N No 1520. Donderdag 27 Maart IS !5#s Jaargaag. Een vrome wensch. II. (Slot.) Het Raadsel. Moderne onderwijsmethode. I ABOWEBME3STTSFBIJ8 Per 3 maanden voor Haarlemf 0,8& Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het Buitenland 1,80 Afzonderlijke Nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z ATEEDAÖ. BOSEAU: St. Janstraat Haarlem. AOITB MA NOH AQITATB PBIJS DEB ADVSiBTENTlBBr Van 16 regel» 30 Cents. Elke regel meer 5 Grooto letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant. Advertentiën worden uiterlgk Maandag-, Woensdag en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Ui tg evers: KüPPERS k LAUBEY. Wanneer onze frisscheen sterke reserve troepen, zoo gaat het Russische blad voort, waaraan Rusland met zijne 110 millioen inwoners natuurlek geen gebrek heeft, met onze grenstroepen tegenover den door zware marschen en groote ontberingen zeer ver zwakten vijand staan, dan kunnen wij ons met dezen iu alle opzichten meten; wellicht zal ons leger bp den beslissenden slag het leger van den vijand in getalsterkte overtreffen. Van het moreele overwicht der Russische krijgsmacht, die haar vaderland tegen een aanval van de »bandgeuooteu» verdedigt, willen we niet eens spreken; men kent den geestdrift onzer soldaten. Wij zullen niet oordeeleu en handelen zooals de Franschen eens deden. Den Fran- schen boer valt het hard zich van zijne sinds eeuwen bijeengegaarde goederen te scheiden. Hij bezit een tuintje, een wijn berg of eeue inrichting, die op zorgvuldige wijze door onderscheiden geslachten werd verzorgd; hij heeft een huisje met een schoorsteen waar weleer grootvaders leu ningstoel en grootmoeders spinnewiel stou- deu. Dat alles in den Franschen boer dierbaar, heilig, en dit alles te verwoesten, zou hem iuderdaad innig leed doen; wel licht, zoo denkt hjj, wordt het iu den krijg gespaard. Wat bekommert zich echter de Russische boer om al die dingen, de Rus sische landbouwer, die van geslacht tot geslacht, met zijne varkens en kippen iu hetzelfde berookte vertrek huist. Hp heeft slechts eeue traditie. Als de vijand nadeit, neemt hij eene handvol aarde van het graf zijuer vaderen in een doek gewikkeld mede, Bteekt de bijl in den gordel, neemt de mestvork en den dorschvlegel in de hand, laat den rooden haan kraaien opdat zj]u dorp niet in 't bezit van den vijand valle en trekt het bosch iu om daar in eene hinderlaag, het gunstige oogenblik af te wachten, den niets kwaads vermoedenden vjjand te overvallen en op zijne manier zonder genade met hem af te rekenen. Deze traditie is bij het Russische volk algemeen diep ingedrongen, zij is in alle klassen en standen bekend. Iuderdaad, Eu ropa noemt ons niet zonder grond barbaren! Wp zjjn geen Franschen van het tweede keizerrpk en daarom zullen de heereu Duitschers met hunne bondgenooten van ons de overgave van gansche legerkorpsen, zooals bij Sedan en te Metz, niet beleven; wp zullen sterven, dat is zeker, maar wp zullen onzen laatsten ademtocht den vpand duur verkoopen. De Duitsche en Oosten- rjjksche officieren, die voor Plewna en op den Balkan bij ons leger waren, weten het zeer goed onder welke onmogelijke omstandigheden onze soldaten in staat zijn te vechten en zullen dus aan de waarheid FEUILLETON. (Vervolg en slot.) Op de vraag echter: waarom dan eer3t? kwam na veel omhaal de verklaring aan 't licht dat de Koning hem bevolen had, het raadsel niet uit te brengen voordat hij zijne Majesteit ten minste vijftigmaal had wedergezien, en was dit ook al eene genadige scherts gewetst, het was voor hem heilige ernst. Gjj hebt gelijk ook! antwoordde Germann. Is het echter niets anders, dan vijftigmaal den Koning te zien, zoo zullen wij elkander helpen. Binnen een uur ben ik weer hier en breng den Koning mede, en dan kunt gij hem in vijf ml~ nuten vijftigmaal zien. Germann ijlde naar de stad, vertelde de Gravin, wat hij gedaan had, en verzocht 50 dukaten