N I E WE
No. 1416.
Vrijdag 19 Juli 1889.
14dt Jaargang.
Een vfeestdag" in Rusland.
BUITENLAND.
ïl)
Beloonde Moed.
HAiRLMSCHÏ (IIIKUT.
ABONNBMENTSPB IJB
Per 8 maanden voor Haarlem0,8b
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzonderlijke Nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE
PRIJS DER ADVEHTENTIÉN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlgk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KüPPEES LAUREï.
De »orthodoxe« Kerk van het Czarenrijk
vierde in de vorige maand den vijftigja-
rigen gedenkdag der onder de regeeriug
van Keizer Nicolaas I plaats gehad heb
bende hereeniging van ongeveer twee mil-
lioen geuniëerde Giieksche Christenen (in
Lithauen en Polen) met deze Kerk.
Hg, die weet hoe deze hereeniging
met de orthodoxeKerk werd tot stand
gebracht, zal zich door de naïeve, om zoo
te zeggen onschuldige vorm, waariu dit
bericht uit Rusland tot ons kwam, niet
laten misleiden; hg zal veeleer overtuigd
zgn, dat het beter ware, wauueer deze
hoog geroemde gedenkdagc aan de ver
getelheid werd prgs gegeven.
Vgftig jaren geleden gebeurden er in
Lithauen dingen, die de gemoederen van
weidenkenden tot gisting brachten. Eene
brutaliteit zouder weerga, de knoet en fol
teringen vau allerlei aard, inkwartiering
van militairen, verbanningen naar Siberië,
omkoopiogen en overredingskunsten brach
ten het tot stand, dat met verbazing wek-
kenden spoed talrjjke geuniëerde kerken
in Grieksche werden veranderd en de be
volking van ouderscheidene provinciën van
het geloof hunuer vaderen afvielen.
Als hoofdwerktuigeu bij deze infame on
derneming dienden de Gouverneur-Gene
raal Graaf Protassow, die het van Gene
raal bg de cavalerie tot Vice-Paus vau de
orthodoxe Kerk in Rusland had gebracht
en de met» Polen- eu Katholiekenhaat ver
vulde Geestelgke der geuniëerde Kerk, Jo
zef Ssiemascbko, die, gelgk hij zelf iu zijne
gedenkschriften verklaart, de h6m opge
dragen bisschoppelijke waardigheid zjjner
eigene Kerk slechts aangenomen had met
het doel om die Kerk, de Kerk zgner va
deren, te verdelgen. Vele jaren van voor
bereiding gingen aan de uitvoering van
zgn ontzettend onzalig doel vooraf. Keizer
Nicolaas, die voor het bestaan van een
eenig geloof in het gansche Russische Rijk
4e meeste sympathie betoonde, werkte tot
de verwezenlijking van het ideaal ijverig
medo. De hooge kerkelijke ambten werden
aau de vrienden der Regeeriug geschonken;
de leiding van de geestelgke inrichtingen
voor onderwijs iu handen gebracht van
mannen, die in hunne voordrachten en
lessen elk verschil tusschen de geuniëerde
en de orthodoxe Kerk trachtten te loo
chenen; alle kloosters der geuniëerden wer
den gesloten, door militairen bezet of in
gebruik afgestaan aan de Grieksche Gees
telijkheid; de Monniken, die tegen deze
gruweldaden protesteerden, werden voor
een krijgsraad gedagvaard. Geen enkel be
zwaar, door de geuniëerde Geestelijkheid,
van haar ambtseed bewust, ia 't midden
FEUILLETON.
Vervolg)
Lorenzo schudde bedenkelijk het hoofd.
Dese soort van moed beviel hem in den vriend.
Als hij op deze wjjze tegen den Generaal sprak
kon dit zijn toch reeds zoo gevaarlijken toestand
wel eens nog erger maken.
Zwjjgend gingen de beide mannen naast el
kander voort. Zij moesten midden tusschen een
troep soldaten door, die zich voor eene herberg
vermaakten met drinken, praten en zingen. Ver
baasde blikken en eenige verwensohingen volgden
den gevangene; men was verwonderd hem nog
onder de levenden te zien, en wantrouwde daarom
da geschiedenis een weinig.
Eindelijk was men het doel genaderd.
In eene groote zaal in den rechtervleugel van
het gebouw bevond zich Escobedo met zijn staf.
Lorenzo duwde, zonder complimenten, een paar
heeren op zjjde om zijn metgezel in het midden
van den kring te brengen.
