BI N N E N L I).
Koloniën.
GEMENGDE BERICHTEN.
De Minister van oorlog gaf te kennen,
dat er niets belangrijkers is dan eene reor
ganisatie van het leger. Hi] is voor den
algemeen verplichten krijgsdienst. De R,e-
geering, zegt hij, behoort het geschikte
oogenblik te baat te nemen om dien maat
regel in te voeren.
De Kamer nam hierna met 143 stemmen
tegen 31 het eerste artikel van het ontwerp
tot invoering van het algemeen stemrecht
aan.
BATAVIA, 28 December. Iemand, die
zeer onlangs de onafhankelijke Battaklan-
den bezocht, vertelt in de Deli Ct., dat
daar nog altijd onrust heerscht, ten gevolge
van kleine benden Atjehers en Gajoe's, die
schattingen in geld en levensbehoeften van
de bewoners heffen, hunne vrouwen met
geweld wegvoeren enz. Het gezamenlijk
aantal dier maraudeurs wordt op 300 ge
schat.
Bij besluit van den Gouverneur-Ge
neraal van Nederlandsch-Iudië van 18 De
cember 1889 No. 8, is bepaald, dat op
een nader vast te stellen dag in de
maand Mei a. s., door den President der
Preanger regentschappen eene openbare
aanbesteding zal worden gehouden voor
de exploitatie, binnen den tijd van drie
achtereenvolgende jaren, van het djatibosch-
perceel Tjongkang (gelegen in het district
Dermawangi, afdeeling Soemedang, resi
dentie Preanger regentschappen), groot on
geveer 2707a bouw.
Aan het slot van een artikel in De Tijd, ge
teld De Kerk en de Vrijmetselarij in Frankrijk,
naar aanleiding van den levendigen strijd in de
liberale en republikeinsche pers ten aanzien van
de rechtmatige en gemotiveerde weigering van
Z. D. H. den Bisschop van Grenoble om de
Geestelijkheid te doen deelnemen aan de lijk-
staatsie van den overleden Prefect Delatte, waarbij
de vrijmetselarij en corps optrad en dus ofliciëel
vertegenwoordigd werd, zegt genoemd orgaan
zeer terecht:
//Aan geen enkel persoon weigert de Kerk
den toegang tot hare Heiligdommen, doch al*
een zeker getal personen in openbaar samenkomen
onder de banier van eene veroordeelde vereeni-
ging, zich met de insigniën dier vereeniging be-
kleeden, dan verdwijnt de persoonlijkheid van
ieder afzonderlijk, en he ft men alleen te doen
met de vereeniging al* zoodanig. Vandaar dat
in Frankrijk en overal elders de toegang tot
kerken en gewijde plaatsen wordt ontzegd aan
ljjkstaatsiën, waarbij de vrijmetselarij of andere
veroordeelde vereenigingen officieel vertegen
woordigd zijn: vandaar dat de Kerk hare Pries
ters verbiedt deel te nemen aan lijkstaatsiëu
waarbij zoodanige vereenigingen en corps op
treden.
Terwijl een gedeelte der liberale pers in Frank
rijk de Regeering naar aanleiding van het voor
gevallene te Grenoble tegen de Kerk en de
Geestelijkheid blijft ophitsen, zijn er andere, zelfs
radicale bladen, die openlijk het goed recht van
den Bisschop in deze erkennen. Zoo schrijft o. a.
La Paioc
„Het zou kinderachtig zijn, te willen tegen
spreken dat het streven der vrijmetselarij zuiver
anti-clericaal is. Zij die daarin worden opgeno
men, weten dat van te voren of vernemen bet,
als zjj het niet wisten, reeds den eersten dag.
Aangezien nu dat niemand gedwongen is vrij
metselaar te worden of, als hij het eenmaal ge
worden is, het te blijven, staat het lidmaatschap
van eene vrijmetselaars-loge gelijk met eene voort
durende belijdenis van anti-clericale beginselen.
