N i E W E
mo 15«0.
Zondag 2 Maart '°90
15do Jaargang.
I
Graanrechten.
BUITENLAND.
"f
aboïtbïmehtspb i jb
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1.10
Voor het Buitenland 1,80
Afzjuderljjke Nummer#0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITB MA KON AGITATE
PRIJS DER ADVERTENTIE®
Van 16 regels30 Cents.
Slke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden niterlgk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitaevers: KüPPEKS LAUBEY.
Van vele zjjdeu in on# land komen
adressen van sympathie en adhaesie bjj de
Tweede Kamer der Staten-Gauaraal in be
treffende het door den Afgevaardigde Bahl-
maun ingediende voorstel tot het heffen vau
iu voerrechten op buiteulaudsch graan.
Dit verwondert ons geenszins, niet om
dat wij dit voorstel eeue uiting aebten van
het protectionistisch streven, 't welk zich
io deu laatsteu tijd ook bij ons begint te
vertooueu, maar omdat velen van meening
zjju, dat door eeue belasting op ingevoeld
koren een der bronnen van ons volksbe
staan voor opdrogea zal zijn bewaard.
't Vult toch niet te ootkenDeu, dat de
landbouw iu de meeste streken vau ous land
in kwgneudeu toestand verkeert, eu dat,
wanneer geen buitengewone maatregelen ge
nomen worden, die toestand van achter
uitgang zal voortduren eu uitloopeu op ge
heels veimetigiug vau dezen tak vau wel
vaart.
De kwijning van den landbouw is hoofd
zakelijk toe te schrijven aan de steeds da
lende prijzen vau de granen, als een gevolg
van deu geheel vrijen si oer vau het koreu.
Voer oi.ze landbouwers is het bijna eeue
onmogelijkheid geworden langer te cou-
curreeren tegen de lage prijzen, waarvoor
het buiteulaudsch graan bier aan de markt
wordt gebracht. Slechts éen middel kan
hierin verbetering aanbrengen, en dit wordt
nu door deu Heer Bahlmauu met de indie
ning van zijn ontwerp beproefd.
Wy voegen daarom gaarne onze stem
bij de vele, die zich reeds hebben doen
booren tot ondersteuning van bedoeld wets
voorstel, en wemenen voor de werkeljjke
belangen vau ous gebeele volk dat de meer
derheid der Stateu-Generaal bereid moge
bevonden worden zijn steuu aan de wets-
voordracht-Baulman te schenken.
Het gaat toch niet aan te beweren, wan
neer onze landbouwers over achteruitgang
klagen; dau moeten zjj zich maar op de
veeteelt toeleggen en hunne bouwlanden in
weilanden veranderen. Behalve, dat daartoe
niet eens overal de mogelijkheid zou be
staan, zou eeue algemeens verarming onzer
bevolking ten platten lande hiervan het ge
volg wezen.
Als de eeue of andere tak onzer industrie
door buiteulaudscbe concurreutie het niet
langer kau bolwerken, dan kau deze dik
werf even goed «ervaugeu worden door eeue
andere meer winstgeven Ie, wijl de meeste
grondstoffen voor de nijverheid met in ons
land worden gevonden, maar uit den vreem
de worden betrokken.
Doch de landbouw eigent zich in 't bi-
zouder aan de grondsgesteldheid en het kli
maat van ons vaderland eu geen equiva
lent zou men kunnen aauwijzeu, wanneer
de landbouw werd verdrongen. De werklooa-
FE VI LIE VON.
Het blauw katoenen stoQe.
Humor*)ke door N. Bebnakd Roomn.
10. (Vtrvolg)
Terwijl de jonge man dit zeide, schommelde
zjjn machtig breed, lichaam op.de beweging ran
het rjjtuig heen en weer en wierp hij eeu verlegen
blik op zijn ernorm dik been, dat t.ij achteloos
over het andere had heengeworpen.
vNeern m« niet kwalijk", zeide Budolf," ik
weet. niet of het in Holland ook zoo is maar
hier zijn. wij op ons een-en twintigste jaar mondig.
„Ia Holland met ous drie-en-twintigste,»
mompelde Van Bljjendaal.»
„Welnu, wat belet u dan, om terwjjl g# de
beste vrienden bljjft met uw moeder, je zelve
een tehuis te scheppen, waar gij behoefte aan
hebt.
„Mijn moeder alleen laten? riep de Hollander,
met een soort var ontzetting, dst's ouu.ogelijk.»
