BINNENLAND.
iederen Koning van Portugal by zyne
troonsbestijging ten deel yalt.
Wat het weren van den Engelschen
handel in Portugal betreft, deze maatregel
wordt te Lissabon niet van duurzamen
aard geacht. Men beschouwt deze beweging
als eene plotselinge uiting van toorn, door
Engelands houding uitgelokt; maar men
voorziet dat zij niet zal aanhouden, omdat
zy in strijd is met de economische wetten
en met de belangen van Portugal zoowel
als met die van Groot-Brittannië.
Yan Rome wordt aan VObservatcur
francais gemeld, dat de Koning van Italië
eene zeer ernstige zenuwaandoeniug heeft
gehad.
De ontroering door het overlijden van
zyn broeder bij hem teweeggebracht is zeer
groot. Men vreest voor zijne gezondheid.
De Koning is geheel ter neder gedrukt.
Koloniën.
GEMENGDE BERICHTEN.
BATAVIA, 20 December. De Inspecteur
van den burgerlijken geneeskundigen dienst
heeft in een schrijven aan den chef van
den geneeskundigen dienst gewezen op de
hooge waarde als voedingsmiddel van de
soja-boon-kedele of katjang kedele, die in
sommige streken van Java geteeld wordt
en geroosterd of in den vorm van boonen
kaas gegeten wordt, maar elders op Java
in het geheel niet voorkomt. Op veizoek
van den Inspecteur is zijn schrijven aan
den Directeur van Binnenlandsch Bestuur
meegedeeld en deze heeft er afschriften
van gezonden aan de hoofden van gewes
telijk bestuur, met aanmaning om den aan
plant van dit gewas, doch met omzichtig
heid, te bevorderen. De kedele is de boon
van de glycina lispeda, waaruit in Japan
de bekende soja wordt gemaakt, terwijl
brood, uit het meel er 7an bereid, uitste
kend is voor lijders aan suikerziekte. In
den laatsteu tijd is de teelt van sojaboo-
nen in Duitschland met gunstig gevolg
beproefd.
Keizerin Augusta. Sedert den dood van
de Keizerin-grootmoeder worden de Duitsche
bladen, hoe protestantseh of evangelisch gekleurd
zij ook mogen wezen, niet moede de verheven
deugden dezer vorstin te roemen. En wat meer
is, zij lichten hare deugden met voorbeelden uit
haar leven toe.
En toch was het deze edele vrouw, die zich
eene aartsvjjandin van den zoo noodlottigen cul
tuurkamp toonde. En toch was Keizerin Augus
ta het, die de Geestelijke Orden trachtte te be
schermen. Zij streed steeds voor het behoud der
Geestelijke Zusters. Dat ze destijds niet allen uit
Duitschland zijn verjaagd, is aan hare tegenkan
ting, aan haar invloed op den ouden Keizer te
danken. Beiden moeste echter zwichten voor
den man van ijzer en bloed.
Dezelfde Keizerin had gedurende meer dan
20 jaren eene Geestelijke Zuster, eene Eranciska-
nes, die haar verpleegde. Zij moest dus de Ka
tholieken meer van nabij kennen, dan zooveel
anderen, die steeds op de katholieke instellingen
smalen. Zij wordt ook door dezelfde bladen ge
roemd wegens hare schranderheid. Men meldt
zelfs dat Göthe haar oordeel op hoogen prijs stelde.
Welnu, wie heeft dan in den cultuurstrijd
goed gezien, wie had het rechte einde, de schran
dere en deugdzame Keizerin, die de Geestelijke
Orden ondersteunde en beschermde zooveel zij
kon, of de mannen, die ze over de grenzen
joegen? De Keizerin, die de Geestelijke Orden uit
hare werken had loeren kennen, of de mannen
van den evangelischen bond, die nu nog den
cultuurkamp eiken dag zouden willen begin
nen, en beweren, dat de Katholieke Orden
r eichsfeindt ich en staatsgefahrlich zijn?
Indien Keizerin Augusta ongelijk had de Ka
tholieke Orden te beschermen, dan was zij in de
earste plaats de staatsgevaarlijke en de rijksvy
andige. {V. W.)
