,1
t
No. 1501.
9 Februari !®90.
De Czaar en zijn volk,
DTTmTTL A iNi D.
ABONJTSMBHTSPB UB
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het Buitenland
AfzJnderljjke Nummers
Dit blad veruchjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUBSAU: St. Janstraat Haarlem.
0,85
1,10
1,80
0,08
AGÏTK MA HON AGITATE
PBIJS DÏÏB ADVEKYENTïJl»
Tan 16 regels30 Oents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Advertentiën worden uiterlgk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KüPPERS LAUREY.
Van tijd tot tijd komt uit Gatschiua of
St. Petersburg de mare, dat het leven van
den Russischen Keizer in gevaar is geweest
of dat men een aanslag, eeue samenzwe
ring of iets dergelijks heelt ontdekt. Daarna
hoort men van eenige veroordeelingen,
somwjjlen ook van terechtstellingen van
misdadigers en deze berichten hebbeu reeds
eene groote beteekeuis ten opzichte van de
in zulke gevallen gehouden geheime terecht
zittingen. Waarvan men echter niets hoort,
waarover ook de Russische nieuwsbladen
het zwggeu moeten bewaren, dat zijn de
verbauningsdacreten naar Siberië, het ker-
kereu van beschuldigden zonder een rech
terlijk vonnis, het plotseling verdwijnen van
honderden en duizenden personen, die in
de ijswoestijnen van Siberië een laugzamen
marteldood tegemoet gaau. In deze aange
legenheid heeft het onlaugs verschenen
boek van den Amerikaan Kennan, »Siberië»
getiteld, veel licht verspreid. VVij zullen
over de gruwelen, die den verbanden per-
aonen worden aangedaan, niet spreken. Ze
zijn meuschonteer«nd en tooneu, helaas!
tot wolk eene verregaande wreedheid de
haat en de vervolgiugszucht der autoritei
ten in het Russische Rijk gaau, als er be»
■chuldigdeu, zelfs zouder verhoord of ge
vonnist te zijn, worden vervolgd en gestraft.
Wij wenschen thans den Czaar te beschou
wen ten opzichte van zijne verhouding tot
het volk.
De Czaar is, gelijk men weet, een abso
luut zelfheerseher; iu zijne hand alleen ligt
het wel eu het wèe zijner onderdanen. Hij
benoemt uit eigene, door geen parlement,
geene grondwet, geene zoogenaamde erken
ning van volksrechten beperkte macht, zijne
hooge en hoogste staatsambtenaren, aan
wie hij, krachtens het opgedragen ambt,
een deel van het wel en wee der trouwe
staatsburgers afstaat.
De geheeie Russische staatsmachine is
zoodanig ingericht, dat zeer veel, wat in
andere beschaafde Staten onvoorwaardelijk
ouder de oogen van den monarch moet
komen, den Czaar niet wordt getoond, terwijl
aan den anderen kant vele dingen direct
den Keizer allen Russen worden voorgelegd,
die elders eerst na eene parlementaire, mi-
nisteriëele eu openbare beraadslaging aau
de Kroon ter sanctie worden aangeboden.
De gevolgen van dit iu korte woorden
vermelde systeem zijn, dat er aau den eeneu
kant veel goeds en kwaads in bet uitge
strekte Czareurijk geschieden kaD, waarvan
de Keizer nooit het minste of geringste
verneemt, ofschoon hij toch in de wereld
geschiedenis als absoluut heerscher de volle
verantwoordelijkheid voor datgene heeft
FE U1LLE TON.
Het blauw katoenen stofje.
Humoreske door N. Beknakd Roozen.
INLEIDING.
In mijn goeden tijd, toen ik nog in Frankrijk
reisde, ben ik eens ongevraagd althans gedeelte
lijk getuige geweest van een vrij vermakelijke
geschiedenis, die verdient met gouden letters
geboekt te worden, omdat zij een lofrede bevat
op de echt oud-Hollandsche deugd van zuinig
heid. O veel bezongen maatschappelijke deugd
van zuinigheid, die onder den vorm van allerlei
rjjmpjes en rijmen,'leeft in den mond van ons over-
euinig volk, schenk me het voorrecht der goede
gave, om een recht economisch relaas te geven van
de leerzame feiten, waarin ook een Hollander,
van de allerbest# soort een hoofdrol speelt. Hij
vervult een eervol emplooi in deze korte bedrijven,
want ook de verteller moet zuinig omgaan met
zjjn papier en zijn woorden, met de laatsten
vooral. Om wat uit te winnen, wippen we met
een behendig sprongetje zoomaar in eens midden
in de handeling.