-Na enn oógeuhlik stilte:
„Ik heb het een oogenblik beproefd, hernam
hij; een oom, ran me, die me graag mocht ljjtlen,
en wien ik alles vertelde, heelt we aangeraden,
te reuen, zeggend": //Als je bianen zes uiaan-
heid zou bovendien zoodanig toenemen, dat
de trek van bewoners teu platten lande
naar de groot» steden, die toch reads zoo
sterk is, nog zou vermeerderen tot groot
nadeel van de personen zelf, maar ook van
de stedelingen.
Men behoort hier in 'toog te houden,
dat de achteruitgang van onzen landbouw
vau ODiniddellijkeu invloed is op de wel
vaart van ous gebeele land. Zooals bij
sociale viaagstukken immer het geval i»,
staat ook do quaestie van den landbouw
niet op zich zelf, maar behoort zij beschouwd
te worden in verband met zoovele andere
belangen eu omstaudighelen, die er ten
nauwste bij betrokken zijn.
Werd onze landbouw, door welke oorzaak
ook, vernietigd, «ij zouden zulk eeue ramp
zeker niet minder tellen, dan wanneer bij
voorbeeld onze Koloniën ons ont ieleu.
Eeu van de adressen aan de Tweede Ka
mer, waarvan wij hierboven spraken, noemt
deu landbouw deu hoofdworte! vau ous
volksbestaan. Eu waarlijk, deze uitdrukking
is niet te sterk gekozen. Wij hopen, dat
de leden vau de Eerste eu Tweede Kamer
er wel van doordrongen zijn, welk gewich
tig belang bij deze zaak is betrokken.
In de eerste plaats zouden wij wel wen-
schen, dat bij de behandeling vau het voor-
stel-Bablmaun nu niet werd gesproken over
protectie eu over verschillende algemeen
heden, waarmede men geen stap verder
komt, maar dat de zeak zelve eeu3 goed
o >der de oogen gezien worde, en aan de
voordeelen, maar ook aan de nadoelen,
wanneer biervan vele mochten wordeu opge
worpen, practische overweging teu deel viel.
De voordeelenverbonden aau eeue
heffing op buitenlaudsch graan, zjju al
dadeijjk te bespeuren. Op dit oogenblik
nu de meeste Europeesche Staten terecht
van ingevoerd graan eeue belasting heffen,
wordt .zooveel vreemd koren naar ous land
gezonden, dat het aanbod de vraag over
treft. Daling, bjjna tot den productieprijs,
is hiervan het gevolg. Ouze laud bouwers
die met groote moeite hebben te kampen,
en zeer veel geld moeten uitgeven, voor zij
de vruchten vau hun land en van hun arbeid
aanschouwen, zien hunne producteu op de
markt verdrongen door de voortbrengselen
va» het buitenland.
Wordt eeu matig invoerrecht geheven,
dan is iu korten tijd eene groote veran
dering teu goede waar te uemen. De markt
wordt dan niet door buiteulaudsch graau
overvoerd. Ouze landbouwers viuden koo-
pers voor hunne product-n en wordeu daar
door geprikkeld zich toe te leggen op ver
booging van het productievermogen vau
hun grond en op uitbrei ling der cultuur.
Voorspoed en welvaart zullen dau terug-
keeren iu den landbouwersstand, terwijl
van werkloosheid op het land geen sprake
meer kan zjjn.
den, of we» half jaar terugkeert, xjjt gjj eeu an
der man." „Je leven moet dan van zelf een
andere wending nemen.» „Ik hen naarBusland
gegaan, toen ik ternauwernood was aangekomen,
moest ik weer vertrekkeu. Toen ben ik naar
E rank rijk gereisd.»
„Maar", zeide Rudolf met een tintje spot in
zjjn stem wge kunt toch niet altjjd langs s heeren
wegen trekken als een wandeleude jood. Men
moet zicli ook als een thuis vestigen.
Geloof niet, dat ik met uw bezwaren den
spot drjjf, zij zijn zeer gegrond. Maar er zijn.
dingen, die een n onder moet bi grijpen. Ik hen
zeveu en- twintig jaar, ik die zooe en dacht, dat
gij ouder waart, r cds meer dau vier jaa iaug
heb ik mijn goede moeder aau al mijn gewoonten
gewend; ik heb haar geheel naar mijn hand ge
zet, en gij hebt nog niet den minsten invloed
op haar.//
„Ik zal nooit ophouden de zoon mijner moeder
te zijn,' dan wanneer ik ben cetrouwd," zeide
de Hollander met diepe stem.
„Go-d zoo», rii p de jonker dat 's een goed
middel. Maar te duivel op uw leeftijd, dat 's
kras! Ais ik in uw plaats was gaf ik de'
voorkeur aan een duidelijke goede verklaring, uie
alles «eer terecht hielp."
