N I E WE No. 1433. Vrijfeg 30 Augustus 1889. 14de Jaargang. De toekomst van Italië. De vrek van IJdoorn. BIARLIM IBOHWEMfiHTSPBIJB Per 3 maanden voor Haarlem0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland Ir. p. p. 1,10 Voor het Buitenland 1,80 Afzjnderljjke Nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z AT ER DAG BUREAU: St. Janstraat Haarlem. AGITE MA HON AGITATE (I)IIIUT. PRIJS DER ADVEETENTIÉW Van 16 regela30 Ce Elke regel meer 5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Adverteutiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag en Vrjjdag- avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers KüPPEKS I.AUREY. 't Gaat met het Italiaansche volk zooals het eertijds ging met het uitverkoren volk van het Oud Verbond. Leefden de Israëlie ten volgens de goddelijke wet, dan werden zij gezegend in hun laud; deden zij zulks niet, dan vielen hun rampen, onheil en tegenspoeden van alle zijden ten deel. In welk een diepen afgrond is Italië ge vallen sinds het den helscheu strijd tegen recht, God en Kerk heeft aangebonden. De politieke toestand is allertreurigst. Het land wordt beroerd door allerlei par tijen en bonden. De loge heersciit er op permachtig. Zij is het, die aan den elleu- digen toestaud de grootste schuld heeft. Radicale en irredentistische vereenigingen houden zich dagelijks bezig met het bera men van plannen voor de verwezenlijking van irredentistische ideeën. Men weet wat de irredentisten willen. Eerst Trente en Triëst, daarna Nizza en Corsica en eindelijk Tessino. Op Oostenrijk vooral hebben zij het ge munt. Openlijk wordt de oorlog door de uiterste linkerzijde tegen het land gepre dikt. Eu wie weet zal niet eindelijk ge beuren wat de irredentisteu zoo vurig ver- laugen en begeeren. De pers in Italië gaat in hare afschuwe lijke bandeloosheid alle paleu en perken te buiten. Satan wordt in het openbaar door dichters en schrijvers geprezen als de geest van oproer, de wreker van de rede. Het zwarte vaandel van den Satan wordt in optochtenen bij feestelijke gelegenheden ont plooid.Crispi heeft verordend dat Satans vlag overal vrij mag wapperen. De zelfmoord neemt in Italië schrikver wekkend toe. Nog niet lang geleden werd de Minister van oorlog in de Kamer van het Italiaansche Parlement geïnterpelleerd over het groot getal zelfmoorden in het leger. Eiken dag, zeiae het liberale Kamer lid Torraca, brengen de nieuwsbladen be richten van zelfmoorden onder de militairen. Niet alleen ouder de officiereu, maar ook in de mindere rangen vermeerdert het aan tal op ontzettende wijze. De Regeering staat echter machteloos tegenover het kwaad, dat niet alleen epidemische ver woestingen aanricht ouder de soldaten, maar ook onder de bargers van het land. Trou wens tegen zedelyke rampen kan men enkel met goed gevolg zedelijke middelen aan wenden. Maar deze passen niet in het kader der logemannen, der vrijdenkers en der vij anden van de Kerk. De ontzettende ellende van het volk is bekend; zij heeft zich nog nimmer in zoo fcooge mate geopenbaard als thaus. Iu de eerste helft van de vorige maand vernietigden wolkbreuken, hagel en orkanen FE U1LLE T ON. 5) Vervolg) Zjj vond het beter, het gesprek over dit on derwerp niet voort te zetten. Het gebeurde trouwens maar zelden, dat oude Peter zich ver waardigde met Grietje te spreken over zaken. Zy was goed genoeg om het huishouden te be stieren meende hij. Aan geldzaken had zij niet het minste verstand. Dat redeneerde altijd over geduld en inschikkelijkheid. De menschen zeiden dit en de menschen hadden dat gezegd, en ze zouden willen, dat je den éenen ontzag, omdat hij toevallig je neef en je naamgenoot is, en den anderen, omdat hij graag zou willen trouwen met je huishoudster. En dat heet dan dat zoo iemand oppassend is en braaf, maar dat hem alles tegenloopt. Wat drommel, hoe zou hij ooit aan al het land zijn gekomen dat nu zijn eigen dom is, als hij had geluisterd