N I E U W E
No. 1509.
Vrijdag 28 Fetiruarl fSfiO
!5df Jaargang.
Een algeineenc wensch.
nu IT N L A Fill
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het Buitenland
Afzonderlijke Nummer*
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG
BlIHEAU: St. Janstraat Haarlem.
O.Sé
1,10
1,80
0,03
i
Van 16 regel* 30 Cents.
Slke regel meer 3
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en V r ijd a g-a vo nd voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KüPFERS LAUREÏ.
De volken in onzen tjjdofschoon
onderling door partyschap, eerzucht eu
eigenbelang verdeeld, koesteren vrjj alge
meen eeuzelfdeu wensch,den wensch van het
behoud des vredes. Meer dan in andere perio
den verlangt men vrede, kalmte eu rust.
Vorsten eu andere machthebbers, die
aan het hoofd staan der Regeeringeu be
tuigen als om strijddat heu geen ander
verlangen bezieltdat zij geen ander doel
nastreven dan het behoud van de weldaden
des vredes. Zij stemman hierin overeen met
schier alle staudeu van het volkdie als
het ware met den dag duidelijker en krach
tiger hun weerzin tegen den oorlog ver
kondigen. Een prijzenswaardige weerziu
trouwens! Immers kan het soms een driu-
gende noodzakelijkheid zijn de wapenen
aan te gorden, een oorlog heeft nimmer
plaats zonder dat tallooze rarnpea er het
gevolg van zijn. En hoe outzettender zjju
die rampen in onzen tijd, bij de verba
zende ontwikkeling der krijgswetenschap,
by het vermeerderen der veruielings-
werktuigen, waarvan men dagelijks hoort
gewagen.
Geeue zaak is van zooveel gewicht dan
die om van ons werelddeel het gevaar voor
een oorlog af te wendenal wat tot dit
doel geschiedt, moet geacht worden te
gebeuren tot heil van alien. Maarhet
verlangen alleen naar vrede zou weinig
vermogen om ernstige hoop op het behoud
er van te wettigenhet is niet voldoende,
dien vrede alleen te willen. Groote legers
en overdreven krijgstoerustingen kunnen
een tijd lang een aanval van een vijand
afhouden eu voorkomen dat hij ons op
het ljjf valt, maar om een duurzameu
vrede te verzekeren, daartoe baten zij al
zeer weinig. Integendeel, groote oorlogs
toebereidselen ziju dikwerf meer geschikt
om haat, nijd eu achterdocht op te wekken,
dan die te verdrijven. Zjj prikkelen deu
geest door ongerustheid, door angst voor
de toekomst en brengen vooral dit nadeel
met zich mede, dat de volken gebukt gaan
onder lasten, die de vraag wettigen of een
oorlog niet even dragelijk zou zijn, als
die onophoudelijke, hoogst kostbare krijgs
toerustingen. Er moet dus gezocht worden
naar hechtere en met den aard der dingen
beter overeenkomende fuudameuten voor
den vrede. Immers, dat men gewapender
hand zijn recht verdedigt, is geen kwaad;
kwaad is het alleendat de stoffelijke
macht als bron zou beschouwd worden en
als oorsprong van het recht. Vermits nu
de vrede bestaat in het ongestoord bewaren
der orde, behoort, evenals dit het geval
is voor personen, ook do eendracht der
volken vooral haar grondslag te vinden in
de rechtvaardigheid en de liefde. Niemand
beleedigende heiligheid van het recht
FE V ILL E T O N.
Het blauw katoenen stofte.
eerbiedigen, de goede trouw en onderlinge
welwillendheid in acht nemen, ziedaar on
getwijfeld het middel om de baudeu van
eensgezindheid te bevestigen eu onbreek
baar te maken. Meu zal er tegeljjk het
voordeel mee bereiken, de kiemen van
vjjanuelijkkeid eu naijver te zien verstikt.
Velen zjju door roeping en plicht ge
houden, het bevorderen van deu vrede te
beschouwen en te beoefenen als hun hei
ligste en verhevenste taak. 't Zijn de macht
hebbers eu bestuurders der Staten en Rijken,
de mannen, die den schepter zwaaien over
de volkeu van de aarde.
Zeker, heilig is die plicht, heilig ook
de stem der nakomelingschap, de getuige
nis der geschiedenis. Zou een vorst bij
het verre nageslacht met niets auders wil
len pryken, dan met de schitterende teeke
nen van deu veroveraar? Met welken af
keer toch gaat men niet voorbjj de Kroon,
die alleen aan stroomeu bloeds haar glans
heeft te danken. Welk een haat wekt de
Vorst op, wious doel is zijn Rijk door
veroveringen, ten koste van het geld en
bloed zyu onderdanen, uit te breiden!