„Een huweljjk" zeide Van Bljjandaa) een weinig
Bezwaren tegen hut voorstel-Bahiuuaim
worden iu grooteu getale aangeroerd. De
hoofdgrief vau hen, die het voorstel be-
strjjdeu is, dat het brood, een der eerste
levensmiddelen, iu prjjs zal stijgen, eu dat
de gevolgen hiervan natuurlijk het meest
drukken op deu arbeidenden stand. Deze
egenstauders vergeten echter, dat het duur
der vrorden van het brood ook van andere
omstandighedeu afhankelijk is, daar nog
andere factoren moeten medewerken om bet
brood iu prijs te doeu stijgen. Maar zij zien
tevens voorbij, dat bij lu/oeriüg van eene
heffing op buitenlaudsch graau de accijnzen
op eerste leveusbehoefteu, bijvoorbeeld die
op het zout, kunnen verminderen of ver
dwijnen, zoodat de oruk slechts verplaatst,
in geen geval verzwaard wordt. Doch, zoo
als wij zeiden, het is nog Ung met zeker,
dat het brood door de nieuwe Heffing duur
der wordeu zal.
Anderen vreezee, dat door deze protectie
vau den vaderlandschen landbouw, de vee
teelt groote schade zal lijden. Nu gebruiken
vele weiboeren het goeukoope graan als
veevoeder, zoo zeggeu zij, eu dit zullen de
veehouders niet meer kuuueit doeD, wan
neer de prijs vau bet graau zooveel hooger
wordt. Hiertegen valt aan te merken, dat
door da Regeeriug ree ls zeer veel gedaan
is ter bevordering der belangen van de
veehouders, terwjjl do landbouw tot nu
toe geheel onbeschermd is gehleve Maar
ook wordt hier veel overdreven. Het vee
wordt voor eeu groot deel met verschil
lende soorten vau koekeu gevoederd» ter
wjjl de hoeveel hem ta w«, die men daartoe
bezit uiterst ge<iug n;o«t herten. Daaren
boven zal de sijjni g vau den graanprijs
niet zoo groot we/. "1, dat naar een andere
wijze van voederen voor het vee moet wor
deu omgezien.
Hoe men het ook '.schouwe, ons laud
en volk, in hou g hed gncomen, wordeu
daar een ruattg ui oe t'eeh1 p h -t grata
uiet ai ders dau ,.«ba D giMoiste te»<-n-
sranuers «au proiwt ëu of moiiopoliëu ku-;-
ueu aau hut «oor-t'l-B»nlin'a u huu steun
veil:enen Zjj mogen het ontwerp zelfs be
schouwen, alsof iet een tjjdt-lijk karakter
heeft, want daar ons Vaderland genoeg
grond aanbiedt, ter bebouwing van het,
voor ous volk noobi „e gran>', zoo zou dit
voorstel, werd het reu maal tot wet ver
heven, eeue noodwet kennen heeteu, die
weder bate werking verliest, wanneer de
reden vau tiaar ontstaan is vervallen.
Alzoo scherme men niet langer metgroote
wooruen en holle h a«eu. Men neme den
toestand, zooals t jj op het oogenblik is,
eu redeneere uier, als.if onze landbouw
zich iu deu bloaiejidsten staat bevond.
De theorie van den vrijhandel is zeer
schoon, en iu het afget>akken« brschouwJ,
zjjn er gestie aaumerkiugeu op te maknu.
Maar men uioet rekeuen met de omstan-
afgotrokken, „ii het eenige middel Ik heb er
goed over nagedacht. Alleen, dat ia wel... dat
dat ia juiat de groote moeieljjkheid
„Waarom moeielijk?»
»Oh!»... riep Van Rlijendaal met e n aoort
kinderlijke bedeesdheid.
„Ik begrijp u niet, ik voor mij zou u nog
niet aanzetten om te trouwen. Meti moet niet
als een os «oor de bijl het huweljjk inloopen, op
een schoen en eeu slof zooals men dat zegt, het
huwelijk is oor de meeste mensohen de ge-
wiebtigste stau des levens, ik vo,»r mij denk er
nog in de erste verte 'niet aan. Als ik in uw
plaats was, bleef ik liever og zoowat een jaar
of tien reizen. Maar als gij het eenmaal in uw
hoofd hebt gezet, om een vrouw te nemen, dan
zie ik niet in waarom ge het zoudt laten. Ge
zijt jong, voor zoover ik uit je manier van leven
op kan maken, zjjt ge rijk
„Ik bezit werkelijk fortuin."
„Mogelijk valt adel?... Maar mogelijk hecht ge
da»r niet aa
»lk t>:n ook baron,» h kende Van Rlijendaal,
terwijl bij zijne oogen maagihlgk neersloeg.
//Jong, rijk, van adel, vervolgde Rudolf; ik zie
ka, s om u iu acht dagen ,e doen irouweu als
ge wib.»