De Generaal zat voor eene lange tafel, om
ringd door eenige officieren, en bezag met hen
eenige voor hem uitgespreide kaarten. Hij scheen
juist niet in het beste humeur te zijn. Toen de
gebracht, werd door den Keizer in aau-
merkiug genomen. De dweepzieke schis-
matieken werden met den dag brutaler
en zetten den strjjd met woede voort. Ver
mits de geuniëerde gemeenten niet goed
willig van hunne eigendommen afstaud
deden, zond de Regeering eene Commissie
naar Lithauen, die alle kerken der geuni-
eerdeu,(meer dan negenhonderd in getal)
binnen den kortst mogelijken tgd zoodanig
moest verbouwen, dat zij volkomen gelgk
waren aan de Grieksche tempels. Nadat
dit werk voltooid was, werden aau de
Geestelijken der geuniëerde Kerk door
gendarmes en popen verzoekschriften voor
gelegd, waarin zjj de hereeniging hunner
Kerk verzochten met die der orthodoxe».
Op de hatelgkste en laagste wjjze werden
de handteekeniogen van bijna 800 Gees
telijken afgedwongen. Zjj, die weigerden ver
raad te plegen jegens hunne Kerk, wer
den uit hun ambt ontslagen en gevangen
gezet.
Dientengevolge ontstonden in eenige ge
meenten groote onlusten, vermits onder
scheiden Kerkbesturen de opvolgers vau
hunne Geestelijken den toegang tot de
Godshuizen weigerden. De deuren werden
alsdan door gendarmes en kozakken open
gehakt en de leden van de trouw gebleven
Kerkbesturen moesten de vlucht nemen. Tal-
rjjk zgn de gevallen, waarin de Regeering
de hulp der gewapende macht moest ge-
bruikeu om de onlusten te bedwingen en
even groot is het aantal der getrouwe
Priesters, die aau eeue verbanning naar
Siberië de voorkeur gaven boven den afval
van hunne Kerk.
Door verspreiding vau schrik en door
talrijke daden van geweld, was het vree-
selijke werk genoegzaam voorbereid om
tot volledige uitvoering te worden gebracht.
Nadat de noodige maatregelen genomen
waren, om eiken verdelen tegenstand iu
den kiem te onderdrukken, nadat onder de
Regeeriugsgezinde Priesters kolossale som-
sem gelds eu uitgebreide landeigen waren
verdeeld en de weerspaanige Geestelijken
verbannen waren, overhandigde Bisschop
Ssiemaschko, in naam van alle geuniëer
den, den Keizer eene petitie waarin ver
zocht werd om de hereeniging der geüni
eerde Kerk met de orthodoxe zoo spoedig
mogelijk te doen plaats hebben, welke pe
titie door Keizer Nicolaas (1839) met de
woorden; >Ik dank God en sta de hereeniging
toe« werd ontvangen.
De plotseling Grieksch-katholiek gewor
den zielen, wier bekeering* met grootsche
feesten werd gevierd, hebben echter in
hun hart nimmer opgehouden, aanhangers
te zgn van hunne oude Kerk; de Russische
vervolgingen hebben hunne overtuigings
kracht gestaald en ofschoon de overmoe-
beide mannen tot voor hem genaderd waren,
zag hij op. Met een krachtigen ruk aan zijn
stoel wendde hij zich naar hm toe, en bromde:
Ha, zoo, dat is dus onze man; dus een
Mexicaansch edelman, die op de zijde is van
den vreemden tiran!
Bijna bjj elk woord knikte hij, als om er
meerdere kracht aan bjj te zetten, met het hoofd
en zag Del Patio met een grinamigen blik aan.
Deze nam dien welkomstgroet met bewonde
renswaardige koelbloedigheid op, en boog be
leefd, als gevoelde hij zich door des Generaals
woorden zeer gevleid.
Don Pedro del Patio heeft mijne familie
een onschatbaren dienst bewezen, begon Lorenzo
langzaam en met grooten ernst; als mijn vader
hier ware, zou hij hem omhelzen als zijn zoon.
Denkt gij dat, senjor? spotte Escobedo en
zag Lorenzo toornig aan; denkt gij werkelijk
dat Don Lopez en Laredo, de ijverige patriot,
zoo warme gevoelens koestert voor een land
verrader? Tot dat ik bewjjzen heb, moet ik bet
tegendeel aannemen. Ik geloof den senjor beter
tc kennen.
Don Miguel had reeds eenige malen den
mond geopend om zich men begrjjpt met
welke bedoeling in het gesprek te mengen,
maar Lorenzo kwam hem voor.
