i e tr
S
No. 1508.
Woensdag 26 Februari 1890
i
aghtjs ma non agitate
Rusland en de Balkanstaten.
'J
?an I6 regel» 30 Cents.
Elke regel meer 3
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-a vond voor 6 uur ingewacht.
"ij schreef aan Panitza o. a.: Aan wa
pens en andere hulp zal het u niet ont
breken. Deze brief heeft men later ge
vonden.
ABONREMEÏfTBPKIJB
Per 3 maanden voor Haarlem0,8&
7oor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland z 1,80
Afzinderlyke Nummers0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG.
BUK EAU: St. Janstraat Haarlem.
NïljENI)5.4f.
ÏKIJS UKSK ADVKBTBMTIN»
Ui tg evers: K P P E R S I j A U 3, E
Het Czarenipk speelt eeue akelige rol
in het Oosten het voert na den vrede van
San Stefano, die aan den Russiseh-Turk-
schen oorlog een einde maakte een stillen
oorlog tegen de kleine Staten van den
Balkan niet met kruit en dynamiet,
maar met de wapens van geheime om-
koopery. Als er in deze kleine Staten on
lusten uitbreken of zoo er iets wanordelijks
geschiedt, dan kan men zeker zijn, dat
Rusland er de haüd in 't spel heeft ge
stoken.
Doch niet altijd is het Czarenrijk ge
lukkig in zijne woelingen, zooals we in
den laatsteu tijd hebben gezien. In Bul
garije wilde meu onlangs den gehaten
Coburger, den regeereudeu Vorst, Ferdinand,
van den troon stooten. De Russen be
dienden zich, om dit plan uit te voeren,
gelyk ze altyd doenvan ontevreden
lied en. In Bulgarije was het een Majoor,
Panitza geheeteneen trouw aanhanger
van den vroegereu Vorst Alexander. Deze
hoofdofficier was met de wending der
dingen niet tevreden en liet zich door de
Russen overhalen tegeu Prins Ferdinand
eene sameuzweering te organiseeren.
Voor dit doel trad hij met eenige andere
Russischgezinde officiereu iu verbinding en
werkte het plan uit den regeeranden Vorst
en diens Ministers op een zekeren avond
te vermeorden. De Russische Gezaut te
Bucharest, Kitrowo, gaf gaarne zijn steun
tot de uitvoering van dit nobele plan.
De samenzweerders waren echter nog
niet ervaren in hunne affaire. Majoor Pa
nitza is namelijk een zoogenaamde ijzer
vreter, die in alle café's, welke hij bezocht,
steeds smaalde en schimpte op Prins
Ferdinand eu diens regeering, en aldus
het plan bijtijds verried. De politie liet
de samenzweerders nog eeoigen tijd onge
moeid vermits dezen het onderling niet
eens konden worden, ten lange leste werd
het komplot gearresteerd en het bewijs
geleverd, dat de samenzweerders met Rus
sische hulp aan 't werk zouden gaan.
Het onderzoek tegen de gearresteerde
samenzweerders wordt met de meest mo-
gelijke strengheid gevoerd en de heeren
zullen waarschijnlijk hun hachje er bij
inschieten. De orde in Bulgarije werd
nergens verstoord.Rusland is echter niet ver
legen om eene uitvlucht te bedeukon als de
zaken mislukken. In Bulgarije, zoo meldt nu
de Russische pers, hebbeu nog steeds samen
zweringen plaats; dat is een bewijs, dat
daar nog geeue orde beerscht. Welk eeue
valschheid! Op geljjke wijs heeft de trou-
welooze Noordsche kolossus in de vorige
FE 01LLET O N.
Het blauw katoenen stofje.
Humoreske door N. Bernard Roozen.
8. (Vervolg.)
„Hola! mijnheer uit Holland! riep Rudolf," gij
drinkt niet meer.//
„Welzeker, mijnheer, antwoordde Van Blijen-
daal, „op uw gezondheid."
Barend bracht koffie en plaatste op^ tafel
een groot likeur-keldertje, dat veel op een etagere
geleek. Er was sterke drank genoeg om een ge
heel regiment huzaren vroolijk te maken.
//Ge zult mij de eer doen ook hier eens van
te proeven," zeide Van Blijendaal terwijl hij
een dikbuikige flesch in de hand nam. Uit is
oude genever uit mijn land.
„Goed, best!" antwoordde Rudolf, die meer
en meer de hoogte kreeg. Dat 's pnike waar.
„Hier Barend, zei Van Blijendaal terwijl zijn
bediende een glas van de beste, oude klare
overreikte.
