NIEUWE No. 1408. Zaterdag 29 Juni 1889. 14de Jaargang. Gunstige teeltenen. Eene gezondheidsquaestie Beloonde Moed. Wordt vervolgd.) HüRLfMSt ABONNEMENTSPBIJ8 Per 3 maanden roor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. Voor het Buitenland Afzonderlijke Nummers Dit blad verschjjnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG. BUREAU: St. Janstraat Haarlem. r 0,85 1,10 1,80 0,03 tgSMTr AGITE MA NON AGITATE PRIJS DER ADVERTENTIÉH Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer 5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers KüPPERS IiAURIÏ. Wie geloof heeft kan bevestigen, dat de goddelijke beloften aau de Kerk gedaan, geene ijdele woorden zijn. Wel gaat het nog slecht in de wereld; wel wordt nog overal vervolgd wat goed eu godsdienstig is; wel e'.scbt de loge nog deu ondergang der Kerk; wel schijnt de ware vrjjheid af te nemen en heft de losbandigheid hare banier al hooger en liooger; wel gaan de boozen voort arme medemenschen te mis leiden; wel beschouwt men hen als onnoo- zelen, die zich op de eerste plaats kwijten van hunne plichten jegens God; wel schijnt de gehoorzaamheid aan het gezag meer eu meer te verminderen; wel is de katholieke godsdienst, die alleen goede zeden, bescha ving en bijgevolg de ware vrijheid geven kan, nog steeds aan vervolging blootgesteld; wel poogt men de stem van Petrus, de eenige reddende stem der wereld, te ver doven; wel blijft het wereldlijk gezag van den Paus, de noodzakelijke voorwaarde vau de vrjjbeid der Kerk overweldigd eu noch tans aarzelen wij niet te zeggen, dat het in de katholieke wereld goed staat. Welk eene dwaasheid! roepen de godde- loozen uit. Die dwaasheid heeteu wij ech ter wjjsheid. Welk Katholiek mag of kan er vreezen, dat de Troon van Christus in de wereld worde verbrijzeld. Immers de goddelijke beloften is en blijft; zij heeft nog niets van hare kracht verloren. De geschiedenis der wereld bewijst ons duideljjk dat, als er van de meuschen niets meer is te hopen en God alleen de redder is, dat de Almachtige dan ook ontegen zeggelijk aan Zijne Kerk de noodige hulp verleent. Als de Kerk zwak schijnt, in lij den, dan bouwt zij hare sterkten op en verbaasd heeft eiken keer de wereld uitge roepen: Digitus Dei hic! De vinger Gods heeft zich getoond. De H. Katholieke Kerk is in onze dagen éen, zooals zij 't wellicht nooit beter is geweest. Al de Bisschoppen zijn onafschei delijk een met deu Paus. De Priesters zijn overal eensgezind met hunne Bisschoppen en de geloovige Christenen zijn nooit zoo ijverig geweest om aan het kerkelijk gezag te gehoorzamen en al wat goed is te steu nen en te bevorderen. Te midden van zijne glorie is Z. H. de Pans nooit zoo bemind en geëerbiedigd als thans en voor hen, die meenden, dat het wereldlijk gezag van den Paus nutteloos is of gemist kan worden, is het nu duide lijk dat een zedelijk gezag, zoo verheven en zoo eerbiedwaardig als dat der Pauseu, volstrekt vrij en onafhankelijk moet zijn FE U1LLETON. 13) Vervolg) Ik bid u, boud u kalm, wij konden het niet anders verwachten.... het veroordeelt u ter dood. Een luide, schrille kreet klonk van Lucindes bleeke lippen. Wertuigelijk sloeg zij de handen uit, als om steun te vinden, en viel bewusteloos neder. Del Patio greep de kan met water, die op de tafel stond, en bevochtigde met een doek de slai >en en het voorhoofd van het meisje. Langzaam keerde hei leven in de teedere ge stalte terug. Moed, Moed, arm kind! Ik zweer u, dat u geen haar zal gekrenkt worden. Maar de tijd dringt; toon gij den manschappen, hoe eene Mexicaai sche haar lot weet te dragen. Hij ging naar de deur en opende die. Zijn eigen dienaar, een neger, stond voor hem. Hij wenkte hem binnen te treden. Gij weet, wat er te doen staat, sprak hij zacht; maak nu dat ge wegkomt. De zwarte toonde lachend zijn schitterend