Portugal en John Buil.In Afrika ligt de
twistappel tusschen den Portugees en den En-
gelschman. Portugal heeft alles willen toegeven,
heeft gevraagd om een onderzoek in de zaak,
om een scheidsrechter. Dit alles mocht niet ba
ten. Het heeft een groot, zeer groot ongelijk in
onze verlichte eeuw, namelijk van de zwakste te
zjjn. En wijl Engeland van zijne overmacht over
tuigd is, daarom wil het niets anders, dan dat
Portugal naar zijne pijpen zal dansen.
Ea wie zal nu zijne stem tegen deze onbil
lijkheid, tegen dit onrecht verheffen? Tot nog
heeft niet eene der groote mogendheden hare
stem laten hooren. De groote bladen, die an
ders dadelijk gereed zijn om de maebt der pers
te doen gelden, zwijgen. Zij, die roof en geweld
tegen Kome vergoelijkten, zullen waarschijnlijk
hetzelfde doen ten opzichte van het zwakke Por
tugal.
En als eenmaal de pauselijke macht, wat ech
ter nimmer zal gebeuren, van de aarde mocht
verdwijnen, dRn zou er voor de verdrukten, de
zwakken nergens eene stemmeer opgaan, om hen
tegen onrecht en ongerechtigheid te verdedigen.
Geen heel blij verschiet voor de kleine Sta
ten.
Portugal heeft in deze quaestie de verstandig
ste partij gekozen en gezegd, ik onderwerp mij,
omdat ik in de onmogelijkheid ben voor mijn
goed recht te vechten.
Het beste, wat Portugal doen kan, is eene
vuist in den zak te maken, want zoo als het
spreekwoord zegt, tegen een bakoven kan men
onmogelijk gapen, al waren te Lissabon duizend
Tindals. (V. W.)
De commissie van rapporteurs uit de
Tweede Kamer over de pensioenwetten heeft,
alvorens eindverslag uit te brengen, nadere in
lichtingen en gegevens van den Minister van
Financiën gevraagd.
De Eerste Kamer zal a. s. Maandag 27
dezer, des avonds te half 9, i®< openbare ver
gadering hare werkzaamheden hervatten.
De Landbouw-Commissie is gereed met
baar onderzoek naar den toestand van den land
bouw. Het eindrapport kom in de Meivergade
ring der commissie in behandeling.
Door den Minister van Financiën is aan
den architect P. J. H. Cuijpers opgedragen de
vervaardiging eener teekening voor nieuwe munt
biljetten, die iets kleiner zullen zjju dan de
bestaande.
„Recht voor allen" deelt mede dat de
geheime socialistische Vereeniging van het spoor
wegpersoneel thans 1000 leden telt.
Naar aanleiding van de v ij and e-
lijke houding, door de Portngeezen tegen den
handel met Engelaud aangenomen, wordt door
een koopman uit Lissabon het volgende aan
het A. Hbld. geschreven.
*Ik acht mij verplicht, u op den afkeer der
Portugeezen om voortaan Engelsch goed te koo-
pen te wijzen, opdat de Nederlandsche handel
daarmede zijn voordeel doe. B. v. de boterhan-
del. Geeft men hier eenmaal de voorliefde van
boter van Cork op, dan staat niets in den
weg WBarom niet maandelijks duizenden
vaatjes uit Holland zouden komen.
//Ook van andere vakken van handel biedt
zich eene gunstige gelegenheid aan. Portugal
voert b. v. groote hoeveelheden ordinaire ka
toenen goederen in, voornamelijk in Afrika.
Vroeger een monopolie van Manchester, worden
zulke goederen ook in Holland vervaardigd, b.
v. voor Ind:ë en ook voor de Nieuwe Afri-
kaansche Handelmaatschappij. Twte stoomboot-
lijnen van Liverpool vinden haar bestaan in
het vervoer van katoenen goederen.
vOok aardewerk. De groote fabrieken in
Maastricht en Delft kunnen niet spoedig genoeg
leveren. Maar a er moeten in Holland nog wel
andere bestaan, die nog niet met Portugal wer
ken. Ingelegde vruchten en eetwaren van Hol-
landschen oorsprong komen weinig voor, maar
vallen zeer in den smaak, daar zij niet zoo
seharp zijn als de Engelsche.