naar de senti- menteele praatjes! Dat is allemaal mooi en goed in de boeken, maar je komt er niet mee vooruit. Als ziju neef Willem gedaau had als hij. dan zou hy niet noodig hebben gehad naar Amerika te gaan. Zij zeggen wel, dat het land daar goed koop ia, maar waarom zou je daarginds gaan zoeken, als je het hier te IJdoorn als het ware den ganschen oogst in vele provinciën van Opper-Italië; ja, in de provinciëu Yerona en Vicenza bleef schier geen enkele ge meente bevrijd van de schade door den hagel aangebracht. Er heerschte eene alge- rneene verwoesting. Het graan was tot rijpheid gekomen, het werd verdelgd; de hoornen, die voor de zijde-, ooft- en wiju- teelt van zoo groote beteekeuis zijn, werden vernietigd. Als men uu bedenkt, dat juist Opper- Italië door zijn graanbouw het meest, voor de voeding der inwouers van het schier eiland bijdraagt eu dat Italië zelfs iu ge zegende jaren niet meer dan het hoogst uoodige graan voor biuuenlaDdsch gebruik voortbrengt, dan kan men eenigszius na gaan, welk sociale toestanden Italië in het jaar 1890 staan te wachten. Zeker, lauden waar kapitaal is, kunnen jaren vau slechten oogst met gemak door staan. Men kau immers graan uit Rusland, Indië, Noorwegen en Australië ontbieden eu een iudustriëel laud bespeurt door den uitvoer van nijverheids-producten ternau wernood de meerdere uitgaven voor bui- tenlandsch graan. Maar iu Italië is zulks een geheel ander geval. Italië gaat op nijverheidsgebied niet vooruit. Daarbij komt nog dat de agrari sche beweging door het land is verspreid. De landbouwers voeren een hevigen strjjd tegeu de rijke grondbezitters, in den Staat. Voor dat de herfst geëindigd if, zal de voorraad graau zjjn verbruikt. Eu wat dan? Van 't Noorden tot het Zuiden is het land met socialistische bonden bezaaid, het anarchisme heeft groote vorderingen ge maakt; hoe brutaal zal het ziju hoofd ver heffen, als het den hongerigen kar. toe roepen. »In den uitersten nood bestaat er geen privaat eigendom meer, iedereen kau nemen, wat bij voor zijn levensonderhoud noodig heeft.* Aan plundering van graan-, meel- en broodmagazijneu is men in Italië ge wend; straffen bateu niet. Het volk zal aan de regeeringsmannen zeggen, dat de zen zelf de hoofdoorzaak zijn van den bestaanden nood, doordien zij verzuimden zorg te dragen voor de algemeeue wel vaart, door het opleggen van ondragelijke lasten, door eene valsche buitenlaudsche politiek eu door de ij lelheid van een zwak land, dat de wapenrusting vau de groote mogendheden wil nabootseD. Bij al die ellende komt nu ook nog de wanorde, die iu de fiuautiëu van deu Staat heersckt. Sinds jaren bestaat er een deficit van 300 millioen lire. Toen men onlangs iu het Parlement over dien ellendigeu toe stand wilde spreken, scheidde de Kamer op reces eu de Afgevaar ligden trokken huis naast je deur kunt krjjgen! Grietje heeft inmi'tdels het theegoed omge- wasschen. Zij bergt de porseleinen kopjes en schoteltjes voorzichtig weg, en brengt het ove rige met het blad naar de keuken. Zij doet haar schortje af, neemt haar hoed, en gaat, den baas alleen latende met zijne papieren en zijne pijp, door de achterdeur naar buiten. Nu haalt zij eens diep adem. Welk een verschil, die at mosfeer van jicht en ouderdom en schraapzucht daarbinn-n, en de frissche, geurige zomerlucht hier in deu tuin Het is zooveel aardiger, naar de bloemen te kijken, dan naar de papieren van baas Stavels; zooveel liefelijker, naar het gefluit der vogeltjes te luisteren, dan naar gesprekken over de waarde van het geld! Al heeft Grietje het grootste deel van den dag het gezicht op diezelfde bloem perkjes en diezelfde knoestige, links en rechts kromgegroeide appe'.boomen, het verveelt haar nooit. Zij houdt zich ditmaal niet lang in den tuin op, daar zij weet, dat zij Kees Dobbels zal ontmoeten. Het is Donderdag-avond, en dan gaan ze samen naar de dorpsschool waar de repe tities van de zangvereeniging worden