N
No 1520.
Donderdag 27 Maart IS
!5#s Jaargaag.
Een vrome wensch.
II. (Slot.)
Het Raadsel.
Moderne onderwijsmethode.
I
ABOWEBME3STTSFBIJ8
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,8&
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,80
Afzonderlijke Nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATEEDAÖ.
BOSEAU: St. Janstraat Haarlem.
AOITB MA NOH AQITATB
PBIJS DEB ADVSiBTENTlBBr
Van 16 regel» 30 Cents.
Elke regel meer 5
Grooto letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Advertentiën worden uiterlgk Maandag-, Woensdag
en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Ui tg evers: KüPPERS k LAUBEY.
Wanneer onze frisscheen sterke reserve
troepen, zoo gaat het Russische blad voort,
waaraan Rusland met zijne 110 millioen
inwoners natuurlek geen gebrek heeft, met
onze grenstroepen tegenover den door zware
marschen en groote ontberingen zeer ver
zwakten vijand staan, dan kunnen wij ons
met dezen iu alle opzichten meten; wellicht
zal ons leger bp den beslissenden slag
het leger van den vijand in getalsterkte
overtreffen. Van het moreele overwicht der
Russische krijgsmacht, die haar vaderland
tegen een aanval van de »bandgeuooteu»
verdedigt, willen we niet eens spreken;
men kent den geestdrift onzer soldaten.
Wij zullen niet oordeeleu en handelen
zooals de Franschen eens deden. Den Fran-
schen boer valt het hard zich van zijne
sinds eeuwen bijeengegaarde goederen te
scheiden. Hij bezit een tuintje, een wijn
berg of eeue inrichting, die op zorgvuldige
wijze door onderscheiden geslachten werd
verzorgd; hij heeft een huisje met een
schoorsteen waar weleer grootvaders leu
ningstoel en grootmoeders spinnewiel stou-
deu. Dat alles in den Franschen boer
dierbaar, heilig, en dit alles te verwoesten,
zou hem iuderdaad innig leed doen; wel
licht, zoo denkt hjj, wordt het iu den krijg
gespaard. Wat bekommert zich echter de
Russische boer om al die dingen, de Rus
sische landbouwer, die van geslacht tot
geslacht, met zijne varkens en kippen iu
hetzelfde berookte vertrek huist. Hp heeft
slechts eeue traditie. Als de vijand nadeit,
neemt hij eene handvol aarde van het graf
zijuer vaderen in een doek gewikkeld mede,
Bteekt de bijl in den gordel, neemt de
mestvork en den dorschvlegel in de hand,
laat den rooden haan kraaien opdat zj]u
dorp niet in 't bezit van den vijand valle
en trekt het bosch iu om daar in eene
hinderlaag, het gunstige oogenblik af te
wachten, den niets kwaads vermoedenden
vjjand te overvallen en op zijne manier
zonder genade met hem af te rekenen.
Deze traditie is bij het Russische volk
algemeen diep ingedrongen, zij is in alle
klassen en standen bekend. Iuderdaad, Eu
ropa noemt ons niet zonder grond barbaren!
Wp zjjn geen Franschen van het tweede
keizerrpk en daarom zullen de heereu
Duitschers met hunne bondgenooten van
ons de overgave van gansche legerkorpsen,
zooals bij Sedan en te Metz, niet beleven;
wp zullen sterven, dat is zeker, maar wp
zullen onzen laatsten ademtocht den vpand
duur verkoopen. De Duitsche en Oosten-
rjjksche officieren, die voor Plewna en op
den Balkan bij ons leger waren, weten
het zeer goed onder welke onmogelijke
omstandigheden onze soldaten in staat zijn
te vechten en zullen dus aan de waarheid
FEUILLETON.
(Vervolg en slot.)
Op de vraag echter: waarom dan eer3t? kwam
na veel omhaal de verklaring aan 't licht dat
de Koning hem bevolen had, het raadsel niet
uit te brengen voordat hij zijne Majesteit ten
minste vijftigmaal had wedergezien, en was dit
ook al eene genadige scherts gewetst, het was
voor hem heilige ernst.
Gjj hebt gelijk ook! antwoordde Germann.
Is het echter niets anders, dan vijftigmaal den
Koning te zien, zoo zullen wij elkander helpen.
Binnen een uur ben ik weer hier en breng den
Koning mede, en dan kunt gij hem in vijf ml~
nuten vijftigmaal zien.