O, vorsten, gekroonden eu gelauwerdon,
er bestaat eene dapperheid vau oneiudig
verheveuer aard: de dapperheid betoond
in het behoud vau den vrede en vau de
vrjjheid. Heilzamer dan een volk, hetwelk
in 't eigen Vaderland slaafs en laaghartig,
maar daar buiten kloekmoedig eu dapper
optreedt, voert daarentegen het volk, dat
moedig is iu de verdediging van recht eu
vrjjheid op eigen bodem een edelen vrij
heidsoorlog, de oorlog van het goeda, voor
welvaart eu bloei, de eeuige oorlog, die
geen wapenstilstand mag keunen. Zoo zjj
het ook met den Vorst. Het ideaal iu de
kunst, de grootheid in vrede, kalmte en
rust te verwezenlijken, dat zjj ook het
ideaal van deu monarch. Moeiljjker maar
edeler is voor den Vorst het brjjgsvuur te
dooven dan htt te ontsteken. Gelukkig de
natie, die zich scharen mag om deu troon
van zulk een edelen monarch, gelukkig
ook de troon, vau welken zulk eene ver
heven opvatting van taak en plicht uit
gaat!
ABQim SMEW T&FB IJ8
PBÏJS DSH ADVEBTEWTia»
AQITJS MA NOU AGITATS
Humoreske door N. Bernard Roozen.
9. (Vervolg.)
Van Blijendaal, van zijn kant, eveneens nog
jong van hart, ofschoon hij zich niet zoo licht
liet meeslepen door aangename manieren, was
opgetogen over het prettige, joviale en hartelijke
in het karakter van zijn onbezorgden reisgezel.
Rudolf vertegenwoordigde inderdaad beter dan
een de type, die da vreemdelingen de Fransche
type noemen. Beiden waren dus uitstekend
gestemd tot wederzijdjche sympathie.
Het is nu twaalf uur; zeide Rudolf, als
ge klaar zjjt, kunnen we binnen een uur bij
mijn moeder zijn.
Van Blijendaal wilde met alle geweld zijn woord
intrekken. Hij beefde bij voorbaat op de gedachte,
dat hjj zou worden voorgesteld, nog wel in gala
en bij een familie, die hem volkomen onbekend
w*s. Maar hij moest wel toegeven, hij had zijn
woord verpand.
„Ik neem je des Ie liever eens mee, zeide de
baron, omdat ik geloof, dat ge afleiding noodig
De Belgische Regeering heeft geantwoord
op Duitschlauds uitnoodigiug tot deel
neming aau eene conferentie te Berljjn
over het arbeidersvraagstuk. Zjj verklaart,
dat zij volgaarne deelneemt aau die conferen
tie, en het verheven doel goedkeurt, hetwelk
deu Duitschen Keizer iu deze zaak geleid
heeft. Zij heeft voorts eeuig voorbehoud
gemaakt, in verband met de verschillende
wetten en de toestanden van den arbeid
in de onderscheidene landen.
In den Senaat heeft de Heer Van
Put, uit Antwerpen, eene rede gehouden,
hebt. Ik zag je zoo even uit mijn venster, 't was
of je je verveelde.//
Van Bljjendaal maakte een ongeduldige en
ongewone beweging en keek Rudolf eens aan.
Deze had den vinger op de wonde gelegd.
//Ja, zeide de Hollander, ik verveel me.
„Ik ben altijd alleen, zie je!,../» voegde hij er
pijnlijk bij.
Rudolf greep zijn hand: „Laten we in het rijtuig
stappen, we zullen onderweg wel eens praten."
Toen zij waren weggereden, traclne Rudolf
den goeden Hollander op zijn gemak te brengen
en het vertrouwen uit te lokken, dat hij meende
noodig te hebben.
//Ik ben niet gelukkig,// zeide Van Blijendaal
en ik zal het u zeggen ofschoon ik n nau
welijks keu, want niemand heeft me meer
vertrouwen ingeboezemd. Dat komt omdat ik
geen familieleven ken, geen tehuis. Met mijn.
moeder zelfs, God beware me, dat ik me over
haar zou beklagen, gevoel ik me nog alleen en...
Ziet ge mijnheer Rudolf, meu moet, als men op
een zekeren le.ftijd komt, hoe goed zoon men
ook is, gedrongen door een wet van boven, het
geluk ergens anders zoeken dan iu den kuiselijken
kring. Opgroeiend liebb n wij alles genoten,
wat onze ouders ons konden geven en we ver
langen naar ander voedsel. Dat begrijpen de
waarin hjj voorstelde, aan het gouverne
ment te verzoeken, in de conferentie te
Berljjn een voorstel tot ontwapening te
doen. Van alle zijden werd dit denkbeeld
met teekenén vau instemming begroet.
