N I E W E
No. 1512.
Vrijdag 7 Maart 1890.
iM&
Een economisch vraagstuk.
BEIT E A TT
1 0,85
ABCmKEMSnsrTSBBIJB
Per 3 maanden Toor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1»80
Afzonderlijke Nummers
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATERDAG.
BIT BEAU: St. Janstraat Raarlem.
Van 16 regels 30 Cents.
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlgk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
{Ingezonden.)
Vervolg en slot.)
Mijn zegsman van zoo even had dus
misschien geen ongelijk door te beweren
dat men niet uitsluitend of protectionist
of vrijhandelaar mag zijn, maar dat hst
gezond verstand, mits men ;al de econo
mische toestanden onderling met elkaar in
verband brengt, er ons zelf toe leidt de
beide stelsels,het eeue aan het andere dienst
baar te maken, in dien zin, dat zjj te samen
een evenwicht vormen hetwelk verdwijnt,
zoodra een van beide uitsluitend naar eeue
enkele zijde overhelt.
Is de ontwikkeling en het welvaren eens
volks, zonder dit overwicht, eene denkbeel
dige zaak, in dezelfde mate is het protec
tionisme en het vrijhandelaars-stelsel toe
passelijk op de internationale handelsbe
trekkingen, en gevolgeljjk op de handels
verdragen waardoor zg worden beheerd.
Frankrijk is daarvan het sprekende voor
beeld. Vroeger waren vele Engelsche pro
ducten, hoofdzakelijk de weefsels en de wol
lenden lakensche stoffen,daar niet toegelaten,
doch toen de meer vrijgevige handelsbe
grippen in 1863 aan dien toestand een
einde hadden gemaakt, en de Fransche mark
ten, iu weerwil der nog betrekkelijk hooge
rechten met de Engelsche producten wer
den overstelpt, is de Fransche nijverheid
wakker geworden, zoodat vele barer soort
gelijke voortbrengselen tegen lagere prijzen
met de vreemde hebben kuuneu coueur-
reeren. Het zells in beperkten zin tegenover
Engeland toegepast vrijhandelaars-stelsel,
bleef dus tegenover het moederland be
schermend, in dien zin, dat het heeft bij
gedragen tot ontwikkeling van deo Fran-
schen arbeid, aan dezen nieuwe, vreemde
markten opende en zoodoeade den natioualen
rijkdom bevorderde. Het toen aaugeuomeu
liberaal beginsel kon des te krachtiger wer
ken, omdat het door wederkeerige behan
deling, wat hnnne wederzgdsche „producten
betreft, zich slechts op twee landen toe
paste, maar in algemeenen zin moest het
falen zoodra er een met eene andere mo
gendheid aangegaan handelsverdrag, ten
haren gunste de behandeling der meest
begunstigde natie werd bedongen. Frauk-
rjjk heelt dit tjjdens het traktaat van Frank
fort ondervonden, waarbjj Duitschland,
door de overmacht zjjuer zegepralende wa
penen gesteund, voor zich de behandeling
der meest begunstigde natie heeft weten
te bedingen.
Laten wjj dit door een enkel voorbeeld
onder duizenden toeliehten.
Belgisch ijzerwerk en quincaillerieën be
talen bij invoer in Fraukrjjk eeu onbedui
dend recht, omdat België waar de stedeljjke
accijns niet meer bestaat, in staat was, bg
wijze van wederkeerigheid, aan de Fransche
wjjueu eene meer gunstige behandeling
toe te kennen. Dit is Duitschland ten beste
gekomen, en wjjl de arbeidsloonen daar
lager zijn, wordt Fraukrgk thans over-
FEUILLETON.
Het blauw katoenen stofie.
stroomd met Duitsch gereedschap, kinder
speelgoed eu dergelijken. Om eigen pro
ductie te beschermen zou men das Duit-
sche invoeren met een hoog recht moeten
treffen, terwijl men daarentegen, 6. v. aan
Spanje, dat die voorwerpen niet uitvoert,
zondör bezwaar, vrijdom vau rechten zou
kunaeu toekennen. Ziedaar dus hoe in het
zelfde land en nog wel op hetzelfde artikel,
het dubbel stelsel van protectionisme en
vrijhandel tegelijk zou kunnen worden toe
gepast. Dit is wel een nieuw bewijs, dat
bet, zooals mijn zegsman betoogde, onmo
gelijk is eeu van beide in eenzijdigeu zin
toe te passen; hij meent daarom dat die
toestand zal voortduren zoolang de ver
schillende Staten wederkeerig door het
stelsel der meest begunstigde natie ouderling
door handelsbauden zullen zgu aaneeuge-
kluisterd. Lokale toestanden moeten dus
voor aigemeeue, zelfs de tegenstrijdigste
belaDgen onderdoen en daar deze van zelf
van uiteeuloopenden aard zijn, is het inter
nationaal handelsstelsel, zooals men het
thans betracht, een onoverkomelijke hin
derpaal voor de individueele ontwikkeling
der volkeu en voor de oplossing van velerlei
vraagstukken die, ongelijk behandeld, met
al hare onderdeelen hun voorspoed zouden
bevorderljjk zijn.