Er is dus tbans eene goede gelegenheid nieuwe
artikelen in Portugal in te voeren en daarvoor
propaganda te maken.
Tot het geven van inlichtingen is vermoede
lijk de consul-generaal der Nederlanden te
Lissabon, de Heer E. George, wel bereid.
Een der vergaarbakken van de
Standard-Oil Company te Constable Hook
zoo wordt uit New-York gemeld is in brand
geraakt en eene hoeveelheid van 15,000 hecto
liter petroleum ging daarbij verloren.
Het gebruik van blanketsel in Amerika. Een
staiitiicua, die nauwkeurige opgaven verzameld
heeft over de hoevetlhedeu blanketsel es
//schmink", die jaarlijks in de Vereenigde Staten
gebruikt worden, deelt mede, det men voor de
som, die Amerikaansehe vrouwen en meisjes tot
verfraaiing van haar gezicht besteden, jaarlijks
37000 huizen zou kunnen laten opschilderen,
b irekend tegen 180 gulden par huis.
Van het te Schiedam tehuis be-
hoorende barkschip Nèerlands Vlag, kapitein
D. J. Broawer, wegens muiterij onder de equipage
iu de haven vau Nieuwtdiep biunengekomen,
zijn negen schepelingen wegens poging om te
deserteeren door de politie te Helder opgevangen
en achier slot en grendel gebracht, terwijl een
tiende wist te ontsnappen en nog niet is opge
spoord. Een gerechtelijk onderzoek zal worden
ingesteld.
De Heer Robert Giffsn, een b e-
roemd Engelsch statisticus, berekende dat de
rjjkdom van het Vereenigd Koninkrijk in 1885
bedroeg 10,037 millioen pond sterling of onge
veer 131/2 malen de nationale schuld. Een zesde
van het geheel of 1691 millioen bestaain (grondbe
zit. Een vijfde of 1927 millioen wordt vertegen
woordigd door buizen, welke een jaarlijkaah in
komen van 128 millioeu opleveren. De winsten
der landbouwers zijn 65V4 millioen. Openbare
fondsen (buiten de nationale schuld) werden
geschat op 527 millioen, buiteulaedsche fondsen
op 500 millioen. Van de geheele 10,000 millioen
waren er 8500 millioen, welke winsten afwierpen
ten bedrage van 552 millioen.
Vergeleken met twee voorafgaande 10-juar-
lijksche tijdperken was de vermeerdering 1489
millioen ef 17V2 pCt. boven 1875, terwijl da
cyfers over 1875 40 pCt. meer zijn dan 1865.
I11 1885 was het kapitaal in land 316 millioen
of 15 pCt. minder, het kapitaal in huizen 507
millioen of bjjna 36 pCt. meer; de winsten van
landbouwers daalden van 667 tot 522 millioen,
dus tusschen 20 en 25 pCt.; de winsten der
spoorwegen rez*n van 655 tot 931 millioen
in de 10 jaren. De inkomsten uit buitenlandiche
effectea rezen van 68 tot 84 millioen. Tusschen
1865 ,en 1875 vertoonde elke brou van inkom
sten eene vermeerdering, zaodat de cijfers niet
in alle opzichten gunstig kunnen genoemd wor
den. Verschillende mogel'jke oorzaken werden
door den Heer Giffen daarvoor aangewezen,
zooala de groote vermindering in de prijzen tus
schen 1875 ea 1885, die hij op 15 pCt. schatte,
en de waardevermindering van zilver, welke hjj
op 12 pCt. stelde. Engeland bezit van den ge-
heelen rijkdom bjjna 8V2 tiende, Schotland 1
tiende en Ierland i/j tiende. Naar den rijkdom
gerekend behoorde Engeland 576, Schotland
64 en Ierland 30 vertegenwoordigers in het
Parlement te hebben.