met het beeld des Konings bestempeld, verzekerende dat de gouden Koning bjj den man e 'en veel zou gelden als de levende en dat hij met deze gouden sleutels zeker den raadselsleutel verkeeg. Met blijdschap gaf de Gravin Isterloe de dukaten, en op de vleugelen der hoop vloog Germann thans naar Uebigau, telde den arbeider de dukaten zoo voor dat des Konings beeld hem vijftigmaal in de oogen staarde, en vroeg toen de oplossing van hetgeen wp gezegd hebben, geenszins twijfelen. Het is van onzen kant geeue grootspraak of snoeverij; het verleden, ja onze gansche geschiedenis legt voor ons getuigenis af. Wp hebben inderdaad, be halve het leven en de eer, niets te verlie zen. Het leven echter is, volgens een Rus sisch spreekwoord, een kopeke waard en onze eer hebben wij, voornamelijk in zulk eene zaak, als de verdediging van het va derland, God zij dank, tot dusver aan nie mand prijsgegeven en wp hopen, dat wij het zullen verstaan haar te bewaren tot aan onzen laatsten ademtocht! Er is dus voor ons niets te verliezen! Iu vergelijking met Duitschlaud zjjn wij op cultuur- en economisch gebied, om zoo te zeggen bijna bedelaars, en dat is iu een verdedigings oorlog ou8 grootste en belangrijkste voor deel. Bij ons te lande kunnen wij den oor log, hoe 't ook zij, altijd en op elke plaats voeren, zelfs al moesten wij papieren geld uitgeven, zoomede op den weg der requisi- tiëu, want wij zouden met papioren roebels betalen, waartoe wij trouweus zullen ge dwongen worden vermits men onze havens wel onmiddellijk zal blokkeeren. Natuurlijk zal dan het graan, dat wp aan het buiten land leveren in ons eigen land blijven en goedkoop worden, terwjjl de productie van onze binnenlandsche industrie in hooge mate zal toenemen, zooals in 1877 is ge bleken. In alle overige becoodigdhedeu van ons leger, voedsel, bleeding, onderhoud der paarden enz. zal door onze eigene midde len, hoofdzakelijk uit Groot-Rusland eu uit het oostelijk gebied steeds worden voor zien; in die gewesten toch zal onze vijand niet zoo gemakkelijk komen. Ook zal het den Rus niet vreemd voorkomen, wanneer hi) de beurs moet openen om den nood, waarin de Staat verkeert, te lenigen; de jaren 1812 en 1813 zullen dit wel kunnen getuigen. In ons land kunnen wij den oor log twee, drie jaar en zoo het noodig is nog langer volhouden. En daarin ligt ook onze kracht.» Aldus spreekt het Russische blad. Men staat inderdaad verbaasd over de brutaliteit en de hartstochtelijkheid, welke in het op stel doorstralen en als eene schets van de gezindheid vao het Russische volk ver dient het betoog van de Swjet inderdaad onze bizondere opmerkzaamheid. Een Duit sche Napoleon mag zich wel driemaal be denken alvorens bij in den Noordschen ko lossus en inval waagt te doeu. De taal van het Russische blad geeft ons te kennen met welke vijandige gezind heid de eene natie tegen d« andere is be zield en inderdaad als nog zulke barbaarsehe en van woeste hartstochtelijkheid getui gende denkbeelden in 's mensehen harte huizen, dan mag eene algemeeue ontwape ning ongetwpfeld nog wel een vrome wensch worden geheeten. van het raadsel. Eerat wilde de man nog uitvluchten zoeken, maar gouden bewijzen zijn gewoonlijk de Krachtigste. Vijftig maal had hij het gelaat zijns Konings gezien: wat kon hem nog binden? Buitendien, wanneer hij daarvoor de sleutel des raadsels niet gaf, hoe spoedig en dit loste al zijne zwarig heden op hoe spoedig vond hem de vrager zelf, want de levende sleutels, zijne ouders en kin deren, liepen immers om den vreemdeling rond. Glimlachend vertelde hij nu, hoe het met de zaak gelegen was, en dankte, toen Germann ver trokken was, met de zijnen deu Hemel, die hem dien gelukkigen inval van het kapitaal met zjjne renten had gegeven. De candidaat echter met zijn raadselsleutel, als een veldheer met den sleutel eener veroverde vesting voor de Gravin verschijnende, werd ook als een overwinnaar