wit gebit en knikte met het gekroesde hoofd. Zal goed doen, wat senjor beveelt, zei hij nam twee groote revolvers, die aan den wand om iu de wereld deugd en geluk te kun nen verspreiden. Dat Napoleon zijn troon verloor, dat Isabella van Spanje viel, dat andere vor stentronen omver werden geworpen, de wereld stoorde er zich ternauwernood aan. Doch raakt men aan den Paus, onmiddel lijk stijgt van den ganschen aardbodem een zelfde gebed. Millioeueu buigen de knieën en roepen: »Heer! red onzen Heiligen Va der.Te midden der verdrukking, in deu vreeselijken orkaan, vallen de dorre takken vau den boom, doch bet schudden doet de loten vermeerderen. Nieuwe en veelbelovende geloovigen, tal rijke bekeerden, sluiten zich dagelijks bij de Moederkerk aan. Honderden Missiona rissen zijn iu alle heidensche en barbaar- sche lauden werkzaam om zielen te winnen voor Gods Kerk. De gansche wereld door, zijn de Katholieken vol ver en de ver zuchting der geheele Heilige Kerk stijgt als een machtig smeekgebed tot deu Aller hoogste en geeft ons de verzekering, dat de verlossing uit het lijden nabjj i9. Niet alleen gewone individuen bekeeren zich tot de waarheid, maar ook Vorsten en machtigea dezer aarde komen allengs tot het besef waar de waarheid te vinden is en gansche lauden staan gereed om de weleer verstooten Kerk als hunne Moeder uit te roepen. Door de nevelen van lijden en rouw ziet men reeds andermaal het Kruis vau deu Gemartelde, de hoop en de redding der volkereu, schier overal heilverkondigend scbitteien. Dat geeft moed aan het geloovig hart en vernieuwt het vertrouwen, dat de Chris ten stelt in de goddelijke belofte: De poor ten der Hel zullen haar (de Kerk) niet overweldigen.* Niet de principes immortels door de groote revolutie verkondigd, maar de leeiiugen der Katholieke Kerkr zallen zegevieren en de volkeren dezer aarde gelukkig maken. Onlangs is er op gewezen, zoo lezen we in De Gelderlander, dat de trichinen met hunne neillooze gevolgen verbreid kunnen worden door de ratten, welke de varkens soms verslinden. Het is zeker eene ontdek king, die haar nut kan hebben;maar éene zaak is bij de jacht op trichinen te betreu ren, dat iedereen op dat gedierte niet in staat is jacht te maken. Die daaraan wensckt te kunnen deelnemen, behoort op de eerste plaats microscopisch te leereu lezen. Het stukje vleescb, dat onder het vergrootglas komt, wordt in een oogwenk hingen en verwijderde zich. Aan de geopende deur verschenen de nieuws gierige gezichten van de soldaten, die reeds bekend waren met hetgeen te gebeuren stond. Senjora, zei de officier tot de gevangene doe nu eenvoudig hetgeen ik zeg en maak mij het vervullen van mijn plicht niet nog zwaarder. Hij sprak op koelen, onverschilligen toon, maar alleen voor haar verstaanbaar voegde hij er met een veelbeteekenenden blik op de deur zacht bij: Vertrouw op het woord van een Mexi- caansch edelman. Toen ging hij naar de groote zaal terug. Hij wees negen contra-gueril!a3 aan, die het bevel moesten ten uitvoer brengen; toen nep hij om den herbergier. De schrik over de duidelijke toebereidselen hadden den laatsten bloeddruppel uit het gelaat van den man doen verdwijnen. Met knikkende knieën, alsof zijn eigen lcven bedreigd werd, volgde hij het bevel. Span uw wagen in; gij moet zelf de ver oordeelde wegbrengen. Een woeste energie deed de oogen van den jongen officier fonkelen. Hij greep zijne sabel, gespte haar om en trad toen met den somberen eehaduwhoed in de hand weder de kamer, waar Lucinde zich bevond, binnen. Zijne woorden en zijne tegenwoordigheid gaven haar de kracht om hem met ernstige waardig heid en terneergeslagen oogen te gemoet te treden en een haar aangeboden arm aan te nemen. De aanraking van den man, wiens gelijk aan eeu gedrukt stukje papier; de trichinen daarop zou men met drukfouten