„Nu is het eenmaal een feit, dat de vrijmet
selaars geëxcommuniceerd zijn: dit is voor niemand
onder hen een geheim. Derhalve voor een vrij
metselaar eene begrafenis in gewijde aarde te
vorderen van de Kerk, welke hij gedurende zijn
leven bestreden heeft, toont inconsequentie en
gebrek aan eerbied voor de nagedachtenis van
den overledene. Wat het gebeurde te Grenoble
aangaat, zijn wij het voor dezen keer eens met
de clericale pers: Mgr. Fava heeft de grenzen
van z(jne wettelijke bevoegdheid en zijn recht als
Bisichop geenszins overschreden.//
„Tot zoover het heftig anti-katholieke Parijsche
orgaanl „De ongeloovigen zijn de meest lichtge-
loovigenzei Pascal. Tegenwoordig zou men
kunnen zeggen.- de meest ouverdraagzamen zijn
zij, die het woord verdraagzaamheid het meest
in den mond hebben. Dit ziet men o. a. aan
de vrijmetselarij, die, onder het leugenachiig en
huichelend program van vrijheid en eerbied voor
de godsdienstige overtuiging van andersdenken
den, den bittersten haat ea de felste onver
draagzaamheid aankweekt tegen de Kerk. Getuige
de geschiedenis van den dag, inzonderheid wat
aangaat Frankrijk en Italië!//
Kerkelijk drijven. Uit Indië wordt aan de
*N. R. Ct." gemeld, dat de Gouverneur-Gene
raal een besluit heeft uitgevaardigd, dat inland-
sche hoofden zich met andersdenkenden niet
zullen hebben te bemoeien, zoover den godsdienst
betreft. Voor Java wil dit zeggen zuoals blijkt
uit de circulaire aan de Presidenten, die het
besluit vergezelde dat de hoofden, die de
Mohammedaansche leer zijn toegedaan, de Chris
tenen niet zullen bemoeilijken. De residenten
worden voorts uitgenoodigd, het besluit op de
maandelijksche rapport-dagen bekend te maken,
en het door de Controleurs te laten bekend maken
op de rapporten der dessa-hoofden.
De N. Roti. Ct." is alweer niet ingenomen
met dat besluit van den Gouverneur-Generaal
en schrijft het toe aan het „hatelijk drijven//
van den Heer Keuchenius. Waartoe, vraagt
het blad, kan het nuttig zijn in die kringen
de godsdienstige geschillen aan de orde te
brengen, terwijl toch, zooals in de circulaire
gezegd wordt, in de laatste jaren geene voor
beelden zijn voorgekomen, dat het den inland-
schen Christenen wordt lastig gemaakt. Waartoe
kan het dienen, dat in al die districten van
Java, waar nooit een inlandsche Christen ge
zien is, over deze dingen met de hoofden wordt
gehandeld?
Ook is den Residenten aangeschreven onder
zoek te doen, of de vrijstellingen van de be
drijfsbelasting, die Geestelijken en Godsdienst
leeraars hebben, wel behoorlijk gewettigd zijn;
vermits, naar het inzien van den Minister van
koloniën, 's lands belang niet gebaat is door
de onbegrensde toeneming van leeraren in den
Mohammedaanschen godsdienst, op welks be
oefening zoodoende eene premie wordt gesteld.
Het komt ons voor, dat de hier bedoelde
voorschriften ten onrechte den wrevel wekken
van het liberaal orgaan.
Een verbod aan de hoofden, om het iemand
ter oorzake van zijn geloof lastig te maken;
eene poging om een zeker godsdienstig leeraar-
schap niet te doen dienen als middel tot be
lasting-ontduiking 't schijnen beiden zeer
eenvoudige en zoo men wil goed liberale maat
regelen.
Maar 't is waar, men behoort in de wereld,
die de //N. R. Ct." zich droomt, allen gods
dienst te ontzien behalve het Christendom!
(Centrum).
De theorie van de tegenstanders van graan
rechten luidt, dat het brood er duurder door
zal worden. En de praktijk? Zij leert het vol
gende, en nog wel in de N. B. Ct. van den
25 Januari:
//Uit Tilburg meldt men ons, dat, als onge
woon verschijnsel bij de stijging der graanprij
zen, die van het brood aldaar dalen of althans
niet rijzen. De laagste prijs is than* 20 c., de
hoogste 22 c. per 3 kg., d. i. 4 a 6 c. beneden
den prijs te 's Bosch.// Dv.Z. II. en 's Gr.)