De Ver. Staten van Amerika zijn daavvan
het sprekeudst voorbeeld; zg sluiten geene
handelsverdragen, ondergaan gedwee voor
hun eigen voortbrengselen de rechten, die
andere Staten volgens hunne algemeene
tarieven daaraan opleggen, maar weder
keerig behouden zij volkomen vrijheid van
handelen, regelen zich tegenover den vreem
de naar gelang van hunne eigen behoeften,
en zijn er zoodoende in geslaagd zich eeu
onafhankelijk bestaan te verzekeren, zóo
rijk en zóo machtig, dat er iu de handels
geschiedenis geen tweede voorbeeld van
bestaat.
Als over twee jaren de Fransebe ban-
delstractaten zullen zijn verstreken, zal de
Europeesche toestand misschien eenigszins
veranderen. Reeds nu onderzoekt men te
Parijs de vraag of men ze al of uiet zal
hernieuwen en iu dit laatste geval of men
dan tot een maximum- of minimum-tarief
zal moeten overgaan. Een in klassen ver
deeld en ad valorem berekend ta ief, als
dan gepaard gaande met certificaten van
oorsprong, zou volgens velen het geschikt
ste middel zijn om internationale moeie-
ljjkheden te voorkomen, de nationale nij
verheid op te beuren, haar naar baiten
af Dieuwe wegen te openen en den inwen-
digen rijkdom te vermeerderen, maar in
de Commissie van onderzoek zetelen pro-
tectionisten en vrghandelaars, zoodat een
ieder zal trachten zijn eigen begrippen te
doen zegepralen, zonder er acht op te slaan
dat men, om het kwaad volkomen te ge
nezen er de laatste kiemen, van moet doen
verdwijnen. Men verlieze echter niet uit
het oog dat het hier niet uitsluitend han
delsbelangen geldt, belangen van interna
tionaal verkeer en van volksontwikkeling,
XIII.
EEN ANDERE WERELD.
Yan Blijendaal werd allerhartelijkst door de
moeder van zijn nieuwen vriend ontvangen. Het
was iets vreemds voor hem, maar hij gevoelde
zich terstond op zijn gemak, het was zwarte
ondankbaarheid van hem jegens Rudolfs moeder,
dit niet genoeg op rekening te stellen van haar
takt en voorkomendheid.
Hij gevoelde zich terstond thuis. Hjj geloofde,
dat dit van zelf zoo kwam.
Aan tafel kon hij praten. Zoodra munscheu
ran zijn slag gelegenheid hebben om te spreken
en zich te doen begrijpen, nemen zij op eens
de plaats in, die hun rechtens toekomt. Van
Blijendaal sprak thans gemakkelijk en veel! En
toch was hij omringd door zeven ol acht vreemde
gezichten, waaronder twee jonge bakvisehjes, die
pas van de kostschool kwamen.
Een dier jonge dames was een nioht van
vaderszijde van Rudolf, waarvan hij veel hield.
Het was een rijke wees n er voogdijschap
van haar tante, Rudolfs moeder.
De lezer denkt al dadelijk weer aan vriend
maar dat eeu en ander met de geldmarkt
iu onmiddellijk verband staat.
De meeste transactiën Tan dien aard zjjo
van den wisselkoers afhankeljjk; deze regelt
zich van zelve naar de handelsbetrekkin
gen. Holland zal b.v. aan Fraukrgk een
groot deel zijner eigen produkten hebben
geleverd; om die te betalen moet Fraukrjjk
Holl. papier koopen, gevolgelijk zal met
meer navraag de wissel op Amsterdam
rijzen ten nadeele van Frankrijk maar ten
voordeele van Nederland, zoodat iu gelijke
verhouding het Fransche papier te Amster
dam minder waard zal zgu. Aaugeuomeu
nu dat Londen tegelijkertijd schuldenaar
is aan Frankrijk, zal dit zich, als de Neder),
wissel daar laag staat, er zich door dekkeD,
in dien zin dat Neuerlaud, zoo het zich
niet aan eeu anderen kant waarborgde,
het koersverschil zon ondergaan.
