N I E U WE
No. 1431.
Zonfag 33 Augustus 1889.
14de Jaargaag.
Eene schandelijke daad.
Ijëiteïvl a¥d7
De vrek van IJdoorn.
'tv
cK
hlailhscii (oiaiiT.
ABONNEMENTSFBIJB
Per 3 maanden voor Haarlem0,8ï>
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afz Juderljjke Nummers0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AOI'fE MA NON AGITATE
PRIJS OBB ADVEBTKNTIÉ»
7an 16 regels30 Ce
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en V rijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KüPPERS k L AUREÏ.
Vervolg en slot.)
De zelfmoordenaar is een eerroover der
mensclielijke samenleving. Voor ieder
Christen wordt het sein tot de groote reis
slechts uit den hooge gegeven. Niet voor
eene verlorene geldsom, niet voor eeue
mislukte onderneming mag een man zich
onteereu en de schuld op zich laden, dat
men zijue kinderen heel hun leven lang
>het kroest van eeu zelfmoordenaarzal
noemen.
Wat al verachtelijks heeft de gruweldaad
van den zelfmoordenaar! Zelfs tegen de
natuur druischt hij in. Immers ieder wezen
heeft zijn leven lief en vreest den dood.
De liefde tot het leven en het verlaugen
daarnaar is de sterkste natuurdrift, die ons
is ingeschapen. Het redelooze, stomme dier
siddert en beeft, als het met ziju instinct
het oogeublik zijner vernietiging voelt na-
dereu. Da worm kromt zich in het stof
en de slaug spuit haar gift uit, wanneer
zjj den dood veroorzakendea voet des men-
scheu gevoelt. Nog in de laatste leveus-
oogeublikkeu heeft de stervende hoop op
leven en hij gelooft de woorden zijuer dier
baarste vrienden niet, die hem ziju naderend
einde verkondigen. De dichter spreekt over
het zoete van het bestaan en het is voor
iedereen eene vreeselijke gedachte om plot
seling als eene plant uit den gelief len
groud, waarmede hij met duizenden wortels
en vezels verhouden is, uitgerukt eu naar
eeu onbekend oord verplant te worden.
Wij beschouwen deu dood als eene bittere
straf, die de Heer wegens de eerste zonde
over ons heeft uitgesproken.
De zelfmoordenaar verloochent al de
natuurlijke gevoelens zijns harten eu strijdt
tegen de sterkste natuurdrift, die zich bi)
hem opdoet. Hij vaart uit tegen dit ver
langen en dat zijner ziel en rukt zich zelf
met geweld uit deze wereld om zich in
deu duisteren afgrond van het graf te stor
ten. Wie kan zulk eeue tegennatuurlijke
daad begrijpeu? Als de zieke, de door
ouderdom uedergedrukte, het uur des doods
meer kalm en gelaten tegemoet ziet, om
dat dit hem de verlossing zijner kwalen
brengt, of wijl ouderdom, verval van
krachten en afmatting hem de rust wen-
scheljjk doen sckjjueu, dan begrijpen wij
zulk een verlaugen. Doch deu stap eena zelf
moordenaars, die een frisch, bloeiend en
krachtig leven, waardoor het bloed warm
en in sterke slagen stroomt, vernietigt en
met open oogeu zich in het graf stort,
dien stap kunnen wij niet begrijpeu. Dat
is strijdig tegen de natuur! Het gezond
verstand en het gevoel wenden zich met
afschuw en vrees af van zulk eene kan-
FEU1LLETON.
3) Vervolg)
,U heeft gedroomd, oompje!" zegt zij, naar
zjjne plaats tredend.
„Gedroomd? Och neen, ik heb heel niet ge
slapen. Ik ben zoo bang dat de brief niet terecht
zal komen. De brief is immers nog niet weg?
„Hier ligt de brief, oom, vlak bij uwe hand.
Ik ga eerst thee schenken en dan den brief
naar de post brengen. Zal ik straks bij dokter
Ventel langs gaan, en hem vragen den brief
dicht te lakken?//
„Waarom dichtlakken, Grietje!"
„Maar, oomlief, hjj moet toch worden aange-
teekend! Er zit toch bankpapier in!//
De oude Peter neemt den brief van de tafel,
opent het couvert en telt, een, twee, drie, vier,
vijf, zes, zeven, acht, negen, tien bankbiljetten
van honderd gulden.
„Hier, op dit stukje papier heb ik de num
mers geschreven, oom!" zegt Grietje.
