No. 1407. Vrijdag 28 Juni 1889. 14de Jaargang. Twee getuigenissen. buitenland" Beloonde Moed. Gelukkig bleek het Dupain met zijne troepen De korporaal nam het papier aan en verwjj* nib u we HMMMSCHI COURilT. ABONNEMENTSPRIJS Per 8 maanden roor Haarlemt 0,86 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het Buitenland 1,80 Afz Dnderljjke Nummers0,03 Dit blad verschjjnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG. BUREAU: St. JanBtraat Haarlem. AGHTE MA HON AGITATE PRIJS DER ADVERTENTIÉH Van 16 regels30 Gents. Elke regel meer 5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Ui tg evers; KüPPERS It LAUREY. SJ^"" "Wegens den feestdag van HH. Petrus en Faulus, zal de Nieuwe Haarlemsohe Courant in plaats van Zaterdag-middag Vrijdag-avond a. s. verschijnen. Een dwaallicht, dat zonder pit eene korte spanne tjjds zich over een moeras beweegt, om ten slotte te verflauwen en te ver dwijnen, zou men gevoegelijk het nieuw- Protestautisme der Oud-Katholieken kunnen noemen. Het heeft van den beginne ai noch licht, noch warmte, noch vuur gehad. Zulks heeft de Pruisische Staat het gevoe ligst ondervonden, de Staat, die het oud- Katholicisme zoo gaarne als een verdelgend vuur in de Katholieke Kerk had zien flik keren. Alle pogingen om het vuur aan te blazen zjjn echter mislukt. Oudanks alle mogelijke bescherming, ondanks de vele en groote offers, die de Staat zich ge troostte, ondanks alle faciliteiten, welke verleende om de onzalige beweging faande te houden, is het aantal der oud- iatholieken vau jaar tot jaar verminderd en het heeft ook niet ontbroken aan op zienbarende en schandelijke opheffingen van oud-katholieke gemeenten of parochiën. Twee geschriften, in Duitschlaud ver schenen, hebben ons eenigszius nader he kend gemaakt met den waren toestand, met het verval waarin »de Kerk van Reinkens* verkeert. Zjj zjjn getiteld: Alt-katholisches Kirchenregimentvon Dr. J. Rieks en Bi- achof Reinkens und seine Helfer. Ein Beitrag zur innere Geschichte des Alt-katholizismus, Von J.Rotert. Een blik in dezegoschriften te slaan is inderdaad belangrgk en leerzaam. Dr. Rieks, een oud-katholiek Priester, behandelt in zijn boek meer de brool- quaestie ouder de oud-katholieke Pastoors. Hg geeft zeer interessante ophelderingen omtrent de subsidiën, welke de Staat ver strekt. Dr. Rieks' gal is een weinig over- geloopen toen hg de inkomsten vau den >coelibatairen Bisschop* vergeleek met die, welke h jj als Pastoor en familievader geniet. De .coelibataire Bisschopzooals Dr. Rieks Reinkens noemt, geniet van den Staat, zooals bekend is, eene jaarwedde vau der tig duizend mark, en hg laat zich bovendien jaarlyks nog 6000 Mark betalen voor ver goeding van reis- en verblijfkosten, ofschoon hg sinds 1878 jaarlijks niet meer dan acht dagen op reis is. Dr. Rieks daarentegen moet elke week per rgtnig of spoortrein naar Schwetzingen en Ladenburg reizen en geniet daarover jaarlijks slechts een paar honderd Mark. Bovendien kreeg hjj, de arme familievader, nog een zeer scherp schrijven van den .Bisschop*, omdat hij eenige Mark te weinig aan het pensioen fonds had bijgedragen. Dergelijke stichtende en leerzame ver halen op het gebied vau de oud-katholieke huishoudelijke aangelegenheden, geeft Dr. FE U1LLE T ON. 12) Vervolg) De soldaat stond op en ging naar het paard toe. Met een fermen stoot trof hij het dier in het hart; het strekte zich uit en stierf. Daarna sneed de soldaat het zadeltaschje los en wilde zich juist weder oprichten, toen hij twee voet gangers ontwaarde, twee kameraden, die gewa pend uit de richting kwamen, waarin de troep den vorigen nacht was verdwenen. Daar komen er nog twee, riep hij Van Zeen toe, wijzende in de aangeduide richting. Waar komt gij vandaan? riep Van Zeen hun toe. Hel ging ons, zooals het u gegaan is, wij vielen en de beesten liepen de andere na, voor wij ons konden oprichten. Wjj schjjnen juist bij tjjds te komen, zei de andere, een begeerigen blik werpende op het stuk gerookt vleesch, dat de sergeant in lange reepen sneed. Hiervoor wel. Rieks in menigte, vermengd met de ful- miueerende uitvallen van den oud-katho lieken »Paus te Bonn.