kunnen vergelijken. Alle drukfouten uit te schiften is geene gemakkelijke taak. Neemt meu de ontzaggelijke menigte var- kensvleesch in aanraerkiug, welke dage lijks overal verorberd wordt, dan moet men toch toegeven, dat de verwoestingen, door de trichinen aangericht, naar verhou ding niet groot kunnen genoemd worden. Doch, ons bedunkens, komt hiervan de eer niet zoo zeer toe aan de trichinen-jagers als wel aan de meerdere zorg, die besteed wordt aan het fokken der varkens, en aan de betere toebereiding van hun vleesch. Want bij ons wordt er al zeer weinig werk gemaakt van het onderzoek naar trichinen, en in Duitschland gaat zeker de helft van het verteerde vlee3ch, zonder onderzoek naar de Duitsche magen. Ook zou men niet veel witinen door een ge dwongen inspectie van het vleescb in te voeren; want hoe meer ouderzoekers er opdagen, des te scherper zal het onderzoek worden, en des te meer trichinen zullen aan het licht worden gebracht. Dau alleen zou men met een gunstig gevolg den strijd tegen de trichinen kun nen voeren; wanneer de beeren trickinen- vorsckers eene meer gemakkelijke wijze van onderzoek uitvonden, zoodat iedere zorg volle huisvader in siaat was zjjn borstel beestjes aan eene proef onder dit opzicht te onderwerpen. Zoolang men de micros coop noodig heeft, zal alles wel bij het oude blijven. Iedere persoon iu bet bizonder behoort zich naar zijn beste weten en overtuiging te helpen, uit eigen beweging een onderzoek in te stellen, vleescb, dat niet onderzocht is, slechts te gebruiken, wanneer het door en door gaar gekookt, of gebraden is eu het ongebruikt te laten, wanneer bet er niet erg goed, of bedenke lijk uitziet. Er heerscht op sommige plaatsen een gebruik, dat met alle recht als een heil loos misbruik mag bestempeld worden, namelijk om armen lieden bet vleesch, waar aan iets is, wat niet goed is, ten ge schenke te geven; deze soort van welda digheid behoort onder de rubriek »moord« te huis. Wat voor ous lichaam schadelijk is, is ook nadeelig voor het lichaam vau den arme; misschien is het voor hem nog verderfelijker, omdat zijn zwak lichaam uiet zooveel weerstandsvermogen heett, als ons goed verzorgd lichaam. Wanneer de Staat in het belang der gezondheid zulke groote eu kostbare aan stalten wilde en kon maken zooals dit eeu gedwongen onderzoek van elk zwijntje zou vereischen, dan was dit uog erger, edelmoedigheid zij had leeren kennen en die haar, zonder dat zij wist waarom een onbe grensd vertrouwen inboezemde, schonk haar den moed, met vasten tred door de rijen Spaansche soldaten te gaan, tot aan de eenvoudige kar met twee wielen, die voor de varanda stond. Bij het aanschouwen van den heteckenisvollen wagen ontzonk haar opnieuw den moed; zij waukelde, maar Del Patio hielp haar haastig in den wagen, waar zjj op een lederen kussen nederzonk. Met bevende hand trok zij haar zwarten kanten doek dichter om het hoofd, ten einde haar bleek gelaat voor de nieuws gierige blikken der omstanders te verbergen. Stijg op 1 commandeerde Del Patio. De sabels kletterden tegen de stijgbeugels, de rui ters zaten in den zadel. Del Patio plaatste zich aan het hoofd. De opgaande zon bescheen met een gouden gloed de krachtige gestalten der ruiters, in wier midden de wagen reed met de beweginglooze in het zwart gehulde dame. De wouden blonken in trotsche pracht en een heerlijken geur ver spreidden de bloemen aan den weg, als wilden zij een laatsten groet brengen aan hunne arme zustér, die door ruwe krijgheden ter dood zou gebracht worden. De troep verliet den straatweg en schreed over de vlakte naar het gebergte. De krachtige muildieren hadden moe te, de kar door het hooge gras voort te trekken. Don Pedro's oog bleef gericht op den straat weg, die naar het zuiden voerde. Heel heel in de verte bewoog zich eeu don- dan de trichinen