//Drink maar eens raee, Barend!" zeide Rudolf,
drink het mjjn vriend, ik spreek in je eigen
belang.//
„Maar wat's dat, 't is of mjjn ooran tuiten.//
eeuw ook het arme Polen te gronde ge
richt. Want het slot dezer logica luidt:
Als er geeue orde heerscbt, dan moet er
orde komen, dan moet de sterke arm ge
bezigd worden en dat is het begin van
het einde.
Deze zeer dom georganiseerde samen
zwering staat niet alleen. Rusland heeft,
zooals bekend is, in het geheels Oosten
een net van spionnen eu rustverstoorders
uitgespreid; het zorgt dat er altijd iets aan
de hand« is. De oostersche reis van den
Duitschen Keizer heeft eenigszins stilstand
gebracht iu de woelingen. Vermits de
politiek toen op den achtergrond gedreven
was, konden de Russen beleefdheidshalve
geen schandaal raakou. 't Was dus voor
korten tijd rustig in bet land. De eerste
aanleiding tot een nieuwen twist gaf de
Bulgarijscbe leening van 30 millioen franks.
Groote kapitalisten leenen aan eeue
onsolide Regeeriug niets of slechts tegeu
enorme woekerwinsten. Toen het uu be
kend werd, dat de Bulgarijscbe leening
kans bad te slagen, begouueu de Russen
een veldtocht tegen deze onderneming,
die natuurlijk een groot voordeel aan het
land zou verschaffen. Voor dit doel moest
bewezen worden, dat de wanorde in Bul
garije niet grooter kan zijn. Rusland zoud
allereerst eeue diplomatieke nota aan den
Sultan, onder wiens suzereiuiteit Bulgarye
nog staat, en beklaagde zich dat Bulgarije
oudere schulden nog niet heeft betaald
enz. enz. De Sultan kent echter zijne
Pappenheimers en deponeerde deze Rus
sische nota stilletjes ter griffie, zonder
te antwoorden. Bulgarije ging rustig ziju
gang en de leeuiug werd zesmaal voltee-
keud, een bewijs, dat de kapitalisten nog
vertrouwen iu de Bulgarijscbe Regeering
stellen. Het kleine Bulgarije had door dit
succes deu grooteu beer op de pooton getre
den. De Russische pers liet zich alles behalve
vriendschappelijk hooren. De Servisch-
Montenegrijnsche vriendschap werd zoo
kolossaal innig, dat de Servische Regenten
de ontstane ongerustheid door een dementi
meenden te moeten stillen. Zoo men weet
heeft Servië eenige duizenden halfverhon-
gerde Monteuegrijnen in het land toege
laten. Vorst Nikita, de eenige vrieud van
deu Cziar, zoud nu in plaat3 van eeue
schriftelijke dankbetuiging, zjju Miuister
Bukowiteh om persoonlijk de Servische
Regeering voor haar bewezen weldaad
dank te zeggen. Deze maakte nu van
die dankbetuigiugsvisite een formeel
verbroederingsfeest en het is aan geen
twijfel onderhevig, dat Servië wederom
met volle zeilen in Ruslands kielwater vaart.
Een lage trek van Rusland was het ook
toen het door 't panslavistische wel-
dadigheidsgeuootschap de Serviërs iu hun
nationalen trots ten koste van Bulgarije
liet krenken. Dit genootschap namelijk
„De jenever verhit een beetje,//zei Van Blijen
daal ernstig.
„Nog een», mijn beste Van, nog eens, if you
please,11 riep Rudolf. Poeah Ik heb het verkeerue
glas genomen, ik heb Bordeaux gedronken.
Bali, slechte wijn! Vooruit, a la bonne heurel
„Op uw gezondheid!" herhaalde de Hollander.
„Ja mijn beste Van op je dierbare, goede
gezondheid!//
„Je moet er goed voor zorgen, en je dik
kleeden!..
//Ik ben niet koud," antwoordde Van Blijen
daal zeer ernstig.
„Dat zeg ook ik ook al," Barend, ken je
da geluiden van alle beesten nadoen?//
„Ik ken ze niet allen mijnheer, en ik kan
niet eens alle nadoea, die ik ken.
//Kom! Het is toch vrij gemakkelijk.
„Schenk maar weer in!"
„Wilt ge soms iets anders dan jenever?"
„Neen, zeker niet, als je blieft, mijn beste,
waarde gastheer. Gij hadt gelijk en ik on
gelijk: Holland is een mooi land en de bewoners
zijn de beste menschen van de wereld. Van,
zeg eens, mjjn beste: laten we drinken op
de vereeniging van Frankrijk en Holland!