Germann ijlde naar de stad, vertelde de Gravin,
wat hij gedaan had, en verzocht 50 dukaten met
het beeld des Konings bestempeld, verzekerende
dat de gouden Koning bjj den man e 'en veel zou
gelden als de levende en dat hij met deze gouden
sleutels zeker den raadselsleutel verkeeg. Met
blijdschap gaf de Gravin Isterloe de dukaten, en
op de vleugelen der hoop vloog Germann thans
naar Uebigau, telde den arbeider de dukaten
zoo voor dat des Konings beeld hem vijftigmaal
in de oogen staarde, en vroeg toen de oplossing
van hetgeen wp gezegd hebben, geenszins
twijfelen. Het is van onzen kant geeue
grootspraak of snoeverij; het verleden, ja
onze gansche geschiedenis legt voor ons
getuigenis af. Wp hebben inderdaad, be
halve het leven en de eer, niets te verlie
zen. Het leven echter is, volgens een Rus
sisch spreekwoord, een kopeke waard en
onze eer hebben wij, voornamelijk in zulk
eene zaak, als de verdediging van het va
derland, God zij dank, tot dusver aan nie
mand prijsgegeven en wp hopen, dat wij
het zullen verstaan haar te bewaren tot
aan onzen laatsten ademtocht! Er is dus
voor ons niets te verliezen! Iu vergelijking
met Duitschlaud zjjn wij op cultuur- en
economisch gebied, om zoo te zeggen bijna
bedelaars, en dat is iu een verdedigings
oorlog ou8 grootste en belangrijkste voor
deel. Bij ons te lande kunnen wij den oor
log, hoe 't ook zij, altijd en op elke plaats
voeren, zelfs al moesten wij papieren geld
uitgeven, zoomede op den weg der requisi-
tiëu, want wij zouden met papioren roebels
betalen, waartoe wij trouweus zullen ge
dwongen worden vermits men onze havens
wel onmiddellijk zal blokkeeren. Natuurlijk
zal dan het graan, dat wp aan het buiten
land leveren in ons eigen land blijven en
goedkoop worden, terwjjl de productie van
onze binnenlandsche industrie in hooge
mate zal toenemen, zooals in 1877 is ge
bleken. In alle overige becoodigdhedeu van
ons leger, voedsel, bleeding, onderhoud der
paarden enz. zal door onze eigene midde
len, hoofdzakelijk uit Groot-Rusland eu
uit het oostelijk gebied steeds worden voor
zien; in die gewesten toch zal onze vijand
niet zoo gemakkelijk komen. Ook zal het
den Rus niet vreemd voorkomen, wanneer
hi) de beurs moet openen om den nood,
waarin de Staat verkeert, te lenigen; de
jaren 1812 en 1813 zullen dit wel kunnen
getuigen. In ons land kunnen wij den oor
log twee, drie jaar en zoo het noodig is
nog langer volhouden. En daarin ligt ook
onze kracht.»
Aldus spreekt het Russische blad. Men
staat inderdaad verbaasd over de brutaliteit
en de hartstochtelijkheid, welke in het op
stel doorstralen en als eene schets van de
gezindheid vao het Russische volk ver
dient het betoog van de Swjet inderdaad
onze bizondere opmerkzaamheid. Een Duit
sche Napoleon mag zich wel driemaal be
denken alvorens bij in den Noordschen ko
lossus en inval waagt te doeu.
De taal van het Russische blad geeft
ons te kennen met welke vijandige gezind
heid de eene natie tegen d« andere is be
zield en inderdaad als nog zulke barbaarsehe
en van woeste hartstochtelijkheid getui
gende denkbeelden in 's mensehen harte
huizen, dan mag eene algemeeue ontwape
ning ongetwpfeld nog wel een vrome wensch
worden geheeten.
van het raadsel.
Eerat wilde de man nog uitvluchten zoeken, maar
gouden bewijzen zijn gewoonlijk de Krachtigste.
Vijftig maal had hij het gelaat zijns Konings
gezien: wat kon hem nog binden? Buitendien,
wanneer hij daarvoor de sleutel des raadsels niet
gaf, hoe spoedig en dit loste al zijne zwarig
heden op hoe spoedig vond hem de vrager
zelf, want de levende sleutels, zijne ouders en kin
deren, liepen immers om den vreemdeling rond.
Glimlachend vertelde hij nu, hoe het met de
zaak gelegen was, en dankte, toen Germann ver
trokken was, met de zijnen deu Hemel, die hem
dien gelukkigen inval van het kapitaal met zjjne
renten had gegeven.