Generaal! riep deze, zich trotsch oprich
tend, met luider stem uit: deze del Patio was
de man, die mjjue zuster, toen zjj drie maanden
dige popen hen als parochianen beschou
wen, bevredigt de groote meerderheid toch
hare godsdienstige beboefteu in de roomsch-
katholieke kerken. Hoe grooter de ver
drukking is, des te trouwer houden zg zich
aan het geloof hunuer vaderen.
Dagbladen, die het weten kunnen,zegt
de Osservatore Romanobevestigen de ge
ruchten, dat de vrijmetselarij eene nieuwe
periode van vervolging tegen den H. Stoel
zal openen met het opheffen der waarbor
gen wet.Het officieuze orgaan van het
Vaticaan is daarover allerminst verwon
derd, maar acht de vijandelijke demonstra
tie niet van zoo groote beteekenis voor de
tegenstanders van den Paus, daar zg feite
lijk toch doen, alsof er geene waarborgeu-
wet bestond. »De ondervinding heeft im
mers geleerd, dat de Paus hoegenaamd
geene veilige bescherming geniet en onge
straft de speelbal van het gepeupel is ge
worden. Alleen zij, die met opzet blind zgn,
kunnen deuken, dat de H. Vader door de
fameuze waarborgeuwet waarlijk onafhan
kelijk is geworden. Iu Rome echter triom
feert in werkelijkheid enkel eene Regeering,
die de apostatie en het verval van het
Christelijk geloof be vordert.
Sinds jaren heeft men zich iu België al
bezwaard gevoeld door de uitbreiding van
het alcoholisme, dat in alle standeu der
maatschappij zijne slachtoffers maakt.
Men bericht, dat de Regeering spoedig
een wetsontwerp zal indienen om door alle
nieuwe drankwinkels een zeer hoog recht
te doeu betalen.
Deze belasting zal evenzeer de inrichtin
gen treffen die reeds bestaan, ingeval zij,
op welke wjjze dan ook, van eigenaar ver
anderen.
De opbrengst zal aan de Gemeente wor
den uitgekeerd naar verhouding vau het
getal inwoners. Een tweede bewijs voor de
werkzaamheid der Regeering op het stuk
der sociale wetgeving is het ontwerp van
wet regelende het werk van vrouwen en
kinderen iu nijverkeidsonderuemiugeu.
De Belgbjue militaire meldt, dat juist
toen de proefnemingen voor de keuze vau
eeu repetitie-geweer voor het Belgische le
ger afgeloopen waren, door deu Luitenant
Marga eeu nieuw wapen is ingezonden,
hetwelk alsnog met de meeste zorg be
proefd zal worden. Het vakblad deelt mede,
dat het kaliber 8 mm., de constructie
hoogst eenvoudig, en het gewicht niet meer
dan 3y2 kilo is. Volgens den ontwerper
van dit geweer, kunnen er 40 schoten in
de minuut mede worden gedaan met eene
lading per patroon van 2.8 gr. kruit, ter
wijl het wapen bij groote trefzekerheid ook
geleden die gewichtige berickteu naar Victoria
bracht, van een smadelijken dood door de hand
des vijands gered heeft, en dat op gevaar af,
van zijn leven daarbij te verliezenl
Nu was ook voor Miguel het oogenblik om
te spreken gekomen. Spottend voegde hjj erbij:
Ja juist, Generaal, Del Patio is de man,
die ons gevangen nam. Ik begeleidde de jonge
dame, welke die mjjnheer daar bjj zich hield,
terwijl hij mjj met een escorte naar Dupaiu
zond. Het is jammer, dat wjj den officier, die
mij daarheen bracht, gisteren hebben opgehangen;
hij zou hebben kunnen getuigen, dat iK waarheid
spreek.
Ja juist, Generaal, barstte nu de gevangene
los, terwijl hjj een blik vol innige verachting
op zjjn aanklager wierp; die mijnheer daar zegt
vrjj wel de waarheid. Ik moet erkennen, dat
zijne vermomming als muilezeldrijver hem uit
stekend stond. Ook gedroeg hij zich zoo laf, als
een echte kleurling; ik kon in hem onmogelijk
den soldaat vermoedeu; anders hing hjj al aan
merkelijk veel langer dan de sergeant-majoor.
Caramba, niet op dien toon, jonge man!
riep de oude krijgsoverste toornig uit. Gij staat
hier als gevangen verrader; denk daar aan!
Generaal, Del Patio is mjjn beste vriend,
viel hier Lorënzo onbevreesd in, de hand drei
gend tegen Miguel opheffende; als deze senjor
hem belasterd en zijn edele daad in een slecht
daglicht stelt, heeft hij daartoe andere beweeg-
nog verschillende voordeelen voor den schut
ter heet te bezitten.