Een meisje van tisn jaar te L o-
garde (Coirère) zou met haar zusje van vjjfjaar
de koeien te drinken geven. Voor de aardigheid
bond zij bet wicht aan den staart van een der
dieren vast en zette dit met geschreeuw en sla
gen aan, tot het als dol ging rondhollen. Toen
men de koe tot staan bracht, was het arme
kind dood.
Van /Volkstellers" in Twente
ontving de Tw. Ct. voor en ca ettelijke „er-
varingsn//, welke hieronder tot een tuiltje zijn
vereenigd.
1. In een huisgezin, bestaande nit drie ge
zusters, had men op alle drie de bruine kaarten
achter vraag 3 ten antwoord geschreven: //Als
hoofd."
2. In een ander gezin leefden drie mannen,
bij wien een vman" van 4 maanden oud, die
denzeltden naam Johannes droegen. Om ze te
onderscheiden, had men evenals in de spreek
taal, ingevuld: Jannes, Jeunes en Jennesken.
3, Op eene witte kaart was achter vraag
11J: waar was hij toen? met duidelijke letters
geeohrevec: vlo bedde."
4. Een echt brekesp 1 had in elke rubriek
een woord geschreven, die samen den volgenden
zin uitmaakten: „Eéa gek kan meer vragen dan
honderd wiezen kunnen antwoorden; het is mij
ten minste veel te geleerd of!" Toen de teller
sprak van overtrediog eu boete, stelde deze
vwicze" wijsneus voor om het af Ie maken voor
een lekkeren krintenweggenl
5. Een teller teo plattealande deelt ons mede,
dat hij van de 854 kaarten er zelf 851 had
moeten invullen. Het was hem bij vele //jonge"
meisjes voorgekomen, dat zij* zich veel te jong
hadden opgegeven. Em van 36 zomers oud, die
er niet om durfde jokken, had hem vriende
lijk verzocht het niet verder t» vertellen!
6. Iemand schreef achter de vraag of hij
voor eigen rekening de zaken dreef: Een verzet
(hypotheek) van 2500 gld.
7In dienst van een kerkgenootschap had iemand
opgegeven het ambt te bekleedan van orgel
trapper wat een colLga van hem had aangeduid
met hel woord: windmaker!
Algemeen zijn onze berichtgevers van gevoe
len, dat de telkaarten voor den boerenstand veel
te geleerd (te ingewikkeld) waren ingericht en
tot noodcloozen omslag voerden.
Met het bedrijf* en: hoeveel personen zijn
onder hem werkzaam?//, alsmede: //in wiens
dienst is hij?" is wst omgehaspeld. Hier werden
knechten en meiden alleen als dienstbaren aan
gemerkt, daar ook de kinderen die helpen wer
ken, ja elders zelfs de gansche familie tot de
echtgenoote incluis! (Af. 22. Ct.)
Gerrit Kluin (in het Engelsch
heet hij Yaret Clewin), het boertje uit Twelloo,
werd Woensdag andermaal voor den magistraat
van Dalston (Oost-Londen) gebracht wegens land-
looperjj. Een politie agent verklairde, dat zijne
zuster en zijne kinderen ziek waren tenge
volge van uitputting en koude, en dat Kluin
niet de miDSle middelen bad. De magistraat
(de Heer Haden-Corser) verklaarde, dat hij met
den Nederlandschen consul gecorrespondeerd
had en dat deze had aangeboden het geheele
gezin naar Nederland terug ts zenden, maar
Kluin zeide liever van honger te willen sterven
dan naar Nederland terug te keeren. Op eene
vraag van den magistraat wat hij zou doen als hij
hier bleef, verklaarde Kluin, dat hij werk wilde
zoeken als een arbeider, waarop de magistraat
zeide, dat er in Engeland duizenden arbeiders
zijn, die geen werk hebben. „Indien gij," zoo
voegde hij er bij, „toch hier wilt blijven, dan
moet gij naar de gevaDgenis. Uw consul heeft
veel moeite in deze zaak gehad, maar daar gij
zijn aanbod niet wilt aannemen, veroordeel ik
u thans tot eene maand dwangarbeid. Wordt gij
opnieuw op bedelen betrapt ik waarschuw
u dan geef ik u drie maanden en voor de
derde maal twaalf maanden."