Maar de baas s'aat geen acht op hetgeen zij
zegt. Hjj telt de bankbiljetten nog eens over,
vouwt ze dan weer in den brief, haalt ze een
oogenblik later opnieuw er uit en begint weer
te tellen.
tf'tls m'n eigen geld," meesmuilt hij, hardop
de'wijze. Wat geen dier zal doen, ver
richt de met rede begaafde mensch! Wie
kan de grootte van zulk eene misdaad
meten!
De grootste schuld van deu zelfmoorde
naar is natuurlijk het vergeten eu verzaken
van alle verplichtiugen, ons opgelegd door
onze bestemming, onze toekomst. Wjj zijn
geboren, wij ziju tot het bestaan geroepen,
om eenmaal te leven in het rjjk der
eeuwige zaligheden. Elk uur van ons leven
moet aan dit groote, aan dit verheven doel
zijn toegewijd. De zelfmoordenaar handelt
bij gevolg in strjjd met dat alles.
Helaas! hoe treurig is het, dat dau on
danks al het afschrikwekkende der misdaad,
het aantal rampzaligen nog met deu dag
toeneemt! Hier is het eeu geldman wegeus
oneerlijkheid, daar een speler, ginds een
slachtoffer der hartstochten in geheel hun
vorm. Eu telkenmale als de gewelddadige
dood van een ongelukkige wordt vernomen,
telkenmale als de aarde haar rampzalig
kind opneemt, o, dau gaat er eene wraak
roepende stem op al9 aanklaagster van de
hedendaagsche wereld, als vloekster der
wereldbeschouwing in onzen bedorven tjjd.
Daar immers huist de oorzaak, duar in
het koortsige, in het bandelooze en onge
regelde bestaan, waarin de wereldliug
wordt voortgezweept, dat bestaan, waaruit
de goede oude traditiëu verbaunen zjjn,
die huisgezin en goede zeden schraagden.
Neen, niet tegen de menschelyke zwak
heid trekke men te velde, 't is de meu-
scbelijk lalhartighei 1, die de kastijding ver
dient, zij, de verderfelijke, die haren val
als theorie geeft, en, niet tevreden met te
vallen, nog de trompet steekt eu verkon
digt, dat het goed oorlogen is, den vjjand
den rug toe te keeren!
Het anarchistisch manifest is niet alleen
te Bern eu Genève, maar ook in audere
steden verspreid geworden. Te Bern vond
men het Zondag-ochtend overal aan de
huizen aangeplakt. Tjjdens de godsdienst
oefening heeft een jougeling verscheidene
exemplaren er van in de koffiehuizen en
herbergen nedergelegd, waarop toen uie-
raaud lette, omdat er dikwijls gewone an
nonces, prijscouranten enz. op die mauier
worden verspreid. Toen men bemerkte wat
het was en er aangifte bij de politie werd
gedaan, was het te laat om den onbekende,
die overal haastig was heengegaan, in han
den te krijgeu. Te Bern ziju eveuwel later
eeu paar jongens in hechtenis genomen,
die terstond bekenden, de biljetten tegen
betaling te hebben rondgebracht, maar
zonder te weten voor wien.
denkende.
Grietje heeft zich terwjjl naar de deur ge
wend. Zij heeft in de keuken iets te verrichten,
maar nu, terwijl zjj de deurknop reeds heeft
omgedraaid, blijft zij dralen.
„Zocht je iets, Grietje?" vraagt oom, die be
merkt, dat het jonge meisje zijne bewegingen
gadeslaat.
//Ik meende dat u iet3 zei, oom!" Die
leugen gaat haar zoo slecht van de hand, dat
zij kleurt tot over de ooreu.
Nu gaat zjj haastig heen, om even spoedig
terug te kunnen zijn; maar oude Peter schijnt
hare bedoeling te raden. Hjj maakt van het
oogenblik dat Grietje buiten de kamer is ge
bruik, om de helft van de bankbiljetten uit den
nog niet gesloten brief te nemen en onder zijne
papieren te verstoppen. Daarna bevochtigt hij
den gegomden rand der enveloppe en maakt
den brief toe.
Daar is Grietje uit de keuken terug.
//Is die vrouw al geweest om de huur te
brengen?"
Is het de ongewoon milde toon, waarop hjj
die vraag tot het jonge meisje richt, of haar
vermoeden van daareven, wat haar beweegt den
ouden man zoo strak in het gelaat te zien?....