„Heel graag!"
Rudolf wilde gaan staan om te toosten,
maar hij kon zich slechts ten halve oprichten
verspreidde eene kaart, waarop een strooi:
grond aan Servië toebehoorende, aange
wezen werd als Bulgaarsch grondgebied.
Er ontstond eene algemeene verontwaar
diging tegen Bulgarije, welke van dien
aard was, dat de onderhandeling over het
Servisch-Bulgavijsch haudelstraofcaat werden
afgebroken. De kaart werd natuurlijk,
onder het betuigen vau verontschuldiging,
verbeterd, maar zij liad hare uitwerking
niet gemist; er was wantrouwen ontstaan
tusscheu Servië eu het gehate Bulgarije.
Tegenover die geheime woelingen van
Rusland staat Europa machteloos. In het
Oosten staat namelijk nog steeds bet ge
opende buskruitvat: een enkele vonk kan
het doen ontbranden en gansch Europa in
lichter laaie zetten.
bITFtëYl a iïT
Drie sociaal-democraten uit Nederland,
waaronder Domela Nieuwenhuis en Van
Beveren, zijn jl. Zaterdag-ochtend te tien
uur, in het logement te Berlijn, waar zij
afgestapt waren, door de politie gevangen
genomen. Zij bevonden zich daar sedert
eenige dagen, naar hun voorgeveu om de
verkieziugsbeweging te zien eu te leereu
kennen. Naar men verneemt, zuilen zij
spoedig over de grenzen worden gezet.
Ofschoon er nog geen nadere bizouder-
bedeu bekend zijn, zoo iaat zich bet ge
beurde hieruit verklaren, dat te Berlijn,
ingevolge de nog bestaaude socialisten
wet, de zoogenaamde kleine staat van
beleg heerscht, krachtens welke de politie,
zonder nadere gronden aan te geven, eiken
kenbaren socialistdie haar verdacht voor
komt, over de grenzen kan zetten. Wan
neer teu aanzien van buiteulaudsche social.s-
ten gelijktijdige inhechtenisneming plaats
heelt, dan is dit om hunne verwijdering
uit het land des te zekerder te doen ge
schieden. Dat de in hechtenis genomen
Nederlaudsche socialisten iu het bizonder
het misnoegen der politie hadden opgew- kt,
zal men misschien hieraau moeten toe
schrijven, dat zij inzamelingen hadden
gehouden voor het verkiezingsfonds der
Duitscbe socialisten.
De Duitscho Keizer wijdt dageljjkk
eenige uren aan eeue nauwgezette studie
van het vraagstuk der bescherming van
werklieden, en schijnt besloten te hebben
orn zelfs voor bet geval dat eeue inter
nationale regeling op onverwachte moei
lijkheden stuit, in de wetgeving van liet
eigen land zoover maar mogelijk is, in
bet belang der werklieden voor te gaan.
De Politische Nachrichten zegtdat
de twijfel betrekkelijk de spoedige bijeen
komst te Berlijn van de conferentie tot
bescherming der arbeiders niet gerecht
vaardigd is. Oostenrijk-Hongarije, Italië,
Frankrjjk, Groot-Brittanuië, Zwitserland,
en viel terug op zijn stoel met strakke en ver
doolde blikken.
„Ik geloof, dat mijnheer de Franschman te
diep in 't glaasje heeft gekeken of wat men bjj
ons noemt een stuk in zijn kraag heeft, neem
me niet kwalijk, mijnheer,// zeide Barend tot
zijn meester.
„Laat een kamer in orde brengen," vervolgde
Van Blijendiial zonder zich erg te verontrusten.
Rudolf zag niet, dat Barend de kamer verlaten
had, maar 't was alsof hij heel vaa^ door een
gazen sluier heen de feeërieën van het Chatelet
zag afspelen, of hij een voorstelling van een
reusachtig drama bijwoonde. Van Blijendaal
die op zijn gemak het kruikje oude klare van
„de drie Fleschjes// leegdronk uit zijn Benjamin
(zoo heette zijn lijfglas) smakte zelfvoldaan met
de lippen, zoo helder van hoofd als toen hij
zjjn eerste borreltje dronk.
Rudolf was weldra in een loodzware sluime
ring vervallen.
Barend pakte hem op als een leeg glas en
bracht hem voorzichtig te bed.
XI.
VERTROU VVELIJKHEDEN.