ontvangen. Buiten zich zelve van vreugde, dat zjj onder allen, wien het raad sel was opgegeven, de éenige zou zijn, die het zou kunnen oplossen, beloonde zij den candidaat ruimschoots en kon nu den bewusteu zevenden dag, als dien harer zegepraal, nauwelijks afwach ten. Niet minder ongeduldig was ook de Koning, en bij de uitnoodiging ter maaltijd werd nog maals een ieder der gasten aan het raadsel her innerd. Ook in het Rijk der Czareu nemen de zelfmoorden ontzettend toe. Vooral onder de studeerende joDgelingsschap klimt het cjjfer van hen, die de band aan 't eigen leven durven te slaan. De correspondent van de N. R. Ct. te St. Petersburg schrijft van daar over dat droevig verschjjusel het volgende: Wanneer men de gemengde berichten iu de hier verschijnende dagbladen door loopt, vindt men daarin bjjna eiken dag een zelfmoord en eeu paar pogingen tot zelfmoord vermeld; de officiëele statistieken geven ook aan, dat hier gemiddeld onge veer een zelfmoord per dag plaats vindt, hetgeen voor eene stad van nauweljjks een millioen inwoners veel is. In de laatste weken kwamen er buitengewoon vele ge vallen iu de hoogere standen voor. Deu eenen dag schiet een student zich des avonds op den bevroren Newa eeu kogel door het hoofd, een andereu ochtend vindt men het lijk van een gymnasiast iu een bosch in de uabjjheid der stad. De laatste week bracht weder twee opzienbarende geval len. Des Maandags schoot eeue weduwe zich in hare elegante vertrekken iu het Hotel dEurope met eene kleine revolver zoo behendig een kogel door het hart, dat zjj onmiddelljjk dood bleef en zelfs geen knal gehoord werd, en des Donderdags maakte een Secretaris van het Frausche Gezantschap een einde aan zjjn jeug^'r leven. Eene algemeene oorzaak voor deze treu rige gevallen is niet aan te wjjzeu of men moest haar in het sombere klimaat willen zoeken. Red. N. H. Ct.) In de meeste gevallen is wel broodsgebrek de drjjfveer, maar bet sehjjnt niet gewaagd aan te nemen dat de neiging tot zelfmoord b|j de Russische inwoners der hoofdstad be vorderd wordt door het gebrek aan orde in de leefwjjze eu aan het gemis van een voldoenden zedeljjkeu grondslag voor het leven. De Russen of juister gezegd de Groot Russen, want iu Klein Ruslaud is het volkskarakter geheel anders, zjjn een goedig, vacktmoedig volk, maar het plicht gevoel is bjj hen volkomen onontwikkeld; zij hebben geene zedeljjke beginselen om op te steunen. Dit is trouweus niet te verwonderen, daar noch de Russische Kerk noch de school zich met het inpren ten van zedelijke leefregels bemoeit. Daarbjj komt de neiging bjj hoog en laag om meer te verteren dan men verdient, en de zorgeloosheid waarmede men, ofschoon tot de ooren in schulden stekend, voortleeft tot het eindelijk niet langer kan. Leven en laten leven is eeu woord den Rus uit het hart gesproken; »breede naturen geljjk de Russen zich beroemen te zjjn, 'zjjn toegevend voor de tekortkomingen hunner medemenschen, maar verlangen ook Pas had men zich aanttnfel gezet, of de Koning begon er naar te vragen. Allen bekenden echter hun onvermogen; nie mand had eene gepaste uit'egging kunn- n vinden; slechts (1e Gravin Isterloe was vroolijk en vol blijde hoop, waut zij had, met cle hulp van Ger mann, alles reeds te voren behoorlijk in orde ge bracht en vroeg nu den Koning, of hij haar wilde veroorloven den sleutel des raadsels in de kamer te laten brengen. Brengen? antwoordde Augustus, half verle gen; brengen? Zulke sleutels liggen op de lippen, en men heeft er geene afzonderlijke brengers voor noodig! Toch Uwe Majesteit! merkte de Gravin aan en wenkte den Hoofdindentant Leinhaus, die in haar geheim was ingewijd, en zie, daar traden, een dans beginnende, in nette wijngaardeniers- kleedingen, met wingerdbladeren omkranst en twee aan twee wingerdranken boven bet hoofd houdende, de wakkere Velten Karig met zijtie ouders, zijne vrouw en zes kinderen binnen, en overhandigde