N I E W E
I
imfËTCTTiV
m. 1503.
Vrij14 Februari l$90
51# Jwftaigt
De christelijke familie en
hare sociale beleekenïs.
twisten.
ABOWNKJ10i®TSE,BIJ&
Per 8 maanden voor Haarlem t 0,8«>
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzonderlijke Nummer» 0,03
Dit blad verachpnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BOKSAU: St. Janstraat Haarlem.
AÖJ.TK MA HON AGITATE
?BIJS DES ADVEBTENTI®Er
Van 16 regels 30 Cents.
Elke regel meer 3
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlgk Maandag-, Woensdag
en Vr ij dag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers Kü PP BBS LAU1IÏ.
De heilige verordeningen van God, op
aarde, de regeling der christelijke samen
leving alleen zijn in staat de wereld voor
de rampen der omwenteling te bewaren. De
twee voornaamste zaken nu der christelijke
orde zijn: de heiliging vau den Zondag eu
het christelijk huisgezin. De Goddelijke
Bestuurder der menschelijka samenleving
heeft deze twee brandpunten gevestigd,
vanwaar de draden der christelijke samen
leving uitgaan eu tot welke zij wederkee-
ren. Alle heil of alle ongeluk haugt mel
de gezondheid of krankheid van het chris
telijk huisgezin samen. Moeten dus de
sociale toestanden verbeterd of vernieuwd
worden, dan moet de verbetering daar
worden aangebracht. Gelijk eens een groot
wiskundige zeide: »Geef mij een punt waar
ik den hefboom plaatsen kan, dan zal ik
de aarde uit hare as tillen», zoo kan ook
de Kerk zeggen: geef mij christelijke fa-
miliën, godvreezeude huisgeziunen eu ik
zal het aanschijn der aarde vernieuwen.»
Wat een monarch, wat eeue wet niet ver
mag, dat kan de kracht doen, die van het
christelijk huisgezin uitgaat.
In het huisgezin ontvangt de mensch
het leven, daar wordt hij groot en gaat
bij tot de burgerlijke samenleving over.
Het huisgezin werd door den Schepper
ingesteld; het blijft bestaan, gelijk eene
nimmer uitdrogende bron, tot den tijd,
waarin het menschelijk geslacht een einde
zal genomen hebben. Het huisgezin is niet
alleen de oudste, maar ook, in zekeren zin,
de machtigste vereenigiug; de familie is
het fundament van Staat en Kerk.
Wat is de Kerk?
De Kerk is de vereeniging van alle
christelijke familiën, onder het gezag van
een gemeenscbappelijken Vader, tot instand
houding en ontwikkeling van het gods
dienstig leven. Wat dus de wortel is voor
den boom, dat is het buisgezin voor de
Keik en ook voor den Staat. Uit het huis
gezin ontvangt de Staat zijn burgers, de
Kerk hare kinderen.
Maar om eeue nog grootere rede moet
de familie,de christelijkste vereeniging wor
den genoemd. Den mensch te vormen tot
wat bij worden moet, heet dat niet de eer
en het geluk der wereld voorbereiden? Dat
is dan ook de groote beteekenis der familie.
Zjj heeft in hare hand de eerste jaren der
kindsheid, die gelijk is aan kneedbaar was,
aan hetwelk men alle vormen geven kan.
De eerste indrukken, die de mensch in het
F E U1LLE T O N.
Het blauw katoenen stofje.
Humoreske door N. Bernard Boozen.
3. (Vervolg.)
EENE EEISGENOOTE.
Aan het eerste station, waar de trein ophield,
deed de conducteur het portier open om een
sjovele dame niet een kind te doen instappen.
Wij hebben immers gezegd dat er nog een plaat3
was overgebleven.
De „bruine" reiziger, zoo zullen we hem maar
noemen, wierp zijn sigaar tersond weg. Een
Eranschman is altijd galant.
Deze vrouw was in rouwkleeren. Haar plunje
boe armelijk ook, was toch netjes. Onder haar
zwarten strooien hoed, van een donkeren sluier
voorzien, slonken haar groote oogen, door roode
kringen omgeven, haar diep-zwarte oogappels
glommen, haar bewegelijke neusvleugels waren
blauwachtig getint en haar geheele gelaat droeg
de kenmerken van ontroostbare smart en pas-
geweende tranen van zenuwachtige stemming.