De candidaat echter met zijn raadselsleutel,
als een veldheer met den sleutel eener veroverde
vesting voor de Gravin verschijnende, werd ook
als een overwinnaar ontvangen. Buiten zich zelve
van vreugde, dat zjj onder allen, wien het raad
sel was opgegeven, de éenige zou zijn, die het
zou kunnen oplossen, beloonde zij den candidaat
ruimschoots en kon nu den bewusteu zevenden
dag, als dien harer zegepraal, nauwelijks afwach
ten.
Niet minder ongeduldig was ook de Koning,
en bij de uitnoodiging ter maaltijd werd nog
maals een ieder der gasten aan het raadsel her
innerd.
Ook in het Rijk der Czareu nemen de
zelfmoorden ontzettend toe. Vooral onder
de studeerende joDgelingsschap klimt het
cjjfer van hen, die de band aan 't eigen
leven durven te slaan. De correspondent
van de N. R. Ct. te St. Petersburg schrijft
van daar over dat droevig verschjjusel
het volgende:
Wanneer men de gemengde berichten
iu de hier verschijnende dagbladen door
loopt, vindt men daarin bjjna eiken dag
een zelfmoord en eeu paar pogingen tot
zelfmoord vermeld; de officiëele statistieken
geven ook aan, dat hier gemiddeld onge
veer een zelfmoord per dag plaats vindt,
hetgeen voor eene stad van nauweljjks
een millioen inwoners veel is. In de laatste
weken kwamen er buitengewoon vele ge
vallen iu de hoogere standen voor. Deu
eenen dag schiet een student zich des
avonds op den bevroren Newa eeu kogel
door het hoofd, een andereu ochtend vindt
men het lijk van een gymnasiast iu een
bosch in de uabjjheid der stad. De laatste
week bracht weder twee opzienbarende geval
len. Des Maandags schoot eeue weduwe
zich in hare elegante vertrekken iu het
Hotel dEurope met eene kleine revolver
zoo behendig een kogel door het hart, dat
zjj onmiddelljjk dood bleef en zelfs geen
knal gehoord werd, en des Donderdags
maakte een Secretaris van het Frausche
Gezantschap een einde aan zjjn jeug^'r
leven.
Eene algemeene oorzaak voor deze treu
rige gevallen is niet aan te wjjzeu of men
moest haar in het sombere klimaat willen
zoeken. Red. N. H. Ct.) In de meeste
gevallen is wel broodsgebrek de drjjfveer,
maar bet sehjjnt niet gewaagd aan te
nemen dat de neiging tot zelfmoord b|j
de Russische inwoners der hoofdstad be
vorderd wordt door het gebrek aan orde
in de leefwjjze eu aan het gemis van een
voldoenden zedeljjkeu grondslag voor het
leven. De Russen of juister gezegd de
Groot Russen, want iu Klein Ruslaud is
het volkskarakter geheel anders, zjjn een
goedig, vacktmoedig volk, maar het plicht
gevoel is bjj hen volkomen onontwikkeld;
zij hebben geene zedeljjke beginselen
om op te steunen. Dit is trouweus niet
te verwonderen, daar noch de Russische
Kerk noch de school zich met het inpren
ten van zedelijke leefregels bemoeit. Daarbjj
komt de neiging bjj hoog en laag om
meer te verteren dan men verdient, en de
zorgeloosheid waarmede men, ofschoon tot
de ooren in schulden stekend, voortleeft
tot het eindelijk niet langer kan. Leven
en laten leven is eeu woord den Rus uit
het hart gesproken; »breede naturen
geljjk de Russen zich beroemen te zjjn,
'zjjn toegevend voor de tekortkomingen
hunner medemenschen, maar verlangen ook
Pas had men zich aanttnfel gezet, of de Koning
begon er naar te vragen.
Allen bekenden echter hun onvermogen; nie
mand had eene gepaste uit'egging kunn- n vinden;
slechts (1e Gravin Isterloe was vroolijk en vol
blijde hoop, waut zij had, met cle hulp van Ger
mann, alles reeds te voren behoorlijk in orde ge
bracht en vroeg nu den Koning, of hij haar
wilde veroorloven den sleutel des raadsels in de
kamer te laten brengen.
Brengen? antwoordde Augustus, half verle
gen; brengen? Zulke sleutels liggen op de lippen,
en men heeft er geene afzonderlijke brengers voor
noodig!