De volledige uitslag vau de ver
kiezingen iu Duitschland is thans bekend.
De Cartell-partijeu hebben slechts 82
zetels van do 215, welke zij in den vorigeu
Rjjksdag bezaten, in eerste stemming be
houden, terwjjt het Centrum, de Polen en
de Elzassers bijna weer terstond in hun
oude kracht zjju teruggekeerd en de socia
listen thans reeds 10 mandaten meer be
zitten, dan vóór 20 Februari. Het is
daarom vrij onnoozel van de Norddeutsche
Allgemeine Zeitung, om met dergelijke cij
fers voor oogeu nog te durven verklaren,
dat meu eerst na de herstemmingen over
den strijd zal kunnen oordeeleu en dat zij
de partij verhoudingen en do meerderheid
nog kunnen verschuiven.
De Germania constateert tegenover deze
bemerkingen terecht, dat er niet de minste
twjjfel meer bestaat, of het s Car teilis
vernietigd. Wanneer de Cartell-partyen iu
alle districten, waar hare ca ididateu in
herstemming komen, mochten zegevieren,
zouden zij iu het geheel 204 mandaten
verkrjjgeu, dus 5 boven de absolute meer
derheid vau den Rijksdag, welke 397 leden
telt. Maar hieraan valt niet te denkeu.
Denkelijk zal slechts ongeveer de helft
vau het aantal herstemmingen ten guuste
van de Cartell-partijen uitvallen. Het
Centrum zal bjj de herstemmingen de
caudidateu der Polen en Duitsch-IIan-
uoveranen, die gewoonlijk met het Centrum
meegaan, ondersteunen. Voorts zal het zijn
hulp verleenen aan eerlijke conservatieven
en aan de Duitsch-vrijziunigeu.
De Noord westelijke groep der Ver-
eeniging van Duitsche ijzer- en staal-in-
dustriëe!en« heeft in hare vergadering te
Dusseldorf met algemeeue stemmen zich
aangesloten bjj het adres der Kamer van
Koophandel te Mannheim, om aan de Regee
ring te verzoeken, den ondernemer der
Duitsche gesubsidieerde stoomvaartlijn op
Oost-Afrika de verplichting op te leggen,
de schepeu op de heen- en torugreis te
Rotterdam als tusschenhaven te doen biu-
nenloopen.
In bet Lagerhuis heeft een belang
rijk debat plaats gehad, naar aanleiding
van het amendement-Graham op het out-
werp-adrss vau antwoord op de toonrede.
Het strékte om de Regeering uit te uoo-
digen, in de conferentie te Berljjn een
voorstel te doen ter invoering van een
werkdag van 8 uren. Het amendement
vond levendige bestrjjdiug bij verschil
lende leden, vooral bjj Breadlaugh, die
veel twijfel koesterde omtrent de resul
taten der conferentie. Ook de Regeering
bestreed het amendement, hetwelk ten
ouders niet. Ik was nog een kind toen ik
mjjn vader verloor. Mijn moeder is de beste
vrouw der wereld, zeer achtenswaardig eu be
minnelijk; n.aar haar weduwstaat heeft haar iets
geheels, iets heerscheuds in haar karakter gege
ven. Toen ik jong was, zeide zij bij de pogingen,
die zij deed om mij een goede opvoeding te
geven: „Ik beu moeder en vader te gelijk." Mijn
opleiding was zoodoende vrij streng, want meestal
doet het evenwicht van vaderlijke zorgen en
moederlijke teederheid meer dan strenge opvat
ting der beide plichten op een persoon vereenigd,
zoodat het altijl te betreuren is wanneer een
jong mensch een zijner ouders vroeg verliest,
voor de groote taak der opvoeding is een bepaald
niet voldoende. Naarmate ik onder werd, had
ik meer cn meer behoefte om gestem d te worden
door eeu innige genegenheid, vol... vertrouwen, en
van dag tot dag gevoelde ik me meer alleen.
Ik meende zelfs wantrouwen om me heen te
zien. Toen ben ik geheel en al in mijzelven ge
treden. Mijn moeder had tegelijkertijd langza
merhand zekere kleine hebbelijkheden gekregen,
waarvoor ik den meesten eerbied heb, maar die niet
altijd, even gemakkelijk te voldoen zjju. Kijk,
bjjvoorbeeld gij nu, men verwacht u sinds gis
teren bij uw moeder en gjj komt pas heden.