Haar kind, zonder opschik gekleed, al zat
het beter in de kleertjes dan zij zelve, had den
leeftjjd bereikt en was er zeker reeds boven,
waarop de kinderen half geld betalen. Zij had
bepaald met behendigheid moeten pleiten om
het zóó ver te brengen, dai zij maar één plaats
betaalde voor twee. Zjj nam het kind op
huisgezin verkrijgt, blijven hem by, meestal
tot aan het graf.
Wanneer uu het huisgezin den hoeksteen
van Kerk eD Staat vormt, dan moet het
ook zijne taak zijn tot heil van beide mede
te werken. Het huisgezin moet over dan
geest van den nieuwgeborene waken. Aan
den huiselijken haard, op den schoot der
moeder, in de armen van den vader moet
het kind de eerste kennis van zijn edeleu
oorsprong, van zijne plichten en van zijne
bestemming leeren. Daar moet het de eerste
leerjaren der christelijke deugdeu doorleven,
daar moet het den weg gewezen worden,
die tot de eeuwige gelukzaligheid leidt. Da
mensch viel en door de gevolgen, die de
zoude na zich sleepte, werd ook het oor
spronkelijk beeld van het huisgezin bezoe
deld. Helaas! het zijn treurige schetsen,
welke het heidendom in de gescbisdeuis
der samenleving heeft opgeteekeud. Toen
echter, na ontzettende ellende, de Verlosser
verscheen, werd het aanschijn der aarde
vernieuwd en onderging ook het buisgezin
eene zeer noodzakelijk geworden hervor
ming. Het heilig huisgezin van Nazareth
werd als een toonbeeld, als een model in
de toekomst voorgesteld. In ouzeu diep
rampzaligen tijd verdwijnen echter de trek
ken van het Christendom uit de mensche-
lijke maatschappij. Vandaar dan ook de
ontzettende verwildering, de naamlooze
ellende, welke over alle landen is verspreid.
Wat is uu het middel tot redding in
deze hachelijke omstandigheden?
Niets anders dan het terugkeeren tot het
Christendom en de vreeze Gods in het hu
welijk, iu de familie eu in de opvoeding.
Dat is het eerste wachtwoord, de eerste
oplossing van alle vraagpunten. De sociale
vraag kan niet opgelost worden tenzij het
huisgeziu terugkeere tot het Christendom.
Eu zonder dat Christendom, zonder vrijheid
der Kerk, zonder beëindiging van allen
cultuurstrijd, zonder staking van alle ver
volging der Kerk, waar die vervolgingen
ook mogen voorkomen, zijn alle sociale
geneesmiddelen, welke naen der doodzieke
samenleving wil toedienen, niet dan de
meest verfoeilijke kwakzalverij.
Den 9 dezer hébben op het Vatikaan de
gewone formaliteiten plaats gehad voor de
zaligspreking van Giovauni Juvenal Anciua,
Bisschop van Saluzzo eu lid der Congrega
tie van het Oratorium. Nadat het besluit
betreffende de zaligspreking door den Kar
dinaal Aloïsi-Masella was voorgelezen, is
de H. Mis gelezen door den Bisschop van
Fossano, het vaderland van deu gelukzalige.
haar knieën en gaf het een klein stukje choco
lade in een zilveren papiertje gewikkeld.
Het kind begon zonder schroom te smullen.
Het blikte intusschen vaag naar het lint van
het panorama dat zich langs het vierkante ven
sterglas van het rijtuig afrolde, en zijo twee
kleine beentjes schommelden prettig mede op
de beweging ran den waggon, en raakten een of
twee maal den wijden pantalon van den man
met de groote knevels, die ze terstond met
brutaal ongeduld wegduwde.
De moeder vroeg „excuus// voor haar kind,
een verontschuldiging waarop de gebaarde man
niet beliefde te antwoorden en zei tegen
haar kleinen jongen, dat hjj op moest passen
om mijnheer niet zoo lastig te vallen.
Maar een paar minuten later, toen de klebie
vent die waarschuwing kad vergeten, en te meer
daar hij niet gemakkelijk zat op moeders schoot
die moeite had den vrij grooten jongen te dra
gen, raakte hij opnieuw de beenen van den
gedecoreerden heer met de vervaarlijke knevels.
IV.
Deze fronste de wenkbrauwen en werd rood
van kwaadheid.