Een paar seconden lang doorstaat hij dien blik.
Nu slaat hij de oogen neer. Zijne hand beeft.
Zij let op die teekenen. Spreken doet ze niet
maar wel zweeft er een pijnlijke trek om haren
mond
Opmerkelijk was het, dat er aan elk
biljet van onderen een reepje was afge
scheurd, vermoedelijk omdat aldaar ver
meld had gestaau waar het gedrukt was.
Geljjk reeds gemeld is, was de tekst op
elk biljet in het Frausch eu Duitsch. Men
denkt, dat het in Frankrjjk was gedrukt.
Wat ook bizonder aandacht trok, was dat
iu den Duitschen tekst overal in plaats
van de letter w eeue dubbele v was gezet.
De Regeering vau het kauton Bern heeft
de voorlezing der pauselijke allocutie van
30 Jur.i in de kerken verboden.
Te Rome is een Cronaca Nero (zwarte
kroniek) verschenen, waarin de voornaamste
persouen van het pauselijk hof met slijk
worden geworpen. De Rotneiuscbe Geeste
lijkheid heeft daartegen een krachtig pro
test uitgevaardigd, waarin op dit schan
daal de aandacht wordt gevestigd, als eeu
nieuw bewijs voor den ouduldbareu toe
stand, waarin Z. H. de Paus zich te Rome
bevindt.
De liberale Italiaansche pers raast weer
op de meest cynische wijze tegen Kardinaal
Lavigerie eu de anti-siavernijbewegiug
door deu Prelaat op touw gezet. De Tri-
buna schaamt zich niet den grooten Kerk
voogd eeu »intrigant< en een »farceurcte
noemen. Het wordt inderdaad eene eer door
dergelijke bladen te worden beschimpt.
De Romeiuscbe bladen ziju vol bizon-
derheden over den aanslag op de piazza
Colonua met een bom, terwijl dit plein
vol meuscheu was, die gekomen waren om
naar het daar gegeven concert te luisteren.
De muziek van het 5e regiment infan
terie ging juist het slotnummer vau het
programma spelen, toen eeu zware kual
op het plein weerklonk. Aan deu ingang
van de via del l'Impresa was eeue bom ge
sprongen.
Men kan zich gemakkeljjk de paniek
voorstelleu, welke zich van de menigte
meester maakte. Het was eene algemeeue
vlucht. Op de plek, waar de ontploffing
had plaats gehad, lagen verscheidene ge
wonden, die onmiddellijk naar eeue apo
theek op de piazza di Montecitorio wer
den vervoerd. Zij waren zes in getal.
De bom, welke van gegoten jjzer was,
had esn bolronden vorm eu was 12 centi
meters in doorsnede.
De dader, waut een voorbijganger heeft
slechts een persoon de bom zien werpen,
schijnt nog niet ontdekt. Over het doel
van deu aanslag loopeu de meeningen na
tuurlijk uiteen. Reeds denzelfden nacht wer
den huiszoekingeu gedaan. Het algemeen
oordeel ziet in de zaak een politiek doel.
Den vorigen dag toch was het geweest de
naamdag van den Keizer van Oostenrijk
en de jaardag van den dood van Ludovico
Wil ik u eerst nog eens inschenken, oom,
en dan den brief naar de post brengen?" her
neemt Grietje, nadat beiden een tijdlang hebben
gezwegen.
„Wou je den brief over de post zenden,
Grietje?"
„Maar oom-lief brieven worden immers altijd
per post verzonden!"
„Duizend gulden!.... Het komt niet terecht,
dat zal je zien."
Oude Peter spreekt half-overluid, als tot zich
zeiven. Hjj heeft den brief weer in de hand
genomen.
„Duizend gulden! Je kunt er heel wat land
voor hebben. Grietje, hij krijgt ze niet; ik doe
het niet! Het is mijn eigen geld. God weet, of
hjj het niet allemaal verkwist, zooals hij vroeger
met zijn geld deed!"...
„Maar oom!"....
De baas geeft geen acht op dien uitroep van
het jonge meisje. Hij breekt den brief weer
open, en neemt er ook de overige bankbiljetten
uit.