gehouden. Op zij van het huis kwam Kees haar reeds tegemoet. Niet dat hem bet huis was verboden! Oude Peter zou hem ontvangen hebben gelijk hij ieder ander deed. Maar Kees vond het min der aangenaam, meer dan strikt noodig was in aanraking te komen met iemand die zijne toe stemming tot je huwelijk niet geven wil, en aan waarts, vergenoegd als schoolknapen die onverwachts vacantie krijgeu. Het Itali aansche finantie-wezen geljjkc op eene schare straatvegers, die de modder wel tot eene bedenkelijke hoogte opvegen, doch die het vuil niet laten weg halen. Wij zwijgen hier nog van deu kerke- lijkeu eu militairen toestaud van het schier eiland; zooveel echter is zeker, dat het met Italië's toekomst treurig is gesteld. Klaarblijkelijk voert de Almachtige zelf den strijd voor zijn Gezalfde op aarde. IsFitenl a n d^ Twintigduizend arbeiders, werkzaam aan Londenscbe steenkooldepots, hebben den arbeid gestaakt. De steenkoolprijzen op de Theems bereiken eene verbazeude hoogte. Vijftig sh. per ton wordt vergeefs geboden. Verscheidene stoomers worden enkel door kolengebrek verhinderd te vertrekken. Ongeveer 300 stoombooten liggen onge- lost of half geladen op de Theems. De spoorlijueu staakten het goederenvervoer naar de dokken, eu alle Oost-Loudeusche spoorwegstations zijn opgepropt met goe deren, waarmee men geen raad weet. Gisteren-middag liepen er geruchten, dat de werkstaking geëindigd was door eenswording tusscheu de dokbesturen eu de werkstakers. Aaustonds ontstond er eene groote beweging ouder de werkloozeu naar de dokken, waar zij echter ontdekten dat zij misleid wareu geworden. De geheele wijk der dokken gelijkt eene doodeustad. De kantoren zijn overal gesloten en de klerken weggezonden. De secretaris der commissie uit de werkstakers confereerde Diusdag-middag metde beraadslagende dok- besturen. Hij kwam mededeeleu, dat de werkstakers volharden in hunne oorspron kelijke eiechen. Daarop werd hem een schriftelijk antwoord overhandigd, waarin de dokbesturen herhalen, dat de eischeu der dokarbeiders niet iuwilligbaar zijn. Da dokbesturen weigeren mede eeue scheids- rechtelijke oplossing voor het geschil. Zij hebben bij rondschrijven aan de handels kringen doen weten, dat de dokmaatsehap- pijen niet aansprakelijk zijn voor eeuiger- lei schade, door de werkstaking veroor zaakt. De vleescbhouwers van Sinithfield slaag den er in eene hoeveelheid, voornamelijk Hollandsch geslacht, jl. Dinsdag uit Deptford aan te voeren. Driehonderd politie-agenteu moesten de bezending baschermen tegeu het haar achtervolgende, 'tierende gepeupel. Er zijn braudbrieven ontvangen, waarin de werkstakers dreigen gedeelten der City iu brand te steken, mochten de dokbestu ren halsstarrig big ren. De aanhitsers zoeken wien je daarenboven meer geld schuldig zjjt dan je betalen kunt. Kees Dobbbels heeft met de meeste menschen, die voor dag en dauw in het veld zijn, de eigenaardigheid gemeen van graag tegen eene deurstijl te leunen of over een hek te hangen, als het werk af is. Hij is een stevig, breedgeschouderd man van omtrent dertigjarigen leeftijd. Zijn uitzicht houdt het midden tussohen dat van den stedeling en van den landbouwer. Hij heeft zoo iets wat reeds bij de eerste ontmoeting vertrouwen inboezemt, maar vlug in zijne bewegingen is Kees Dobbels niet. Zij namen naast elkaar plaats op de bank, terwijs Kees Dobbels zijne pijp voor den dag haalde. «Van morgen heb ik hem gesproken. Ik heb hem verteld wat wij onlangs samen bespraken," zegt Kees. Grietje behoeft er niet naar te raden, wie met dat «hem// wordt bedoeld. //En wat heeft hij gezegd?// //Hij zei, dat hij het al lang voorzien had. llij had het uitgerekend op paj/ier. Dit zou wel het laatste jaar zijn, zei hij. Maar hij zou wel zorgen er niet bij te kort te komen. Ik kon wel begrijpen, zei hij, dat bij de zaak gerechtelijk zou vervolgen, ingeval ik in gebreke bleef de reute van de hypotheek te voldoen.