Kan men er daarentegeu in slagen een
handelsevenwicht te bevorderen, zonder zjj-
deliugsche maar uitsluitend van eigen krach
ten uitgaande, daaruit zal alsdau eene re
gelmatige verhouding outstaau tusschen
hetgeeu inkomt en hetgeen uitgaat, met
ontwikkeling van eigen krachten eigen
welvaart worden bevorderd, omdat men
minder zal ontvangen, zal men minder
hebben te betalen, eu omdat men bij eigen
overproductie meer zal uitvoeren, zal men
van buitenaf minder hebben te ontvangen;
gevolgelgk zal de eigen schat langzamer
hand aangrooieu, da geldbehoeften zullen
verminderen, de disconto-koers zal dalen,
in eeu woord, het geld goedkooper wor
dende, zal men het des te gemakkelijker
kunnen omzetten, en men komt alzoo van
zelf tot de gevolgtrekking, dat men met
welbegrepen economisehe leerbeginseleu den
natioualen voorspoed zal bevorderen, den
geldsomloop zal iu de hand werken, gevol
gelijk de prjjs er van zal vermindereu, en
deze beginselen toepassende tot de onbe
twistbare waarheid dat eeu goedkoop ka
pitaal, herhaalde malen omgezet, meer zal
opbrengen dan een kapitaal, dat zich duur
laat betalen maar zich in een engen kring
beweegt. Ecouomisch eu financieel beleid
zgn zóo eng aau elkaar verbonden, dat het
een het ander beheert.
AGITS! MA HON AGITATE
?KIJB JDE& AP VE'JÜTEIÏTlEïf
Uitgevers: Kü PP SIS h I.AUKEL
Humoreske door N. Bernard Rooiin,
12. {Vervolg.)
vMaar begon Rudolf, wiens bewijsvoering Da-
gepoeg was uitgeput, als je een vrouw zoekt uit
een lagereu stand, zal je moeder dit dan goed
keureu en baar ontvangen al3 schoon dochter,
„Wat dat betreft," antwoordde Van Blijendaal
met een kracht, uie Rudolf verrastle, vals ik eens
iet. heb besloten, dan heb ik mijn wil, dien
men zal eerbiedigen. „En als ik me bedrogen
heb,// voegde hij er zachter maar uiet zender
eenige bitterheid bij, „en moest deze wijze van
zien mij eens ongelukkig maken, dan zal de
geheele schuld niet aan mij zijn."
//Je bent een uitstekende kerel,// riep Rudolf
getroffen, terwijl hg hem de band drukte, „ik
wou dat ik een zuster had, die ik je kon geveu."
Het Groothertogdom Luxemburg heeft
eene uitnoodigiug ontvangeu ter deelne
ming aan de conferentie te Berlijn. Da Heer
Brasseur zal waarschijnlijk met de verte
genwoordiging van het Groothertogdom
aldaar worden belast
De uitslag der herstemmingen in
Duttschland is voor de Katholieken zeer
gunstig geweest.
De Cartell- partijen tellen in den nieuwen
Rijksdag nauwelijks 130 leden, terwijl zij
vóór den 20 Februari over 220 mandaten
beschikten. De nederlaag door het Cartell
geleden is dus in den volsten zin van het
woord verpletterend, vooral voor de uatio-
naal-liberalen, die alleen ruim zestig zetels
Van Blijendaal en misschien is hjj al een
huwelijk op 't spoor.
We zullen zien.
Iedereen was nor meer ingenomen over Van
Blijendaal dan hij het zelf was. Rudolf had
een oogenblik zijn moeder alleen gc.prokeD, om
haar met een paar woordjes te vertellen, hoe hij
hem had ontmoet en wat voor gast hij al zoo
medebracht.
Het succes van den jongen Hollander was
zoo groot, dat Rudolf er wel jaloersch over had
kunnen worden.
Van dit oogenblik af aau was Van Bljjendaal
geheel op den voet van vriendschap in de familio
ingeleid, en de verhouding werd van dag tot
dag hartelyker en inniger.