Welnu, mijn moeder zou me dat nooit hebben
slotte met groote meerderheid van stemmen
werd verworpen. De Regeering volgde
voor het overige eene gereserveerde houding.
Zij deelde slechts mede, dat. Zwitserland
zijn congres had opgegeven; maar zij wei
gerde, op dit oogeublik mededeeling te doen
aangaande Engelands antwoord op de uit-
uoodiging van Duitschland. Hieruit nam
Lord Randolph Churchill aanleiding tot
eene scherpe berisping. Volgens geruchten
iu de couloirs zou Engelaud in zjjn ant
woord aan Daitschlaud eenige niet onbe
langrijke reserves hebben gemaakt.
De Hertog van Orleans heeft de
gevangenis der Couciergerie verlaten eu is
naar het Oosterspoorwegstation gebracht,
van waar bjj met den trein naar de Cen
trale gevangeuis te Clairvaux werd ver
voerd. Hij was vergezeld van twee politie
dienaren.
Uit Sofia wordt gemeld, dat de
Regeeriug aldaar voortdurend Russische
brieveu iu cijferschrift onderschept, waar
onder zij er eenige heeft gevonden, volgens
welke da Regoeriug van den Czaar recht
streeks bij de ontdekte samenzwering zou
betrokken zijn. Iu enkele brieveu werd
zelfs gemeld, dat de Russische Regeering
reeds een dictator voor Bulgarjje gereed
bad, die ook reeds derwaarts op ruis was
gegaan, omdat zjj overtuigd was, dat het
complot moest stagen.
De door Rusland van Bulgarjje
teruggeëischte kosten voor de bezetting
bedragen gezamenljjk 4.172.988 roebel.
De jonge Spaansche Koning is ge
heel en al van zjjue ziekte hersteld.
Uit Lissabon wordt gemeld, dat de
Regeering de tegeu 2 Maart aangekon
digde mauifestatie ter eere vau Vaaco de
Gama heeft verboden. Het comité voor
het fonds teu behoeve van verdedigings
middelen des lands heeft besloten, de bjj-
eengezamelde gelden niet aau de Regeering
over te dragen, tenzjj deze werkelijk eeue
krachtige agressieve richting wil volgen.
Bjj deu Zweedscheu Rjjksdag is een
voorstel ingekomen van eeu der leden,
die den Staat wil helpen aau eene wet op
verzekering vau werklieden ter zake van
ouderdom. Hjj stelt voor, die verzekering
te verbinden met eene loterij, in dezer
voege dat slechts 4/s san gezamenlijk
bedrag der verzokeringspremiëu in de
verzekeringskas wordt gestort, en het overige
1Ji door den Staat wordt ingehouden, om
ouder de gezamenlijke verzekerden te wor
den verloot. De voorsteller gelooft, dat
hierdoor veel meer werklieden aau de ver
zekering zullen deelnemen dau wanneer
zjj slechts hebben bij te dragen zonder
kans op eeu extra voordeeltje. Het wordt
echter te Stockholm zeer onwaarschij ulijk
geacht, dat do Regeering eu de Rijksdag
met dit denkbeeld zouden instemmen.
Iu de kringeu van het Huis van
vergeven.
Toch zcu ilc in dien tijd niet veel meer kwaad
hebben uitgevoerd dau gij nu. Met dit alles,
heb ik wel eens tot mezelven gezegd, dat liet
misschien mijn schuld was, dat het vuur der
jeugd.
//Ge zijt een beste kerel, riep Rudolf har
telijk, n.aar niet kunnende nalaten te lachen
mn het idee van Blijeudaals onstuimigheid;
men moet wel een erg lastig humeur hebben,
als men het met u niet kan vinden./*
Bij den verwonderden en min of meer ver
wijtenden blik, dien do jonge Hollander naar
Rudolf wierp, begreep deze, dat een minder
gelukkig gekozen woord zijn vriend opeenlee-
dere plaats liad gekwetst. Rn daar liet gevoel,
dat hij aanstoot had gegeven voor alles eerbied
waardig was, begreep hij, dat hij zich moest
verontschuldigen.
De wolk dreef spoedig over en Rudolf nam
zich voor op zijne woorden te letten.
//Maar", vroeg hij, „hoe oud zijt ge wel?"
„Ik lien twintig jaar, antwoordde Van Blijen
daal? Gij dicht stellig, dat ik ouder was, niet
waar? dat zegt me iedereen. Wat zal ik er van
zeggen, ik ben niet anders."
(Wordt vervolgd.)