De Keizer van Rusland is naar verzekerd
wordt door de Nederlandsche en Fransche
Regeeringen uitgenoodigd, de beslechting als
arbiter op zich te nemen van het tusschen
haar gerezen geschil betreffende de grensregeling
van Suriname en Fransch-Guyana.
De ontwerpen van wet tot bekrachtiging
der spoorweg-overeenkomsten zjjn thans bij
de Tweede Kamer ingekomen.
Woensdag-avond heeft weder eene
ploeg Zutfensche schutters terechtgestaan wegens
insubordinatie tegenover den Kapitein Evekink
gepleegd door, met voorbijgaan van de daarvoor
gebruikelijke regelen, in een brief aan den
Commandant op beleedigende wijze over dehan-
deliugen van genoemden Kapitein te klagen
De auditeur-militair vroeg voor iederea schut
ter geldboete, voor iederea korpora.il of sergeant
degradatie.
Het publiek was zoo opgewonden en liet zich
zoo duidelijk ten gunste van de beklaagden uit,
dat de triaune moest ontruimd worden.
Het aantal sterfgevallen te 's-G r a-
veuhage met inbegrip van de levenloos aange-
geveneu bedroeg van 1 Januari jl. tot heden
370, of p. m. 100 meer dan in hetzelfde tijds
verloop ten vorigen jare.
Aan het U. D. wordt uit Hilver
sum vau 24 Jan. gemeld: Heden-nacht is bij
da weduwe Van B. aan den Vaartweg eene
pogiog tot inbraak gedaan.
De dieven, naar gissing twee, werden even
wel door het geraas, dat zij veroorzaakten, door
Mej. Van B. opgemerkt. D ze vermaande hes zich
te verwijderen, daar zij anders eenige schoten
uit eeae revolver zon lossen, waarop de onge-
wensohte bezoekers antwoordden: „hadt ge er maar
een.// Op de bedreiging anders den knecht te
roepen, was het antwoord: //als ge maar een
knecht hadt.// Iutusschen vonden zij ast toch
raadzaam den aftocht te blazen. Er is niets
vermist.
Het vermoeden, dat de dieven wel met den
toestand op de hoogte waren, ligt voor de
hand.
Het nog overig gedeelte van het
oude kasteel te Carlisle eens de gevangenis
van Maria Stuart is than* afgebrand. Eenige
jaren geleden werd reeds het grootste deel van
dit kasteel door brand vernield.
H t werd in den laatslcn tijd voor kazerne
gebruikt.
Door de Rhijnspoorwe g-M a at-
schappij zal eerstdaags worden overgegaan tot
de uitgifte van bizondere retourkaarten van
Uir/cht naar Amsterdam en terug, geldig voor
vertrek uit Utrecht met alle treinen oa 3 u.
's nam., en voor de terugreis uit Amsterdam
tot en met dm laatsten trein van deuzelfden
dag. De prijs dier retourkaarten zal zijn: f 2
voor de Ie, f 1.50 voor de 2e en f1 voor de
3a kl.
Uit den Rein palts meldt men
dat eenige werklieden, die te Moechtl-Landsberg
in eens kwikzilvermijn arbeidden, een groote ijae-
ren kist met oude gouden munten hebben ge
vonden, waarvan de jongst; van 1693 dagtee-
kenen.
In der. Gaulois voert Scaramouche i n
een artikel strijd tegen de „Jongeren" in da let
terkunde. Aan h«t slot daarvan zegt hij: „Dit
is het ongeluk vaa de „Jongeren*, het grootste
gebrek dat hen hatelijk maakt, als wij nog kon
den hatenNiet dat zij het goede oude Fransch
waaraan wij vier eeuwen lang gewoon zijn, ver
moorden, dat zou ik hun nog kunnen vergeven;
maar wat ik hun niet vergeven kan, is dat jong
voortaan in onze letterkuude beteekent: ontevre
den, gemelijk, zonder illusiën en zonder jeugd."