„Ach," antwoordde Van Bljjendaal meer en
digheden, waarin wjj ons thans bevinden,
en dau gelooven wjj, dat het onverant
woordelijk is langer een maatregel tegen
te houden, die voor ons geheele land de
heilrjjkste vruchten zal afwerpen.
Er is eene aanschrijving van den Rijks
kanselier openbaar gemaakt, waarin hij
aan de Duitsche Koloniale Yereeniging voor
Zuidwest-Afrika. weigert, zijne goedkeuring
te verleeuen op het plan voor den verkoop
van het voornaamste gedeelte haver be
zittingen aan een Nederlandsch-Engelsch
consortium. Hij motiveert deze weigering
met economische en politieke redenen.
Volgens officiëele opgaven zjju op
20 Febr. voor den Duitschen Rijksdag in
't geheel 4'/2 millioen stemmen tegen het
Cartell uitgebracht eu slechts 21/3 miliioen
er voor. De Cartell-partjjen zjju bjjna een
milüoeu stemmen sinds 1887 achteruitge
gaan. De natiouaal-liberalea alleen hebben
ongeveer 500,000 verloren. Iu het geheel
zijn uitgebracht 7,031,460 stemmen, waar
van op candidaten van het Centrum:
1,420,438; op sociaal-democraten: 1,341,587
op uatioualen-liberalen; 1,169,112; op die
der Duitseh-vrjjziunigen: 1,147,863; op
conservatieven: 919,646; op vrij- conserva
tieven: 457,936; op Polen: 245,852; op
Zuidduitscbe democraten: 131,438; op El-
zaseers: 100,479 en op de zoogenaamde
wilden; 97,109. De sociaal-democraten heb-,
dus ditmaal van alle partjjen het Cen
trum uitgezonderd de meeste kiezers
naar de stembus gevoerd. Sinds 1887
hebben zij omstreeks een half millioen
stemmen gewonnen. De Duitsch-vrijzinnige
200,000, het Centrum 100,000 en de Zuid-
duitsche volkspartjj eveneens 100,000. Er
werden ditmaal 450,000 stemmen minder
uitgebracht dan iu 1887. Het gerucht, dat
Prins Von Bismarck er aan denkt zijn
ontslag als Pruisisch Minister-President en
zelfs als Rijkskanselier te nemen, vindt
zelfs iu officieuze bladen geloof eu heeft
te Berljjn grooten indruk gemaakt. In de
Hamburger A'achrichten leest men thans
het volgende telegram: »Naar wjj uit ver
trouwbare brou vernemen, is de quaestie
van Von Bismarck's uittreden uit het
Pruisische Staatsministerie, en misschien
zjju aftreden als Rijkskanselier wel ter
sprake gebracht, doch hare beslissing voor-
loopig verschoven geworden. Met het oog
op den uitslag der verkiezingen heeft de
Rjjkskauselier zjju besluit omtrent zjjn
terugtreden uit het openbare leven nog
uitgesteld.* Iu eeue audere telegrapbische
inededeeliug wordt verzekerd, dat Prins
Von Bismarck en meer nog zijn gezin,
herhaaldelijk den dringenden wensch heb
ben uitgesproken, dat hjj zjjn laatste levens
jaren vrjj van ambteljjke zorgen en in
meer' verward.
„Maar, dat ia toch zoo duidelijk mogelijk.»
„Ik ken mezelven te goed, ik beD niet in
nemend en geestig, ik kan niet schitleren ir. de
wereld
„Ge hebt iets wat honderdmaal beter is."
„Ik ben ook niet erg knap!» -
„Ge zjjt ferm en mannel jjk gebouwd. En dan
een man is altijd goed genoeg."
„Dat 's misschien niet waar, en het zijn de
mama's, dieleeljjke jongens hebben, die dat sprookje
hebben uitgevonden, om zich en hen te troosten...
Vooral voor uwe Fraosche dames..."
//Goed, maar waarom trouw je dan niet in
Holland?"
„In Holland» antwoordde Van Bljjendaal kalm,
//zou mjjn moeder de vrouw kennen, die ik
trouwde, en zjj zou twee kinderen te regeeren
hebben in plaats van éen."
Terwjjl ik, wanneer ik trouw in het buiten
land, ik zou terugkeeren met eeu vrouw, die
mjjn moeder volstrekt niet kent. Wat men niet
kent, boezemt altjjd eenigen eerbied in. I)an ben
ik eerst de man mijner vrouw. Ge zult dit
misschien kinderachtig noemen; maar in mjjn
positie zijn er een menigte kleine schakeeringen,
die ge uiet vatten kunt, en die ik je nog niet
kau uitleggen, (IFordf vervolgd,)