// „Zoo, en heeft hy verder nog iets gezegd?" „Ja. Ik zei, dat, als hij toestemming gaf tot ons huwelijk, de hypotheek dan nagenoeg kon worden afgelost met het geld dat u toekomt," deze dreigementen van zich af te schuiven. De schepen der Castle Line ondervinden alsnog weinig vertraging, maar vertrokken half geladen. De aankomende stoomers dier ljjn worden naar Southampton gericht. De General Steam Compagny en andere op Hol land varende maatschappijen hebben eene schikking getroffen met de Great Eastern' spoorwegmaatschappij, waarbij het goede renvervoer tijdelijk en gedeeltelijk over Harwich wordt geleid. De General Steam- Compagny tracht eene beweging uit te lok ken om de Londenscbe dokken onder een onafhankelijk havenbestuur te brengen gelijk de Liverpoolsche en Glasgowsche. Eene dreigeude werkstaking onder de voerlieden der staalspostkarren werd slechts voorkomen doordien de postmeester- generaal terstond eene loousverhoogiug be willigde. Gladstone heeft aan de Daily News een brief geschreven, waarin hij eeue uiteen zetting geeft van de Turksche gruwelen in Armenië, waarop hij de aandacht vestigt, terwijl hij de verwachting uitspreekt, dat Eugeland, hetwelk volgens tractaat het recht bezit den Sultan tot verantwoording te roepen, de beschuldigingen grondig moge onderzoeken. De Raad van het Legioen van eer heeft in eeue bijeenkomst van eergisteren, overeenkomstig besluit van 24 November 1852, Boulauger eu Dillon geschorst in alle rechten eu eerbewijzen van hun rang iu het Legioen van eer. üit Athene meldt men, dat Cbakir Pacha deu gedelegeerden der opstandelin gen verklaard moet hebben, dat bij hunne eischen niet kan onderzoeken, alvorens alle opstandelingen de wapenen hebben neer gelegd; dientengevolge legden de gedelegeer den huune taak neer. De Porte heeft eeu contract voor een langdurig onderhoud van 50,000 man troepen op Creta ge sloten. Crispi laat, gelijk reeds door ons werd aangekondigd, het Vaticaau van alle kanten streng bewaken. Er zjjn op vele punten politieposten in de nabijheid van de Pause lijke woning opgesteld en het spioneeren is in volle werking. De personen, die de? avonds bezoeken op het Vaticaan afleggen, ondervonden reeds de gevolgen ervan. Toen Kardinaal Rampolla dezer dagen bezoek had gehad van eeu Romeiusch edelman, werd laatstgenoemde bjj het uitgaan van de bronzen deuren onmiddellijk achtervolgd door twee Italiaansche gendarmen en een weinig verder op zijn weg door twee po- litiebeambtenaren. Zij liepen voor eu ach ter hem te draaien eu vroegen ten slotte iu slecht Frauseh of bjj ook wist, hoe laat het was. Dergelijke ontmoetingen hadden „En toen „Ja, daar kregen we woorden over, niet erg, maar hij maakte zich toch boos. Het was zoo duidelyk als iets, zei hij, dut het mij om uw geld te doen was, en hij zou nooit zjjne toö- stemming geven. En toen heb ik gezegd, dat het zoo duideljjk was als iets, dat hy een voor wendsel zocht om zijne toestemming te weige ren, alleen maar opdat hij uw geld niet zou behoeven af te geven." „Hij heeft er mij geen woord van verteld, Keest Hoe kan iemand zoo zijn!... Hij heeft er u niet over durven spreken, Grietje." Hij liet mjj uitpraten, en vroeg toen op zijn gewonen, krenkenden toon of ik nog wat te vertellen had. Ik werd nijdig. //Denk er aan," zei ik, „dat als Grietje het geld niet mocht krijgen, dut hare tante haar gelegateerd heeft, dat uw neet Willem alsdan de be?cï !v- king krijgt over die twaalduizend gulden." //Ik lach met al dergelijke praatjes,// zei hij. „Grietje,// zei hij, //is een goed meisje, maar zij is net als alle jonge meisjes, zij is niet ferm genoeg." Als jij zoo dwaas wilde wezen om je geld weg te gooien, dat zou hem spijten, maar bjj kon het je niet belettenIk heb geen woord meer gezegd, maar ben heengegaan. Die zaak is afgepraat. Dat zal wel het laatste zjjn, en dan moet ik naar iets anders uitzien...." Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1889 | | pagina 1