Toch bleef de man er bij, dat de meDSchcn
in Engeland zooveel beter zijn dan in Neder
land. Dij kan er nu eena over nadenken.
Volgens het Politienieuivs krijgen do
agenten te Amsterdam 's avonds om tien uur,
alvorens vier uur op straat te gaan, een kop
bouillon, van bouillontabletten getrokken.
Beleedigd. De vermaarde, onlangs
te Mentone overledene chirurgijn Dr. Butkin
stond er voor bekend, dat hij met grof krijt
schreef. Honderd roebel was hij gewoon te schrij
ven voor eene enkele visite bij lieden, die T
goed betalen konden. Eens liet hem een Rus
sische Prins, millionair, roepen; Bo.kio maakte
eene korte visite, schreef een recept voor en
ging heen. Den volgenden dsg verklaaida ziju
patiënt volmaakt gezond te zija en bood hem
met veel plichtplegingen twee bankbriefjes van
20 roebel aan.
Botkin maakte een afwerend gebaar en zeide
op gemaakten minzamen tooe: „Behoud dat:
zie, het is mjjne gewoonte van arme lui nooit
iets aan te nemen."
Uit België doen zich ook len
te-profeten hcoren. Zij gronden hunne voor
spelling op het feit, dat men te La Louvière
een grooten zwerm zwaluwen naar het noorden
heeft zien vliegen. Het ia evenwel te vreezen,
dat een zwerm zwaluwen evenmin als éen zwa
luw lente zal maken.
De vermaarde Engelsche kansel-
redeuaar Spurgeon heeft nu zijn 35e deel pree-
ken in het licht gezonden. Er zijn nu niet min
der dan 2100 preeken van hem gedrukt.
Be duels van Von Bismarck. D e Revue acadé-
mique mensuelle heeft uit Berlijn inlichtingen
ontvangen omtrent eenige bizonderheden uit Von
Bisma.ck 's jeugd, bizouderheden, die een eigen
aardig licht op diens karakter werpen. Men
meldt haar namelijk, dat Von Bismarok gedurende
zijn studententijd ongeveer zestigmaal geduelleerd
heeft. Daarbij werd hij slechts eenmaal gewond;
het litteeken is nog zichtbaar. De student, die
hem die wonde toebracht, heette Biedenweg,
was te Breda geboren en overleed sli Procu
reur-Generaal te Stade.
Te Graz, is nu ook sen //bond te
gen het hoed-afnemen" gesticht, welks leden
van 1 Februari af, in het belang van hunne
gezondheid, bij het groeten niet meer het hoofd
zullen ontblooten maar op militaire wijze zullen
„aanslaan."
Welke eischen in sommige stre-
ken van Friesland aan eene menschelijke woning
worden gesteld is in deza week te Oudehaake
gebleken. Het land van K. IJ. aldaar was Dins
dag-avond nog land en niets voorspelde de
metamorphose, die het in een enkelen nacht zou
ondergaan. En toch Woensdag-morgen stond
er een huis, kant en klaar, en recht huiselijk
steeg de rook nit den schoorsteen naar boven
Eene quaestie over eigendomsrecht was de reden,
van dezen nachtelijken arbeid en de duizend
kunstenaar, die aan dit wonder van bouwkunst
het aanzijn gaf, was een timmerman uit Wirdim.
Overigens heeft mea in de beidestreken de
voorbeelden voor het g jjpen van woningen, die
binnen den tijd van enkele uren worden opge
trokken. Treedt een paar ia het huwelijk, dan
wordt door de gezamenlijke bloedverwanten eene
woning van plaggen en riet opgetrokken, die
nog denzelfden avond door de jonggehuwden
wordt bewoond.
Te Londen is een Prins nifhet
Huis der Bourbons, Charles de Bourbon d' Estc
Paleologue de Conzague, Prins van Montferrat
en Mantua, door het Hof van Faillissementen
bankroet verklaard. Zijn passief bedraagt duizen
den en zijn actief is nihil.