De dame s-w edreis rondom de we-
reld zal waarschijnlijk gewonnen worden door
Mej, Bisland, die te New-York verwacht wordt
op den 76en dag na baar vertrek. Miss Nelly
is op reis van San Francisco naar New-York,
maar zij zal waarschijnlijk wel zeer in haar spoed
belemmerd worden door de sneeuw.
Donderdag werden de bewoners
van Baaru, Amersfoort en omliggende plaatsen
opgeschrikt door een schok, gevolgd door het
rinkelen der ruiten, hetgeen velen verschrikt naar
buiten detd vliegen. Nadat men zich eerst hier
over in gissingen verdiept had, wordt deze schok
toegeschreven aan het springen eener bmg door
dynamiet bjj de oefeningen der genietroepen in
de omstreken van Utrecht en Amersfoort
Een //nut" van de influenza. Dat de in
zulk een kwaden reuk staande influenza zelfs
hare goede zijden heeft, bleek onlangs in het
stadje Niedensteio in Kurhesseo. Daar was ge
durende den nacht een landlooper het huis van
enn koopman binnengeslopen, met het doel te
stelen. De grapp;nraaker had namelijk geene re
kenschap gehouden met de influenza, waaraan
hij leed; plotseling overviel hem zulk een gewei,
dige nies- en hoestaanval, dat de vrouw des
huizes daardoor wakker werd en hasr echtge
noot wekte, wi ns verschijning den nachtelijken
bezoeker noopte, ijlings het hazenpad te kiezen.
Op de groote rijwieltentoonstel-
ling in het Crystal Palace zijr. 1500 velschillen
de soorten van dat nieuwe vervoermiddel te
zien.
In de week van 12 18 Januari
klom het sterftecijfer te Amsterdam nog belang
rijk. Terwijl het in de weken van 5 11 Ja
nuari en van 12 18 Januari van de jaren
1880 1889, met iubegrip der levenloos aan-
gegevenen, op 1000 inwoners per jaar berekend
slechts 29,8 bedroeg, steeg het sterftecijfer inde
week vau 5 11 Januari van dit jaar tot 50,0
per 1000 en in de week van 12 18 Januari
z-lfs tot 63,6 per 1000. In de beide weken over
trof het aantal sterftegevallen ver dat der ge
boorten.
Een ingezetene van Workum
heeft, zoodra ook aldaar de griepepidemie uit
brak, can tweehonderd arme gezinnen elk eene
wollen deken doen uitreiken.
Bataksche Brievenpost. Den brief, dien
een Batak wil verzenden, gegriffeld op een stuk
bamboes, geeft hij mede aau een der medebe
woners zijner kampong, als deze eene reis gaat
ondernemen. De drager van dan brief houdt
dezen bij zich, zoolang zijn weg de richting
volgt, werwaarts de tijding moet worden over
gebracht. Komt hij aan een punt, waar bij
zijwaarts moet gaan, dan legt hij het stuk bamboit
neder. Viodt nu een ander dien brief, en moet
hij de richting der bestemming volgen, dan
neemt hij dien mede, hetzij om dien zelf te
bezorgen, dan wel om eveuzoo te handelen als
de eerste brenger. Zoo kan een zelfde brief der
verscheidene handen g«an, voordat die in lian-
daa komt van hem, aan wien hij is geiehre-
ven. („Sum. Ct".)
In het afgeloopen jaar zijn te Am-
sterdam voor koopmansschuldan door hunne
crediteuren in gijzeling gesteld 35 personen. In
1888 bedroeg dit getal 67. Een gijzelaar
zit daar reeds 18 maanden voor eene schuld van
f 200. Aan kosten van vervolging en voeding
is door de crediteuren reeds f 800 betaald.
De Keizer van Japan heeft het
duel strafbaar gesteld.
Het aantal ongelukken, sinds
eeuigeu tijd te Londen door de trams teweeg
gebracht, neemt zulke afmetingen aan, dat de
directeuren van het hospitaal St. Bartholomew
er de aandacht der autoriteiten op gevestigd
hebben. De drukste buurten kan Keu niet lan
ger zonder levensgevaar psssceren.