Toch Uwe Majesteit! merkte de Gravin aan
en wenkte den Hoofdindentant Leinhaus, die in
haar geheim was ingewijd, en zie, daar traden,
een dans beginnende, in nette wijngaardeniers-
kleedingen, met wingerdbladeren omkranst en
twee aan twee wingerdranken boven bet hoofd
houdende, de wakkere Velten Karig met zijtie
ouders, zijne vrouw en zes kinderen binnen, en
overhandigde den Koning in bet voorbijdauseu
een door Germann vervaardigd versje van dezen
inhoud:
Yeel machtigs mocht gij hier reeds aan uw hof
aanschouwen,
O, Koniug! op wiens gunst wat grootsch is steeds
mocht bouwen.
voor ziehzelven eene geljjko toegevendheid;
hun geweten is ruim eu hunne haud is
mild; hun huis staat open voor hunne
vrienden eu bekenden, maar zjj verwach
ten, dat de beurs hunner vrienden bjj ge-
legeuheid ook voor hen zal openstaan.
Breede naturen zien niet op eeu paar roe
bels voor hunne dageljjksche wealde-uitga-
ven noch op een paar jaar uitstel in het
betalen hunner schulden, en voor den
vreemdeling bijjft het een voortdurend on
derwerp van verwondering dat zoovelen
jaren lang goeden sier maken en uit
ruime beurs leven, terwjjl hun kapitaal
uitsluitend bestaat in hunne schulden,
en hunne kracht tegenover hunue schuld-
eischers iu de oumogeljjliheid om bjj
executie iets noemenswaards van hen te
halen.
Bizonder treurig is het wanneer jonge
lieden, zonder nog hunne studiën volein
digd te hebben, eeu einde aan hun leven
maken, eu deze gevallen zjjn in de laatste
jaren op bedenkeljjke wjjze toegenomen.
Meestal moet de schuld geweten worden
aan de steeds hooger opgedreven eischen voor
de examens, waaraan alleen de bizonder be
gaafden zonder schade voor hunne ge
zondheid kunnen voldoen, er is dan ook
eene krachtige beweging ontstaan ten
gunste van eeue beperking der verplichte
vakkeu, en van de hoeveelheden huiswerk,
die vau de leerlingen der middelbare scho
len eu gymnasiën, vooral vóór de examens,
wordeu gevergd. Vooral is de beweging
gericht tegen de verplichte studie van het
Grieksch voor de gymnasiasten; de voor
standers van de algemeone studie dezer
taal zitten echter ook niet stil, eu een
hunner heeft in de Novaja Vremja een
curieus stuk doen opnemen, waarin lijj
beweert dat Rusland zjjne eigenaardige
beschaving aan Griekenland en Byzantium
dankt, eu dat mat de algemeene studie
van het Grieksch de nationaal Russische
geest staat of valt..«
Het Dagblad van Z. H. en s Gr. het
bovenstaande resumeerende, voegt daaraan
terecht het volgende toe.
»'t Geciteerde bevat onschatbare wen
ken voor elk land. De hersenen der jon
gelieden Ijjden ouder de gevolgen der
moderne onderwijsmethode, welke voor
velen eeu ideaal is.
Veel weteD eu goed weten dat brengt
zegen aan. 'fc Beste weten zal dan eerst
verkregen wordeu, zoo meeneu wjj althaus,
als tot de beperking van het weten wordt
besloten.
Overlading van de herseren werkt ver
storend op het lichameljjk leven.
Als de leerprogramma's inkrimpen, zal
het gestalte der maatschappij kuuueu
verbeterd worden.
Vroeger leerde men minder, doch dege-
ljjker. De studie en zooveel vakken wekt
Maar zaagt gij ooit voorheen zoo rijk een vor-
stenzaal,
Waar met zijn renten danste een heerlijk kapi
taal!
In zich alleen vereend, komt Karig 't hier vertoo-
nen.
Wat oudermin hem gaf, zocht hij thans te beloo-
nen.
En legt, hoe arm hij zij, een kapitaal nog op,
In 't hart van 't dankbaar kroost, dat God hem
gaf, en vindt er
Wis de eclste renten in voor zijnen levenswinter.
Alzoo werkte de wegarbeider Karig steeds aan
een kapitaal voor den ouden dag, door zijne kin
deren zoo op te voeden, als zijn vader hera ge
daan had, die thans door hem in zijn levensavond
werd gesteund.
De Koning was zoowel verrast als geroerd en
dankte de Gravin openlijk voor de treffende op
lossing van het. raadsel; maar hij kon eene opwel
ling van onwil tegen zijn verrader toch niet on
derdrukken. Doch toen hem de Gravin openhartig
de geheele toedracht der zaak vertelde, prees hjj
niet slechts zijn verrader, maar ook nog veel
meer den candidaat, Germann, die "Velten zoo
behendig tot liet. verraad had overgehaald, en liet
hem door de Gravin Isterloe eene goede plaats
beloven, welke hij niet lang daarna te lloheu-
priesnitz in Thuringen verkreeg.