De National-Zeitung maakt een brief
openbaar van Karl Peter3, gedagleekend
Zanzibar 29 Mei, waarin deze bekende lei
der der Duitsche expeditie tot bevrijding van
Ernin Pacba zich in de heftigste bewoor-
diugeu beklaagt over de Engelsche politiek
in Oost-Afrika. Hij zegt, dat officieren van
de Engelsche blokkade-schepen herhaalde
lijk getracht hebben de Duitsche expeditie
te belemmeren eu te ontwapenen, uit vrees
dat zij gelukkiger dan Stanley zou zgn en
aan Emin Pacha hulp brengen zou, waar
door Engelauds geheime bedoelingen ver
ijdeld zouden kunnen worden met betrek
king tot het grondgebied, hetwelk Emin
Pacha iu bezit heeft.
De Frausche Senaat zon Maandag
avond op nieuw bijeengekomen zijn, maar
die zitting is niet doorgegaan, daar in de
Kamer van Afgevaardigden, gelgk uit eene
mededeeling per telephoou was gebleken,
het decreet tot sluiting der zitting reeds
was voorgelezen. De commissie voor de be
grooting heeft daarop geweigerd hare werk
zaamheden voort te zetten, in weerwil dat
de Minister-President daarop had aange
drongen. De onder-voorzitter van den Se
naat, de Fleer Humbert, gaf den senatoren
kennis vau het geval en voegde er
bij, dat de Senaat in de onmogelijkheid
was de beraadslagingen voort te zetten.
De Minister-President beklom nu de tri
bune en teekende verzet aan tegen deze
opvatting. De voorzitter ontnam hem het
woord en weigerde iemand, wien ook te
laten spreken, er bijvoegende: In de ver
gadering heb ik de hoede over de con
stitutie. Eindelijk werd uit louter forma
liteit het besluit voorgelezen waarbij de
zitting wordt gesloten.
Het Journal des Débats deelt eenige
nieuwe bizouderheden mede omtrent het
besluit van de Raadkamer, waarbg Boulan-
ger naar het hof vau justitie verwezen
wordt. De punten vau beschuldiging zgn:
lo. eeu aanslag tegen de veiligheid des
Staats; 2o. het smeden van een complot;
3o. het verduisteren (als Minister vau Oor
log) eeuer som van 243,000 fr.
De Raadkamer oordeelt, dat de misdaden
vau het smeden van eeu complot en van
het verduisteren van gelden, waarvan de
instructie het bewijs heeft geleverd, in ver
band moeten beschouwd worden met het
hoofdpunt der beschuldiging: een aanslag
tegen de veiligheid des Staats, zoodat het
hof van justitie de drie punten van aan
klacht niet vau elkaar kan scheiden; on
verminderd evenwel eenige andere aan Sou-
langer teu laste gelegde feiten, zooals dat
van omkooping, waarvoor hij naar de ge
wone rechtbank kan verwezen worden.
redenen, die hier niet thuis behooren.
Gij hebt gelijk, sprak Escobedo onge
duldig, dat alles en uwe familieomstandigheden
behooren hier niet. Wjj hebben ernstiger dingen
te doen. Ik wil dien man ook maar alleen ëens
zien; de rest zullen wjj aau den krijgsraad over
laten. Laat nu de wacht hier komen, luitenant
Lorenzo, en den gevangene in verzekerde be
waring brengen.
Miguels gezicht straalde van voldoening.
Lorenzo voegde hem in het voorbjjgaan een
paar woorden toe, die hem deden verbleeken.
Intusschen liet Del Fatio, onverschillig als ging
hem de geheele zaak niet aan, de oogen door
de zaal gaan, en volgde toen bedaard de sol
daten, die hem wegvoerden.
Plaats eene dubbele wacht voor de deur
van deu gevangene! riep Lorenzo hem nog na,
en Escobedo knikte tevreden; toen riep hjj Lo
renzo en Miguel bei.len bij zich, eu droeg hun
op, den bergpas, die van Sierra Madre tot Sal-
tillo voert, te bezetten.
Ik hoop, dat die gezaincnljjlce opdracht
u vriendschappeljjker zal stemmen, voegde hjj
er bij, wij mogen onze manschappen geen voor
beeld van oneenighoid geven.
Daarna nam hij de kaarten weder op; de
zaak van den gevangene scheen voorloopig ver
geten te zijn.
Wordt vervolgd.)