Deze directeuren hebben den raad gegeven,
de maatschappijen te verplichten om voor de
wielen veiligheids-toe6t«ilen te plaatsen, die
elk voorwerp van de baan schuiven. Het heeft
de opmerkzaamheid getrokken, dat het gevaar
veel minder groot is hij de omnibussen en de cabs,
die ving kunnen uitwijken. Een andere oor
zaak van d« vele ongelukken te Londen wordt
gezocht in de ongehoorde snelheid, waarmee de
voertuigen rijdeu. Deze is iu tien jaren bijna
vijfmaal zoo groot geworden.
Een herbergier te Birmingham
beeft een kanarie spreken geleerd. Eukela woor
den spreekt het dier zeer duidelijk. Het leerde
deze tooverkunst van een Iodischen papegaai.
Dezelfde vogelliefhebber heeft ook twee witte
raven.
D e nieuwe postzegels met adver-
tentiën op de achterzijde voldoen in New-
Zuidwales niet bizocder. Het was niet mogelijk
de aankondiging erop te drukken alvorens de
zegels van gom te voorzien en het gevolg daar»
Donderda g-a v o n d£w erd te Eindho-
ven, in de zaal van Eindhovems Mannenkoor,
door een paar jongelui, voor een tal genoodig-
den, eene voorstelling gegeven als „Fay-imitators//,
waarop het juiste programma van Miss Fay, die
daar Diusdag voor acht dagen eene séance gaf,
op bewondericgswanrdige en behendige wijze uit
stekend werd nagedaan. Niet alben zoo meldt
men ons werd dat programma geheel juist
uitgevoerd, maar zelfs nog uitgebreid door het
verrichten vau een paar alleraardigste, onbegrij
pelijke toeren van eigen vinding.
De jongelui zijn van plan binnen eenige dsgen
nog eene voorstelling in uitgebreidtr kring te
geven, waarna zij waarschijnlijk zuilen meedeelen
hoe alles op hoogst eenvoudige wijze wordt uit
gevoerd.
De Duitschers hebben, volgens
de Engelsche bladen, in hun Afrikaansch gebied
de inboorlingen op militaire wijze gedrild. Man
nen, vrouwen en kinderen moeten, niet alleen
als Majoor Wissmanu of een ander officier voor
bijkomt, maar voor iederen Duitschen soldaat in
de positie gaan staao en aanslaan.
Naar men ons meldt, zou de Heer
J. Cock, een der bij de joDgsto spoorwegramp
te Ruinerwold zwaarst gekwetsten, thans van de
Maatschappij lot Expl. van Staatsspoorwegen de
som vau f 50,000 als schadevergoeding hebben
ontvangen. WaDneer men bedenkt, dat de Heer
Cock, voorheen een krachtig jougmeiisch van
p. m. 25 jaar, een bloeiendeu stroohandel had,
welke door zijne langdurige afwezigheid sterk
achteruitgegaan is, en wanneer men weet, dat
de schijubaas herstelde beenen tweemaal opnieuw
gebroken moesten worden, omdat ze de voldoen
de stevigheid misten, kan men begrijpen hoeveel
er van de krachten van dezen gewonde is ge
vergd.
Eene phonographiache klok is de
nieuwste uitvinding van E iison. Het is eeae klok
met phonografen er in, welke men alles kan la
ten zeggen wat men wil en op welk uur men ver
kiest. Zulk eene klok kan iemand herinneren
aau afspraken, aan het uur van eene vergadering,
koriom allerlei dingen.