zelveu, waarom het te doeu is. Werpen wij b. v. een blik op het uitgebreide gebied der aanstekelijke ziek ten, d. w. z. op die kwalen, welke van den eeneu mensch op den anderen worden overgebracht. Koe weinig wordt er be trekkelijk gedaan, om de aansteking te verhinderen. Wat wordt er in de woning der armen van de onontbeerlijke reinheid? Wat weet men daar vau ontsmetting? Wij voor ons ziju overtuigd, dat b. v. de oude veeren bedden, die ODgezuiverd van de ge storvenen op hunne nakomelingen over gaan, wie weet hoeveel geslachten door, veel meer sterfgevallen op bun geweten hebben, dan al de trichinen, die er tot nu toe zijii ontdekt. Eu gaan wij nu eens over van net eet bare vergif op dat venijn, wat in de driuk- bare stoffm schuilt. Wat voor een onschul dig wicht is de trichine in vergelijking met de moordgezellen van den snaps? Iu éene maand maakt de jenever meer slachtoffers, dan de trichinen in tien jaren. Maar trekt zich de Staat au het misbruik van sterken drank zoo bizonder aau? Iu geenen deele, en wij zouden ook wel eens willen zien, hoe men meuscheu, die zich aan sterken drank vroegtijdig dood willen drinken, dit door politie-maatregelen zou kunnen be letten, wanneer zij hierop uit zjjn. iu Noord-Amerika zijn Staten waar de sterke drank geweerd wordt; maar wonderlijk is het, en toch waar, daar ziet men nog meer dron ken lieden op straat, dan in de Staten waar het drinken vrij is. De strijd tegen de dronken schap behoort door hen, die de godsdienstige vorming en de gezondheid van de menschen tot taak hebben, gestreden te worden. Wanneer de droukenschap reeds te groote verwoesting heeft aangericht, dan behoort ook de ziel van het ziek geworden lichaam iu behandeling genomen te worden; want anders wordt het lichamelijk lijden oorzaak van een herval. En at die bizondere ge- neesheeren, die de verloren gezondheid te gen betaling weer trachten te herstellen, zijn hier uiet voldoende, daar behooren mauneu op te treden, die van beroepswege voor het behoud vau de gezondheid zorg drageu. Wij hebben in onze dagen zooveel soor ten van inspecteurs en alles wordt zooveel mogelijk geïnspecteerd; zou de inspectie der woningen vau den geringeren man zoo geheel doelloos zjjn? De ongezonde wo ningen verkorten het leven van talloozeu. De enkele offers der trichinen verdwijnen geheel eu al tegen het aantal menschen, die in vochtige, kille, overvolle, door scha delijke dampeu verpeste woningen de kiem des doods in zich opnemen. De besturen kere lange streep: Dupain mot zijne troepen, die binnen weinige uren de legerplaats zouden bereikt hebben. De Mexicaansche officier wierp een blik vol trots en verachting op de ruiter bende. Ditmaal zult ge uw offer eens niet heb ben, grijze woesteling! bromde hij. Toen sprong liij van zijn paard en voerde het aan den teu gel verder. Haïti Het overige van den weg leggen wij te voet af; laat de paarden hier, éen man moet ze bewaken. Zijn stem klonk scherp, liard als staal. De paarden werden aan lage eikeboompjes vastge maakt. De soldaten traden, met het geweer in den arm, op den wagen toe. Voorwaarts! voorwaarts! beval de officier en wenkte den voerman verder te rijden. Kra kend en steunend bewoog zich de kar tot die- pet' in het woud. Kechts en links opgaande rotsen lieten slechts een smal pad vrydat ein delijk op een kleine verwijdering uitliep. De storm had hier, eeu grooten ouden boom om vergeworpen en deze had in zijn val het jonge, hem omringende gewas medegesleept. Zoo was deze open plaats ontstaan, waar het zonlicht vrij kon doordringen. De reusachtige tak ken lagen op den grond en staken hunne verdorde armen hoog in de lucht. Bontbloeiende slinger planten omgaven den dorren stam als met een groenen krans. Hier was men aan het doel.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1889 | | pagina 1