Rudolf stond den volgenden morgen laat op.
België, Nederland eu de Scandinavische
Rjjken nemen daaraan deel. Daarentegen
Rusland niet, welks uitvoer niet uit nijver
heids-producten bestaat, maar beperkt is
tot voortbrengselen van landbouw en
boschcultuur. Om gelijke reden zullen ook
de Vereeuigde Staten niet aan de confe
rentie deelnemen.
Naarmate de resultaten van de ver
kiezingen voor den Duitschen Rijksdag
ruimer bekeud worden, des ta g ooier
wordt de nederlaag door de regeerings- of
Cartell-partijea geleden. Hare meerder
heid is niet. alleen vernietigd, maar het
laat zichzelf aanzien, dat zij ver in de
minderheid zullen raken.
De regeeringsbladen doen geeue pogin
gen meer, om de nederlaag door hunne
partij geleden te bedekken. Het zou trou
wens ook onmogelijk zijn. Die nederlaag
is te verpletterend. De »Natioua) Zeitung«
doet een wanhopig beroep op de eens
gezindheid van alle partijen, om zich bij
de herstemmingen tegeu de sociaal-demo
craten aaneen te sluiten. De Duitsch-
vrrjzinnige pers schijnt hiertoe evenwel
niet erg ezind te zjjn en constateert niet
zonder voldoening de nederlaag der regee-
ringspoiitiek en van het Bismarckiaansche
stelsel. Alle partijleiders zijn, voor zoover
bekend is, herkozen, uitgenomen de Heer
Hammerstein, de door den Keizer
getuchtigde leider der orthodox-conserva
tieven, die gevallen is. Ook is nog niet
het lot bekend, dat deu anti-semitiscben
predikant Stock er wedervaren is.
Het Centrum handhaaft als altijd zijne
positie. De winsten en verliezen wegen
tegen elkander op. Iu bat arbeiders-dis
trict Essen is de Centrums-candidaat
Stol ze! met 22000 stemmen gekozen
terwijl zijn socialistische tegenstander er
slechts een paar duizend op zich vereen igde.
Te Keulen komt een KatSioüek met een
sociaal-democraat iu herstemming; insge
lijks te Mainz, te Dortmund en te Bochum.
In Munchen hebben de socialisten een
zetel gewonnen. Kennpteu-Immerstadt en
Neustadt-Sackingen zijn door het Centrum
gewonnen. Windthorst is zonder strijd te
Meppen herkozen.
De vraag rijst thans, hoe gehandeld zal
worden bij de herstemmingen, die de
samenstelling van den nieuwen Rijksdag
nog merkelijk wijzigen kanal staat het
vast, dat de Cartell-partyen in de min
derheid zullen bljjven. Het laat zich aanzien,
dat bet Centrum voor de Duitsch-vryziu-
nigeu eu wellicht ook voor enkele conser
vatieven slem men zal. In enkele plaatsen
in de provinciën moeten er dezer dagen bij
de verkiezing vechtpartijen tusscheu soci
aal-democraten en de politie hebbeu plaats
gehad.
Met koortsachtige ijver worden alle
voorbereidende stappen gedaan voor de
Nog erg zwaar en katzenjamrnerisch in ziju hoofd,
vcrwenschte hij zijn onmatigheid van den vorigen
dag. Hjj wierp ziju venster open. stak een sigaar
aan en steunde met zijne ellebogen op de balu
strade van gegoten ijzer. Dit venster keek uit
op het binnenplein van het hotel en Rudolf her
kende vlak over hem op de bene danste verdie
ping de kamer van zijn vriend, den Hollander.
Yan Blijendaal stond in slomme bewondering
voor zijn kanari vogeltjes. Na ee» paar minuten
in deze aanschouwing verdiept te zijn geweest,
ging hij zich heel langzaam op zijn geel trijpen
fauteuil uitstrekken, terwijl hij vervaarlijk begon
te gapen.
Rudolf ging naar beneden, naderde hem en
verontschuldigde zich. dat hij den vorigen avond
niet langer stand had gehouden. Van Blijendaal
wilde van geen eomplimentjes hooren: hij kende
te goed zijn ^oude klare// en vond het geval
al zeer natuurlijk.
Het diner, dat zij samen gebruikten, had
veel bijgebracht tot de toenemende vertrou
welijkheid der twee nieuwe vrienden. Rudolf,
van het eerste oógenblik af aan vol geestdrift
over de goedhartigheid van den Hollander, waar
deerde den man nog beter naarmate bij hem
meer leerde kennen.
Wordt vervolgd.)