Mevrouw de Briasfon was verrukt een vriend
van haar zoon te zien in een man als Van Blijen
daal, Julietto,het kleine nichtje, had den mond
vol over hem. De bedienden raakten zelfs onder
den invloed van de plotselinge betoovering
Dank den talisman van zijn meester, werd
Barend in de dienstbod.nkamer met open armen
ontvangen.
hebben verloren. Het Centrum heeft niet
alleen zjjue krachtige positie gehandhaafd
maar zelfs nog eenige zetels gewonnen;
insgeljjks zijn de Welfen, die doorgaan»
met de Centrumpartij stemmen, flink voor
uitgegaan, zoodat het Centrum thans over
114 mandaten van de 379 beschikt. Daarbij
komen nog 16 Polen, die eveneens inden
regel het Centrum steuueu en 3 zetels heb
ben gewonnen en 11 Elzassers, zoodat de
partij van Dr. Windhorst c.s. met de klei
nere katholieke fracties en de hospitanten
ongeveer 140 man sterk is. Mat de conser
vatieven de geloovige protestanten
bezit het Centrum dus de meerderheid. Het
aantal Duitsch-vrijzinnigen is verdubbeld,
dat der sociaal-democraten meer dau ver
driedubbeld. De nationaal-liberale pers is
natuurlijk buiten zich zelve. De Kölniiche
Zeituug« spuwt vuur en vlam en verlangt,
dat geen conservatief meer, gelijk tot dus
verre steeds het geval was, bet presidium
in den nieuwen Rijksdag zal aanvaarden.
De geestdrift der sociaal-democraten
voor 's Keizers optreden begint, nu de
verkiezingen zijn afgeloopeo, te bekoelen.
De radicaal-socialistische Yolkszeituug
vau Berlijn drukt de arbeiders op liet hart,
dat zjj geeue groota verwachtiugeu omtrent
dat optreden moeten koestereu. Het blad
schrjjtt: »Oe staatsraad is uiet onder Von
Bismarck's, maar ouder Hintzpeter's ge
sternte bijeengekomen. Er is echter besloten
tot eenige pijnstillende huismiddeltjes, welke
reeds vroeger door den Rjjksdag in de ar
beidswetten aangewend, maar door den
Bondsraad verworpen zijn, zooals het vet bod
van kinderarbeid beneden de 14 jaar, eenige
beperking van den vrouweu-arbe'd enz.
Voorts de invoering van arbeidsraden,
welke verplichtend gemaakt werden voor
mijnwerken, maar facultatief zouden zijn
voor andere takken van nijverheid. Tegen
dezen maatregel hebben zich echter ver
tegenwoordigers der groote nijverheid, zoo
als de Heeren Baare, Jencke en Stumm
de drie voornaamste woordvoerders der
Rjjosch- Westfaalsche ijzermijnen en kolen-
mijnenbezitters tot op het laatste toe met
de grootste hardnekkigheid verzet, maar
dienzelfden dag heeft de Minister van Koop
handel de invoering vau arbeids-rudeu in
de staats-mijnonderuemingeu doorgezet,.*
De Volkszeitung« deelt voorts nog het
volgende mee: De Keizer gaf aan de leden
Van den Staat: raad de opdracht, bij alle
gelegenheden het denkbeeld tegen te gaan
alsof er tusschen het aanvatten der wet
geving op den arbeid en de beweging on
der de arbeiders eenig het minste inwen
dige verband bestoud. Met verheffing van
stein had de Keizer daarop laten volgen
dat bij wel in staat was met de sociaal
democraten zelf af te rekenen. Deze woor
den hadden veel indruk gemaakt, maar in
de officieuze vei slagen zijn zij, zonderling
genoeg, geheel weggelaten. De nieuwe
Rjjksdag zal aan den eenen kant over de
huismiddeltjes uit Hintzpeter's homosopa-
tische apotheek tot bescherming der arbei-
Van Blijendaal kreeg door deze familie toegang
tot de meeste salons, totdat het najaar lien naar
Parijs riep. Wat maakte hij daar een opgang!
Men vocht als 't ware om hem. We moeten
zeggen, Cat hij, toen het eerste oogenblik va^
verrassing en voldoening voorbij was, hij
deze gunsten wel aannam, maar dat lig er niet
om vroeg. Rudolf, die hem van dag tot dag
beter leerde ki nnen, gevoelde telkens meer
vriendschap voor hem, en zng met leedwezen,
dat den jongen man iets ontbrak. Maar, bevreesd
om een sluimerende kwaal, die van chronischen
aard kon wezen, te wekken, vermeed hg alles
wat het gesprek op dit onderwerp kon brengen.
Zoo ging de tijd snel voorbij. Het uitstel,[dat
Van Blijendaal van zijn vertrek uit Parijs had vast
gesteld, een uitstel, dat Rudolf bijna vergeten
was, omdat Van Bljjendaal nooit hetzelfde woord
tweemaal herhaalde, liep ten einde.
Van Blijendaal leidde het meest geregelde leven
van de wereld, ging van Parjjs heel naar Orleans
om zijn kanarievogeltjes op te zoeken, kwam dik
wijls bjj Rudolf.... maar verder had hjj bljjkhaar
geen plannen hoegenaamd. (Wordt vervolgd.)