I.
IN DEN TREIN.
De locomotief liet een korten schreeuw hooren:
- vVooruitl/' en een langen doordringend ge-
te dragen, wat in andere Staten meer of
minder onder verantwoordelijkheid der Mi-
uisteriën of andere autoriteiten geschiedt;
aan den anderen kant zijn de gevolgen van
het genoemde stelsel, dat de Czaar zeer
dikwijls direct en op eigen initiatief ver
ordeningen kan maken eu ook maakt, die
in andere Staten eerst het resultaat van
jarenlange studie van een groot aantal
deskundigen zouden zija. Iu een woord: de
Russische Keizer heeft vrij spel zoo vel in
de binnen- als in de buiteulandsche poli
tiek.
In de practijk staan de zaken zoo, dat
we hier en daar van directe verordeningen
en maatregelen hooren, die te verbiijdender
zijn omdat zij van 's Keizers persoonlijken
wil getuigen; meestal echter worden door
de Europeescbe beschaving vau de genomen
maatregelen met gemengde gevoelens ken
nis genomen. Een feit is het b. v. ciat de
Czaar omtrent de Siberische gruweleu vol
komen op de hoogte is, ja, dat hij de over
den toestand in Siberië inkomende rappor
ten met aaninerkiiigeu voorziet. Een feit
is het, dat het bederf in de ambtenaars
wereld, het Aziatisch despotisme der kleine
dorps- en stads-Pacha's, der politiemannen
an der Gouverneurs van districten eu pro
vinciën, onder de regeering van den tegen-
woordigeu Keizer niet is verminderd.
Ook lijdt het geen twjjfel of de Czaar
is bekend met het russifiseeren der Oestzee-
proviuciëu, het ruwe optreden tegen de
Duitschers. Men hoort niet alles, wat er
is geschied; Russische gevangenissen heb
ben dikke muren en Siberië ligt zoo ver
van ons verwijderd, 't Was vooral tegen de
Duitsche scbolen en tegen de Duitsche
rechtspleging, dat in Rusland de soherpste
maatregelen werden genomen. De Czaar
heeft den oorlog niet gewild, want hij is
immers een Vorst des vredes. Maar een
felle krijg is ontbrand iu de bloeiende
Oostzee-proviuciën, 't is een strijd tegen
Duitsche broeders, een oorlog waartegen
de Duitschers machteloos zijn.
Eene zaak komt in de Russische toe
standen helder aau deu dag; 't is het des
potisme, dat aau het gezamenlijke Russi
sche Staatswezen zijn cachet geeft; 't is het
ontbreken van den waarborg der persoon
lijke vrijheid. In gansch Rusland is er geen
mensch, 't zij man, vrouw of kind, die uiet
op elk uur van zijne persoonlijke vrijheid
kan beroofd worden, zelfs zonder den min
sten vorm van proces. Het is een feit, een
zeer treurig feit zelfs, dat lieden die niets
misdaan hadden en nooit te weten kwa
men waarvan zij beschuldigd werden, een
voudig gevaugen werden genomen of naar
Siberië werden gezonden. Dwalingen, per-
soonljjke wraak en vooral politieke twisten
fluit ontsnapte met hortende stooten aan de
dampende stoomfluit.
De waggons bewogen, de eene na den andere
met knarsend geluid en kwamen ieder op hun
beurt met versnellend geratel over den wissel
geloopen, die dreunde ouder het gewicht van de
korte schokken.
De krantenjongens met hun benijdenswaardig
Fransch accent, dat ik in Saint Quentiii het eerst
gehoord had, die nu en dan een nummer van
den Figaro aan den man brachten, waren ver
plicht haastig van de loopplankeu te springen
en zich van de gesloten portieren te verwijderen.
De //Pegasus//, een zware machine van natio
naal maaksel, voorop, floot nog eens d#n aan-
valmarsch en commandeerde terstond daarna
den stormpas. De reizigers schikten zich gemak
kelijk in hun hoekjes. Zij, die een langen weg
hadden, keken met halftoegeknepen, wanhopig
vervelende oogen en nestelden zich zoo goed en
zoo kwaad met de meest gemakkelijke rang
schikking hunner bagage op hun veroverde plaats,
achteruit of vooruit, naar gelang het noodlot het
hun toestond, naar vast besloten hun tijdelijk
bezit van terrein met hand en tand de verde
digen.
Eensklaps hoorde men een vervaarlijk rumoer,
een twist; men riep:
Houdt hem vastl niet laten instappen!