* Ten slotte zegt Dr. Rieks, op grond van eigen ervaring dat in de oud-katholieke Kerk schelden en razen tot de dagelijksche gebeurtenissen behooren. Van nog grooter belang is het boek van Rotert, dat het verval van het oud- Katholicisme in elk opzicht aanwijst. Er is, zegt hij, verval in de leer, verval in de eenheid onder de leiders, verval en ver brokkeling in de gemeenten. Het boek van Rotert geeft een aanschouwelijk beeld van dit verval en spreekt in afkeurenden zin van den .oud-katholieken Paus eu Pausjes,* vau de banstraleu vau .den Paus« te Bonn, den ketterschen Bisschop, van wederzijdsche insinuaties van haat en wraakzucht, eu van andere lage hartstoch ten, die onder de leiders der oud-Ka tholieken heerschen. Het tweede deel van Roterts werk bevat, behalve belangrijke berichten omtrent den strijd en de oneenigheid der ond-Katholie- ken, zeer wetenswaardige opgaven op het gebied der statistiek. In Beieren b. v. wa ren iu 1877 volgens de officiëele opgaven 10,189 oud-Katholieken. Eu volgens het officiëel bericht van 12 Juli 1885 telt men in Beieren slechts 1852 zelfstandige, oud- katholieke mannen. .Sinds jaren, zegt Rotert, zwjjgt het officiëeele .Kirchenbïatt« over het zielen tal en andere belangrijke zaken.* Het zou ons te ver voeren wanneer wij nog meer bizonderheden gingen vermelden, alhoewel zulks zeer verleidelijk mag ge- heeteu worden. Nog enkele woorden willen hier niet onvermeld laten. .Willekeur,* aldus schrijft Rotert, heerscht bij Bisschop Reinkens eu zijne aanhangers in groote mate; de groote heeren van onze bewe ging zijn spoedig bij de hand om hun werk te vernietigen, wauneer dit niet naar hun zin gaat. Is het dan te verwonderen, dat de oud-katholieke beweging reeds lang eene zaak van droefheid bjj de vriendeu en van spot bij de vijanden is geworden? In het jaar 1877 werden in de gezamenlijke oud- katholieke gemeenten van Duitschlaud 1007 kinderen gedoopt. In het jaar 1886 was dit getal reeds tot op 425 gedaald, zoodat iu de Evangelische gemeente te Mannheim iu het laatste jaar meer kin deren het Doopsel ontvingen, dan in alle oud-katholieke gemeenten van Duitschlaud, Zwitserland en Oostenrijk te zameu. De achttienjarige geschiedenis van het Oud- Katholicisme, zegt Rotert, levert het be wijs, dat er tusschen het Katholicisme en het Protestantisme geen houdbaar, geen levensvatbaar middelding is. Halfheid en inconsequentie, huichelarij en bederf, waar door de hervormingsbeweging zich heeft onderscheiden, kunnen niet door de stoffe- Maar hiermede is het slecht gesteld, voegde de metgezel van Van Zeen er bij, diens veldftesch in de hoogte houdende. Met water gaat het ook wel, zei een der laatst aangekomeDen, gulzig het droge vleesch verorberende. Weldra was al de eetwaar verdwenen en de veldflesch, met water gevuld, zorgde voor de noodige bevochtiging. Water smaakt heel goed, als men dorst heeft, merkte een der soldaten met een wjjs- geerig gezicht op, maar het is toch erg dun. En later groeien de kikvorschen nog in je maag, zuchtte een ander. Na eenigen tjjd beraadslaagd te hebben, of men hier de troepen zou afwachten dan wel op eigen gelegenheid naar het kamp terugkeeren, besloot men tot het eerste. De toestand, waarin zij verkeerden, was echter juist niet aangenaam; elk oogenblik stond hun te wachten, dat de vij - and hen in hunne schuilplaats zou ontdekken en dat stond bij de daar gebezigde manier van oorlogvoeren tameljjk gelijk met te worden opge hangen. Intusschen hadden zij eene plaats opge zocht, waar zij tegen de felle zonnestralen zou den beschermd zijn, toen zij in de verte hoef getrappel hoorden. ljjke hulp van den Staat worden uit den weg geruimd,* aldus eindigt Ro tert. Beide getuigenissen, zoowel die van Dr. Rieks als die van Rotert, zijn inderdaad in staat medelijden op te wekkon met die genen onzer tegenstanders, welke al hunne hoop hadden gesteld op deze .vrijere rich ting in de Katholieke Kerk.