Een van beiden. Een heer te Oxford,
die eene groote partij wilde garen, noodigde
daarbij ook een bekwaam musicus, Parratt ge
naamd, en verzocht hem beleefd dan tevens zijne
muziek mee te willen brengen, doch vergat
er eene uitnoodigiug bij te voegen voor Mevrouw
Parratt.
Daarop schreef de musicus: „Wanneer ik eene
vriendschappelijke uitnoodigiug als gast aanneem
ga ik nooit zonder mijne vrouw mee te nemen;
word ik echter als musicus gecoodigd, dan reken
ik daarvoor 50 pd. st. (f600).
In het kantoor van een geldwis
selaar te Belgrado is ingebroken door dieren,
dis 12,000 dukaten stalen en alle daar aanwe-
wezige aandeelen en obligatiën hebben
verscheurd.
Bij hevig stormweder zwalkte op
ongeveer een halfuur van dan Ttxelschen wal
eene Heidersche vie'met drie personen bsmand,
midden op de holle zee. De zeiltjes waren stuk-
gewaaid sn tevergeefs beproefden de mannen
het land te beieiken. Ondanks den storm verliet
de blazerschipper P. Z-gel, die reeds menige
stoute reddiüg volbracht, de haven en stevende
nsar de in nood zijude mannen. Na een gevaar
lijken toch bracht hij boot en bemanning ia
behouden haven.
Naar Het Centrum verneemt moet de
directie van het //Psleia voor volkavlijt" ta Am
sterdam niet veel pleizier hebben van het Eu-
geirch gezibchap en zijne vieze rertooningen.
Men meldt met zekerheid, Jat zij in de laatste
14 dagen ongeveer 7000 gulden heeft moeten
bijpassen.
Een bewoonster van de Albert
Cuypstraat te Amsterdam, moest de hulp der
politie inroepen, en wel om haar te beschermen
tegen de aanvallen van hasr veertienjarigen zoon.
Nadat het lieve knaapje zijne moeder had mis
handeld, dreigde hij haar met een mes te zullen
aanvallen. De politie nam het veelbelovende
venije mede naar de politiepost.
Binnen de 24 jaar, zegt //The
Daily News," zullen electrische booten op da
Boven-Theems varen en zullen stoombooten
geheel verdwijnen. In deze booten zijn geen
stoomketels, fornuizen, machines, geen stokers
of machinisten noodig, waardoor veel ruimte
wordt gewonnen. De grootste electrische boot op
de Theems is 65 roet lang en kan 60 reizigers
bevatten. Ze kostte 2000 pd. st.
In het Crystal-palaoete Londen
wordt van 24 Jacuari tot 1 Februari eene ten
toonstelling van wieiers gehouden.
Voor de b e t r e k k i n g v a n i n s p eo-
teur over de bouwpolitie te Botterdam, op eene
jaarwedde van f1500, hebben zicb, naar wjj ver
nemen, ruim 90 sollicitanten aangemeld.
Sedert den 21 Augustus 1889, toen
een persoon, die gebeten door een dollen hond
en in de maand Juli in hst Instituut-Pasteur
was ingeëut, overleden was, ziju in die inrich
ting 850 zieken, als door een dollen hond ge
beten, behandeld zonder dat een hunner over
leden is. Gelijk men ziet, zegt het bulletin me
dical, is de statistiek omtrent de behandeling
van zoodanige lijiers, die in den beginne zoo
aanmoedigend was, in vervolg vsn tijd nog gun
stiger gewordeD, en de thans verkregen uitkom
sten overtreffen de verwachting, dia men aan
vankelijk van de inenting heeft gekoesterd.
Te Botterdam waar door een E n-
gelsch operettengezelschap het vuile tooneelatuk
Falka in don grooten schouwburg werd opge
voerd, hebben eenige met recht verontwaardig
de Katholieken van hunne afkeuring doen blijken.
Bij bet optreden vau een dronken kloosterbroe
der brak op alle rangen een luid en langdurig
gefluit uit, dat een applaus, 't welk men daar
tegenover wilde stellen, geheel overstemde. Zij,
die aiffleerden, werden door de politie beet ge-