De moeder maakte nog eens haar excuus
en beknorde het kind. Maar de geordelinte,
stellig een onbekende maar lastige grootheid,
ging voort met op minder hoffelijke wijze met
In de Luxemburgsche Kamer kon
digde de Voorzitter eeue interpellatie aan
over de leerstukkeu, door den Minister van
Staat beleden in zijne verhandeling over
het openbaar recht van het groothertog
dom: leerstukken, die hem strijdig dunken
met de waarachtige constitutioneele begin
selen en inzonderheid met de constitutie
van 1868. Bedoelde leerstukkeu konden
eveutueel den politiekeu toestand van
Luxemburg in ongelegenheid breugeu. Het
debat hierover is vastgesteld op Vrijdag.
De Heer Simons klaagde over de misbrui
ken, welke er voortspruiten uit de machti
ging tot het tolvrij invoeren van kleine
hoeveelheden meel, waarop de directeur vau
financiën antwoordde, dat deze zaak wordt
onderzocht.
De Arorddeutsche Allgememe Zeitung
meldt, dat buiten Fraukrjjk, Engeland,
België eu Zwitserland, ook in de overige
laadeu, waar de arbeidersquaestie bestaat,
zooals in Italië, Denemarken, Zweden, enz.,
de Regeeringen thans worden gepolst over
eene internationale regeling dier quaestie.
De Duitsche Bondsraad heeft met
buitengewonen spoed zijne goedkeuring ge
hecht aan het voorstei, hetwelk door het
Centrum is iugedieud en uoor den Rijks
dag werd goedgekeurd, waardoor katho
lieke studenten in de theologie feitelijk
worden vrijgesteld van deu aetieveu krijgs
dienst. Heden reeds wordt dit ontwerp
als wet in deu »Reichsanzeiger« openbaar
gemaakt.
n* De zitting van het Parlement werd
jl. Dinsdag geopend met eene troonrede,
waarin gezegd wordt, dat Eugeland iu
vriendschappelijke betrekkingen staat tot
de overige mogendheden. De geschiedenis
vau het geschil met Portugal wordt be
knopt weergegeven, eu daarbij wordt ge
zegd, dat er daden zjjn bedreven, welke
niet te vereonigeu zjjn met den eerbied
verschuldigd aan Engelands vlag. Portu
gal Regeering heeft beloofd de militaire
macht terug te trekken van het grondge
bied, waar Eugelsche koloniën gevestigd
zjjn of stammen van inboorlingen zich be
vinden, die ouder Engelands bescherming
staan.
De Britsche Regeering hoopt dat de be
raadslagingen der coufereutie te Brussel
tot uitslag zullen hebben, dat men de op
heffing van den slavenhandel naderbij zal
komen.
Een handelsverdrag met Egypte is ge
sloten.
Eeue schikking is met Bulgarjje getrof
fen, waarbij voorloopig de dringende fiscale
quaesties ziju geregeld.
De verbetering in Ierlands toestand
onbeleefde woorden zijn ergernis te kennen te
geve».
Een der kooplieden sprak met gedempte stem
tot den andere:
rHet geval is altijd miuder aangenaam voor
een reiziger om gedurende keel de rei», de
schoenen van een kind op zijn beenen te heb
ben.
De moeder zweeg stil, terwijl zij zag, dat
al wat zij in 't midden bracht, alleen de onte
vredenheid van den kneveldrager verergerde.
Toen onze Hollander, die tegenover de dame
zat, dit zag nam hij zonder een woord te spre
ken het kind op zijn lorsche knieën, terwijl hij
het begon te stieelen. De moeder bedankte hem
met een blik, meer nog dan met woorden. Zij
wilde niet, dat hij zich moeite op den hals haalde
met. dien woeligen gast.
„Laat hem bij me, hij is zoo goed bezorgd,
Mevrouw// zeide onze Hollander in vloeiend
Eransch, want zijn opvoeding was uitstekend
geweest.
„Dat moet een brave kerel zijn,// dacht de
bruine Eransche reiziger, die zich tot nog toe
onzijdig heeft gehouden.
Als men geen geld heeft om twee plaat
sen te betalen, ging het lompe heerschap ver
stoord verder „dan reist men geen tweede klas,
maar derde, die is er voor".