* Na verloop van eenige jaren zal deze .vrije richting« ongetwijfeld tot de ge schiedenis behooren. Von Bismarcks schep ping geniet weinig succès. De .Bien Public* zegt, dat de katholieke Romeinen deu 29eu Juni, feestdag van de H. H. Apostelen Petrus en Paulus, ingevolge de uituoodiging van den Kardinaal-Vicarius, door hunne talrijke opkomst zullen protes teeren tegen de ma9onnieke verheerljjking van den apostaat. Zij doen dit evenzeer door in menigte eene novene bij te wonen in de nieuwe kerk Corpus Domini, welke den 20en Juni 11. is geconsacreerd. Meu vindt er een bouten hoofdaltaar, gebee d- houwd en met goud versierd, dat eeu cadeau uit Holland aan den Paus op zjjn jubilé is geweest. De Norddeutsche Allgemeine Zeitung geeft een historisch overzicht van de ont wikkeling van Zwitserlauds neutraliteit sedert het Weener congres. Aan het slot daarvan zegt zjj; De neutraliteit geeft voor Zwitserland niet enkel een recht, en ook niet enkel verplichtiugen. Wanneer het volkeurechteljjk beginsel geldt, dat een staat binnen zijn grondgebied geene woe lingen tegen de veiligheid van een anderen staat mag dulden, geldt dat nog veel meer voor een staat, wiens neutraliteit, inte griteit en onschendbaarheid is gewaarborgd. Wauneer een neutrale staat zulke woelin gen tegen audere staten duldt of in de hand werkt, dan verbreekt hg het toege stane privilegie. Dit is zooveel te meer het geval wanneer hij party trekt voor zulke woelingen en een ambteljjk gezag vestigt om den nabuur in het tegengaan van vijandige woelingen te verhinderen. De feesten in Wurtemburg ter viering van de 25-jarige regeering des Konings zijn Zondag begonnen met eene receptie ten Hove, alwaar nevens de Miuieters, de leden der volksvertegenwoordiging, eu de verschillende autoriteiten, ook ruim 40 deputatiën van vereenigingen en instellin gen zijn ontvaugen. Te Stuttgart heeft in tegenwoordigheid van het Hot en de vor stelijke gasten, de onthulling plaats gehad van het door den Koning gestichte monu ment ter gedachtenis aan Hertog Christoph uit de 10e eeuw. Na afloop dezer plech tigheid werd er een optocht gehouden door de vereenigiuge» van oud-strijders. Daarna te zijn, die doodmoede terug kwamen van hunne tocht, welke geheel zonder gevolg was geweest. De chef was in een zeer slechten luim. Toen hij de achtergebleven manschappen ontwaarde, hield hij stil. Met fonkelende oogeu en gerim peld voorhoofd schold hij op de slechte ruiters, die alleen geschikt waren voor de parade. Da soldaten namen haastig en beschaamd hunne plaats tusschen de terugkeet ende kameraden weder in, alleen Van Zeen zag zjjn meester diep treurig aan. Maar de commandant had ook met den ge kwetste ditmaal geen medelijden. Zet dien kreupele op een paard en dan voorwaarts, wij hebben al reeds tijd genoeg verloren, beval hij, wendde zjjn paard en ging met een gezicht, zoo donker als de nacht verder. Na eene afwezigheid van twintig uren be reikten zjj hot kamp weder. De manschappen waren nog bezig met het afzadelen, toen de onvermoeide Dupain den naastbjjstaanden kor poraal toeriep Daar, neem dezen brief. Begeef u met twee mannen oogenblikkeljjk op weg naar het kamp San Antonio. Zeg aan den luitenant Del Patio, dat ik morgen precies om elf uur daar zal aankomen, en dat voor dien tjjd dit bevel