„U zendt neef Willem dus bet geld niet?//
vraagt Grietje.
i/Neen, meisje, ik heb mij bedacht; ik doe
het niet. Het is misschien ook maar beter dat
de jougen blijft waar hij is. Ik heb mij door
u laten bepraten, om hem die duizend gulden
te zenden, die hij zegt voor de reis noodig te
hebben. Laat hem daarginds blijven. Over een
paar weken of een paar maanden komt er weer
Mariui, den irredeutistischen republikein,
welke laatste jaardag door de Romeinscbe
republikeinen in hun vereenigingslokaal
feestelijk is herdacht.
Te Milaan zijn des nachts, vooral op
de brievenbussen, irredentistische biljetten
aangeplakt onderteekend: republikeinen
van Milaan.
Iugevolge de wet is het arrest van
het hooggerechtshof, tegen Boulanger en
zjjne medestanders bij verstek gewezen, aan
de woningen der drie veroordeelden door
een deurwaarder aangeplakt. Aan het huis,
hetwelk Generaal Boulanger het laatst te
Parijs bewoond heeft in de rue Dumond-
dÜrville, was reeds biunen 5 minuten na
het vertrek van deu deurwaarder van de
deur afgescheurd, waarop deze het had doen
vastplakken.
Eerstdaags verwacht men de vaststelling
van den datum der verkieziugeu in Frank
rijk. Reeds beeft de Minister van oorlog,
de Heer De Freyciuet, eeue circulaire ge
zonden aan de korpscommaDdauten, waarin
hun de instructie gegeven wordt, dat aan
de reservisten, die candidaat gesteld wor
den en gedurende de verkiezingsperiode tot
verdere oefening ouder de wapenen geroe
pen mochten ziju, verlof gegeven moet
worden, indien zg reeds onder de wapenen
zijn, of uitstel hunner oproeping tot na
afloop der verkiezingen.
Aan het Journal des Débats wordt uit
Rome verzekerd, dat op het jongste con
sistorie tot het vertrek des Pausen uit de
Eeuwige Stad in beginsel besloten is en
wel met bijna algemeeue stemmen. Dit
besluit is evenwel ondergeschikt aan de
gebeurtenissen, welke zijne uitvoering den
een of anderen dag noodig kunnen maken.
De Paus zal uit Rome vertrekken, wan
neer eeu oorlog, waatiu Italië betrokken
zal wezeD, onvermijdelijk blijkt. Ook is
nog in begiusel eene beslissing genomen
betreffende de voorwaarden, waaronder het
eerstvolgend conclaaf zal gehouden worden.
Wanneer de omstandigheden het eischen,
zullen de formaliteiteu van het conclaaf
tot haar meest bescheiden vormen worden
teruggebracht, opdat het buiten Rome kunne
gehouden worden.
In de provincie Jaen zijn de bosch-
branden aan de orde van den dag. Dezer
dagen woedde er brand op een dag op
twee verschillende plaatsen. Een derde
brand vernielde eene groote oppervlakte
grouds, terwijl drie branden uitbraken in
de bosscheu, welke het Rijk in de provincie
bezit.
Het bezoek van deu Czaar te Berlijn
schijnt nu toch ophanden te zjjn. Volgens
berichten uit Kopenhagen zou de Russische
Keizeriu met de jongste kindereu aldaar
een brief, alweer om geld, net zoolang tot ik
uitgeplunderd ben en langs de huizen moet gaan
bedelen. Duizend gulden! O, maar ik leek wel
gekl Zulke verkwisters denken dat iemand het
geld op den rug groeit. Ik doe het niet, en nu
is het uit
Grietje zou willen lachen en huilen tegeljjk.
Er is zoo iets onweerstaanbaar lachwekkends
in dit denkbeeld dat de oude Peter zich door
overdreven mildheid tot den bedelstaf zou
brengen.
//Dat ongelukkige geldl Wat beeft u er aan
oom, dag in dag uit over geld eu geldzaken
te tobbenl Alle menscben van het dorp weten
en vertellen, boe bet u altijd voor den wind is
gegaan. Eén enkele duizend gulden zal u waarljjk
niet armer maken, oom!v.v.
i/O, voor een jong meisje als jjj is het ge-;
makkelijk praten! Jullie, vrouwen, hebt met niets
anders te doen dan bet geld verteren, doch de
mannen....
Oude Peter loost een diepen zucht, maar
voltooit den zin niet....
„Grietje, Grietje, als ik terugdenk aan het
genot van geld verdienen!...."
De oude vrek strekt den arm boven de tafel
uit en maakt met de lange, gebogen vingers
zjjner knokkige hand eene beweging alsof hjj
goudstukken bjjeenharkte.
{Wordt vervolgd.)
i