//Hebt ge ons eindelijk lang genoeg zitten ver
velen? vroeg op hoogen toon en op den man af
onze bruine reisgezel.
De man met den knevelbaard werd bleek. De
houdt aan. De vermindering van agrarische
misdaden maakt het mogelijk de toepassing
van de dwaugwet te beperken. Een wets
ontwerp zal worden ingediend, strekkende
om het terugkoopen van grond door de
pachters gemakkelijker te maken en Ierland
te geven eeue plaatselijke administratieve
autonomie, gelijk aau die welke in Groot-
Brittaunië bestaat.
Wetsoutwerpeu worden aangekondigd tot
verbetering van de wetgeving rakende de
openbare gezondheid te Londen en de wo
ningen der handwerksklasse; en tot om
schrijving van de verantwoordelijkheid der
patroons bij ongelukkeu, hunne werklieden
overkomende. De Eegeeriug zal ook voor
stellen doen om de kampen en de kazernes
te verbeteren, en verschillende regelingen
tot bevordering van de gezondheid dor
troepen.
Lord Granville zeide in het Hooger-
huis, dat de oppositie het Portugeesche
vraagstuk met bezadigdheid moet behan
delen. IIjj betreurde het, dat het tractaat
betreffende den Congo niet tevens eene
schikking beklonken heeft, krachtens welke
bijna bet gausche betwiste groudgebied in
handen vau Engeland ware gesteld gewor
den. Voorts vroeg hij of het waar was,
dat de Britsche vloot zonder noodzakelijk
heid mauoeuvreereu zou in de Middelland-
sche Zee, waardoor bij zekere mogendhe
den argwaan zou kunnen worden gewekt.
Iu het Lagerhuis vroeg Cremer hoe
thans de zakeu met. Portugal stonden,
waarop Fergussoa antwoordde, dat hij
deze interpellatie vooraf had moeten aan
kondigen. Cremer zal uu heden zijne
vraag herbalen.
Het Bulletin méiical meldt, dat de
Frausche Minister van oorlog den officieren
van gezcndüeiu heeft verboden gebruik te
maken van het hypnotisme.
Men verneemt uit Bern, dat Zwit
serland geeue uitnoodiging ontvangen
heeft voor de arbeiders-conferentie te Ber
lijn, eu dat de Bondsraad hierover zeer
gebelgd is, zoodat vermoedelijk eene uit
noodiging nu toch niet zou worden aan
genomen.
Iu deu Spaanschen ministerraad is
besloten in 1892 eene lentooustelling van
nationale eu Amerikaansche voortbreng
selen te houden ter viering van het vierde
eeuwfeest van de ontdekking van Amerika.
Uit Sofia wordt bericht, dat de in
beslag geuomen bescheiden ontcijferd ziju,
en hieruit, blijkt, dat het komplot tegen
Prins Ferdinaud is op touw gezet door
de Panslavisteu en Zankoffisten te Bucha
rest, wier hoofdagent de wijnkooper Kaloep-
koff was, terwijl de uitvoering aau Panitza
moeder vau het kind beefde.
„Heeft mijnheer het tegen mij, als ik vragen
mag.
</Ja, tegen u. Ge zjjt een lomperd.„
De man met zijn knevel, werd van doodsbleek,
vuurrood.
//Ik zal je bet portier uitwerpen!" riep hij
vloekend. En hij stond op om den jongen man
vast te grijpen toen onze Hollander, zonder het
kind, dat hij, in zijn rechterhand had, los te laten,
met ziju breede linkervuist den kerel met de kne
vels bij den schouder pakte en op zijn plaats
terugwierp.
„Laat me los! (eenige ouderwetsche vloeken)
ge doet me pjjn//.
En een kaartje uit zjjn vestzak halend, wierp
hij het in het aangezicht van zjjn tegenstander
met, de woorden:
„Daar."
De man met de snorren raapte het kaartje,
dat van zjjn knieën op den grond was gevallen op.
„Baron ltodolpke de Briasqon.
We zullen elkaar wel vinden mijnheer!" zeide
de gedaagde, de wenkbrauwen fronsend.
nAls ge wilt en wanneer ge wilt// antwoordde
de jonge man met een spotaehtigen, tartenden
glimlach.
l)e twee kooplui hadden elkaar eens ter sluiks
aangekeken.
Zij deden geen mond open.
Wordt vervolgd.)