„Eu het was een helsch leven op het perron:
luid maar vergeefs protesteeren van met-gouden-
bies-omrande-uniform-potten-dragende beambten.
zijn in staat om menschen, zouder rechter
lijk vonnis te doen verdwijnen eu voor
altijd te doen begraven, zouder dat er, om
het eeus vulgair uit te drukken, een haau
uaar kraait. Onderzoek of herstel vau abui
zen wordt onder de Ministers, die na Meii-
koff aau 't bewind kwaaien, niet geduld.
Als men zulke toestauden gadeslaat, dan
is het voor ons niet onbegrijpelijk meer,
dat er in het Rijk der Czareu steeds gis
ting eu zucht tot samenzwering heerscht.
Er bestaat wellicht geen volk ter wereld,
dat met meer eerbied en fanatieke onbaat
zuchtigheid aau zijn bebeerscher verkleefd
is dan de Rus aan zijn Czaar. Als het Rus
sische volk een tiende gedeelte der vrijhe
den verkreeg, welke wij genieten, er zou
van nihilisten, samenzweerders en ontevre
denen geen spraak meer wezen. Het invoe
ren van het eenvoudige burgerlijke recht
eu der gerechtigheid, dat in alle beschaafde
Staten bestaat, zou den Czaar een volk
verschaffen, waarvoor hij niet bevreesd be
hoefde te zijn, tegen hetwelk bij zich uiet
behoefde te pantseren. Stond de Russische
Keieer iu het volk, iuplaats vau daarbui
ten, zijne kolossale macht zou voor het
Westeu een groot gevaar opleveren.
Iuderdaad het mag toch wel bizonder
merkwaardig geheeteu worden, dat do man,
die iu vereetiigiug met zijn volk een reus
kon zijn, zijn volk altijd verder van zich
afstoot, het volk steeds minder leert begrij
pen en zijn leven iu afzondering 6n een
zaamheid doorbrengt. Yoor den Russi-
schen onderdaan is de Czaar een soort half
god, voor wieu hij zich iu alle omstandig
heden buigt, maar dien hij geen liefdevol
hart toedraagt zooals een goedgeaard volk
ziju monarch behoort te doen.
Bij de behandeling der wet nopens de
belasting op de roerende goederen, heeft
de Luxemburgsche Kamer met 34 tegen 5
stemmen, en met goedkeuring der Regeeriug,
aaugeuomen een amendement, waarbij eene
belasting van drie percent wordt ingesteld
op de interesten vau alle obligaties, behalve
de staatsreute.
Op las* van den Belgischen Minister
van Justitie is door de politie de hand
gelegd op een troep meuseheti eters, die iu
het Museum Costan te Brussel ter bezich
tiging waren gesteld. Zij zijn overgebracht
naar de gevangenis der Petit-Carines, als
vreemdelingen zonder middel van bestaan.
Deze daad moet ziju geschied op aan
vrage van de Eugelsche Regeering, volgens
welke deze Indianen in Vuurland met ge
weld door de equipage van een Fransen
schip zouden zijn gerooid en ingescheept.
Dit woord is niet zuinig uitgemeten, maar de
titulairs zijn soms ook zoo kwistig met arro-
ganties, dat men nooit vergeet: eere wien eere
toekomt.
Een heer, die reeds rustig in het hoekje van
den coupé meende te zitten,kwam voor het raampje
staan, on* te zien wat er voorviel, toen het ge
laat vau cei reiziger, die te laat kwam, eens
klaps voor het portierraam verscheen, en hem
zij., hoofd deed terug trekken.
*Heb het hart niet me tegen te houden!//
riep de nieuw aangekomene toornig uit, altijd
nog buiten op de loopplank en de conducteurs
tartend," of ik^zal laten zien, met wien je te doen
hebt."
En zonder complimenten maakte de indrin
gende het portier open. drong naar binnen, zon
der veel moeite enjzettezich meten uitdage den
blik, maar doodkalm, zonder teeken van ver
moeidheid op een der twee open plaatsen,
terwijl hij zich verwaardigde het gezelschap kort
maar beleefd te groeten.
Het geschreeuw der conducteurs werd hoe
langer hoe minder en stierf geheel voor het
geluid vau deu stootendeu en immer zich voort-
reppenden sneltrein, die de voorstad reeds achter
den rug had en met volle stoom den eenen
overweg na den anderen passeerde, wsnr vrouwen
met de uniformmantel en glimmen.ien hoed
bij de gesloten boomen met gebronsde gezichten
stonden te waaien met haar verkleurde seinvlag.