moet uitgevoerd worden. v il^de des namiddags een regatta te Can- statt. De hoofdstad is zoo vol bezoekers, dat er zelfs van de leden van den grooten generaleu staf geen plaats in de hotels meer verkrijgbaar was en zjj bij ingezete nen moesten worden ingekwartierd. Te Tubingen hebben de studenten eeu optocht met fakkellicht gehouden, waarbij vóór het universiteitsgebouw ver- sehillende toespraken zjjn gehouden, die de eene al meer dan de andere van geest drift getuigden. Des namiddags volgde al daar een optocht uit de bevolking eu een groot volksfeest in de Platanen-allée. In zjjn overzicht verklaart Graaf Kalnoky zich tegen eene pessimitische opvatting ten aanzien van deu buitenlandschen toe stand. De vrede is niet in gevaar gebracht, ondanks den onzekeren en voor wjjziging gemakkelijk vatbaren stand van zaken. De veronderstelling dat de nieuwe Regeering van Rumeuië eene vjjandige houding aan neemt tegenover Oostenrjjk-Hongarjjo be rust op dwaliug. Bratiano is evenmin een overdreven aanhanger van Oosteurjjk als Cotargiu dat zou zjjn van Rusland. Men moet aan de jeugdige Balkan-staten zekere mate van vrjjheid van beweging gunnen. Te veronderstellen dat Servië zal bljjven voortleven in den tegen woordigen toestand van overspanning, en inderdaad tot de verwezenlijking zal overgaan van de droo- men en phantaüeën die er zich thans open baren, zou eene onrechtvaardigheid zjjn. Oostenrjjk-Hongarjje moet het beginsel handhaven van zich te onthouden van in menging in de biunenlandsche aangele- heden der Balkan-staten, met de kalmte welke het gevoel der kracht verleeut, en het moet met welwillendheid en toegevend heid den gang van zaken beoordeelen. Servië beschikt Diet over genoegzame krachten om aggressief te kunnen optreden. In elk geval echter zouden wjj de pogin gen moeten verhinderen om van Servië bet brandpunt te maken van omverwerping beoogende intriges. De ware rede van het algemeen gevoel van onrust, is de ontevre denheid van eenige natiën over den rechtstoe stand iu Europa, alsmede de stelselmatige opwinding der Dationale hartstochten. Alle monarchen zjjn vast besloten de verbreking van deu vrede te verhinderen, en evenzeer alle regeeriugen, die de ontzagljjke afmetingen kennen, welke in onze dagen de oorlogen aannemen. Zeker zou niet bjj Oostenrjjk- Hongarjje de schuld liggen wanneer de vrede werd bedreigd. Oostenrjjk-Hongarjje zal, in volkomen eensgezindheid met zjjne bondgenooten, alles doen wat mogeljjk is om den vrede te bewaren. De betrekkingen met Duilschland zjjn voortdurend vriend- schappeljjk. Ik ben overtuigd, zoo verklaarde Kalnoky ten slotte, dat de tegenwoordige bewegiogen in Italië langzamerhand in invloed zullen afnemen. Italië voor ons, derde zich. Den volgenden morgen zeer vroeg kwam het bevelschrift te San Antonio aan. Del Patio had in dien tus-chentjjd gelegenheid genoeg gehad om te overleggen, wat hem in dit geval plicht toescheen. Ernstig maar met vaste hand ont vouwde hij het papier. Op de mondelinge mededeeling dat de chef zelf om 11 uren zou komen, antwoordde hjj met een onverschillig: «het is goed." Hoe eerder de zaak was afgeloopen, hoe liever het hem zou zjjn. De komst van Dupain duidde op voortrukken naar het noorden. Daar had hjj niets tegen. Alle onzekerheid was nu ten einde. Met de terdoodveroordeeling van Lncinde in de hand zag hjj zich nu zjjn weg duideljjk afgebakend. Zjjne gewone wilskracht deed hem thans niet twijfelen. Met vasten tred begaf hjj zich naar de gevangene. Senjora, begon hjj erna*%, bijna plechtig, terwjjl hjj haar den brief voorhield, het bevel schrift van den commandant is gekomen. Hij zweeg en zonder een woord te spreken zag zjj hem aan, als verwachtte zjj verdere op heldering. Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1889 | | pagina 1