De Duitsche poppenindustrie. Doze tak
van n^verheid moge velen oiibeteekeneud toe-
»chijnen, maar toch is hij van zulk een omvang
dat hij een groot aantal meuschen werk ew
brood verschaft. Ia geen anderen tak van nij
verheid is zulk eene geregelde arbtidsverdeeling
als in dezen. Het jaarlijksch verbruik van poppen-
kousen is alleen 30,000 dozijn; maar de behoef
te overtreft dit getal verre. Ontelbaar zijn
de buiswerksters, die den kost verdienen met
het maken van poppeoschoenen en kleeren. Het
maken van de hoeden vordert bizondere iurich-
tingen en veel handigheid, omdat daarbij de
mode gevolgd moet worden; de stof er voor is
de afval van hoeden in de fabrieken.De gevangenis
sen laveren msestal de poppenrompen; de pop-
penkoppen worden te Tbüringeu gemaakt. Kop
pen van was en biscuit zijn voor porseleinen
in de plaats gekomen; porseleinen koppen wor
den nog slechts in zeer goedkoopo soorten ver
kocht.
Ook bet ou d-e erwaardige glas
wordt met een strijd om het bestaan bedreigd.
In Engeland woidt namelijk thans in plaats
daarvan eene stof gebruikt, die gemaakt wordt
door een vernis, uit goede lijnolie bereid, to
brengen op een fijn loodrecht nederhangend
draadweefsel. Zulk doek, dat zeer kleine mazen
heeft, wordt in het vernis gedompeld en de
dunne laag, welke zich daaraan h<eht, in de
warme lucht gedroogd. Deze stof, welke zeer
veel gelijkenis heeft met gewaste taf, is zeer
sterk en buigzaam en vervangt glas zeer goed
voor boven lichter, plantenkassen en photogra-
phische Rerkplaatseu. Dit geweven glas-surro
gaat is te verkrijgen bij de maatschappij ter
vervaardiging vsn dakbedekking van doorschij
nend draadweefsel (Transparent Wire Wove Roo
fing Company), te Londen, Queen Victoriastreet
164.
'Te Kapelle in Zeeland, eene ge
meente vau 2000 zielen, zjjn aan de ingezetenen
geene kaarten voor de volkstelling uitgereikt,
maar gaan de burgemeester eu de secretaris, thans
Dog, van huis tot huis om de telling volgens
de kaarten to verrichten. Inmiddels is de secre
tarie gesloten en is aangekondigd, dat geene
zaken van de gemeento worden behandeld.
Vooral sedert de fabrikanten
van draai- of straatorgels er zich op toegelegd
hebben aan hunne instrumenten zulk een om-
vangiijk geluid le schenken, dat een orgel een
half uur lang eene straat beheerscht, zoodat er
geen sprake kan zijn van geregeld denken, en
nog mi der van zelf muziek te maken, neemt
het aantal van hen, die dit soort van volksver
maak gaarne zouden willeu afgeschaft zien, voort
durend toe. De Eransche hoofdstad kan er zich
op beroemen, dat zij eeu van de eersten was,
die tot opheffing vau de straatmuziek overgingen,
terwijl thans in het laatste nummer vaa The
Graphic wordt medegedeeld, dat ook de New-
Yorksche stedel'jke overheid de draaiorgels voor
goed van de straat heeft verbannen. Naar aan
leiding hiervan gaan thans ook te Londen, waar
ze nog in grooten getale voorkomen, vele stem
men op om op navolging vau dit voorbeeld
aan te dringen.
De rattenplaag iu Lincollnshire
du urt nog voort. De aardappel- eu mangelwor-
teloogst verkeert thans gevaar van verwoest
te worden. Een Frauech scheikundige heeft aau-
geboden over te komen om de lastige dieren
uit ta roeien.
Onder de in het Politieblad gesign a-
leerde personen, voor wie men, blijken» waar
schuwing van den hoofdcommissaris van politie
te 's-Hage, op zijne hoede moet zijn hij het aan-
knoopeu vau handelsbetrekkingen, behoort een
jougmensch, die Zegt te behooren tot de socialis-
tisch-anarchistische partij.
De kassier en een der controleurs
Van het Beischshallen-Theater, te Berlijn, alsme
de drie biijetten-verkoopers zijn in hechtenis ge
nomen wegens knoeierijen met plaatsbiljeiten,
gedurende eenige jaren door hen gepleegd. Men
schat het nadeel, dat zij der schouwburg-direc
tie berokkenden, op ongeveer 100,000 Mark.
