt op gewacht door den Admiraal de Bombell." „Maar, lieve hemel, wat moet dat beduiden? Maar wat moet ik toch in den Haag? Ik weet niet wat //Hang" is\n Middelerwjjl had de vreemdeling zjjn hoed af gezet en een brief uit zjjn zak genomen, dieu hjj Grietje overreikte. Met bevende hand verbrak zij het zegel en las het schrijven, dat (authentiek!) hier volgt: //Mijn Grethe! As du nog van de gesynning bist, 't welck du weirst, do iek mit dij taglik op Bombell deente, so kam to mij na der Haag uu war mijn Érow. Ik bin gegenwordig Hollandsche Admiral. Nies de Bombell, vormalen Nies lpsen, dijn getreue Brjj- digam".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1889 | | pagina 1