//Dat was een goede manier; om den hals te
De Reichsanzeiger bevat een Kabi-
netsschrijven vau deu Keizer, d.d. 4 dezer,
aan dan Minister van Koophandel, waarin
de Keizer zegt, dat bij deu Rijkskanselier
heeft opgedragen bij de Regeeriugen der
Rijken,wier industrie met de Duitsche de we
reldmacht beheerscht, eeu e conferentie te
beleggen ten einde door aanbrenging van
gelijkmatige internationale regeling de gren
zen aan te geven, welke aau de eischen
der arbeiders moeten gesteld worden.
Alle persorganen erkennen dat de keizer
lijke kabinets-brieveu van het hoogste ge
wicht zijn. Evenwel vestigen verscheidene
bladen er de aandacht op, dat beide stuk
ken de grondwettelijk voorgeschreven rnede-
onderteekeuing van een verantwoordelijk
Miuister missen. Vooral doet dit de National-
Zeitung, welke nes te dringeuder herstel
dozer omissie wenscht, opdat daardoor de
geruchten weerlegd worden omtrent een
ernstig verschil van meaning tusscheu den
Keizer en deu Rijkskanselier over de thans
aangekondigde wijze van behandeling der
arbeidersquaestie.
Het Berliner Tageblatt spreekt de hoop
uit, dat Duttschland met betrekking tot de
internationale conferentie over de arbeiders
belangen priucipiëel reeds van de buiten-
laudscbe mogendheden gunstige verklarin
gen ontvangen moge hebben, opdat het
Duitschlaud niet ga gelijk Napoleon III,
toen deze in 1863 in bet Wetgevend
Lichaam een groot Europeesch congres liet
aankondigen tot regeling vau alle staat
kundige vraagstukken, waaromtrent ver
schil tusscheu de Mogendheden bestond,
terwijl later, (eu gevolge van gebrek aan
medewerking der iu de eerste plaats geïn
teresseerde mogendheden, het geueele cou-
gresplan in het water viel.
Desniettemin juicht hst Tageblatt 'sKei-
zers initiatief met warmte toe.
Uit Londen wordt gemeld, dat Por
tugal bet onmiddellijk bijeenroepen eener
conferentie zal voorstellen, om het geschil
met Engeland teu einde te brengen.
De Italiaauscbe Staats-couimissie,
belast met het onderzoek van de wet op
de liefdadigheids-iustellingen, heeft het ar
tikel, waarbij de Geestelijken van bet be
heer der genoemde iustellingen worden
buitengesioteu, met 5 tegen 4 stemmen
goedgekeurd.
De Poringeescbe kust wordt zeer
ernstig bedreigd door stroomingen in deu
Atlautischen Oceaan. Aan bet strand van
het zeehad Espinho kunnen de vorderingen
der zee dagelijks waargenomen worden,
zoodat het gevaar bestaat, dat die plaats
io enkele weken geheel zal verdwenen zijn.
Ook uit verscheiden andere streken zijn
berichten ingekomen omtrent overstroo-
breken," mompelde de mijnheer, die den neus
buiten het raampje had willen steken. Dit alles
was gebeurd, zooals de romanschrijvers zeggen
in minder tij i dan noodig is om liet vertellen,
eu toch had de trein intusschen al eenige wacht
huisjes gepasseerd met groote stijve, zwart ge
schilderde nummers, die even onbeweeglijk ston
den als de dienstwaarnemende vrouwen, die
moesten zorgen voor d. veiligheid van den weg,
eu door de gewoont^en stalen zeuuwen haar
automatisch werk met stipheid vervulden al
lagen hare jonge telgen in hun wieg te schud
den en te schreeuwen, wakker geschrikt door
het voorbij ratelen en schudden van den spoor
trein.
De reiziger, die te laat gekomen was, (het
was een jongmensch,) en zich aau een werkelijk
gevaar had blootgesteld, door zich met geweld in
den trein te werken, was dan gezeten. Even
teekeude zijn bleek voorhoofd en zjjn trillende
neusgaten een vluchtigen zweem van verbittering.
Maar bijna onmiddellijk vermiuderde die uit
drukking van wrevel om geheel te verdwenen
zonder zich te bekreunen om hetgeen ziju buren
mochten denken, barste hij uit in een klin
kenden schaterlach.
Daarop begon hij de personen, die hem om
ringden, eens nauwkeurig op te nemen.
{Wordt vervolgd.)