den Koning in bet voorbijdauseu een door Germann vervaardigd versje van dezen inhoud: Yeel machtigs mocht gij hier reeds aan uw hof aanschouwen, O, Koniug! op wiens gunst wat grootsch is steeds mocht bouwen. voor ziehzelven eene geljjko toegevendheid; hun geweten is ruim eu hunne haud is mild; hun huis staat open voor hunne vrienden eu bekenden, maar zjj verwach ten, dat de beurs hunner vrienden bjj ge- legeuheid ook voor hen zal openstaan. Breede naturen zien niet op eeu paar roe bels voor hunne dageljjksche wealde-uitga- ven noch op een paar jaar uitstel in het betalen hunner schulden, en voor den vreemdeling bijjft het een voortdurend on derwerp van verwondering dat zoovelen jaren lang goeden sier maken en uit ruime beurs leven, terwjjl hun kapitaal uitsluitend bestaat in hunne schulden, en hunne kracht tegenover hunue schuld- eischers iu de oumogeljjliheid om bjj executie iets noemenswaards van hen te halen. Bizonder treurig is het wanneer jonge lieden, zonder nog hunne studiën volein digd te hebben, eeu einde aan hun leven maken, eu deze gevallen zjjn in de laatste jaren op bedenkeljjke wjjze toegenomen. Meestal moet de schuld geweten worden aan de steeds hooger opgedreven eischen voor de examens, waaraan alleen de bizonder be gaafden zonder schade voor hunne ge zondheid kunnen voldoen, er is dan ook eene krachtige beweging ontstaan ten gunste van eeue beperking der verplichte vakkeu, en van de hoeveelheden huiswerk, die vau de leerlingen der middelbare scho len eu gymnasiën, vooral vóór de examens, wordeu gevergd. Vooral is de beweging gericht tegen de verplichte studie van het Grieksch voor de gymnasiasten; de voor standers van de algemeone studie dezer taal zitten echter ook niet stil, eu een hunner heeft in de Novaja Vremja een curieus stuk doen opnemen, waarin lijj beweert dat Rusland zjjne eigenaardige beschaving aan Griekenland en Byzantium dankt, eu dat mat de algemeene studie van het Grieksch de nationaal Russische geest staat of valt..« Het Dagblad van Z. H. en s Gr. het bovenstaande resumeerende, voegt daaraan terecht het volgende toe. »'t Geciteerde bevat onschatbare wen ken voor elk land. De hersenen der jon gelieden Ijjden ouder de gevolgen der moderne onderwijsmethode, welke voor velen eeu ideaal is. Veel weteD eu goed weten dat brengt zegen aan. 'fc Beste weten zal dan eerst verkregen wordeu, zoo meeneu wjj althaus, als tot de beperking van het weten wordt besloten. Overlading van de herseren werkt ver storend op het lichameljjk leven. Als de leerprogramma's inkrimpen, zal het gestalte der maatschappij kuuueu verbeterd worden. Vroeger leerde men minder, doch dege- ljjker. De studie en zooveel vakken wekt Maar zaagt gij ooit voorheen zoo rijk een vor- stenzaal, Waar met zijn renten danste een heerlijk kapi taal! In zich alleen vereend, komt Karig 't hier vertoo- nen. Wat oudermin hem gaf, zocht hij thans te beloo- nen. En legt, hoe arm hij zij, een kapitaal nog op, In 't hart van 't dankbaar kroost, dat God hem gaf, en vindt er Wis de eclste renten in voor zijnen levenswinter. Alzoo werkte de wegarbeider Karig steeds aan een kapitaal voor den ouden dag, door zijne kin deren zoo op te voeden, als zijn vader hera ge daan had, die thans door hem in zijn levensavond werd gesteund. De Koning was zoowel verrast als geroerd en dankte de Gravin openlijk voor de treffende op lossing van het. raadsel; maar hij kon eene opwel ling van onwil tegen zijn verrader toch niet on derdrukken. Doch toen hem de Gravin openhartig de geheele toedracht der zaak vertelde, prees hjj niet slechts zijn verrader, maar ook nog veel meer den candidaat, Germann, die "Velten zoo behendig tot liet. verraad had overgehaald, en liet hem door de Gravin Isterloe eene goede plaats beloven, welke hij niet lang daarna te lloheu- priesnitz in Thuringen verkreeg.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1890 | | pagina 1